گزارش کارآموزی آموزش و ساخت پورتال
فهرست مطالب
فصل اول
آشنایی با محیط کار
فصل دوم
مقدمه
پرتال چیست
تاریخچه پرتال
جنبه های کار کردی یک پرتال
معماری پرتال
مزایای پرتال سازمانی
تفاوت پرتال سازمانی با وب سایت
مردم به پرتال اعتماد ندارند
منابع
آشنایی با محیط کار:
شرکت رفان یک شرکت تولید کننده قفل و دستگیره می باشد.که من در قسمت اداری و کامپیوتری ان مشغول به کار بودم.وظیفه من در این شرکت ابتدا اموزش ساخت و در نهایت ساخت پرتال بود که به سرپرستی اقای مهندس محمد تهرانی انجام شد.محل کار اموزی در میدان افسریه کوچه شرکت واحد کوچه باسکول پلاک 2 واقع شده است.
مقدمه:
بهبود و ایجاد اصلاحات در اداره حکومت ها و بخش دولتی موضوعی اساسی در دنیای تجارت امروزاست. لزوم پاسخ گویی به تغییرات ناشی از جهانی شدن، امور اقتصادی و تجارت جهانی، گسترش جوامع و انتظارات مشتریان به ویژهً با پیشرفت های دو دهة ی اخیر در زمینه فناوری اطلاعات، روندی تکاملی در کشورهای مختلف پاگرفته است. سرعت این تغییر و تکامل در کشورهای مختلف متفاوت است. این تکامل دربرگیرنده طیف وسیعی از اهداف و چشم اندازها جهت بهبود عملکرد دولت ها در زمینه های قوانین و مقررات، شفافیت در اداره حکومت ها، سازندگی و مشارکت عمومی است.
پیشرفتهای انجام گرفته در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)، در راستای جامعه اطلاعات تغییرات زیادی در انتظارات شهروندان، ساختار سازمان ها، فرهنگ، علوم و فرآیندهای کاری ایجاد نموده است. دولت ها به دنبال به کارگیری ابزارها و راهکارهای مبتنی بر (ICT) جهت پاسخگوئی به نیاز شهروندان هستند.
تاثیر دولت الکترونیکی به طور ساده اداره بهتر کشور با افزایش بازدهی سیاست های دولت، ارتقاء سرعت و کیفیت خدمات دولتی، تعاملات بیشتر با شهروندان و افزایش بهره وری کلیه فرآبندهای دولتی است.
حال دولت الکترونیکی یکی از مهم ترین محورهای کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در دنیا است. این اهمیت در کشور ما که دولت بزرگ ترین بنگاه اقتصادی و نهاد فرهنگی است، به مراتب بیشتر است. در تعریف دولت الکترونیکی می توان گفت که: دولت الکترونیکی به معنای به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بخش های مختلف دولت، به منظور افزایش بهره وری و ارتقا سطح خدمات رسانی است.
پورتال چیست؟
عبارت پرتال به معنى درگاه و در مى باشد . درحقیقت وظیفه یک سایت پرتال جمع آورى اطلاعات از منابع مختلف و ایجاد یک درگاه واحد براى دسترسى به کتابخانه اى از اطلاعات و خدمات دسته بندى و اختصاصى شده مى باشد . پرتال ها با این هدف ایجاد
مى شوند که کاربران اینترنت بتوانند گردش خود را در اینترنت از طریق یک مدخل مدرن و ساختیافته شروع نموده و هر موقع که اراده کنند بدون هیچ مشکلى به نقطه شروع بازگردند .
در یک دسته بندى کلى عملکرد ها و قابلیتهاى اصلى یک سیستم پرتال عبارتند از :
- دسترسى به اطلاعات مورد نیاز
انجام امور روزمره کارى ، شهر ى ، ادارى و...
بنابراین یک سایت پرتال باید علاوه برقابلیتهاى زیر بنایى همچون امنیت ، سرعت ، و دقت ، سرویسهاى متععدى نیز در اختیار کاربران و مدیران سایت قرار دهد . عمده این سرویسها عبارتند از:
باید توجه داشت که یک پرتال موفق تنها شامل مجموعه اى از منابع اطلاعاتى نیست بلکه ترکیب درستى از سرویس هاى اصلى فوق الذکر است .
انواع پرتال :
- پرتال هاى شرکتى : Corporate Portal
دسترسى اختصاصى به اطلاعات خاصى از یک شرکت یا
کمپانى خاص را فراهم مى کند
از مقوله تجارت الکترونیک پشتیبانى مى کند .
: City Portal
دسترسى به خدمات و اطلاعات یک شهر را ممکن می سازد .
- پرتال هاى فراگیر
: Pervasive Portal
دسترسى از طریق تجهیزات فراگیر مثل سازد.PDA را ممکن مى
خلاصه تاریخچه پرتال:
اگر در دنیای کامپیوتر به عقب بازگردیم، زمانی را خواهیم یافت که در آن سیستم های نرم افزاری به گونه ای متحول شدند که دیگر لازم نبود برای کار با یک برنامه، برنامه های دیگر بسته شوند، یعنی می توانستیم همزمان از چند برنامه کاربردی استفاده کنیم بدون آنکه با مشکلی مواجه شویم.امکانی که قبل از آن وجود نداشت. تاریخچه پرتال ها از همان زمان آغاز شد و نسلهای تکامل یافته آنها یکی پس از دیگری پا به عرصه دنیای اطلاعات گذاشتند.
فهرست مطالب
مقدمه
مقایسه قطارها از لحاظ آلودگی
آشنایی با قطار مغناطیسی
مقدمه:
با توجه به پیشرفت تکنولوژی وتغییر شرایط اقتصادی جهان، سالهاست که از حمل و نقل – که جزو فعالیت های اقتصادی محسوب می شود – به عنوان یک صنعت یاد می کنند ، چرا که این صنعت در تمامی صنایع نقشی بی بدیل یافته و نمی توان از این فعالیت اقتصادی به سادگی عبور کرد .
حال اگر کمی ریزتر به موضوعات این بخش بپردازیم در می یابیم که در بخش حمل و نقل بخش ریلی هم به عنوان اولویتی جدی مطرح است ، زیرا حمل و نقل از طریق راه آهن ، چه در بخش مسافری و چه در بخش باری مزیت های فراوانی دارد که عبور از آنها را هیچ اندیشه برتری دفع نخواهد کرد .
گفتن از پاکی و راحتی این بخش تکرار مکررات است و ناگفته پیداست که بی تردید تمام کارشناسان آن را پذیرفته اند.
اقتصاد حمل و نقل زمانی پراهمیت جلوه می کند که توجه داشته باشیم بحران تامین انرژی کلیه فعالان این عرصه را به تغییر رویکردها وادار ساخته است ، زیرا در شرایطی که قیمت نفت و فرآورده های نفتی ، روندی صعودی دارند می بایست چرخ توسعه حمل و نقل را با روش های بهینه تری در مصرف سوخت چرخاند .
این موضوع آنچنان این روزها استراتژیک شده است که ، کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه ، توجه به میانگین مصرف انرژی در زیر بخش های صنعت حمل ونقل رادر تعیین سیاست های توسعه ساختار های اقتصادی دارای سهم بالایی می دانند وآنرا جدی گرفته اند.
به همین لحاظ ، شاخص «شدت مصرف انرژی» در ادبیات اقتصاد(جهان) بوجود آمد و مورد توجه قرار گرفت تا به تعبیری ساده ، شدت مصرف انرژی ، در سطح کلان را بتوان ، میزان انرژی مصرفی به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی کشور تعریف کرد . بیان این شاخص در بخش حمل و نقل ، معادل میزان مصرف انرژی به ازای هر واحد حمل بار یا مسافر خواهد بود و با این نگرش ، باید توجه کرد که تاثیر این شاخص و اختلاف آن در زیربخش های حمل و نقل تا چه اندازه در تصمیم گیری های سیاست گذاران اقتصاد و حمل و نقل کشور مؤثر بوده است ؟
:سهم 16 درصدی از حمل ونقل و 2 درصد مصرف گازوییل
یکی از مهم ترین ویژگی های حمل و نقل ریلی، مصرف کمتر سوخت در مقایسه حمل برابر بار و مسافر، نسبت به جاده و سایر شقوق حمل و نقل است. این ویژگی اساسی ، موجب رویکرد صحیح و اصولی تصمیم گیران مبنی بر برتری این بخش بر سایر شقوق حمل و نقل شده تا آن را مبنای توسعه حمل و نقل کشور قرار دهند . همچنین مصرف کمتر انرژی این بخش در راستای تدابیر ارزنده سیاست گذاران بخش نفت برای کاهش و بهینه سازی مصرف انرژی ، قابل ارزیابی و تامل است .
هم اکنون بخش ریلی علی رغم سهم 16 درصدی از حمل و نقل بار ومسافر در کشور ، تنها 2 درصد مصرف گازوییل را به خود اختصاص می دهد .
:صرفه 41/7 میلی لیتری نسبت به هواپیما
آمار بانک جهانی حاکی از آن است که میزان مصرف سوخت در راه آهن برای حمل هزاران تن بار ، بالغ بر6/7لیترو در حمل و نقل جاده ای شاخص مزبور برابر 33 لیتر است.
برهمین اساس برای جابجایی هر یک هزارتن-کیلومتر بار توسط راه آهن ، 30لیتر سوخت صرفه جویی می شود که با توجه به حمل متوسط سالانه 16 میلیارد تن-کیلومتر بار در بخش ریلی، سالانه 480 میلیون لیتر سوخت صرفه جویی می شود. با توجه به آمار منتشر شده،مقدار مصرف سوخت بخش ریلی در شرایط برابر حدود 9/10 اتوبوس،1/4اتومبیل سواری و 1/6هوایی است.
گزارش کارآموزی بررسی نیروگاه سیکل ترکیبی شهید رجایی قزوین
انواع نیروگاه ها :
در حال حاظر نیروگاه هایی که برای تولید برق استفاده می شوند و متداول هستند را می توان به 6 دسته طبقه بندی کرد :
از آنجا که اکثر نیروگاه های تولید برق در ایران و همچنین مهمترین منبع تولید برق در کشور نیروگاه های گازی، بخاری ، آبی و یا سیکل ترکیبی هستند به اختصار در مورد آنها توضیحی داده می شود :
نیروگاه گازی :
اصول کار نیروگاه گازی بدین صورت است که هوای آزاد توسط یک کمپرسور فشرده شده و سپس همراه سوخت در اتاق احتراق ، محترق شده و دارای درجه حرارت بالا می گردد. حال این گازهای پر فشار و داغ وارد توربین شده و محور ژنراتور را می گرداند و سپس از اگزوز توربین به بیرون رانده می شود . توان گرفته شده از توربین معمولاً به محور ژنراتور و کمپرسور منتقل می گردد . حدود یک سوم این توان در ژنراتور تبدیل به انرژی الکتریکی می گردد و بقیه جهت چرخاندن محور کمپرسورغلبه بر تلافات مصرف می گردد و بهمین خاطر راندمان توربینهای گازی پایین و حدود 27 درصد است .
نیروگاه آبی :
اساس کار نیروگاه آبی آنست که از انرژی پتانسیل آب ذخیره شده در پشت سد برای چرخاندن توربین آبی و در نتیجه چرخاندن ژنراتور استفاده می شود و برق تولید می گردد . احداث این نیروگاهها بستگی به شرایط جغرافیایی و مکانی و وجود آب رودخانه دارد در کشورهایی که منابع آبی فراوان دارند احداث نیروگاه آبی بسیار مفید است چرا که برق تولیدی آنها بسیار ارزانتر است و راندمان این نیروگاهها بسیار بالا ست ( 80 تا 90 درصد ) و راه اندازی آن ساده است و در زمان کوتاهی می تواند وارد شبکه شود . همچنین از دیگر مزایای نیروگاههای آبی کنترل آبهای سطحی در پشت سد و استفاده در بخش کشاورزی است .
نیروگاه بخار:
اساس کار نیروگاه های بخاری بدین منوال است که بخار تولید شده در دیگ بخار به توربین هدایت پس از به دوران در آوردن محور توربین به کندانسور رفته و توسط آب خنک کن تقطیر و بصورت آب در می آید . در ژنراتور با گردش روتور آن که سه محور توربین به آن متصل است الکتریسته تولید می گردد . نیروگاههای بخار برای بارهای اصلی یا پایه ساخته می شوند و عمر آنها نسبت به نیروگاههای گازی بیشتر است از محاسن دیگر این نیروگاهها بالا بودن راندمان ( حدود 45% ) نسبت به نیروگاه های گازی می باشد .
نیروگاه ترکیبی ( مختلط ) :
در اینگونه نیروگاهها با استفاده از حرارت خروجی از اگزوز توربین گاز آب را در دیگ بخاری که معمولاً Heatrecovery boiler نامیده می شود گرم کرده و بصورت بخار در می آید . سپس این بخار، توربین بخار را به حرکت در می آورد .
با این روش چون از حرارت گازهای اگزوز توربین گاز استفاده شده دیگ بخار گرم می شود و راندمان کل نیروگاه بالاتر از نیروگاه بخاری گردیده و به 48 درصد هم می رسد .
مشخصات نیروگاه سیکل ترکیبی شهید رجایی :
موقعیت جغرافیایی : نیروگاه سیکل ترکیبی شهید رجایی در قسمت جنوبی نیروگاه بخار شهید رجایی در 25 کیلومتری اتوبان قزوین – تهران قرار دارد
شرایط محیطی:
رطوبت نسبی 46%
متوسط حداکثر دمای محیط 41 درجه
متوسط حداقل دمای محیط 14- درجه
متوسط درجه حرارت محیط 5/14 درجه
این نیروگاه شامل 6 واحد توربین گازی هر کدام به ظرفیت MW 123 و به همراه 3 واحد حرارتی بخار به قدرت MW 6/100 به صورت سیکل ترکیبی در می آید .
توربین های گازی ساخت شرکت جنرال موتور آمریکا و توربین های بخار ساخت شرکت زیمنس آلمان می باشد .
تلاش برای یافتن بازده بالاتر موجب ایجاد تغییراتی در نیروگاه ها و از جمله نیروگاه های بخار شده است . چرخه ی گاز – بخار یا اصطلاحاً سیکل ترکیبی یکی از این اصطلاحات می باشد . توربین ها ی گاز بدلیل داشتن دمای بالاتر 1150 درجه در مقابل توربین های بخار در حدود 600 درجه قابلیت ایجاد بازده حرارتی بیشتری دارند اما چرخه های گازی دارای یک عیب بزرگ می باشد و آن بالا بودن دمای خروجی اگزوز آنها می باشد معمولاً بالای 500 درجه که قسمت بزرگی از مزایای آن را محو می کند .
علم امروز این امکان را به وجود می آورد که از گازهای خروجی با دمای بالای اگزوز به عنوان یک منبع انرژی حرارتی برای یک سیکل بخار استفاده کنیم .پیشرفت های اخیر در تکنولوژی چه در توربین های گاز و چه در بخار این امکان را می دهد که بازده را بدون افزایش زیادی در هزینه در سیکل های ترکیبی تا حدود 40% افزایش دهیم .در سال 1988 شرکت زیمنس SIEMENS توانست نیروگاهی ترکیبی به ظرفیت 1350 MW و بازده 5/55% در یکی از شهرهای ترکیه احداث نماید.در نیروگاه شهید رجایی، تعداد 6 واحد توربین گازی هر کدام به قدرت MW 123 نصب و راه اندازی گردیده است که این واحدها با نصب 3 واحد حرارتی به قدرت MW 6/100 × 3 به صورت سیکل ترکیبی در آمده است .
اولین واحد گازی این نیروگاه در تاریخ 5/5/73 و دومین واحد در تاریخ 25/5/73 و سومین واحد در تاریخ 10/6/73 ، چهارمین واحد در تاریخ 2/7/1373 و پنجمین واحد در تاریخ 30/8/1373 و آخرین واحد ( ششم ) در تاریخ 3/4/1374 وارد شبکه سراسری گردید .
مشخصات فنی توربین گاز :
فشار نهایی کمپرسور : bar 11 تعدادطبقات کمپرسور : 17 مرحله
تعدادمحور : 1 عدد تعداد طبقات : 3 مرحله
تعداد محفظه احتراق : 14 عدد تعداد مشعل های به ازای هر محفظه : 1 عدد
نوع سیستم کنترل : اسپیدترونیک مار 4
دارای سیستم تحریک دیود گردان می باشد.
ماکزیمم توان خروجی : MW4/123 (در شرایط استاندارد ایزو) ولتاژ خروجی : KV8/13
جریان نامی : A 6443 دور ژنراتور : r.p.m 3000
5- سیستم تحریک
نوع تحریک : خود تحریک ولتاژ خروجی : 240 ولت دی . سی
جریان خروجی :1590 آمپر دی سی
مشخصات پست : 400 کیلووات
سیکل ترکیبی :
پست 400 کیلووات نیروگاه سیکل ترکیبی شهید رجایی یک پست کلید زنی (Swiching) با سیستم شینه بندی 5/1 کلیدی می باشد.
این پست دارای 6 بی 400 کیلووات می باشد که مدارهای ورودی از سمت غرب پست، شامل 6 ترانسفرماتور ژنراتور و از سمت شرق پست، 3 خط انتقال 400 کیلووات که دو خط به پست 400 کیلووات نیروگاه حرارتی شهید رجایی و یک خط به پست رودشور وصل می گردد.
مشخصات کلید های پست 400 کیلووات:
سازنده شرکت : A.BB تیپ: 1002-H.p.h جریان نامی :A (4000-2000)
زمان قطع : ms 20
بویلر:
آب پس از خروج از کندانسور و عبور از فیلتر ها و میکس بدها و و بوسترپمپها و یک جفت Main ejectors و گلند کندانسور وارد مجموعه ای به نام بویلر سیکل ترکیبی می شود که اجزاء آن به شرح زیر می باشد.
1- Feed water heater 2-Dearator
3-storage tank 4-LP evaprator
5- Boiler feed pump 6-IP و Economizer HP 1,2 7- Drum IP 8-Drum HP
9- (1و2) HP ، evaporator 10- Down Comer
11- (Primary , Final) HP ، IP Super heater 12- Blow down
13- Flash tank 14- Diverter Damper
15- Gutine Damper 16- Fans
روند کلی سیکل در بویلر :
آب خروجی از گلند کندانسور ابتدا وارد Feed water heater شده ( آب به صورت مایع متراکم ) و پس از مقداری افزایش درجۀ حرارت وارد dearator می شود که در Dearator علاوه بر عمل هوا زدایی ( زدودن گازهای و ) آب مقداری گرمتر می شود و پس از آن آب در محفظه ای به نام Storage tank ذخیره می گردد . آب موجود در تانک از طریق لوله های Down comer وارد لوله های به نام Lp evaprator شده و مجدداً پس از گرم شدن از طریق دو سری لوله وارد تانک می شود . آنگاه از طریق یک لوله وارد B.F.P ها می شود ، تعداد B.F.P ها 2 تا است که همیشه یکی از آنها در مدار قرار دارد . از هر B.F.P ، 2 لوله خارج می شود که هر کدام از آنها پس از اتصال به لوله مشابه از پمپ دیگر بطور جداگانه وارد IP economizer و economizerHP می شوند وپس از آنکه در آن مقداری افزایش درجه حرارت دادند آب خروجی از IP economizer وارد Drum IP می شود ، اما آب خروجی از HP economizer پس از مقداری افزایش دما وارد HP economizer و مجدداً پس از مقداری گرم شدن به Drum IP وارد می گردد .
آب ورودی به Drum IP از طریق لوله های Down comer وارد Lp evaprator می شود و پس از تبخیر مقداری از آب و رسیدن به حالت 2 فازی مجدداً وارد Drum IP می شود در Drum IP پس از جدا شدن آب و بخار ، بخار مرطوب حاصل وارد IP Superheater شده و پس از رسیدن به حالت بخار مافوق گرم ( خشک شده ) به سمت LP توربین می رود .
اما آبی که به Hp drum وارد شده بود نیز از طریق Down comer به 2 سری لوله موازی بنام evaprator HP بر می گردد . بخار خروجی از Hp drum وارد Superheater HP-Primary شده و پس از مقداری خشک شدن به Superheater HP-final وارد می شود و برای ورود به توربین HP به حالت سوپر هیت ( خشک ) در می آید .سیکل ترکیبی نیروگاه شهید رجایی در ابتدای ساخت تنها شامل سیکل گازی بود که گاز خروجی از توربین آن به اتمسفر می رفت اما پس از ملحق شدن سیکل بخار به آن گاز خروجی از توربین وارد H.R.S.G شده و باعث گرم شدن بخشهای مختلف آن ( Feed water heater , LPevaprator ) می شود .
تشریح اجزای تشکیل دهنده بویلر :
1- Feed water heater :
آب خروجی از کندانسور وارد لوله موازی بنام Feed water heater شده که وظیفه آن گرم کردن آب در رساندن آب به درجه حرارت معینی جهت ورود به Dearator می باشد .
هرف از نصب آن استفاده حداکثر از انرژی گاز و دود در مسیر خروج از بویلر می باشد .
ار آنجا که این لوله ها در انتهای مسیر گازهای خروجی از توربین قراردارد ، زمانی که سوخت مصرفی توربین گاز ، گازوئیل باشد به علت آلودگی و احتراق ناقص گازوئیل ، Feed water heater بطور کامل از مدار خارج می شوند و زمانیکه سوخت مصرفی توربین گاز ، گاز طبیعی باشد در مدار قراردارد ، کل دمای سیستم می بایست به نحوی طراحی شود که دمای گازهای خروجی از بویلر از حد مشخصی کمتر نباشد .
علت این امر اینست که Feed water heater ها در انتهای مسیر عبور دود قرار دارند و دود پس از طی مراحلی با رسیدن به Feed water heater ها دچار کاهش دما شده است ، و درون Feed water heater آب متراکم در جریان است ، ممکن است دود خروجی که شامل SO2 و SO3 ( درمورد گازوئیل ) و CO2 ( در مورد گاز ) می باشد ، با برخورد با لوله های Feed water دمایش کم شود و به نقطه شبنم خود برسد بخار موجود در محصولات احتراق میعان یابد با ضایعاتی مثل SO2 و CO2 تشکیل قطرات از اسید سولفوریک یا اسید کربنیک بر روی لوله های Feed water heater بدهد که این امر سبب خوردگی لوله ها می شود .
بهمین خاطر در زمانی که سوخت مصرفی ، گازوئیل باشد ( از آنجا که ما هر چقدر هم که تلاش کنیم باز هم احتراق گازوئیل مقداری ناقص می باشد ) لذا در این شرایط خط by pass ای وجود دارد که از طریق یک شیر موتوری عمل قطع و وصل آن صورت می گیرد و با بسته شدن این شیر Feed water heater ها از مدار خارج شده و آب از کندانسور بطور مستقیم به Dearator می رود .
2-Dearator (هوازدا):
دو خط ورودی به Dearator وجود دارد. اول خط آب خارج شده از Feed Water دوم خط بخار گرفته شده از IP Evaprator که خط آب از فضای بالای Dearator و خط بخار از زیر Dearator به این محفظه منتقل می شود .
کار اصلی dearator هوازدایی از آب موجود در سیکل است ، یعنی زدودن گاز زائد O2 و CO2 که باعث خوردگی در قسمت دیگر سیکل که بسیار هم حساس هستند، نشود . عملکرد Dearator بر این اساس است که با بالا بردن دمای آب حلالیت حلالیت این گازهای زائد در آن کم می شوند.
آب ورودی از طریق یکسری نازل های خود تنظیم بر روی صفحات تختی و سینی های فلزی گزانده می شوند. بخاری که از زیر این صفحات بالا می آیند موجب گرم کردن آب می شود و بخش اصلی CO2 و O2 که غیر قابل تراکم هسنتند از آن جدا شده و به سمت خروجی بروند . در vent سرعت خروجی برای جدا شدن این گازهای نا محلول در سطح مایع و سرعت ترک dearator یکسان است و بخشی از بخار همراه این گازها در اینجا Condence می گردند و به سیستم باز میگردند . بخشی نیز برای تضمین عبور گاز از vent valve خارج می شوند.
آبی که گرم و هوازدایی شده است در Storage tank ذخیره می شود تا همواره آب برای B.F.P ها فراهم باشد. بهمین خاطر است که هیچگاه به طور مستقیم از Dearator انشعابی برای B.F.P نمی گیریم. زیرا B.F.P ها در صورت عدم وجود آب در Suction باعث خرابی و ایجاد پدیده کاویتاسیون که برای پمپ بسیار مخرب است می گردد Storage tank عملاً به عنوان یک تانک ذخیره آب مورد استفاده قرار می گیرد.
3- Evonomizer :
اکونومایزر شامل تعدادی لوله موازی فین دار (به منظور انتقال حرارت بهتر) هستند که در آرایشی مربعی ، جزء آخرین قسمت ها در مسیر دود خروجی از بویلر قرار دارند . آب تغذیه ورودی از این لوله ها عبور کرده و حرارت را جذب نموده و در مسیر IP وارد مسیر IP drum می شود و در مورد مسیر HP با گذر از اکونومایزر ثانویه وارد HP Drum می شود . ( علت این امر جذب حرارت بیشتر برای ورود به HP Drum می باشد) و با این عمل راندمان بالا می رود؛ چرا که از حرارت تلف شده خروجی اگزوز استفاده شده است.
موردی که در استفاده اکونومایز می بایست مورد توجه قرار گیرد، آن است که از ایجاد بخار در آن جلوگیری شود.
ایجاد بخار در اکونومایزر در برخی از موارد می تواند باعث نوسانی شدن سطح درام شود و در بعضی موارد موجب احتمال سوختن لوله های اکونومایزر در اثر عدم انتقال حرارت در آنها ( در اثر ایجاد حباب در لوله ها) می شود. زیرا بخار در حال حرکت درست مثل یک عایق میان لوله و آب عمل کرده در نتیجه حرارت در لوله به آب منتقل نشده و سبب Over heat شدن لوله می گردد. اکونومایزرها دو نوع هستند : HP,IP که اکونومایزر HP برای رساندن آب به شرایط لازم برای ورود به HP Drum در دو قسمت اولیه و ثانویه تقسیم شده است . که آب پس از گذر از اکونومایزر اولیه وارد ثانویه شده و در آنجا وارد HP Drum می گردد.
4- Drum :
درام منبع ذخیره ای است که برای رسانیدن آب به Evaprators و Header های آن ، وظایفش عبارتند از :
1- به عنوان منبع ذخیره جهت جلوگیری از خطرات سوختن المان ها در اثر کمبود آب
2- توزیع یکنواخت آب و بخار
3- جدا سازی اب و بخار
4- کنترل شیمیایی آب با تزریق مواد شیمیایی
5- جلوگیری از منتقل شدن آب به همراه بخار به سوپر هیتر
6- انجام عملیات بلودان آب بویلر برای کاهش موارد جامد نا محلول در آب
فهرست مطالب
مقدمه 1
هوا و هواشناسی 2
هوا چیست؟3
نحوه طبقه بندی ابرها 10
شرح و توصیف انواع ابر ها 10
پدیده های خاص حاصل از ابرها 11
ابر تولید کننده تورنادو 12
واتر اسپات 13
کانتریل13
طوفان حاصل از کولاک برف14
طوفان گرد و خاک14
ابرهای قابل ملاحظه از نقطه نظر پرواز 15
ابرهای سیروفورم15
ابرهای جوششی 15
ابرهای پوششی15
توضیحات لازم درباره 9نوع ابر قابل ملاحظه ا ز نقطه نظر هوانوردی 16
1-ابر سیروس 16
2-ابر سیرواستراتوس16
3-ابر سیرکومولوس 17
4-ابر آلتوکومولوس 17
5-ابراستراتوس18
6- ابر استراتو کومولوس 18
7-ابر کومولونیمبوس19
پایداری جو و ابر 20
جریانات عمودی هوا در نتیجه 22
حرکت عمودی هوا در نتیجه عمل حرارتی22
حرکت عمودی هوا در اثر عمل مکانیکی که به صورت اورو گرافیک 22
حرکت عمودی هوا در اثر همگرایی محیط 22
کاهش دما باارتفاع در حالت آدیاباتیک خشک23
کاهش دما باارتفاع د رمرحله آدیاتیکی مرطوب 24
پایداری مطلق 24
ناپایداری مطلق 25
پایداریمشروط 25
بارانسنج26
آشنایی با ماهواره های هواشناسی 28
نمسنج یا هایگرامتر 29
فشار هوا 30
مراکز فشار30
جبهه قطبی 31
جبهه گرم 32
جبهه سرد 33
خطوط همفشار 36
پیشبینی هوا 37
منبع : 37
مقدمه
زندگی افراد ملل، چه آنها که پیشرفته محسوب میشوند و چه آنها که در حال رشد و توسعه هستند و یا در توحش و بربریت بسر میبرند و روزگار میگذرانند، محکوم عوامل محیطی است که آنان را احاطه کرده است.
برف و باران و باد و طوفان و رعد و برق میدان محدودی در کرۀ زمین نمیشناسند و هرجا که عوامل وجودی آن ایجاد گردد با بروز خسارات و تلفاتی هویدا میگردند و کودک، جوان، پیر، زن، مرد، کهنه و نو برای آنها یکسان است.
اما انسان که قادر است بر تمام عوامل طبیعی دست یابد و از رموز خلقتشان برای استفادۀ خود آگاه گردد میخواهد از اثرات وخیم یک طوفان یا ریزش باران به منظور استفاده و یا دفع خطرات آن آگاه شود تا از منافعش استفاده کند و از مضارش در امان باشد. از این رو علم هواشناسی بهوجود آمده است و امروزه با استفاده از این علم خسارات بهحداقل میرسد و برنامههای آبادانی تدوین میگردد زیرا هواشناسی فرماندۀ تحرک یک جامعه بهشمار میآید و او است که با قاطعیت در آسمان و زمین و دریا بشر را به حرکت یا توقف و یا اختفا وامیدارد.
هوا و هواشناسی
در قدیمترین ادوار زندگی، بشر با عوامل طبیعی در پیکار و ستیز بود و چون در این کشاکش ظفری نمییافت و مأیوس میگردید آنرا خشم خدایان میدانست.
ناآگاهی مردم ازمنۀ قدیم از باران و باد و طوفان و نظایر آن سبب شد تا برای هر عامل طبیعی خدایی خلق شود و در هر اقلیمی فراخور آن محیط بت هایی تراشیده شد و ربهالنوعی بهوجود آمد. پلوتن (خدای دریا) وستا (خدای آتش) و ده ها خدای دیگر.
اولین اقوامی که دربارۀ شناسایی هوا و عوامل آن دستاندر کار بودهاند باید مردم جزایر دریای اژه و دریای مدیترانه را دانست و به دنبال آن دریانوردان کارتاژ و دریای شمال دربارۀ مسیر باد و مواقع طوفانی و جریانات دریایی و حوادث جوی تجربههایی اندوختند. اصولاً ملوانان به علت نوع کار خود مجبور بودند که از استادان و پیشکسوتان خویش امور دریاداری را که قسمت مهم آن شناخت عوامل آسمانی بود بیاموزند، در این خصوص حق بزرگی در امر هواشناسی بر گردن ما دارند.
ادموند هالی اولین شخصی است که به سال 1688 نقشهای از مسیر بادهای ترید (Trade) شمال شرقی و ترید جنوب شرقی تهیه کرد و آنرا بهطبع رساند. گرچه این نقشه کاملاً ابتدایی و خلاصه بود ولی میشود هالی را اولین طراح نقشههای اقلیمی و پیشقدم علم هواشناسی دانست. پیشرفت اصلی هواشناسی را باید در حقیقت پس از اختراع تلگراف در سال 1849 دانست چه بعد از آن امکان داشت به موقع و سریع اتفاقات و پیشآمدهای جوی را برای مراکز هواشناسی فرستاد و مورد استفاده قرار داد. هواشناسی چنانکه بعداً گفته خواهد شد کاری نیست که یک کشور یا یک منطقه به تنهایی انجام بدهد و تا تمام کشورها با هم همکاری لازم را بهعمل نیاورند نتیجهای حاصل نخواهد شد. دو کشوری که در این راه پیشقدم شدند انگلیس و فرانسه بودند که در اواسط قرن نوزدهم اخبار مربوط به هوا را با یکدیگر مبادله نمودند و بعدها کشور اسپانیا و دولتهای سوئد، آلمان و بهتدریج سایر ملل اروپایی و امریکای شمالی در امر هواشناسی با یکدیگر تماس و ارتباط برقرار کردند. امروزه در اروپا بیش از 600 ایستگاه مهم هواشناسی مشغول کار است و در هر 24 ساعت 4 بار اتفاقات و حوادث و احتمالات جوی را بازگو و پیشبینی نموده و از فرستندههای خود بهخارج جهت اطلاع دیگران مخابره میکنند.
آنچه هواشناس و علم هواشناسی با آن سروکار دارد دنیایی است بیرنگ و اقیانوسی است بیانتها که گرداگرد کرۀ ارض را فراگرفته و خارج شدن از آن کاری است بس مشگل و دشوار و شناختن رموز آن علمی است بس پیچیده و پر از استثناء که ما آنرا بیدردسر در سه حرف تلفظ میکنیم «هوا».
هوا چیست؟
جو (اتموسفر Atmosphere) یا هوایی که در هر 24 ساعت ما آنرا 21600 بار تنفس میکنیم سراسر کرۀ زمین را فرا گرفته است و ادامۀ حیات هیچ موجود زندهای بدون آن ممکن نیست. ارتفاع جو را تا 400 کیلومتر میتوان بهحساب آورد اما برخی آثار جوی و ارتعاشات نوری باعث شده است که تا 1000 کیلومتری هم بشود وجود هوا را تخمین زد (وجود هوا هیچگاه یکمرتبه قطع نمیگردد آنقدر از غلظت آن کاسته میشود تا بهجایی که دیگر هوا خاصیت اصلی خود را از دست میدهد. بدین لحاظ برای آن مرز مشخصی نمیتوان تعیین کرد) ترکیبات هوا در مجاورت زمین تا ارتفاع 20 کیلومتری تقریباً ثابت است و برای اولین بار در نیمۀ دوم قرن هیجدهم لاووزایه دانشمند و شیمیدان معروف فرانسوی ثابــــت کــرد کــه هوا از 78% آزت و 21% اکسیژن و Ù© / Ù (نُه دهم) آرگون و چند گاز دیگر و مقداری بخار آب تشکیل شده است.
عناصری که ترکیبات فوق را تکمیل میکنند عبارتند از: گاز کربنیک، هیدروژن، آرگون، نئون، هلیوم، گریپتون و گزنون که مجموعاً 1% ترکیبات هوا را تشکیل میدهند. هریک از عناصر فوق نقشهای مهمی در حفظ و حراست کرۀ ارض بهعهده دارد که بحث در آن از حوصلۀ مقاله ما خارج است.
هر قدر از سطح زمین بالاتر رویم در ازاء هر 100 متر هوای معمولی حدود یک درجه از حرارت هوا کاسته میشود. این حالت فقط تا ارتفاع 30 کیلومتری زمین ادامه دارد و در این ارتفاع درجۀ حرارت به 50 درجه زیر صفر میرسد از این پس گاهی درجۀ حرارت بالا آمده و زمانی باز به زیر صفر میرود
تاریخچه ربات ها و کاربردشان تا به امروز
1-1-مقدمه :
کارهای دستی برای اکثر مردم می تواند رضایت بخش و برای بعضی هم لذّت بخش باشد ، ولی این رضایت و لذّت زمانی به پایان می رسد که اجرای کار به صورت عملی تکراری و یک محیط یکنواخت و دائمی به شیوة تکلیفی ساده و بدون هیچ گونه رقابت درآید .
وظیفه هایی که چنین ویژگیهایی دارد ، می تواند استفاده از دستگاههای مجهز به وسایل خودکار یا اتوماسیون را مد نظر قرار دهد . همچنین نیاز به تولید انبوه ، مرغوبیت کالا و کیفیت یکنواخت باعث شده که صنعت امروزه هر چه بیشتر خود را به سمت دستگاههای مجهز به وسایل خودکار کامپیوتری یا اتوماسیون کامپیوتری سوق دهد . در حال حاضـر اکثر خودکار سازهای مّولد طوری به وسیله ماشین و یا دستگاهها طراحی شده اند که بتوانند تعیین شدة قبلی را که در محیط تولیدی به دقت و فقط برای یک منظور ساخته شده است انجام دهند . تغییر ناپذیری و گرانی دستگاههایی که معمولاً به نام دستگاههای اتوماسیون سخت معروف اند ، باعث شده که روبات با داشتن قابلیت
تغییر پذیری در اجرای کار برای تولیدات متفاوت و ارزانتر در محیطهای مختلف به فراوانی در خطوط تولید به کار گرفته شود .
امروز می بینیم که در کشورهای پیشرفته صنعتی چگونه علم روباتیک در تکنولوژی وصنعت به طور وسیع گسترش یافته و همین امر باعث شده که این علم مورد تحقیق و بررسی بیشتری قرار گیرد و تکامل و پیشرفت زیادی در زمینه های مختلف روبات مانند حرکت شناسی یا سینماتیک ، دینامیک ، برنامه نویسی ، برنامه ریزی ، کنترل ، حس تشخیص و هوشمندی ماشین صورت گیرد.
آزادی حرکت و قابلیت تغییر پذیری روبات باعث گسترش استفادة علم و روباتیک شده است . امّا متأسفانه هنوز وقتی صحبت از طراحی و کاربرد روبات می شود ، معیاری که بتوان با آن کاربرد روبات را مورد سنجش قرار داد وجود ندارد ، غیر از خصوصیات مکانیکی مانند قابلیت تکرار کار یا حداکثر قدرت جا به جایی بار به وسیله روبات از دیگر ویژگیهای آن سرعت و شتابی است که روبات میتواند از خود ارائه دهد . با آگاهی از این نوع اطلاعات مکانیکی که تولید کنندة روبات در دسترس استفاده کننده گان قرار می دهد ، هنوز مشکل بتوان کیفیت کامل کاربرد یک روبات را معلوم کرد . چون روبات سیستمی است مرکب از یک تکنولوژی که دارای عامل مکانیک و کنترل است ، در نتیجه خصوصیات حرکت شناسی و دینامیک روبات باید به خوبی طراحی شوند که به سادگی قابل کنترل باشند . طبیعی است که روبات باید از نقطه نظر کنترل نیز مورد بررسی قرار گیرد . روباتهای صنعتی مختلفی وجود دارند که می توانند در خطوط تولید متفاوت مورد استفاده قرار گیرند . سازندگان روباتهای صنعتی در امر نامگذاری روباتها تا حدودی به تعریفهای مشترک دست یافته اند که می توان آنرا به صورت زیر دسته بندی کرد :
1- روبات با کمتر از 5 درجه آزادی – بهم پیوستن خودکار (Automation Assembely )
2- روبات با 5 درجه آزادی - جا به جا کردن ( Pick and place )
3- روبات با بیشتر از 5 آزادی – کنترل مسیر و دقت ( Path & Precision control )
همان طور که مشاهده می شود کاربرد و قابلیت روبات با درجه آزادی آن رابطه مستقیم دارد ( در فصلهای آینده در این باره بیشتر صحبت خواهیم کرد ).
ریشه واژه روبات از لغت روباتا که در زبان (( چک )) به معنی کار است گرفته شده است . انجمن روبات بریتانیا (( BRA )) ربات را چنین تعریف می کند :
روبات دستگاهی است با قابلیت برنامه ریزی مجدد و طراحی ویژه که توانایی به حرکت در آوردن قطعه ، ابزار کار و یا ابزار خاص تولید را دارد تا طبق یک برنامه ریزی مشخص برای انجام کاری معین در رابطه با یک تولید خاص به کار گرفته شود.
تعریف دیگری از روبات که خیلی متداول است و امروزه کاربرد بیشتری دارد از طرف اینستیتو روبات آمریکا عنوان شده است :
روبات بازوی مکانیکی با طراحی ای ویژه و قابلیت برنامه ریزی برای انجام کارهای متفاوت است که طبق برنامه ریزی مشخصی در یه حرکت در آوردن قطعه و ابزار کار و یا ابزار تولید برای انجام کار معینی مورد استفاده قرار می گیرد.
تعریف بازوی مکانیکی :
بازوی مکانیکی ماشینی است که عملکرد آن شبیه بازوی انسان است و در جا به جا کردن جسم و یا قطعه ای از یک نقطه به نقطة دیگر به کار گرفته می شود .
1 – اتو ماسیون سخت :
اتو ماسیونی است که با استفاده از سیستمهای الکتریکی ، الکترونیکی و یا مکانیکی انجام می گیرد.
2 – اتوماسیون نرم :
اتو ماسیون نرم آن است که در کنترل کردن آن از برنامه نویسی سطح بالا ، یا سطح پایین استفاده می شود .
جدول 1-1 مقایسه ای است بین اتوماسیون سخت ، اتوماسیون نرم و کار انسان .
یک اتوماسیون نرم ترکیبی است از اتوماسیون سخت و کار انسان .
|
اتو ما سیون سخت |
اتو ما سیون نرم |
کار انسان |
سرعت پیوستگی – یکنواختی قابلیت تغییر پذیری هزینه اولیه هزینه تولید هر قطعه |
بالا بالا پا ئین بالا پا ئین |
بالا بالا بالا بالا پا ئین |
پا ئین پا ئین بالا پا ئین بالا |
جدول 1-1 : مقایسه بین اتو ماسیون نرم و سخت و کار انسان
کیفیتهای استفاده از روبات در یک سیستم تولیدی را می توان به صورت زیر جمع بندی کرد :
1- قابلیت تغییر پذیری زیاد نسبت به اتوماسیون سخت .
2- قابلیت استفاده روبات در محیط کار خطرناک و نا مطبوع .
3- بالا بردن سطح تولید .
4- یکنواختی کیفیت تولید .
5- پر کنندة خلاء کارگر با تجربه .
6- نیاز به کارگر کمتر .
در جدول 2-1 عملکرد روبات و انسان با هم مقایسه شده است :
|
انسان |
روبات |
1- کدام یک قا بلیت کار کردن در محیط خطرناک و نا مطبوع را دارد. 2- کدام یک می تواند نوبتهای زیادی بدون استراحت کار کند . 3- کدامیک قا بلیت حس و تشخیص را دارد . 4- کدام یک دارای هوشمندی است . 5- کدام یک قا بلیت تغییر پذیری دارد . 6- کدام یک دارای تداوم یکنواخت در کار است . 7- کدام یک قا بلیت انجام کارهای خیلی سنگین را دارد . |
خیر خیر بله بله بله خیر خیر |
بله بله بله بله بله بله بله |
جدول 2-1 : قابلیتهای روبات
وقتیکه قابلیتهای روبات در نظر گرفته شود بعضی از تواناییهای آن بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد . 95% از روباتها در حال حاضر در شش قسمت زیر ( 3-1 ) مورد استفاده اند .
کار برد |
در صد (%) |
جوش کاری جا به جایی کالا و مواد تخلیه و بار گیری رنگرزی مونتاژ عملیات ما شینی |
40% 25% 20% 5% 3% 2% |
جدول 3ـ1 : کار برد روبات در صنعت
به غیر از استفاده های بالا روباتهای کمی هستند که در کار بازبینـی مورد استـفاده قرار می گیرند ، مثلاً پیدا کردن نشت گاز یکی از این موارد است . در فصلهای بعدی ، این نوع روباتها و
انواع حافظه :
حافظه های اصلی به کاربرده شده در اجزاء و مدارات سیستم های کامپیوتری دو نوع اصلی را شامل
می شوند:
2.حافظه فقط خواندنی Read Only Memory (ROM)
مبانی حافظه های RAM
حافظه RAM یک تراشه مدار مجتمع (IC) بوده که از میلیونها ترانزیستور و خازن تشکیل شده است. در اغلب حافظهها با استفاده و بکارگیری یک خازن و یک ترانزیستور میتوان یک سلول را ایجاد کرد. سلول فوق قادر به نگهداری یک بیت داده خواهد بود. خازن اطلاعات مربوط به بیت را که یک و یا صفر است، در خود نگهداری خواهد کرد. عملکرد ترانزیستور مشابه یک سوییچ بوده که امکان کنترل مدارات موجود بر روی تراشه حافظه را بمنظور خواندن مقدار ذخیره شده در خازن و یا تغییر وضعیت مربوط به آن، فراهم می نماید. خازن مشابه یک ظرف (سطل) بوده که قادر به نگهداری الکترونها است. بمنظور ذخیره سازی مقدار "یک" در حافظه، ظرف فوق میبایست از الکترونها پر گردد. برای ذخیره سازی مقدار "صفر"، می بایست ظرف فوق خالی گردد. مساله مهم در رابطه با خازن، نَشت اطلاعات است (وجود سوراخ در ظرف) بدین ترتیب پس از گذشت چندین میلیثانیه یک ظرف مملو از الکترون تخلیه می گردد. بنابراین بمنظور اینکه حافظه بصورت پویا اطلاعات خود را نگهداری نماید , می بایست پردازنده و یا "کنترل کننده حافظه" قبل از تخلیه شدن خازن، مکلف به شارژ مجدد آن بمنظور نگهداری مقدار"یک" باشند. بدین منظور کنترل کننده حافظه اطلاعات , حافظه را خوانده و مجدداً اطلاعات را بازنویسی می نماید. عملیات فوق (Refresh) هزاران مرتبه در یک ثانیه تکرار خواهد شد. برای Refresh کردن RAM از چیپDAM(Direct Memory Access) استفاده میشود. علت نامگذاری DRAM بدین دلیل است که این نوع حافظه ها مجبور به بازخوانی اطلاعات بصورت پویا خواهند بود. فرآیند تکراری" بازخوانی / بازنویسی اطلاعات" در این نوع حافظه ها باعث می شود که زمان تلف شده و سرعت حافظه کند گردد. سلول های حافظه بر روی یک تراشه سیلیکون و بصورت آرایه ای مشتمل از ستون ها (خطوط بیت) و سطرها (خطوط کلمات) تشکیل می گردند. نقطه تلاقی یک سطر و ستون بیانگر آدرس سلول حافظه است.
حافظه های DRAM با ارسال یک شارژ به ستون مورد نظر باعث فعال شدن ترانزیستور در هر بیت ستون، خواهند شد.در زمان نوشتن خطوط سطر شامل وضعیتی خواهند شد که خازن می بایست به آن وضعیت تبدیل گردد. در زمان خواندن Sense-amplifier ، سطح شارژ موجود در خازن را اندازه گیری می نماید. در صورتیکه سطح فوق بیش از پنجاه درصد باشد مقدار "یک" خوانده شده و در غیر اینصورت مقدار "صفر" خوانده خواهد شد. مدت زمان انجام عملیات فوق بسیار کوتاه بوده و بر حسب نانوثانیه ( یک میلیاردم ثانیه ) اندازه گیری میشود. تراشه حافظه ای که دارای سرعت 70 نانوثانیه است ، 70 نانو ثانیه طول خواهد کشید تا عملیات خواندن و بازنویسی هر سلول را انجام دهد. سلول های حافظه در صورتیکه از روش هایی بمنظور اخذ اطلاعات موجود در سلول ها استفاده ننمایند، بتنهایی فاقد ارزش خواهند بود. بنابراین لازم است سلول های حافظه دارای یک زیرساخت کامل حمایتی از مدارات خاص دیگر باشند. مدارات فوق عملیات زیر را انجام خواهند داد:
مشخص نمودن هر سطر و ستون (انتخاب آدرس سطر و انتخاب آدرس ستون ) نگهداری وضعیت بازخوانی و باز نویسی داده ها ( شمارنده ) خواندن و برگرداندن سیگنال از یک سلول ( Sense amplifier)اعلام خبر به یک سلول که می بایست شارژ گردد و یا ضرورتی به شارژ وجود ندارد(WRITE ENABEL)
سایر عملیات مربوط به کنترل کننده حافظهً شامل مواردی نظیر : مشخص نمودن نوع سرعت ، میزان حافظه و بررسی خطاء است . حافظه های SRAM دارای یک تکنولوژی کاملاً متفاوت می باشند. در این نوع از حافظه ها از فلیپ فلاپ برای ذخیره سازی هر بیت حافظه استفاده می گردد. یک فلیپ فلاپ برای یک سلول حافظه، از4 تا 6 ترانزیستور استفاده می کند . حافظه های SRAM نیازمند بازخوانی / بازنویسی اطلاعات نخواهند بود، بنابراین سرعت این نوع از حافظه ها بمراتب از حافظه های DRAM بیشتر است .با توجه به اینکه حافظه های SRAM از بخش های متعددی تشکیل می گردد، فضای استفاده شده آنها بر روی یک تراشه بمراتب بیشتر از یک سلول حافظه از نوع DRAM خواهد بود. در چنین مواردی میزان حافظه بر روی یک تراشه کاهش پیدا کرده و همین امر می تواند باعث افزایش قیمت این نوع از حافظه ها گردد. بنابراین حافظه های SRAM سریع و گران و حافظه های DRAM ارزان و کند می باشند . با توجه به موضوع فوق ، از حافظه های SRAM بمنظور افزایش سرعت پردازنده ( استفاده ازCache) و از حافظه های DRAM برای فضای حافظه RAM در کامپیوتر استفاده می گردد.
ماژول های حافظه
تراشه های حافظه در کامپیوترهای شخصی در آغاز از یک پیکربندی مبتنی بر Pin با نام
DIP(Dual line Package) استفاده می کردند. این پیکربندی مبتنی بر پین، می توانست لحیم کاری درون حفره هایی برروی برداصلی کامپیوتر و یا اتصال به یک سوکت بوده که خود به برد اصلی لحیم شده است .همزمان با افزایش حافظه ، تعداد تراشه های مورد نیاز، فضای زیادی از برد اصلی را اشغال می کردند.از روش فوق تا زمانیکه میزان حافظه حداکثر دو مگابایت بود ، استقاده می گردید.
راه حل مشکل فوق، استقرار تراشه های حافظه بهمراه تمام عناصر و اجزای حمایتی در یک برد مدار چاپی مجزا (Printed Circut Board) بود. برد فوق در ادامه با استفاده از یک نوع خاص از کانکتور ( بانک حافظه ) به برد اصلی متصل می گردید. این نوع تراشه ها اغلب از یک پیکربندی pin با نام SOJ(Small Outline J-lead) استفاده می کردند . برخی از تولیدکنندگان دیگر که تعداد آنها اندک است از پیکربندی دیگری با نام TSOP (Thin Small Outline Package ) استفاده می نمایند. تفاوت اساسی بین این نوع پین های جدید و پیکربندی DIP اولیه در این است که تراشه های SOJ و TSOP بصورت surface-mounted در PCB هستند. به عبارت دیگر پین ها مستقیماً به سطح برد لحیم خواهند شد . ( نه داخل حفره ها و یا سوکت ) .تراشههای حافظه از طریق کارتهایی که "ماژول" نامیده می شوند قابل دستیابی و استفاده می باشند. شاید تاکنون با مشخصات یک سیستم که میزان حافظه خود را بصورت 32 * 8 , یا 16 * 4 اعلام می نماید، برخورده کرده باشید. اعداد فوق تعداد تراشهها ضربدر ظرفیت هر یک از تراشهها را که بر حسب مگابیت اندازه گیری میگردند، نشان می دهد. بمنظور محاسبه ظرفیت، می توان با تقسیم نمودن آن بر هشت میزان مگابایت را بر روی هر ماژول مشخص کرد. مثلاً یک ماژول
32 * 4، بدین معنی است که ماژول دارای چهار تراشه 32 مگابیتی است. با ضرب 4 در 32 عدد 128 (مگابیت) بدست می آید. اگر عدد فوق را بر هشت تقسیم نماییم به ظرفیت 16 مگابایت خواهیم رسید.نوع برد و کانکتور استفاده شده در حافظه های RAM ,طی پنج سال اخیر تفاوت کرده است. نمونههای اولیه اغلب بصورت اختصاصی تولید می گردیدند. تولید کنندگان متفاوت کامپیوتر بردهای حافظه را بگونهای طراحی میکردند که صرفاً امکان استفاده از آنان در سیستم های خاصی وجود داشت. در ادامه
SIMM (Single in-line memory) مطرح گردید. این نوع از بردهای حافظه از 30 پین کانکتور استفاده کرده و طول آن حدود 3/5 اینچ و عرض آن یک اینچ بود ( یازده سانتیمتر در 2/5 سانتیمتر ). در اغلب کامپیوترها میبایست بردهای SIMM بصورت زوج هایی که دارای ظرفیت و سرعت یکسان باشند، استفاده گردد. علت این است که پهنای گذرگاه داده بیشتر از یک SIMM است. مثلاً از دو SIMM هشت مگابایتی برای داشتن 16 مگابایت حافظه بر روی سیستم استفاده میگردد. هر SIMM قادر به ارسال هشت بیت داده در هر لحظه خواهد بود با توجه به این موضوع که گذرگاه داده شانزده بیتی است از نصف پهنای باند استفاده شده و این امر منطقی بنظر نمی آید. در ادامه بردهای SIMM بزرگتر شده و دارای ابعاد (11 سانتیمتر در 2/5 سانتیمتر) شدند و از 72 پین برای افزایش پهنای باند و امکان افزایش حافظه تا میزان 256 مگابایت بدست آمد.
برای اینکه بتوانید با کامپیوتر کار کنید به یادگیری یکسری از مفاهیم پایه نیاز داریم.
این فصل شامل هشت بخش اصلی می باشد :
1-مفهوم IT
2-سخت افزار کامپیوتر
3-انواع نرم افزار
4-استفاده از شبکه
5-نقش IT در زندگی روزمره
6-سلامتی-امنیت
7-امنیت کامپیوتری
8-تصویر واقعی از IT
شما هر کدام از این بخش ها را در این فصل می آموزید و در پایان این فصل آمادگی دارید که اولین ماژول را امتحان دهید.
گسترده ترین مفهوم ( General Concepts )
گسترده ترین و کاملترین مفهوم مشخصاتی که در این فصل ارائه می دهیم شامل چهار بخش اساسی زیر می باشد :
1-تعاریف اصلی
2-انواع مختلف کامپیوتر
3-انواع کامپیوترهای شخصی
4-عملکرد کامپیوتر
1-تعاریف اصلی
این فصل را برای اینکه اولین ماژول را فرابگیریم، شروع می کنیم
سخت افزار ( Hardware )، نرم افزار (Software)، تکنولوژی اطلاعات (Information Technology ) انتظار دارید که بشناسید تفاوت بین سخت افزار و نرم افزار و مفهوم کلی تکنولوژی اطلاعات را یاد بگیرید.
درک اصطلاحات پایه ( Understanding basic term )
*هدف : فهمیدن اصطلاحات سخت افزار، نرم افزار، تکنولوژی اطلاعات قبل از اینکه شما بتوانید با هر کامپیوتری کار کنید، نیاز دارید که با سه اصطلاح اساسی سخت افزار، نرم افزار، تکنولوژی اطلاعات (IT ) آشنا شوید.
سخت افزار (Hardware ) :
این اصطلاح به تمام قسمتهای فیزیکی کامپیوتر اشاره می کند :
یک جعبه خاکستری و تمام محتوای آن، موس ( موشواره)، صفحه کلید، مانیتور (صفحه نمایشگر)، بلندگوها، تمام کابلها و چیزهای دیگر.
سخت افزار کامپیوتر بخشهایی است که حتی زمانی که کامپیوتر خاموش است قابل دیدن می باشد. در این فصل با انواع مختلف سخت افزار آشنا می شوید.
نرم افزار ( Software ) :
این اصطلاح اشاره می کند به دستورات نامرئی که به سخت افزار فرمان می دهد که چه کاری را باید انجام دهد. وقتی که کامپیوتر را روشن می کنید و لغت و یا تصویری را در صفحه نمایش نشان داده می شود؛ این نرم افزار است که تصمیم می گیرد این لغت یا چه زمانی و در کجا نمایش داده شود.
نرم افزار در درون برنامه ها (Programs ) وجود دارد. (برای مثال برنامه واژه پرداز « Word » یا برنامه « E-mail » ) که هر کدام عملکرد مجزایی دارند.
شما بعداً با انواع مختلف نرم افزار آشنایی پیدا خواهید کرد.
تکنولوژی اطلاعات ( Information Technology ) = 2t
تکنولوژی اطلاعات یک واژه ای عمومی است که برای تمام سخت افزار، نرم افزار و سرویس های مرتبطی که کامپیوتر از آن استفاده می کند اشاره می نماید. علاوه بر این کامپیوترها و انواع برنامه هایی که آن اجرا می کند، همچنین It شامل انواع شبکه ها که با کامپیوتر ارتباط برقرار می کنند و افرادی که با آنها کار می کنند هم می شود.
2-انواع مختلف کامپیوتر (Types of computers )
اکنون درباره کامپیوترها صحبت می کنیم که انواع مختلفی دارند باید انواع مختلف کامپیوتر که در پیرامون شما موجود است بتوانید تشخیص دهید
3-انواع کامپیوترهای خانگی Disitingushing computer types
*هدف: تمایز و تشخیص دادن بین کامپیوترهای بزرگ، کامپیوتر شبکه کامپیوتر شخصی، لپ تاپ، دستیار دیجیتال شخصی « PDA » و ظرفیت، سرعت، قیمت و استفاده های مخصوص.
ممکن است که در امتحان درباره پنج نوع مختلف کامپیوتر سوال شود.
¬ کامپیوترهای بزرگ Main fram computer
انواع کامپیوترهای بزرگی هستند که برای انجام اعمال خاصی در یک شرکت یا وزارت خانه مورد استفاده قرار می گیرد.
¬ کامپیوترهای شبکه ( Network computer )
این کامپیوتر مناسب محیط های کاری شخصی می باشد ولی دارای ظرفیت خیلی بالایی نیستند و به دستگاههایی دیگر که در نقاط دیگری هستند؛ تکیه دارند و از طریق شبکه، اطلاعات برای آنها ذخیره می شود.
کامپیوترهای شخصی ( Personal computer )
این نوع از کامپیوترها در محیط های کاری شخصی می توانند مورد استفاده قرار گیرند یا مناسب این کار نباشند و تنها اطلاعات شخصی فرد را ذخیره کنند. این کامپیوترها ممکن است برای شما خیلی آشنا باشد.
کامپیوترهای Lap top computer
کامپیوترهای قابل حمل هستند که در اندازه یک کیف با یک دفتر یادداشت کوچک تنظیم شده اند. آنها به طور مخصوص می توانند بسته شوند تا از صفحه نمایش خود وقتی از آنها استفاده نمی شود؛ محافظت می کنند.
کامپیوترهای دستیار دیجیتال شخصی ( (PDA)= Personal digital assistant )
کامپیوترهای خیلی کوچکی هستند که می توانند در جیب لباس قرار بگیرند. صفحه نمایش و ظرفیت محدودی دارند.
جدول زیر کمک می کند که انواع مختلف کامپیوترها را با یکدیگر مقایسه کنید
انواع کامپیوتر |
ظرفیت |
سرعت |
قیمت |
موارد استفاده |
کامپیوتر بزرگ |
بسیار بزرگ |
فوق العاده زیاد |
|
بخش It و شرکت های بزرگ |
کامپیوتر شبکه |
کم |
تند |
|
محیط کار |
کامپیوتر شخصی |
بزرگ |
تند |
|
خانه و محل کار |
نوت بوک |
متوسط |
متوسط |
|
مورد استفاده کاری برای افرادی که دائماً در سفر هستند |
دستیار دیجیتال شخصی |
کوچک |
آرام |
|
افراد متخصص که به اطلاعات سریع نیاز دارند |
توجه (Alert )
ممکن است در امتحان ICDL از شما درباره انواع دیگر کامپیوترها سوال شود که می توانید آنها را در شمار کامپیوترهای شخصی در نظر بگیرید.
مهمترین بخش از کامپیوترهای شخصی Main parts of personal computer
هنگامی که شما در پشت کامپیوتر می نشینید، باید بدانید به چه چیزی نگاه می کنید. در آزمون توانایی شما را در تشخیص بخشهای مختلف کامپیوتر می سنجند.
یادگیری بخشهای از کامپیوتر شما Knowing the parts of your computer
*هدف: یادگرفتن قسمتهای اصلی از کامپیوترهای شخصی از قبیل CPU ، دیسک سخت، وسایل ورودی وخروجی، انواع حافظه و آموختن درباره انواع دستگاههای جانبی. اجازه دهید سفر کوچکی به سخت افزار کامپیوتر که ممکن است روی میز یا زیر میز شما باشد؛ داشته باشیم. تصور کنید به موقعیت قبلی برگشته اید آیا دوست دارید درباره اتومبیل (ماشین) خود که دارای لاستیک، بدنه و موتور است؛ یاد بگیرید. بیشترین قسمتهای قابل مشاهده در کامپیوتر شامل نمایشگر، موس (موشواره) و صفحه کلید است. نمایشگر اطلاعات را به شما نمایش می دهد که اصطلاحا به آن دستگاه خروجی (output Device ) می گویند. صفحه کلید وموس به شما اجازه می دهند تا اطلاعات را به رایانه بفرستید که به آنها دستگاههای ورودی (input device ) می گویند. دستگاههای ورودی و خروجی را با همدیگر دستگاه جانبی می نامند.
یک دستگاه جانبی چیزی است که شما می توانید اتصال آن را با کیس کامپیوتر قطع کنید مانند چاپگر (Printer )، رسام (Plotter )، دسته بازی (Joy stick ) و انواع مودم.
نکته ( Note ): درباره دستگاههای ورودی و خروجی در این فصل بیشتر خواهید آموخت کابلی را که از نمایشگر، صفحه کلید و موشواره خارج میشود را دنبال کنید؛ تمام اتصالات آنها به یک جعبه در پشت کامپیوتر بر می گردد که شامل سخت افزار کامپیوتر می باشد. گاهی به این جعبه، اصطلاحاً «CPU » می گویند که برگرفته از واژه Central Processing unit است که به معنی واحد پردازش مرکزی است. بخشی است که در درون کیس مخفی می شود. در واقع مغز کامپیوتر محسوب می گردد جایی است که تمام محاسبات را انجام می دهد.
در شکل 2.1 نوع پیشرفته ای از CPU را می بینید که اندازه CPU معمولاً کمتر از 2 اینچ می باشد، اما آن مهمترین و پیچیده ترین قسمت کامپیوتر است.
شکل 2.1
به طور یقین، CPU تنها بخشی نیست که درون کیس قرار دارد. بخش های مهم دیگری مانند گرداننده های سخت، انواع حافظه و انواع کارد نیز درون کیس وجو د دارد. ممکن است کامپیوتر شما فقط یک گرداننده سخت «Hard drive » یا بیشتر داشته است. گرداننده سخت، یک دستگاه مغناطیسی است که می تواند دائما اطلاعات را ذخیره کند. هنگامی که فایلی را ذخیره می کنید به وسیله آن حفظ میشود حتی هنگامی که کامپیوتر خاموش است. گرداننده سخت تنها مکان نگهداری اطلاعات نیست.
در کامپیوتر دو نوع حافظه وجود دارد :
درباره انواع حافظه مطالب بیشتری یاد خواهید گرفت. یکی از بخشهای پایه در کامپیوتر که شامل یک نوع یا بیشتر است، انواع کاردها(Card) است. اگر به پشت کیس نگاه کنید شیار یا شکافهایی را خواهید دید که میتواند بعضی از آنها خالی و بعضی دیگر امکان دارد به سخت افزاری متصل باشد. به ویژه انواع کارتها که شامل کارتهای ویدیوئی (اطلاعات را به نمایشگر ارسال می کند)، کارتهای شبکه و مودم ها با کامپیوترهای دیگر ارتباط برقرار می سازند.
Computer performance
گاهی اوقات نارضایتی مودم را از سرعت پایین و کند کامپیوترشان یا برعکس می شنویم واقعا چه چیزی سرعت یک کامپیوتر را زیاد یا کم می کند. ؟
ما نیاز داریم که درک کنیم فاکتورهای اصلی که بر روی عملکرد کامپیوتر اثر می گذارند، درک کنیم.
Performance factors
هدف : بعضی از فاکتورهای مهم در عملکرد یک کامپیوتر را که شامل سرعت CPU ، اندازه RAM و تعداد برنامه هایی که اجرا می شود را بدانیم. اکنون بعضی از فاکتورهای تاثیرگذار بر روی عملکرد یک کامپیوتر را بیان می کنیم :
1-سرعت CPU
انواع مختلف از CPU وجود دارد؛ هرچه سرعت آنها بیشتر باشد عملکرد کامپیوتر بهتر می شود
2-اندازه RAM
شما باید بتوانید از اطلاعات زیادی در حافظه کامپیوتر خود با یک عملکرد خوب نگهداری کنید. اگر مقدار RAM محدود باشد، تمام اطلاعات گنجانده نمی شود، بنابراین سرعت کامپیوتر کاهش می یابد.
3-تعداد برنامه های در حال اجرا : Number of application running
هر برنامه مقداری از RAM و مقداری از عملکرد CPU را اشغال می کند. اگر در یک زمان مقدار زیادی از برنامه ها باز باشد.
4-تعداد دقیق برنامه هایی که شما اجرا می کنید: The exapt applications you have running
این طور به نظر می رسد که هنگام استفاده از برنامه پیچیده تر سرعت کامپیوتر پایین می آید.
سخت افزار Hard ware
اکنون دید شما نسبت به سخت افزار کامپیوتر گسترده شده است. در این بخش مفاهیم اولیه سخت افزار را که برای شروع کار و امتحان به آن نیاز دارید را فرا می گیرید.
واحد پردازش مرکزی Central processing unit
واحد پردازش مرکزی (CPU ) که مغز کامپیوتر محسوب می شود که وظیفه انجام دادن چندین کار مهم را بر عهده دارد که با آنها آشنا می شوید.
-وظایف واحد پردازش مرکزی (Fonction of the CPU )
هدف :
آموختن بعضی از وظایف CPU : محاسبه کردن، کنترل منطقی، دسترسی فوری به حافظه، دانستن مقیاس سرعت حافظه که براساس مگاهرتز «MHZ » یا گیگاهرتز «GHZ » می باشد. اگرچه اغلب CPU را به عنوان یک قطعه می شناسیم؛ اما، در حقیقت شامل بخش های خیلی پیچیده الکترونیکی و تعداد زیادی می باشد.
عملکرد CPU شامل چندین تابع مختلف می باشد که در زیر به آنها اشاره می کنیم :
1-(Performing calculation)
انجام اعمال ریاضی مانند جمع یا عملکردهای دیگر در CPU امکانپذیر می شود.
2-(controlling logic )
اغلب ما در کامپیوتر یک سری انتخاب ها را در اختیار داریم: نمایش رنگی، انجام محاسبات و غیره. منطقی که این انتخابها را امکان پذیر می سازد، در CPU وجود دارد.
3-(immediate access memory )
CPU مقداری از حافظه سریع را در اختیار دارد که درخواستهای سریع را می کند.
4-(Coordinating other functions )
CPU دستوراتی را به بخشهای دیگر می فرستد و به آنها می گوید که چه کاری انجام دهند، مانند کارتهای ویدئویی، هارد
سرعت CPU یکی از مهمترین فاکتورها می باشد که به طور کلی عملکرد کامپیوترتان را تعیین می کند.
پروژه نرم افزاری تشخیص حروف و یا تعیین حالات عاطفی
فهرست مطالب
عنوان |
مقدمه |
فصل 1: پردازش تصویر رقمی |
-نمایش تصویر رقمی |
-مراحل اساسی پردازش تصویر |
-پردازش |
-نمونه برداری و چندی کردن |
نمونه برداری و چندی کردن یکنواخت |
نمونه برداری و چندی کردن غیریکنواخت |
-چند رابطه پایه ای بین پیکسلها |
همسایه های یک پیکسل |
اتصال |
-همبستگی |
-فیلتر کردن |
فیلترهای آرام کننده |
فیلتر کردن مکان پایین گذر |
فیلتر کردن پایین گذر |
-پردازش تصویر زندگی |
مبانی رنگ |
مدلهای رنگ |
مدل RGB |
-بخش بندی تصویر |
-آشکارسازی لبه |
توصیف پایه ای |
|
پیوند لبه و آشکارسازی مرز |
|
-شکل شناسی |
|
گسترش و سایش |
|
- چند تعریف پایه ای |
|
- گسترش |
|
سایش |
|
فصل 2: نمودارهای بلوکی، مراحل و نحوة انجام پروژه |
|
-فلوچارت برنامة لب خوانی از روی چهره |
|
-فلوچارت برنامة تشخیص حالات از روی چهره |
|
-مقدمه ای بر پردازش تصویر |
|
عوامل درونی |
|
عوامل خارجی |
|
-گرفتن عکس |
|
-خواندن عکس |
|
-یافتن کادر صورت |
|
Resize کردن عکس |
|
تبدیل عکس رنگی به حالت gray scale |
|
الگوریتم لبه یابی |
|
Scan کردن عکس |
|
-فیلترکردن تصویر |
|
-دستور strel |
|
-انجام dilation و erosion |
|
-پیدا کردن کادر لب |
|
-یافتن اندازه های مورد نظر لب |
|
-مقایسة اندازه ها با اندازه های حالات لب |
|
-ادامة عملیات برای تشخیص حالت |
|
-یافتن کادر حدودی چشم توسط correlation |
|
- چند تعریف پایه ای |
|
- گسترش |
|
- سایش |
|
فصل 2: نمودارهای بلوکی، مراحل و نحوة انجام پروژه |
|
-فلوچارت برنامة لب خوانی از روی چهره |
|
-فلوچارت برنامة تشخیص حالات از روی چهره |
|
-مقدمه ای بر پردازش تصویر |
|
- عوامل درونی |
|
- عوامل خارجی |
|
-گرفتن عکس |
|
-خواندن عکس |
|
-یافتن کادر صورت |
|
- Resize کردن کادر صورت |
|
- تبدیل عکس رنگی به حالت grayscale |
|
- الگوریتم لبه یابی |
|
- Scan کردن عکس |
|
-فیلتر کردن تصویر |
|
-دستور strel |
|
-انجام dilation و erosion |
|
-پیدا کردن کادر لب |
|
-یافتن اندازه های مورد نظر لب |
|
-مقایسة اندازه ها با اندازه های حالات لب |
|
-ادامة عملیات برای تشخیص حالت |
|
-یافتن کادر حدودی چشم توسط correlation |
|
-دستور Corr2 |
|
-مقایسه با اندازه های چشم در حالات مختلف |
|
-یافتن کادر ابرو |
|
-یافتن فاصلة دو ابرو |
|
-توضیحاتی در مورد بیومتریک چهرة انسان |
|
مقدمه |
|
روشهای بیومتریک |
|
استخراج ویژگیهای صورت در بیومتریک |
|
فصل سوم: نتایج و نکات به دست آمده از انجام پروژه |
|
-تغییرات ابعاد لب، چشم و ابرو |
|
-ابعاد لب برای افراد مختلف |
|
-نرمالیزه کردن ابعاد |
|
-ابعاد قطر چشم در حالات مختلف |
|
-رنج RGB به دست آمده از رنگ لب |
|
-رنج RGB به دست آمده از رنگ پوست |
|
-چند مورد پیشنهادی در راستای ادامة پروژه |
|
4-فهرست کلمات لاتین |
|
5-مراجع و منابع |
|
فلوچارت برنامة لب خوانی از روی چهره
فلوچارت برنامة تشخیص حالات از روی چهره
مقدمه یا بر پردازش تصویر صورت:
صورت یک منبع قوی از اطلاعات رفتاری انسانهایت. بیان چهره نشان دهندة حالات رفتارهای اجتماعی رگوله شده سیگنالهای مربوط به صحبت کردن، حالات عاطفی و ... است که می تواند عملکرد مغز و آسیب شناسی را آشکار سازد.
اغلب سیستمهای توصیف کنندة صوت از مدلهای پیچیدة دو یا سه بعدی صوت را برای درک حالات مثل پیشانی، ابرو، چشمها، بینی، دهان، گونه و چانه استفاده می کنند.
اغلب شش حالت برای درک حالات چهره وجود دارد که عبارتند از خوشحالی، ترس، عصبانیت، تنفر، ناراحتی و تعجب.
اگر به بررسی صورت به صورت دینامیک بپردازیم تغییرات صوت می تواند به دو دلیل باشد:
1-عوامل درونی و 2-عوامل بیرونی
کارهای ممکن برای بررسی |
منبع |
کلاس بندی، شناسایی کامل استنباط از عواطف و نیتهای درونی لب – خوانی تصمیم گیری مرد یا زن بودن تخمین سن |
هویت حالت چهره ای صحبت جنسیت سن |
تأثیرات |
منبع |
سایه روشن، رنگ، سایة خود فرد، Highlight اثرات مناظر، تجزیه، کانون، نویز تصویر، نمونهبرداری از توزیع تابش، روشن شدن غیرمستقیم، سایه انداختن |
مشاهدة هندسة صوت روشنایی پردازش تصویر موارد دیگر |
حالات عضلانی صورت نقش مهمی در رفتار بشر مثل سخنرانی، توصیف چهره و ... اشارات دارند. پنفیلد به این نکته دست یافته است که مدارات عصبی که وابسته به دست ها و صورت (بخصوص دهان) هستند نقش مهم در فعل و انفعالات ماشین دارند.
کلاً مراحل درک تصویر 6 مرحله است:
1-گرفتن عکس 2-پردازش اولیه 3-توصیف ویژگیها 4-مرحله دریافت 5-بیس اطلاعات 6-تشخیص
*گرفتن عکس: در این پروژه برای هر حالت یا در مورد ادای هر حرف از 5 الی 9 نفر توسط دوربین دیجیتال عکسبرداری شده که این عکسها با کیفیت بالا در ابعاد 1536×2048 هستند.
برای بالا بردن دقت لازم است که حروف به طور کامل توسط افراد ادا شوند و هم چنین لازم است حالات به خوبی اجرا شوند، پس ممکن است از هر فرد برای هر حالت یا هر خرف عکسهای متعدد گرفته شود. عکسها با زمینة تیره درنظر گرفته شده اند.
این عکسها اطلاعات آماری از ابعاد و هندسة صورت را در همة این حالات نتیجه می دهد.
خواندن عکس:
خواندن عکس توسط دستور Imread صورت می گیرد.
\filename)آدرسA=(Imread(
این دستور تصویر را از فایلهای گرافیکی می خواند و به صورت دیتا قابل استفاده می سازد.
هر پیکسل عکس حاوی اطلاعات لازم است.
یافتن کادر صورت:
برای resize کردن یک عکس یک function به نام myresize تعریف نموده ایم. در این function این گونه عمل می کنیم:
ابتدا size عکس را به حدود کاهش داده این چون تصاویر بسیار بزرگ بوده و سرعت انجام برنامه کم است پس از این دستور استفاده می کنیم:
(ضریب کوچک کردن عکس و A=Imresize(filename
2-تبدیل عکس رنگی به حالت grayscale:
برای این کار از دستور زیر استفاده می کنیم.
I=rgb 2 gray (filename)
با انجام این کار اطلاعات از رنج 256 رنگ به رنج 5 تا 1 تبدیل می شوند. بدین ترتیب انجام بسیاری از عملیات روی تصویر مقدور می گردد.
3-الگوریتم لبه یابی:
برای پیدا کردن کادر صورت نیاز به پیدا کردن لبه های چهره داریم و یک الگ.ریتم نیاز است تا با توجه به تغییرات رنگ کادر نسبت به چهره ما تیرگی ها و روشنی ها و سایه ها و ... لبه های موجود در عکس را پیدا کنیم تا بتوانیم با scan کردن لبه های مختلف کادر چهره را پیدا کنیم. الگوریتم مورد نظر به این صورت است.
عکس را به حالت باینری درمی آورد: A=Im2bw(IC, gray+hresh (IC))
دستور strel بعداً به طور کامل توضیح داده می شود:
se = strel (disk,6)
A = Imclose (A , se)
B = Imopen (B , se)
4-Scan کردن عکس:
برای این کار لازم است اطلاعات موجود روی عکس از چهار طرف scan شوند تا به خطوط کادر صورت برسیم.
ما با عکسهایی با Bacjground سیاه یا تیو کار کرده ایم.
پس برای یافتن کادر چهره نکتة مهم لبه یابی است.
چهار لبة اطراف صورت این گونه تعریف شده اند.
*Upedge
یک function با عنوان updage برای پیدا کردن لبة بالایی صورت درنظر گرفته ایم. در این function از گوشة بالا سمت چپ شروع به scan کردن نموده و با رسیدن به لبه های مورد نظر مقادیر ثبت می گردد.
Downedge:
یک function برای یافتن لبة پائین صورت است مانند upedge می باشد با این تفاوت که از گوشة پائین سمت چپ شروع به scan به صورت افقی می کنیم.
Right edge:
در این function، scan کردن از گوشة بالا سمت راست شروع می شود و عملیات جاروب کردن به صورت عمودی صورت می گیرد.
Left edge:
نقطة شروع آن مانند upedge می باشد ولی scan کردن به صورت عمودی انجام می گیرد حال با مقادیر به دست آمده از این چهار function کادر صورت به دست می آید.
فیلتر کردن تصویر:
برای حذف نویز تصویر نیاز به یک فیلتر پائین گذر داریم تا کمی محوی در تصویر ایجاد کند. چون ما برای پیدا کردن ناحیة لب و مقادیر آن از رنج RGB رنگ لب استفاده کرده ایم، ممکن است وجود هرگونه لکه روی پوست صورت مشکل ساز باشد، به همین دلیل از یک فیلتر پائین گذر استفاده می کنیم تا گونه ای یکنواختی روی صورت ایجاد سازد.
ما بدین صورت از فیلتر پائین گذر استفاده کرده ایم:
I=imfilter (i,h);
که با این کار عکس i را از فیلتر h عبور می دهیم. H یک فیلتر پائین گذر است که آن را خودمان در ابتدای برنامه تعریف می کنیم. ابعاد I با ابعاد i (تصویر قبل از فیلتر شدن) یکسان است.0
دستور strel:
این دستور یک المنت ساختاری مورفولوژیک بوجود می آورد.
SE= strel (shape , parameters)
Shape: شل مورد نظر
Parameters: ابعاد شکل مورد نظر
به این صورت که ما با دادن یک شکل، کادر مورد نظر خود را تعریف می کنیم و ابعاد آن را تعیین می نماییم. با حرکت دادن آن کادر روی تصویر اصلی عملیات مورد نظر روی آن کادر انجام می گیرد. این گونه که ما بعضی از نقاط را در واقع 1 کرده و برخی دیگر را 0 می کنیم. پس عملیاتت فقط روی نقاط 1 صورت می گیرد.
مثلاً ما برای انجام dilation و erosion روی صورت به این صورت از این دستور استفاده کرده ایم:
SE=strel (“rectangle” , [15 20])
با این کار روی یک مستطیل این عملیات را انجام می دهیم و یا حرکت آن روی همة عکس در تمام تصویر روی نقاط مورد نظر گسترش و سایش را انجام می دهیم. یا مثلاً در مورد پیدا کردن کادر چشم و یا ابرو یک کادر تعریف کرده و با حرکت آن کادر روی تمام صورت و پیدا کردن همبستگی بیشتر چشم و ابرو را می یابیم.
* انجام dilation و erosion (گسترش سایش):
در هنگام کار با عکسهای رنگی مثلاً برای پیدا کردن لب اگر بخواهم با دادن مقادیر RGB لب، آن را محل یابی کنیم ممکن است وجود لکه روی پوست یا وجود قرمزی های کوچک روی نواحی صورت مشکل ساز شود.
پس لازم است ابتدا این لکه های کوچک را حذف کنیم.
بهترین روش برای این کار درنظرگرفتن مشاع همسایگی است. به این صورت که نکته هایی که اندازة کوچکی دارند باز هم کوچکتر و کوچکتر شده و محو شوند. به این عمل erosin می گویند. در نرم افزار matlab از دستور Imerode برای این منظور استفاده می شود.
A=Imerode (IM , SE)
IM همان اسم عکس مورد نظر می باشد.
SE نیز قبلاً تعریف شده است که در دستور strel شرح داده شد. پس از انجام شرح داده شد. پس از انجام خسهد (سایش) با این مشکل ممکن است مواجه شویم که برخی از اطلاعات لازم نیز از بین برود. به همین دلیل لازم است که پس از محو کردن نقاط و لکه های غیرلازم، اطلاعات لازم را تقویت کنیم یعنی نقاطی که شعاع همسایگی خوبی دارند و ممکن است با erosion دچار محوی شده باشند، دوباره تقویت کنیم به همین دلیل عملیات dilation را انجام می دهیم.
برای انجام این کار در نرم افزار matlab از دستور Imedilate استفاده می کنیم.
این دستور به این صورت استفاده می شود.
A=Imedilate (IM , SE)
IM در واقع همان عکس مورد نظر اسیت و SE در دستور Strel به طور کامل شرح داده شد.
با تغییر مقادیر SE ضریب گسترش و سایش را تغییر می دهیم یعنی با کم کردن یا زیاد کردن SE مقدار شعاع همسایگی لازم یا بزرگی و کوچکی یک لکه را برای محو شدن یا باقی ماندن و هم چنین تقویت آن تعیین می کنیم. در dilation و erosion اولیه این مقدار را بزرگ تعیین می کنیم تا لکه های صورت به طور کامل حذف شود و پس از پیدا کردن حدود کادر لب برای اینکه لب را به طور کامل داشته باشیم و نویزهای اطراف آن را حذف کرده و اطلاعات مفید لب را تقویت کنیم بار دیگر erosion و dilation انجام می هیم ولی با مقدار SE کمتر.
*پیدا کردن کادر لب:
پس از فیلتر کردن و انجام dilation و erosion بسیاری از نویزهای مزاحم موجود در تصویر حذف شده و می توانیم از اطلاعات موجود در عکس رنگی برای مکان یابی استفاده کنیم.
عکس رنگی از سه لایه رنگی تشکیل شده که مجموع این سه لایه عکس را با رنگ واقع نشام می دهد و هر طیف رنگی روی عکس حاوی اطلاعات R، G و B می باشد. پس لازم است که سه لایه عکس را جداسازی کرده و رنج رنگهای مورد نظر را بدست آوریم.
ابتدا رنج RGB رنگ لب را در عکسهای متفاوت به دست می آوریم و با میانگین گیری کیا تعیین حدود بالا و پایین رنگ لب را در حالات متفاوت به دست می آوریم.
یعنی نقاطی که مشخصة رنگی آنها در حدود مورد نظر تعیین شده در رنج لب قرار می گیرند جدا می کنیم، سپس این نقاط را با 1 مقدار دهی می کنیم و بقیه نقاط موجود در عکس را 0 می کنیم. پس از آن با همان function که بریا پیدا کردن کادر صورت تعریف کرده ایم (myresize)، کادر لب را پیدا می کنیم. در بعضی از حالات پس از این کار در اطراف لب نویز مشاهده می شود، پس بار دیگر عملیات dilation و erosion را با قدرت کمتری نسبت به قبل انجام می دهیم و دوباره با همان function کادر لب را پدیا می کنیم تا به طور واضح ابعاد لب را داشته باشیم. و سپس همان کادر به دست آمده را روی عکس اصلی به دست می آوریم و
* یافتن اندازه های مورد نظر لب:
حال که کادر لب را بدست آورده اتیم ابعاد مورد نظر را روی کادر به دست آمده درمی آوریم تا بتوانیم با حالات به دست آمده در ادای حروف متفاوت یا حالات عاطفی مقایسه کنیم.
لازم است که اندازه های به دست آمده نسبت به ابعاد عکس نرمالیزه شود. زیرا ممکن است ابعاد متفاوت باشد. عکسهای گرفته شده در ابعاد 1536×2048 می باشند. پس ما ابتدا ابعاد لب را نسبت به ابعاد عکس به دست می آوریم. نکتة مهم این است که نمی توان ابعاد را بر ابعاد لب در حالت نرمال تقسیم کرد، زیرا برای تشخیص اینکه مردی چه فرمی را ادا می کند یا چه حالتی دارد لزومی ندارد که ما به عکس حالت نرمال او دسترسی داشته باشیم و برنامه این قابلیت را داردت که در محدودة وسیعی برای افراد متفاوت نشخیص داشته باشد. البته نرمالیزه کردن نسبت به حالت نرمال لب می تواند دقت کار را کمی افزایش دعد ولی در عوض ما، در تشخیص تعداد افراد دچار محدود می شویم.
*مقایسه اندازه ها با اندازه های حالات لب در هنگام ادای حروف یا حالات مختلف:
ما ابتدا ابعاد لب را در حالات مختلف ادا، حروف یا حالات مختلف احساسی اندازه گیری کرده ایم. برای این کار این اندازه ها را در افراد متفاوت به دست می آوریم و سپس نسبت به ابعاد عکس نرمالیزه کرده ایم. با این کار محدودة اندازه ها در مورد هر حرف یا هر حالت تعیین یم شود. حال ابعاد لب فردی که عکس او به عنوان دیتای جدید وارد شده با این محدوده ها مقایسه می شود و مشخص می شود که این ابعاد به کدام حرف نزدیک تر است. پس حرف مورد نظر مشخص می شود و نام حرف بالای عکس نشان داده می شود.
*ادامه عملیات که برای تشخیص حالت از روی چهره لازم می باشند:
در مورد ادای حروف فقط مکان یابی لبها لازم می باشد و تغییرات در اجزای دیگر صورت محسوس نمی باشد ولی در مورد حالات عاطفی که روی چهره نمایان می شود علاوه بر تغییرات روی لب، روی عناصر دیگر نیز علاماتی مشاهده می شود. پس لازم است مثلاً اندازه های چشم یا ابروها را داشته باشیم.
*یافتن کادر حدودی چشم با اندازه گیری میزان همبستگی با چشم نمونه:
پس از مقایسه حالت لب نمونة ورودی با نمونه هیا دیگر و تشخیص حالات لب مثل خنده، تعجب، ناراحتی، عصبانیت و ... تغییرات دیگر چهره را تعیین می کنیم.
برای یافتن کادر چشم این گونه عمل می کنیم:
1-ابتدا یک کادر چشم به صورت نمونه به برنامه می دهیم و توسط دستور Imeread که قبلاً توضیح داده شد، این عکس خوانده می شود و اطلاعات آن ثبت می گردد.
2-حال عکس جدید به عنوان ورودی خوانده می شود.
3-عکس ورودی مثل حالات قبل توسط function که تعیرف شده است یعنی myresize در ابعاد مورد نظر کوچک شده و به حالت grayscale درمی آید. و کادر صورت درمی آید.
5-توسط دستور strel کادری با مقادیر مورد نظر تعریف می کنیم تا با حرکت کادر روی عکس مورد نظر ورودی عملیات رو یتمام عکس صورت گیرد.
6-این کادر روی تصویر حرکت می کند و ضریب همبستگی (که در ادامه توضیح داده خواهد شد.) تصویر چشم نمونه که در ابتدا اطلاعات آن ثبت شده بود، با کادر مورد نظر روی عکس محاسبه می گردد. هر جا که این همبستگی ماکزیمم باشد کادر مورد نظر روی عکس بیشترین تشابه با تصویر چشم نمونه را دارد و در واقع یک کادر حدودی از چشم را به ما می دهد و پس از آن می توان کادر اصلی چشم را به دست آورد.
دستور corr2 (پیدا کردن میزان همبستگی):
این دستور همبستگی دوبعدی کافی بین دو ماتریس را محاسبه می کند.
R=Corr2(A , B)
A و B دو ماتریس هم سایز هستند.
اتصال دو یا چند کامپیوتر را به یکدیگر را شبکه کامپیوتری می گویند. این کار برای انتقال Data از یک یا چند کامپیوتر به یک یا چند کامپیوتر دیگر صورت می گیرد. با این کار سرعت دستیابی به اطلاعات بیشتر و وزمان مورد نیاز برای پردازشهای لازم برروی آن کوتاهتر خواهد شد. بنابراین با توجه به این توضیح دو مطلب مهم در شبکه های کامپیوتری وجود دارد. اول اتصال کامپیوترها و دوم انتقال اطلاعات برای اینکار باید قوانین وضع واجرا شوند تا اولا اتصال فیزیکی بین کامپیوترها بوجود آمده ثانیا اطلاعات منتقل شده با صحت وسلامت از مبدا به مقصد برسند.
در همین زمینه طی چند سال اخیر شرکتهای بزرگ مانند
Digital Equipment Corp(DEC), IBM.Honeywellاستانداردهای مختلفی را جهت اتصال کامپیوترها به یکدیگر وانتقال Data ابداع کرده اند. بدلیل لزوم همخوانی مفاهیم شبکه ها و قوانین انتقال Data در سال 1984 در سازمان Intematinal Standard Organization (IEEE)Institate of Electical and Electronic Engineering (ISO) متفقا اقدام به پیاده سازی مدل استانداردی برای طراحی وپیاده سازی شبکه ها نموده اند.
انواع متداول شبکه ها:
شبکه های کامپیوتری متداولا به دودسته عمده تقسیم می شوند.
-شبکه های محلی local Area Network) یا LAN)
-شبکه های گسترده Wude Area Network) یا(WAN
همانطور که از نام هر یک از این دو نوع شبکه پیداست وجه تمایز اصلی آنها در بزرگی یا کوچکی محدوده تحت پوشش آنهاست. یک LAN شبکه ای است ،محدوده ای کوچک، این محدوده از یک دپارتمان واقع در بخشی ازیک سازمان که در طبقه ای از ساختمان قرارگرفته تا تمامی دفاتر یک سازمان بزرگ که در چند ساختمان و مجتمع نزدیک به یکدیگر واقع شده اند را شامل می شود.
در مقایسه WAN شبکه ای است که در آن ارتباط کامپیوترها در محدوده بین شهرها، کشورها وحتی تمام دنیا برقرار می شود. برای درک تفاوت بین WAN,LAN از نظر جغرافیایی می توان مثال خطوط تلفنی را مطرح کرد.
ارتباط تلفنی داخل شهری مثال مناسبی برای LAN میباشد. در این حالت ارتباط بین دستگاههای تلفن در محدوده ای کوچک که حداکثر می تواند در دورترین دو نقطه از یک شهر واقع شده باشد برقرار می شود. در حالیکه ارتباط بین شهری یا بین کشوری مثال خوبی برای WAN است. در این حالت ارتباط بین دستگاههای تلفن در فواصل طولانی تر مثلا بین دو شهر در یک کشور یا بین دو شهر در دوکشور برقرار می شود.
یک تفاوت دیگر بین WAN,LAN در مالیکت تجهیزات شبکه است. به این معنی که تمامی تجهیزات LAN عموما متعلق به یک سازمان می باشد والبته متداولا متعلق به سازمانی است که شبکه در آن نصب شده است.
در حالیکه تجهیزات WAN ممکن است به افراد یا سازمانهای مختلف تعلق داشته باشد.تفاوت عمده دیگر WAN,LAN در سرعت انتقال اطلاعات (Data Rate) ومیزان خطای رخ داده در اطلاعات منتقل شده (Error Rate) است. به دلیل کوتاهی مسافتها درLAN میتوان با استفاده از تجهیزات جدید و با هزینه های نسبتا پایین به سرعت انتقال اطلاعات تا 100-Mbps نیز دست یافت. این در حالی است که در WAN با استفاده از خطوط ارتباطی E1,T1 حداکثر سرعت به ترتیب 1.544Mbps و 2.048Mbpsخواهد بود. همچنین به دلیل مجتمع بودن تجهیزات LAN در یک محدوده کوچک تاثیر عوامل محیطی مانند طوفان، رعد و برق وضعیت جوی روی خطوطی که اطلاعات در آنها منتقل می شوند بسیارکم است در حالیکه این احتمال در WAN به دلیل بالابودن فاصله ها بیشتر می باشد در نتیجه احتمال وقوع خطا بر روی اطلاعات منتقل شده در LAN نسبت به WAN بسیار کمتر است. یعنی میزان خطای رخ داده در اطلاعات منتقل شده درLAN کمتر است. آخرین تفاوت بین این دو نوع شبکه در نوع اطلاعات منتقل شده است.
متداولا اطلاعاتی که در WAN منتقل می شوند شامل Video, Voice, Data می باشد در حالیکه اطلاعاتی که در LAN منتقل می شود. معمولا Primarily Data است. جدول مقایسه بین مشخصات این دو نوع شبکه را به صورت خلاصه در زیر می بینید..
WAN |
LAN |
مشخصات |
در محدوده شهرها وکشورها |
محدود به یک یا چند ساختمان |
محدوده جغرافیایی تحت پوشش |
بسیار پایین وحداکثر 2.048Mbps |
عموما 10Mbps می تواند تا 100Mbps نیز افزایش یابد |
سرعت انتقال اطلاعات |
نرخ رخداد خطا در اطلاعات |
||
متعلق به اشخاص یا سازمانهای مختلف می باشد |
متداولا متعلق به سازمانی است که شبکه در ان نصب شده |
مالکیت تجهیزات |
Voice ,Data,Video |
Primarily Data |
نوع اطلاعات منتقل شده |
مشخصات تکنیکی شبکه های محلی
توپولوژی:
دریک شبکه LAN ساختار یا طرح هندسی کابلهایی است که کامپیوترها را به یکدیگر متصل کرده است. به عبارت دیگر اینکه ایستگاههای کاری(Workhstations) یا گره ها(Nodes) به چه ترتیبی در شبکه قرار گرفته اند را توپولوژی می گویند.
توپولوژی های متداول LAN عبارتنداز Ring,Star,Bus.
اگر کلیه نقاط شبکه به ترتیب و با استفاده از یک کابل طولانی مطابق شکل صفحه بعد به یکدیگر متصل شده باشند توپولوژی شبکه Bus است همانطور که از شکل نیز مشخص است تمامی ایستگاه های به طور همزمان می توانند به اطلاعاتی که روی کابل شبکه رد وبدل می شود دسترسی داشته باشند. بنابراین هر یک از ایستگاهها می توانند به طور مستقل به ایستگاه دیگر مرتبط شوند. بزرگترین شکل در این توپولوژی این است که اگر کابل ارتباطی در نقطه ای صدمه ببنید، تمام شبکه بخشی از آن از کار می افتد.
اگر تمام ایستگاه های کاری در شبکه به یک نقطه مرکزی متصل شده باشند به طوریکه تمام کنترلها در آن نقطه انجام شود یا به عبارتی کنترل کننده شبکه – که در بخشهای آتی مفصلا در مورد آن توضیح داده خواهد شد- در آن نقطه واقع شده باشد توپولوژی شبکه star است. در این حالت دسترسی ایستگاهها به یکدیگر مستقل نیست واز طریق کنترل کننده شبکه صورت می گیرد. توپولوژی star را در شکل زیر ملاحظه می کنید….
در این کابل کشی خرابی اتصالات باعث اشکال در تمام شبکه یا سایر ایستگاهها نمی شود اما اگر کنترل کننده شبکه از کار بیفتد کلیه فعالیتها در شبکه دچار اختلال می شوند بنابراین کنترل کننده باید بسیار قوی کردن هر یک از نودها ازشبکه به سادگی امکان پذیر است. در توپولوژی Ringتمام ایستگاهها با استفاده از یک کابل که به شکل حلقه درآورده است به یکدیگر متصل هستند. در این توپولوژی دسترسی هر یک از ایستگاههای کاری به یکدیگر با روش مخصوص و مدیریت کنترل کننده شبکه صورت می گیرد وچون استفاده از این توپولوژی عمومیت نداشته و کاربرد آن منحصر به موارد خاصی است از توضیح بیشتر راجع به آن خودداری می شود.
توپولوژی های دیگری نیز در شبکه های LAN وجود دارند که ترکیبی از توپولوژی های گفته شده می باشند یا به طور معمول غیرمتداول هستند. به همین دلیل از توضیح راجع به آن ها خودداری می شود.
محیط انتقال اطلاعات:
اتصال کامپیوترها درشبکه می تواند با استفاده از محیطهای انتقال مختلف مانند انواع کابل همچون کابلهای Tuisted Pair کواکسیال یا فیبرنوری یا با استفاده از امواج رادیویی صورت گیرد.هر یک از این محیط ها دارای مزایا و معایب مخصوص به خود هستند اما عامل اساسی اختلاف بین آنهاقیمت،نحوه نصب و حداکثر سرعت ارتباطی در آنها می باشد. نکته مهم دیگر این است که هر یک از محیطهای انتقال در یکی از انواع توپولوژی ها قابل استفاده می باشند. امروزه در شبکه های محلی عموما از کابلهای Twisted Pair وکواکسیال استفاده میشود.
کابل های Twisted Pair ارزانترین نوع کابل های ارتباطی در شبکه هستند وبه سادگی با استفاده از ابزارهای ساده نصب شده وقابل بهره برداری می باشند. ساختار این کابل عبارت است از زوج سیستم تلفن های بهم تابیده که هم زوج سیمها نیز در طول کابل به یکدیگر تابیده شده اند. هر یک از زوج سیمهای داخل این کابل با یک رنگ از زوج های دیگر تفکیک شده اند. رنگهای متداول این زوجهای عبارتست از نارنجی و نارنجی سفید، سبز و سبز سفید، قهوه ای وقهوه ای سفید، آبی وآبی سفید. اشکال اصلی این کابل ضعیف بودن آن در مقابل تداخل های محیطی یا نویز (Noise) میباشد. نوع معمولی این کابلها که بهUnshielded Twisted Pair UTD معروف هستند به علت ارزانی وانعطاف پذیری در شبکه های محلی با توپولوژی star مصرف فراوانی دارند. برای رفع مشکل عدم حفاظت اطلاعات منتقل شده در کابل UTP در مقابل تداخلهای محیطی نوع دیگری ازاین کابل به نام (Shielded Twisted Pair)STD به بازار عرضه شده است.
تفاوت عمده این کابل با نوع قبلی وجود یک لایه شیلد یا محافظ به صورت غلاف فلزی است که به دور زوج سیمها قرار گرفته و در طرفین اتصال به زمین (Earth) متصل می شود. نوع دیگر از کابلهای متداول در LAN کابلهای کواکسیال می باشند. این نوع کابل تقریبا بریا همه شناخته شده است زیرا در تمامی منازل برای اتصال آنتن به گیرنده تلویزیون مورد استفاده قرار می گیرند. قیمت این کابل در مقایسه با کابلهای Twisted Pair نسبتا بیشتر است اما انتقال اطلاعات در آن با اطمینان بیشتری انجام می شود. کابلهای کواکسیال در توپولوژی Bus قابل استفاده می باشند و با توجه به قطر آنها به دو نوع قطور (Thick) ونازک (Thin) تقسیم بندی می شوند. کابلهای Thick را میتوان تا مسافتهای حداکثر 500 متر مورد استفاده قرار دارد اما ازکابلهای نازک (Thin) فقط تا 200 متر می توان استفاده کرد.
روش دستیابی به اطلاعات:
برای انتقال اطلاعات یک کامپیوتر به سایرکامپیوتر های شبکه، یا برای نصب یک کامپیوتر در شبکه لازم است یک اینترفیس یا رابط به نام کارت شبکه (Network Interface Card) یا مختصرا (NIC) در داخل کامپیوتر نصب شود. هر ایستگاه کاری شبکه و هر سرویس دهنده شبکه یا به عبارتی هر کامپیوتری که به شبکه متصل می شود باید برای این اتصال از یک کارت شبکه که در داخل آن کامپیوتر نصب می شود استفاده کند. برای اتصال کابل به کارت شبکه از کانکتورهای مخصوص اینکار استفاده می شود.
برای کابلهای مختلف کانکتورهای مختلف طراحی وساخته شده است مثلا کابلهای Twisted Pair از کانکتورهای Rj-45 استفاده می کنند. یا برای اتصال کابلهای کواکسیال به کارتهای شبکه از کانکتورهای BNC استفاده می شود.
قوانین انتقال اطلاعات درشبکه:
قوانین حاکم بر انتقال Data در شبکه ها را پروتکل می گویند. به تعداد موهای سر یک آدم بسیار پرمو، پروتکل در مینا وجود دارد. اما در شبکه های محلی متداول پروتکل های محدودی مورد استفاده قرار می گیرند. ضمنا برای انتقال اطلاعات از یک کامپیوتر به کامپیوتر دیگر از یک پروتکل منفرد استفاده نمی شود بلکه سلسله ای از پروتکلها بدنبال یکدیگر و با سلسله مراتب مشخص فعالیت می کنند تا اطلاعات در مسیر مناسب جابجا شوند.
برای اجرای بهتر پروتکل های حاکم بر انتقال Data در شبکه ها، ایده لایه بندی مطرح شده است به عبارت دیگر مسئولیت اجرایی هر یک از قوانین که در این سلسله مراتب قرار گرفته اند به عهده یک لایه گذاشته شده است بنابراین با قرارگرفتن لایه ها به دنبال یکدیگر بطوریکه سلسه مراتب اجرای پروتکل ها نیز رعایت شود انتقال اطلاعات در شبکه به شکل صحیح صورت خواهد گرفت. از نمونه این پروتکل ها می توان به قوانین مربوط به انتقال صحیح و بدون خطای اطلاعات بازیابی خطا در صورت رخداد آن تایید واجازه ورود یک کاربر به شبکه و… نامبرد.
برای جلوگیری از تنوع وپراکندگی و درنتیجه عدم تطابق سیستمها با یکدیگر، در سازمان IEEE,ISO متفقا اقدام به ارایه یک سیستم لایه بندی استاندارد کرده اند که آنرا (Open System Interface) نامیده اند و این سیستم لایه بندی، سیستم ISO OSI گفته می شود. این استاندارد لایه بندی را در شکل زیر را می توانید ملاحظه کنید….
7th layer |
Application |
لایه هفتم |
6 th layer |
Presentation |
لایه ششم |
5 th layer |
Session |
لایه پنجم |
4 th layer |
Trans port |
لایه چهارم |
3 th layer |
Network |
لایه سوم |
2 th layer |
Data link |
لایه دوم |
1 th layer |
Physical |
لایه اول |
لایه فیزیکی (physical) فعالیتهای مربوط به انتقال سیگنال های الکتریکی را بر روی محیط انتقال (کابل شبکه) انجام می دهد. این لایه هیچ مسئولیتی در قبال وقوع خطا بر عهده ندارد، همچنین نوع داده هایی که توسط آن منتقل می شود و محتوای آنها برای این لایه کاملا بی اهمیت است.
وظیفه لایه Datalink نظارت بر انتقال اطلاعات از یک کامپیوتر به یک کامپیوتر دیگر می باشد بطوریکه این اطلاعات بدون خطا منتقل شوند. از آنجا که لایه فیزیکی هیچ تضمینی در مورد اینکه بسته های اطلاعاتی منتقل شده بدون خطا به مقصد برسند نمی دهد لایه Data link این وظیفه را بر عهده دارد. وظیفه مهم دیگر این لایه این است که سایر لایه های استاندارد OSI را از نوع محیط انتقالی که قرار است اطلاعات در آن منتقل شود شیلد(Shield) کند بطوریکه لایه های بالایی هیچ نگرانی در مورد محیط انتقال Data نداشته باشد.
گاهی ممکن است چند شبکه LAN به یکدیگرمتصل شده باشند لایه Network وظیفه عمده اش، تصمیم گیری در مورد انتقال بسته های اطلاعاتی از یک شبکه به شبکه دیگر می باشد بعبارت دیگر تضمین انتقال اطلاعات از یک گره به گره دیگر تا هنگامیکه ارتباط وجود داشته باشد به عهده این لایه است.
مهمترین وظیفه لایه Transport آشکارسازی خطاهای رخ داده در بسته های دریافت شده ومرتب کردن آنها ودادن منظم به بسته های اطلاعات می باشد.
برای اینکه یک کاربر بتواند از شبکه اطلاعات دریافت کرده یا به آن اطلاعاتی را ارسال کند لازم فیزیکی LAN استانداردهای مختلفی وضع شده است که معروفترین آنها عبارتند از: 10Base-2,10Base-5,10Base-T این پروتکل ها مفصلا در بخش بعد توضیح داده خواهند شد.
از پروتکل های لایه Data link می توان SLIP,PPP,LAPB,HOLE,SOLC را نام برد. این پروتکل ها ترکیبی از سخت افزار و نرم افزار هستند سخت افزار در واقع همان کارت شبکه و نرم افزار نیز برنامه های راه اندازی هستند که یا در حافظه مقیم می شوند(TSR) یا بصورت API ها فعالیت می کنند.
پروتکل ها متداول لایه Network عبارتند از: IP,IPX,X.25امروزه با گسترش امکانات استفاده از اینترنت در سطح جهان وبعلت توانائیهای پروتکل IP در مقایسه با IPX,X.25 برای استفاده از این شبکه بزرگ جهانی متداولا پروتکل لایه Network را در شبکه IPانتخاب می کنند.
پروتکل لایه Transport در شبکه هایی که لایه Network آنها IP است معمولا TCP می باشد.
شاید به دفعات شنیده باشید که پروتکل TCP/IP در شبکه های امروزی کاربرد زیادی دارند. علت قرارگرفتن این دو در کنار هم دقیقا به دلیل ذکر شده می باشد. اگر پروتکل Network را IPX انتخاب کنیم متداول است که لایه Trans port را پروتکل SPX پرسش دهد. لایه های بالاتر معمولا پروتکل هایی هستند که امروزه در سیستمهای عامل کامپیوتر تعبیه شده اند بطوریکه کاربران لزومی به نگرانی درمورد آنها ندارند.
معرفی پروتکل های متداول LAN در لایه های 1و2:
پروتکل های متداول این لایه ها در LAN عبارتند از Token Ring ,Ethernet پروتکل Token Ring که فقط در توپولوژی Ring کاربرد دارد، بعلت پیچیدگی و نیاز به تجهیزات خاص و همچنین قیمت بالای اجزا آن ،صرفا در موارد بخصوصی استفاده می شود. اما اجزاء شبکه های Etherent در بازار فراوان یافت می شوند وقیمت آنها نیز نسبتا پایین است به همین دلیل و به دلیل سهولت در استفاده از این پروتکل امروزه تمایل فراوانی به شبکه های Ethemet وجود دارد.
لایه Data link:
پروتکل Ethernet در لایه Data link در واقع از دو قسمت مجزا تشکیل شده است:
-پروتکل لایه (Media Access Control)
-پروتکل لایه LLC (logical link Control)
لایه MAC نحوه دسترسی هر یک از ایستگاههای کاری را به شبکه تعیین می کند. یکی از مشکلاتی کهMAC به آنها رسیدگی می کند این است که چه موقع یک ایستگاه کاری شروع به ارسال اطلاعات بکند.پروتکل متداول شبکه های Ethernet در لایه MAC بنام CSMA/CD خوانده می شود. آن بخش از لایه Data link که بر انتقال صحیح و بدون خطای Data در شبکه نظارت می کند LLC است.
لایه فیزیکی:
امروزه در LAN متداولا از سه پروتکل در لایه فیزیکی استفاده می شود. این سه پروتکل عبارتند از: 10Base-2 , 10Base-5,10Base-T در ابتدای هر یک از این سه عبارت به معنای آن است که ماکزیمم سرعت انتقال Data در کابل شبکه با این پروتکلها 10Mbps است.
پروتکل 10BASE-T:
در توپولوژی Star از این پروتکل برای اتصالات فیزیکی دستگاهها به یکدیگر استفاده می شود. در این پروتکل کابل ارتباطی از نوع Twisted Pair میباشد. همانطور که قبلا نیز گفته شد کابلهای Twisted pair با استفاده از کانکتوری PJ-45 به کارت شبکه متصل می شوند. این کانکتور درشکل زیر نشان داده شده است همچنین شماره هر یک از پایه های کانکتور را روی شکل ملاحظه می کنید…
پیش از توضیح بیشتر راجع به این پروتکل لازم است ابتدا راجع به اتصالات فیزیکی درتوپولوژی های Star,Bus بیشتر توضیح داده شود. با استفاده از دستگاهی به نام Ethernet HUB شبکه هایی را که از لحاظ منطقی بصورت Bus عمل می کنند شکل فیزیکی star بوجود آورد. همانطور که نتیجه می شود توپولوژی شبکه star است با این تفاوت که جای کنترل شبکه در مرکز ستاره یک HUB هر می کند وکنترل کننده شبکه نیز مانند یکی از ایستگاههای کاری به HUB متصل می شود. طول هیچ کابلی بین HUB وایستگاه کاری یا بین دو HUB که به یکدیگر Cascade شده اندو آنرا Segment نیز می گویند نباید از صد متر بیشتر باشد. لازم به ذکر است که تعداد پریزهای قابل استفاده در یک HUB محدود می باشد بنابراین اگر تعداد کاربران شبکه بیشتر از تعداد این پریزها باشند باید دو یا چند HUB را به طور متوالی به یکدیگر متصل کرد. اینکار را Cascading می گویند. حداکثر 1024 ایستگاه کاری در یک شبکه Ethernet می تواند وجود داشته باشد بنابراین طراحی باید به شکلی انجام شود که تعداد گره ها از مقوله مجاز ایستگاهها بیشتر نشود.
بررسی خلاقیت در افراد درونگرا و برونگرا
فهرست
فصل اول 5
مقدمه 6
بیان مسئله 8
هدف پژوهش 8
ضرورت و اهمیت تحقیق 8
فرضیه تحقیق 9
تعریف مفاهیم و اصطلاحات 9
تعریف عملیاتی خلاقیت 9
تعریف نظری شخصیت 9
تعریف نظری برون گرایی 10
تعریف نظری درون گرایی 10
تعریف عملیاتی درون گرایی 10
فصل دوم 11
تعاریف و مفاهیم شخصیت 12
عوامل تعیین کننده شخصیت 15
نظریه های شخصیت و اهمیت مطالعه آن 15
درون گرایی و برون گرایی 16
نظام مقوله ای در طبقه بندی شخصیت 17
نظریه ابعادی وونت درباره شخصیت 18
نظریه های تیپ شناسی کرچمر ، شلدن (1925 ,1954 ) 18
نظریه تیپ شناسی اوتوگراوس 20
نظریه مبتنی بر تحلیل عوامل کتل درباره شخصیت 21
نظریه یونگ 23
نظریه آنیرینک 27
درون گرایان 28
برون گرایان 29
برخی دیگر از تفاوتهای درون گرایان با برون گرایان 30
نکته مهم 32
پایه های زیست شناختی برون گرایی – درون گرایی 32
پایه های فیزیولوژیکی درون گرایی – برون گرایی 34
خلاقیت 37
مفهوم خلاقیت 43
فرایند خلاقیت 46
همبستگی هوش و خلاقیت 48
ویژگی افراد خلاق 49
عناصر خلاقیت 52
عوامل شکوفایی خلاقیت 53
عوامل بازدارنده خلاقیت 55
تعاریف خلاقیت 56
نظر اسکاتل درمورد خلاقیت 60
نظریه ویلیام جیمز درمورد خلاقیت 61
فصل سوم 63
جامعه تحقیق 63
نمونه تحقیق 63
چگونگی نمونه برداری 63
ابزار تحقیق 63
پیشینه آزمون 64
روش آماری 65
روش جمع آوری داده ها 65
فصل چهارم 67
تجزیه و تحلیل آماری 67
نتیجه گیری کلی 75
فصل پنجم 76
بحث و نتیجه گیری 76
منابع فارسی و غیر فارسی 81
فصل اول
مقدمه
آیا از بین چند عنوان تحقیقی که تابحال نظاره گر آن بوده اید متوجه موضوعی به نام خلاقیت شده اید ؟
ممکن است قدری سوال برانگیز باشد اما به خلاقیت کمتر از سایر موضوعات در تحقیقات نگاه می شود و این در حالی است که قدمت این موضوع تا آنجا که محقق اطلاع دارد به دوران افلاطون حتی بیشتر به آفرینش بر می گردد.
خلاقیت موضوعی نا آشنا برای ما نیست به تعبیری خلاقیت همان ابداع جهان و خلق انسان است و این زیباترین وصفی است که از قرآن کریم می توان به امانت گرفت .(قاسم زاده 1368 )
کشف استعداد ها و رفتارهای خلاق در افراد همواه یکی از آرزوهای بشر در همه زمانها بوده است.
سرهربرک دید معتقد است که تخریب و خلاقیت دو نیروی متفاوتی هستند که اجزای تشکله ذهن را تشکیل می دهند و خلاقیت بعنوان یک دانش طبقه بندی شده تعریف شده است و به عبارتی خلاقیت جوهر مجردی است که در تمام اشخاص غیر از بیماران روانی با یک نسبت معین یافت می شود .(قاسم زاده به نقل از تورسن 1372)
از طرف دیگر شخصیت واژه ای است که اغلب هنگام توصیف خود و دیگران از آن به کار می بریم و همگی معتقدیم که معنی آن را می دانیم .
شاید واقعا چنین باشد یک روان شناس پیشنهاد می کند اگر زمانی که واژه " من" را به کار می بریم مقصود خود را از آن بدانیم می توانیم نظریه خوبی درباره معنی شخصیت داشته باشیم هنگامی که واژه" من" را به کار می بریم در اصل همه چیز را درباره خودمان جمع بندی می کنیم تمایلات ، محاسن ، ترس ها و قوت ها و ضعفمان .
واژه " من" همان چیزی است که شمارا به عنوان یک فرد ،فردی مجزا از دیگران تعریف می کند.(دوان شوکر ،1994).
به عبارتی تعریف ما از شخصیت امکان دارد اندیشه منحصر به فرد بودن انسان را در بر گیرد . ما بین افراد شباهتهایی را می بینیم ، ولی احساس می کنیم که هر یک ویژگی هایی خاص داریم که مارا از دیگران متمایز می نماید .
بنابراین پیشنهاد می کنیم که شخصیت ممکن است عبارت باشد از مجموعه ای از ویژگی های منحصر به فرد و با دوام که دریامنبع به موقعیتهای متفاوت ممکن است تغییر یابد .(شوکر 1994).
یکی از متداولترین طبقه بندیهایی که روانشناسان به کار می بندند دو تیپ «درونگرا» و «برونگرا » می باشد که برای اولین بار توسط یکی از پزشکان معروف به نام «کارل یونگ » به کار رفت .(نرمال.ل.،ن 1364 ، 517).
بیان مسئله
بررسی خلاقیت در افراد درون گرا و برون گرا
هدف پژوهش
این پژوهش قصد دارد که خلاقیت را در افراد «درون گرا » و « برون گرا » مورد بررسی قرار دهد .
ضرورت و اهمیت تحقیق
بعلت مواجه جوامع بشری با مسائل پیچیده فزاینده وابستگی متقابل بین کشورها و تحلیل رفتن منابع طبیعی ، سرعت فزاینده تغییرات ، نیاز به ابداع و خلاقیت اجتناب ناپذیر است .
از سویی نیاز به یافتن تصویری هر چه جامع تر و دقیق تر از آینده برای هر جامعه از ضروریات است لذا هر جامعه ای برای دستیابی به بقاء و توسعه یافتن می بایست حوزه استعدادهای درخشان را در کانون توجه قرار دهد. (تورنس 1372 )
نیروی خلاقی که در تعداد معدودی از افراد بشر نهاده شده است انجام دهد.
اگر جامعه در حداکثر بهره گیری از این تنها موهبت بشری توفیق نیابد و یا بدتر از آن اگر به خطا عزم سرکوب آنرا نماید آن وقت است که بشر حق مادرزایی خود یعنی اشرف مخلوقات بودن را از دست می دهد و در عوض محکوم به این خواهد بود که در سینه اش کمترین نوع مخلوقات باشد .( مهدی زاده ، رضوانی 1369 ).
از طرفی دیگر شخصیت را شاید بتوان اساسی ترین موضوع علم روان شناسی دانست ، زیرا محور اساسی بحث در زمینه هایی مانند یاد گیری ، انگیزه ، ادراک ، تفکر ، عواطف و احساسات ، هوش و مواردی از این قبیل دانست .
به عبارتی موارد فوق الذکر اجزاء تشکیل دهنده شخصیت به حساب می آیند .
بنابراین حتی مطالعه بیماریهای روانی و به خصوص بیماریهای روان کنشی_که از دیدگاه روان شناسان شامل اکثر پیکوزها مانند اسکیزوفرنیا ، پیکوزهای عاطفی ، تمام نورزها و تمام اختلالات شخصیتی و منشی ، رفتارهای ضد اجتماعی ، ضد اخلاقی ، اعتیاد و انحرافها می شود _ را می توان جزء امراض شخصیت دانست ( شاملو ، سعیر 368 )
انجام چنین پژوهشی از این جهت از اهمیت برخوردار است که می تواند به افراد کمک کند تا رفتارهای خلاق و استعدادهای درخشانی که شخصاً از آن برخوردارند ( با توجه به تیپ شخصیتی شان ) با عمق بیشتر مورد بررسی قرار داد ه و اصول آن را در زندگی روزمره به کار گیرد و از طرف دیگر آگاهی از ارتباط بین خلاقیت و تیپ شخصیتی موجب آن می گردد که به سوی رشد و شکوفایی سوق یابد .
بحث و نتیجه گیری
در تحقیق حاضر سعی بر این بود که نشان داده شود که خلاقیت افراد درون گرا نسبت به افراد برون گرا بیشتر است و موضوع تحقیق عبارت بود از بررسی خلاقیت در افراد درون گرا و برون گرا .
سپس فایده و اهمیت تحقیق توضیح داده شد ، متغیرهای مورد بررسی ( خلاقیت ، ویژگی های افراد درونگرا و برونگرا ) نیز تعریف شدند پس از آن به پیشینه پژوهش ، انواع نظریه های مربوط به خلاقیت و شخصیت و تحقیقات انجام شده پرداخته شد .
جامعه مورد نظر در تحقیق حاضر عبارت است از دانش آموزان دختر 12 تا 14 ساله که شامل 120 نفری باشند و از روش نمونه گیری در دسترس استفاده شده است ابزار تحقیق در پژوهش حاضر عبارت است از تست درون گرایی و برون گرایی آینزنک( EPI) تست خلاقیت که برای گروه نمونه اجرا گردید.
سپس بر اساس نمرات کسب شده در تست درون گرایی و برون گرایی آیزنگ ، آزمودنیها به دو گروه درون گرا و برون گرا تقسیم شدند.
سپس روی هر دو گروه تست خلاقیت اجرا گردید سپس بین نمراتی که هر یک از گروهها از تست های اجرا شده کسب کرده بودند
همبستگی پیرسون محاسبه گردید و در نتیجه تجربه و تحلیل آماری مشخص شد که بین خلاقیت و ویژگی های شخصیتی افراد درون گرا و خلاقیت با ویژگی های شخصیتی افراد برون گرا همبستگی متوسطی وجود دارد
ولی بین خلاقیت با ویژگی شخصیتی افراد درون گرا همبستگی بیشتری وجود دارد که در نتیجه فرضیه تحقیق مورد تأیید قرار گرفت .
منابع فارسی و غیر فارسی
1-حسین ابراهیمی مقدم 1384 فورد پسیکو لوژی نشر ساوالان
2-یوسف کریمی 1384 روانشناسی شخصیت نشر ویرایش
3-علی اکبر سیف 1368 روانشناسی پرورش ( روانشناسی یادگیری و آموزش ) انتشارات آگاه
4-علی شریعتمداری 1364 روانشناسی تربیتی انتشارات امیر کبیر
5-میر محمد عباس زاده 1372 آشنایی با تعلیم و تربیت کودکان تیزهوش انتشارات جهاد دانشگاهی
6-آنیرنک ، هانس ، یورگن 1377 واقعیت خیال در روانشناسی ترجمه براهنی ، محمد تقی ، گامان ، نیستان ، انتشارات رشد
7-روز نهان ، دیوید ال وسکیفمن ، مارتین ای پی 1379 آسیب شناسی روانی ترجمه سید یحیی محمدی نشر ساوالان
8-شوکز ، دوان و شوتز ، سیدنی من 1379 نظریه های شخصیت ترجمه سید یحیی محمدی نشر ویرایش
9-نسیت ، جس ونسیت ، گریگور جی 1384 ترجمه یحیی سید محمدی نشر روان
10-هالجین پی وریچارد ، ویتبورن ، سوزان کراس 1385 آسیب شناسی روانی ترجمه یحیی سید محمدی نشر روان .
11-اس کارور ، چارنر وشی یر ، مایکل اف 1375 نظریه های شخصیت ترجمه احمد رضوانی نشر آستان قدس رضوی
12-تورنس ، پال 1375 خلاقیت ترجمه حسن قاسم زاده انتشارات دنیای نو
13-تورنس ، پال 1372 استعدادها و مهارتهای خلاقیت در راه های آموزش و پرورش آنها ترجمه حسن قاسم زاده انتشارات دنیای نو
14-شل کراس ، دوریس جی 1370 آموزش رفتار انتشارات قدس رضوی
15-سوری جی 1367 انگیزش و هیجان ترجمه براهنی انتشارات چهره
16-کالاگر ، جیمز 1372 آموزش کودکان تیز هوش ترجمه مجید مهدی زاده انتشارات صفا .
پایان نامه IT برای اداره کردن تبادلات اطلاعات
IT برای اداره کردن تبادلات، اطلاعات و دانش مورد نیاز برای شروع و ادامه فعالیتهای اجتماعی و اقتصادی لازم و ضروری است. این فعالیتها تمامی نهادهایی که بطور یکپارچه با یکدیگر فعالیت میکنند را در بر میگیرد برای اینکه موفق باشند. در بسیاری از سازمانها، IT برای پشتیبانی، حفظ و نگهداری و رشد تجارت، اساسی است.
زمانیکه بسیاری از سازمانها تشخیص دادند و درک کردند مزایای بالقوهای را که تکنولوژی میتواند داشته باشد، یکی از سازمانهای موفق، ریسکهای موبوط به اجرای تکنولوژیهای جدید را شناسایی و مدیریت کرد. در این میان چالشهای سازمان عبارتند از :
تطابق استراتژی IT با استراتژی تجارت.
تنظیم و ایجاد استراتژی و اهداف در داخل سازمان
ایجاد ساختارهای سازمانی که اجرا و پیاده سازی اهداف و استراتژی را تسهیل میکند.
تکیه بر یک چارچوب کنترل IT برای ارزیابی عملکرد IT تایید و بکار برده شود.
وجود معیارهای اندازهگیری به موقع و موثر نشان میدهد که بدلیل وجود نگرانیهای مدیریت ارشد، لایههای نظارت و مدیرت یک سازمان لازم است توسعه داده نشود. بنابراین، هیئت مدیره و مدیریت اجرایی باید مدیرت را که قبلا در سراسر سازمان برای IT از طریق یک چارچوب مدیریتی موثر IT اجرا نشده، توسعه دهند که این چارچوب، تعیین استراتژی سازمان ارزیابی عملکرد، مدیریت ریسک، انتقال ارزش
(کسب اعتبار سازمان از طریق اجرا و مدیریت IT) و مدیریت منابع را در برمیگیرد. مدیریت IT و بکارگیری موثر یک چارچوب مدیریت IT، مسئولیت هیئتمدیره و مدیران اجرایی میباشد. مدیریت IT یک پخش جدایی ناپذیر مدیریت سازمان است و شامل ساختارهای سازمانی و رهبری و فرایندها میباشد برای اینکه اطمینان حاصل نماید از اینکه IT سازمان استراتژیهای و اهداف سازمان را پشتیبانی میکند و توسعه میدهد. یک چارچوب مدیریت IT مثل COBIT میتواند عنصر مهمی برای اطمینان یافتن از مدیریت و کنترل مناسب تمامی اطلاعات و سیستمهایی که اطلاعات را ایجاد، ذخیره، کنترل و بازیابی میکند.
اهداف مدیریت IT
اهداف کلی فعالیتهای مدیریت IT درک مباحث IT و اهمیت استراتژیک IT برای اطمینان یافتن از اینکه سازمان میتواند عملیاتش را حفظ کند و ادامه دهد و میتواند استراتژیهای مورد نیاز برای توسعه فعالیتهایش درآینده را اجرا نماید. فعالیتهای مدیریت IT در جهت اطمینان یافتن از اینکه به انتظارات و پیشبینی های در نظر گرفته شده برای IT نائل شده است، عملکرد IT ارزیابی شده است، منابع آن مدیریت شده است و ریسکهای آن کاهش یافته است، انجام میگیرد.
چه کسانی در مدیریت IT درگیر هستند؟
مدیریت IT در لایههای مختلفی اتفاق میافتد. سرپرستان تیم گزارشاتی را به مدیران میدهند و دستورالعملهایی از آنها دریافت میکنند، مدیران گزارشات را به مدیران اجرایی میدهند و مدیران اجرایی گزارشات لازمه را به هیئتمدیره میدهند. گزارش دهی شامل توصیف تمام فعالیتهایی است که علائمی از انحراف از اهداف مشخص شده را نشان میدهد. هر سطحی، وقتیکه این انحراف را گزارش میدهد این گزارشات میبایست شامل پیشنهاداتی برای اقدام برای رفع انحرافات نیز باشد.که میبایست این پیشنهادات توسط بالایی مدیریتی تایید گردد. اثر بخشی این شیوه لایهای به تنظیم و ایجاد موفق اهداف و استراتژی در سازمان وابسته است.
ذینفعان، همچنین نقشی را در مدیریت IT بازی میکنند. در قلب مسئولیتهای مدیریت شامل تنظیم استراتژی- اداره کردن ریسکها، تخصیص منابع، انتقال ارزش و ارزیابی عملکرد، ذینفعان ارزشمند هستند که سازمان و استراتژی IT را حرکت و انتقال دهند. حفظ تجارت رایج و رشد مدلهای تجاری جدید از انتظارات ذینفعان میباشد که با مدیریت کافی زیرساختهای IT سازمان میتوانند بدست آید.
فرآیند مدیریت IT
فرایند مدیریت IT با تنظیم اهداف برای IT سازمان و ایجاد مسیر اولیه آغاز میگردد. سپس یک حلقه پیوسته ایجاد شده است. عملکرد ارزیابی نشده و با اهداف مقایسه شده است، در نتیجه تعیین مجدد فعالیتها در جائیکه لازم باشد و تغییر اهداف در جائیکه مناسب باشد، انجام میگردد. از آنجاییکه تعیین اهداف اصولاً مسئولیت هیئتمدیره است و عملکرد توسط مدیریت ارزیابی میگردد، بدیهی است که عملکرد میبایست هماهنگ با اهدافی که قابل دستیابی هستند توسعه داده شود و این عملکرد ارزیابی گردد برای اینکه اهداف را به درستی ارائه نماید.
برا اساس دستورالعمل دریافت شده، فعالیت IT نیاز دارد که روی تحقق بخشیدن مزایا، با افزایش اتوماسیون و اثر بخشتر شدن سازمان و کاهش هزینهها و کارامدتر شدن سازمان و کنترل ریسکها (امنیت، قابلیت اطمینان و مطلوبیت)، تمرکز کند. چاچوب مدیریت IT بصورت زیر میتواند کامل شود.
هدف از ایجاد مدیریت IT
هدف از ایجاد مدیریت IT هدایت تلاشهای IT است برای اطمینان یافتن از اینکه عملکرد IT میتواند به اهداف زیر دست یابد:
IT هماهنگ با سازمان باشد و مزایای وعده داده شده تحقق یابد.
IT سازمان را برای استفاده کردن از فرصتها و حداکثر نمودن مزایا، توانا سازد.
منابع IT به طور مناسب بکار گرفته شود.
ریسکهای مرتبط با IT بطور مناسب کنترل شود.
مطالب فوق مروری بر مدیریت IT بود که برای آشنایی خواننده با موضوع طرح شده است. در این پروژه ابتدا وضعیت سازمانهای IT را بررسی میکنیم و سپس بطور عمیقتر مفاهیم مدیریت IT مطرح شده است. در فصل بعد مطالب مطالعات موردی در این زمینه برای درک بهتر مطالب ذکر شده و بعد نحوه اجرا و پیاده سازی مدیریت IT توضیح داده شده است و در آخر هم چگونگی ممیزی مدیریت IT به تفصیل بیان شده است.
وضعیت سازمان IT در قرن 21
«حرکت به سمت فرایندگرایی»
وقتیکه ما حرکت میکنیم به سمت هزار سال بعد، دید مدیریت شرکت روی فرایندها و قابلیتهای اصلی شرکت متمرکز میشود. فناوری اطلاعات یک عامل توانایی مهم برای این ابتکارات میباشد. برای مثال، محرک رایج اجرا و پیادهسازی راهحلهای ERP معمولاً تمایل به استاندارد کردن و یکپارچه سازی فرایندهای سازمانی میباشد.
دانش و آموزش سازمانی معمولاً در ابتکارات جدید شامل IT جدید در شکلگیری اینترنت، ابزار گروهی، ابزارهای داده کاوی و سیستمهای پشتیبانی عملکرد، سهیم هستند. و تجارت الکترونیک نمونهای بر مبنای IT میباشد که الگوهای تجاری جدیدی را ایجاد میکند. [1]
سازمانهایی که میکوشند که تمرکز روی مشتری داشته باشند بیشتر فرایندگرا هستند آنها ممکن است شکلهای ساختاری مختلف مثل عملیاتی، ماتریسی و یکپارچه را در نظر بگیرند و ممکن است که به مکانیزمهای مختلف مدیریتی برای انجام دادن فعالیتها به خاطر پاسخگویی سریعتر به خواستههای مشتری، تکیه کنند. اطلاعات و فناوری اطلاعات، برای توانمند کردن فرایندهای بین بخشی، اهمیت دارد، اما نقش واحد IT در پشتیبانی شرکتهای فرایند گرا واضح نیست. ما میدانیم که سازمانهای IT فعلی شکلهای مختلف ساختاریشان را شامل متمرکز، غیر متمرکز، فدرال (متحد) و مرکب نشان دادهاند. ما همچنین میدانیم مدیران IT مکانیزمهایی را برای ایجاد سرمایههای و داراش استراتژیک IT و قابلیتهای اصلی IT با ما سهیم شدند در مورد اینکه چطور آنها در حال تغییر و رشد سازمانهایشان هستند به روشهایی که به آنها اجازه میدهد یاد بگیرند که چگونه شرکتهای فرایندگرا را پشتیبانی نمایند.
در این گزارش تحقیقاتی ما یک دید کلی در مورد اینکه سازمان IT فردا چگونه خواهد بود، را بر اساس چشم انداز و دیدگاه 12 نفر از خبررسانانمان ارائه نمودهایم. ما با شرح تعدادی از انحرافات مهم سازمانی شروع کردهایم و سپس چهار فرایند اصلی IT و شش اصول IT را که برای نقش جدید IT لازم و ضروری است را نشان دادهایم.
1 – 1 شرکا و روشها
ما مطالعاتمان را با تهیه لیست کوتاهی از شرکتهایی شروع کردیم که مدیران ارشد آنها را میشناختیم که در حال تلاش برای توسعه یک سازمان فرایند گراتر بودند. در بین تمامی آن شرکتها فقط یکی از آنها سیستم ERP را اجرا کرده بود و بقیه در جریان فرایند پیاده سازی سیستم ERP بودند. تمام 12 شرکت دراری سهم یکسانی هستند شعبه اصلی شرکتهای تولیدی در آمریکا میباشد. در صنایع زیر در حال رقابت هستند:
مصرف کننده و مراتب بهداشتی 4
فرایند شیمیایی 4
تکنولوژی 4
سایر موارد 1
9 نفر از خبررسانمان CIO های شرکت بودند و سه نفر از آنها کسانی بودند که گزارشات CIOهای شرکت میکردند، دوتا از مصاحبهها بوسیله دو نفر از بازرسان از طریق سایت انتقال داده شد و دهتای دیگر از طریق تلفن توسط دو تن از محققین انتقال داده شد. یک صفحه شامل سوالاتی عمومی از علایق هر شریک مبتلا تهیه شده بود. این برگه الگوی ثابتی از سوالات را برای تمامی شرکا ایجاد میکند. هر مصاحبه تقریباً به مدت یک ساعت طول کشید.
گزارشات تهیه شده بصورت زیر سازماندهی شدهاند. اول سه تا از الزامات سازمانی برای نقش جدید IT در سازمانهای فرایندگرا در نمونهمان، بطور خلاصه شرح دادهایم. سپس ما یافتههای جمعآوری شده برای فرایندهای اصلی IT و اصول IT را ارائه کردهایم که ما فکر میکنیم تشکیلات و ساختار IT در شرکتهای فرایندگرا مشخص خواهد شد. سپس ما در مورد برخی چالشها برای تغییر و تکامل در این نوع جدید سازمان IT همراه با برخی اقدامات برای دست یافتن به آنها، بحث میکنیم ما برداشتهایمان را به آنچه که در مورد سازمان IT فردا آموختهایم نزدیک میکنیم.
2 – 1 الزامات سازمانی برای نقش جدید IT
همانطورکه انتظار میرفت، 12 شرکت فرایند گرا در مطالعاتمان همگی با محیطهای تجاری رقابتی و دینامیک مواجه شدند، با تعمدات تجاری برای افزایش میزان پاسخگویی به مشتری همزمان با دستیافتن به وضعیتی که از نظر هزینهای کارامدتر باشد. آنچه که مورد توجه قرار گرفت فشاری بود که برای ایجاد راهحلهای بهبود وجود داشت که محصولاتی از واحدهای تجاری چندگانه و وجود شکل پایداری برای مشتریاآنها در منجر میشود. سهتا از الزامات سازمانی برای ثبت محرکهای مهمتر برای نقش جدید IT به شرح زیر میباشد.
I1. افزایش یکپارچگی و استاندارد کردن فرایندها:
یکپارچه سازی موثر فرایند بین بخشی، برای کاهش مدت زمان انجام فرایند و افزایش میزان پاسخگویی به مشتریان بسیار مورد توجه قرار گرفته است. تمامی شرکتها در نمونهمان روی مجموعه کوچکی از فرایندهای بین بخشی تمرکز داشتند. اگر چه این فرایندها در بین شرکتها متفاوت بودند، برخی از انواع این فرایند عبارتند از: (a در دست گرفتن بازار (b خدمت دهی به مشتری (c مدیریت مواد اولیه (d توسعه محصول (e تامین تقاضای مشتری و (f مدیریت درآمد. بسیاری از شرکتها در نمونهمان اختلافات و تمایزات جغرافیایی و عملیاتی را تایید نکردند که بخشی از تاریخچه ساختاریشان بودند برای تمرکز روی آنچه که یک شرکت میان کرده «فقط یک نفر با مشتری روبرو میشود و فقط یک نگره به مشتری وجود دارد.» انجام سفارش و جستجوی منابع مواد اولیه متداولترین فرایندهای بخشی بودند. اهمیت استراتژیک این فرایندها، اهمیت IT را به عنوان یک عامل توانمند سار یکپارچه افزایش داده بود. بطور متداول، فرایندهای استاندارد انتظار میرفت که بازسازیهای سریعتر تجاری را قادر سازد.
I2. افزایش جهانی شدن (عمومیت):
اگر چه تمام 12 شرکت حضور جهانی در بسیاری ارسالها داشتند، آنها میکوشیدند که در فرایندهایشان جهانی عامتر باشند. آن فرایندهایی که آنها میخواستند انجام دهند تا جهانی عام کنند، تا حدودی مدل فرایند جهانی و عامی بود، که شرکت آن را دنبال میکرد و تا حدودی هم بهبودهای منطقهای بود که در سراسر نمونه متحمل تغییراتی شد. برای مثال انجام سفارش یک فرایند جهانی و عام در نظر گرفته شد در حالیکه شرکتهای مصرف کننده و برخی دیگر جایگاه محلی خود را برای فعالیتهای بازاریابی و فروششان حفظ کردند.
T3. بازسازی و تغییرات کلی تجارت:
بهم پیوستن چند شرکت و فراگیری میتواند تغییرات چشمگیری را به مدل تجاری شرکت تحمیل کند و حداقل نیمی از نمونههای ما اخیرا این ضربات ناگهانی را تجربه کردند. بسیاری از شرکتها اهداف رشد و تکامل داشتند که تنها با ترکیب و فراگیری فعالیتها میتوانست بدست آید. در شرکتهای دیگر، تغییر شرایط بازار و فرصتهای IT جدید منجر هماهنگ سازی مجدد سازمانی شده بود. کلیه 12 شرکت روشهایی را برای سازگاری پیدا کردن سریع با تغییرات تجاریشان جستجو میکردند.
چندین سال قبل، مدیران اجرایی IT روی سه فرایند اصلی IT برای دستیابی به هماهنگی با تجارت تمرکز میکردند شامل: برنامهریزی، انتقال و عملیات. این سه الزامات سازمانی جدید، تفکر مجدد نقشش IT را در جایی که پیشتیازان IT نقش فعالتری را در شناسایی فرصتهای استراتژیک IT در سطح سازمانی بازی میکنند، تسریع میکند. تمامی CIOها انتظار دارند که روشهای شناسایی سریعتر فرصتها، راه حلهایی برای کارامد بودن هزینهها، بکارگیری تخصصهای داخلی و خارجی سازمان IT داخلی را بکار گیرند. بسیاری تطابها و سازگاریها از طریق پیاده سازیهای ERP به عنوان عامل مهمی در فرایند گرایی سازمان دیده شد. اگر چه چندین ادعا وجود داشت که وجود این موقیت بدون نرم افزار ERP غیر ممکن خواهد بود. در بخشهای زیر ما 4 فرایند IT و 6 اصول IT را که برای پشتیبانی سازمان فرایندگرا مهم هستند شرح دادهایم.
3 – 1 فرایندهای IT
تحلیل و آنالیز ما 4 فرایند اصلی برای سازمانهای IT فردا را مشخص کرده است.
P1: توانایی ایجاد تغییرات سازمانی:
قابلیتهای متداول فناوری اطلاعات، بخصوص تکنولوژیهای وب و بستههای نرمافزاری در حال ایجاد چالشهای رقابتی هستند که سازمانها مورد آزمایش قرار میدهد که کدام یک در تواناییهایشان برای پیادهسازی فرایندهای تجاری IT کند عمل میکنند. مدیران اجراییای که ما با آنها مصاحبه نمودیم احساس میکردند آنچه که برای واحد IT اهمیت دارد فعال بودن در شناسایی این است که تکنولوژیهای خاص چطور میتوانند بطور استراتژیک برای تجارت مهم باشند. برخی از مواردی که در گذشته مورد توجه قرار گرفته این است که سازمانهای IT مایل بودند که منتظر بمانند برای امور تجاری چه کاربردهای IT به عنوان یک عامل ایجاد کننده راه حل در نظر گرفته شده است. همانگونه که یک CIO شرح داده است: «CIO باید به شرکت کمک کند تا تشخیص دهد چه اتفاقی در حال رخ دادن است».
صحبت دیگر «سازمان و تشکیلات IT تجارت ما را به سمت جلو هدایت میکند».
P2. کسب راهحل برای نیازهای تجاری استراتژیک:
مسئولیت برای درخواستهای IT درون سپاری یا برون سپاری، انتقال یافته است. این مورد به شناسایی روشهایی برای حل نیازهای تجاری استراتژیک نیاز دارد. واحد IT به ارزیابی معادلات و دستیابی به بهترین مورد در کوتاهترین زمان ممکن و باکمترین هزینه تکیه کرده است. یک CIO گزارش داد که منابع داخلی تنها برای 25% خدمات IT شرکت تهیه میشود. بنابراین فرایندهای کنترل برون سپارها که مابقی منابع مورد نیاز را تهیه میکند بسیار پراهمیت میباشد.
P3. اطمینان یافتن از خدمات زیر ساخت که در نظر هزینهای کارآمد میباشند:
وابستگی زیاد به پایگاههای دادهای متمرکز برای عملیات جهانی یکپارچه در یک سطح جدید اهیمت روی عملیات شبکهای و مرکز داده قرار داده شده است. عملیات IT در سطح جهانی اکنون با کاربردهای استراتژیک IT رقابت میکند. اگر چه اطمینان زیاد، هزینه کم پشتیبانی برای سالهای زیادی مهم بوده است و اهمیت یک شکست و خرابی افزایش یافته است. چندین CIO توجه کردهاند که شرکتهایشان وابسته به IT میباشد بطوریکه آنها توانایی پرداخت خروجیهای سیستم را ندارند. هیچگونه اختلاف و تلورانسی برای زمانهای از کار افتادگی وجود ندارد. یک CIO مسئولیت را به زیر توصیف نموده «مدیریت پیوسته محیط»
P4 مدیریت سرمایههای فکری
همانگونه که مشتریان تقاضای بیشتری دارند و شرایط بازار دینامیکتر میباشد. سازمانها نیاز دارند که دانشهای تخصصی را بکار گیرند در مورد اینکه چگونه بهترین واکنش نسبت به این شرایط، نشان دهند. خبر رسانان انتظار داشتند (پیشبینی کردند) که ابزارهای مدیریت دانش را آماده نمایند برای اینکه از فرایندهای انجام شده در فعالیتهای عملی مثل ثبت کردن، ذخیره، بازاریابی و پیوستن به دانش مربوط به محصولات، خدمات و مشتریان، پیشتیبانی نمایند. یک CIO تاکید کرد به نیاز درک روند ایدهها در سراسر فعالیتها و تنظیم فرایندهایی در مورد اینکه چه اطراعاتی در تمامی تجارتها پخش شده است. بسیاری از پیشتازان IT توجه کردند به اینکه آنها فقط درک اینکه کنترل سرمایههای فکری به چه معناست و اینکه چطور میتوانند آن را انجام دهند را شروع کردهاند.
4 – 1 اصول IT
6 اصل IT که برای عملکرد موثر 4 فرایند IT مهم هستند به شرح زیر میباشند:
D1. طراحی معماری: معماری IT مشخص میکند که زیر ساخت چطور ایجاد نگهداری خواهند شد. آن جاهایی را که دادهها، نرم افزارها و سختافزارهای محاسباتی و تخصصی قرار خواهد گرفت شناسایی و مشخص میکند. برای نشان دادن پیچیدگیهای شرکتهای جهانی، CIOها اهمیت معماری IT با طراحی خوب را مشخص نمودهاند که الزامات جهانی را از الزامات محلی، الزامات سراسر سازمان را از الزامات واحد تجاری متمایز میکند. معماران چشمانداز متداول شرکت، ساختار و فرایندهای اصلی را مدلسازی میکنند و روابط اصلی بین سیستمها را تعریف مینمایند. آنها وسیلهای هستند برای کمک به شرکت، «تشخیص دادن اینکه چه چیزی پیش میآید» و رهبری و سرپرستی شرکت.
D2. مدیریت برنامه: مدیریت برنامه فقط شامل مسئولیتهای نسبی مدیریت پروژه و تنظیم اولویتها نمیشود بلکه مدیریت راهحلهای کاربردی پویا و راهحلهایی که باعث افزایش انرژی میشود را هم در بر میگیرد.
مدیران برنامه مسئول هماهنگی و یکپارچه سازی راهحلهای IT که به بیرون سپرده شده یا در درون شرکت انجام میشود، میباشند. چندین CIO به اهمیت یکپارچگی سیستمها و قابلیت مدیریت فراگیر که بخش رسمی ساختار سازمان IT میباشد تاکید کردند. آنها اعتماد زیادی به بستههای نرمافراری فروشنده و راهحلهای سرکاری تجاری پیدا کردند که تکامل و تغییر اساسی راهحلهای کاربردی را به دنبال داشته است. اجرای اولیه یک راه حل نرمافزاری یکپارچه، برای مثال، اولین فرصت برای بهبود مستمر است.
D3. مدیریت قرار داد و پیمان و منبع یابی: واحدهای IT مسئول مذاکره و مدیریت قرادادهای بسته شده با واحدهای تجاری داخلی و قراردادهای خارجی هستند. برخی از شرکتهای ذکر شده در نمونه توافقات سطح خدمتدهی یا دیگر قراردادهای واحدها را بکارگیرند برای اینکه اطمینان حاصل نمایند که اولویتهای واحد تجاری از نظر هزینهای بصورت اثر بخش خواهد بود. در همان زمان پیشتازان و رهبران IT شرکت همچنین برون سپارهایی را که خدمات محلی و جهانی را مزاحم میکنند، کنترل و مدیریت میکردند. برخی از CIOها از برون سپاری تمامی خدمات مربوط به کالا صحبت میکنند که شامل عملیات مرکز داده، فعالیت پشتیبانی و مدیریت شبکه میباشد. تاکید جدید روی تامیم خارجی و قراردادها و پیمانهای استراتژیک، نیاز برای این مجموعه مهارتها را افزایش داده است. برخی مخاطبین توجه کردهاند به اینکه آنها به قراردادهایی نیاز دارند که دانش را از منابع خارجی به منابع داخلی انتقال دهد. یکی از مخاطبین بسیار در تلاش بود بدلیل نیاز به مذاکرات مجدد برای بستن پیمان و قرارداد خارجی و به دنبال آن ترکیب و پیوستن به آنها.
D4. تحلیل و طراحی فرایند: همانگونه که شرکت فرایند میشوند، آنها به مکانیزمهایی برای شناسایی، تحلیل، ذخیره و ارتباط برقرار کردن فرایندهای تجاری نیاز دارند. آنها همچنین باید بتوانند شناسایی کنند که چه وقت تکنولوژیهای جدید، فرصتهای جدید را برای بهبود فرایندهای موجود به آنها
فهرست مطالب
عنوان |
صفحه |
بسم الله الرحمن الرحیم |
1 |
تقدیم و تشکر |
2 |
فهرست |
3 |
چکیده |
4 |
تاریخچه پست استان تهران |
7 |
تعریف دفتر پستی |
8 |
معرفی مرسولات پستی |
9 |
شرایط قبول مراسلات پستی |
10 |
انواع لفافها |
11 |
حدود و ابعاد مرسولات پستی |
13 |
واگذاری حقوق |
14 |
گردش کار دائری فیش تلفن |
15 |
گردش کار تغییر نام و مکان- زمان |
17 |
گردش کار تعویض شماره |
18 |
کابل برگردان داخلی |
18 |
سالن دستگاه امتحان |
21 |
انواع مراکز سالن دستگاه |
21 |
کاربردهای مختلف سیم ماژولار در شبکه |
22 |
ارتباط مراکز دیجیتال |
24 |
مراکز بین شهر و بین المللی |
25 |
مراکز مادر |
26 |
طرز عملکرد دستگاه تلفن دیجیتال |
27 |
MDF |
28 |
PCM |
31 |
چکیده
پست مستقیم یکی از محصولات (خدمات)پستی می باشد که به منظور برقراری ارتباط ما بین اجزاء مختلف جامعه پی ریزی شده و طی چند سال گذشته در ایالات متحده آمریکا و اروپای غربی از نرخ رشد بالایی برخوردار شده است .
پیشرفتهای ناشی از انفورماتیک ارتباطات و فن آوریهای اطلاعاتی ،اقتصاد جدیدی را خلق نموده اند که فرانسوی مرزهاست و تنها یک زبان مشترک دارد که حرف e کلیدی ترین واژه در آن بشمار می رود .
تجارت الکترونیکی ،مرسوله وپست الکترونیکی ،پرداخت و خرید الکترونیکی ،تمبر الکترونیکی و بیمه الکترونیکی واژه هایی هستند که در این محیط جدید مورد استفاده قرار می گیرند.
رشد سریع اقتصاد بر خط چالش ها و فرصت های زیادی را برای سرویسهای پستی که باید فعالیت خود را در یک بازار جدید و با تقاضاهای جدید از سوی مشتریان جدید هدایت نمایند،بوجود آورده است و در میان سرویسهای مختلف پستی ،"پست مستقیم" دارای اهمیت ویژه ای می باشد.
در دو سه سال اخیر محافل اقتصادی،مقامات دولتی و رسانه های گروهی بهره فراوانی از تجارت الکترونیکی بوده و فعالیتهای خود را در این زمینه متمرکز نموده اند .استفاده از اینترنت نسبت به تلفن و تلوزیون بسیار فراگیر شده بطوریکه که تعداد کاربران جهانی این شبکه هر صد روز دو برابر میشود و انتظار می رود تعداد مشتریان اینترنت در اروپا که در سال 1999 هفت میلیون نفر در سال بوده است تا سال 2004 به 131میلیون نفر برسد .در نبرد میان رسانه های دیجیتالی و رسانه های کاغذی،نامه های الکترونیکی از طریق اینترنت به خاطر جحم وسیع خود در ردیف غولهای ارتباطات آینده قرار خواهند داشت .در دهه 80،پست الکترونیکی و اینترنت موجب امیدواری نسبت به یک دنیای نسبتا"مطلوب عاری از کاغذ گردید.اخیرا"مطالعاتی به عمل آمد که بر اساس آن بخش فزاینده ای از فعالیتهای تجاری الکترونیکی شرکت ها تاءثیر بسیار مستقیمی در پست فیزیکی دارد.همچنین طبق تحقیقات انجام شده توسط شرکت مکینتل حجم فعالیتهای سنتی پست های برید(ترکیبی)در دنیای صنعتی از 80میلیارد مرسوله در سال 1998 به 145 میلیارد مرسوله در سال 2005 خواهد رسید.
یکی از اصلی ترین دلایلی که برخی از افراد در اعمال تجارت از طریق شبکه جهانی اینترنت تردید می کنند به جهت عدم اطمینانیست که آنان به امنیت و جفظ تبادل اطلاعات از این رسانه دارند.بنابراین امنیت مهمترین عامل موفقیت در تجارت الکترونیکی به شمار می آید و صحت و رعایت محرمانه بودن،شرایط اساسی برای تحقق معاملات در این فضای ارتباطی می باشند.
از قرنها پیش ادارات پست نقش مهمی در زمینه تسهیل تجارت و مبادلات ایفاء نموده اند.این ادارات به عنوان شخص ثالث مورد اعتماد میان خریدار و مشتری محسوب می گردند و به گونه ای رفتار می کنند که سفارشات،امانات ،صورت حسابها و یا هر گونه مکاتبه دیگر در امنیت کامل به مقصد برسد.
در میان سرویس های مختلف پستی "پست مستقیم" یکی از مهمترین سرویس های موجود ،جهت مقابله با موج الکترونیکی می باشد و این مسئله تا آن حد مورد توجه قرار گرفته است که به نظر کارشناسان ،تنها شرط بقای ادارات پست در قرن 20 روی آوردند به سرویس های نوین بر پایه فن آوری اطلاعات و به ویژه پست مستقیم می باشد.
آنچه مسلم است این است که پست مستقیم هنوز جزء یکی از برنامه های انتخاب شده توسط بازاریابان مستقیم میباشد و به جای برنامه های دیگر مانند ایمیل و اینترنت به کار می رود. با این وجود در برخی از کشورها،جایی که نیاز و امکانات بالقوه برای استفاده از این رسانه ی تبلیغاتی وجود دارد ،پست مستقیم در دسترس نبوده و صنعت بازاریابی مستقیم گسترش نیافته است؟،در صورتی که توسعه و رشد پست مستقیم شانس بسیار زیادی را برای کاربران پستی در این کشورها می تواند به دنبال داشته باشد و با استفاده از ابزارهای جدید،مشتریان می توانند جهت تبلیغ و فروش محصولاتشان از طریق کاربران پستی،تجارت پستی را افزایش داده و از رشد این صنعت حمایت نمایند.
با توجه به اهمیت پست مستقیم و رشد آن در دنیا و به جهت آشنایی کاربران و بازاریابان بخشهای دولتی و خصوصی و همچنین لزوم آموزش دانشجویان بر آن شدم با استفاده ازمنابع در دسترس ،دست به تهیه پروژه حاضر بزنم تا شاید بتوانم قدمی در جهت معرفی این سرویس جهانی برداشته و دانش فنی کارگزاران و کاربران را ارتقاء دهم و نیز هدایت گر درونیم را که شوق و مسئولیت نگاشتن این پروژه راضی نمایم.
تاریخچه پست استان تهران
تا سال 1360 امور وفعالیت پستی استان تهران تحت عنوان مدیریت پست تهران و حومه مشتمل بر ادارات پست کشور و تجزیه و مبادلات و مناطق پستی تهران اداره می گردید .از سال 1360 با تفکیک،تجزیه و مبادلات و پست کشور اداره کل پست استان تهران با مجموعه ای شامل دفتر پست شهری ،روستایی،کارگزار مخابراتی و آژانسهای پستی به فعالیت خود ادامه داد تا سال 1360 کلیه امور مربوط به جمع آوری مرسولات و تخلیه صنادیق و همچنین توزیع مرسولات در شهر تهران به صورت متمرکز در منطقه 11 پستی واقع در خیابان امام خمینی انجام میگرفته که بر اساس برنامه ریزی و نظریه کارشناسان بلژیکی تهران به 8 منطقه پستی جهت تسریع در امر توزیع و رهسپاری مرسولات تفکیک گردید که بر اساس تقسیمات کد پستی هریک ازنواحی تهران را زیر پوشش پستی خود قرار داده اند .
با گسترش روز افزون جوامع و بزرگ شدن شهرها و به وجود آمدن وسایل ارتباطی جمعی ،ارتباط افراد بسیار آسان و سهل گردیده ،در این میان پست به عنوان یکی از سازمان ها و نهادهای موثر در امر ارتباطات مردمی نقش به سزایی در جوامع مختلف ایفا می نماید.
تاریخچه پست در گشور ما به سالیان نه چندان دور برمی گردد به طوری که بر اساس کتاب تاریخ پست ایران پست در سال 1276 در زمان صدارت امیرکبیر به صورت خاص شکل نسبتا" رسمی به خود گرفت ولی در آن زمان صرفا" مخصوص ارسال نامه ها و فرامین سلطنتی بود.درسه سال بعد ،در زمان صدارت علی خان عین الدوله به شکل عمومی درآمده و برای مکاتبات و نامه های مردم عادی نیز این امر صورت میگرفته و سرانجام در پیچ و خم گذشت زمان و پیشرفت علم و صنعت،هم زمان با جامعه رشد یافته تا این که به شکل سامان مند امروزی در آمده است و اکنون نیز راهی بس طولانی به سمت آینده در پیش دارد.
دفتر خدمات ارتباطی عامل نیز به عنوان یکی از خادمین جامعه و جزء کوچکی از نظام پستی کشور در راستای طرح خدمت به ارباب رجوع خدمات و مشاورهای گوناگونی را در این طرح روی می دهد.
تعریف دفتر پستی
ادارات پست با توجه به نیازهای ضروری اقدام به تاسیس واحدهای پستی نموده چون خدمات پستی مورد نیاز را با سرعت در اختیار مراجعین قرار داده و از مسافرت های درون شهری و برون شهری جلوگیری نماید واحد پستی تحت عنوان دفتر پستی نامیده می شود یک دفتر پستی مشتمل بر چندین باجه پستی بوده که ارائه یک یا چندین نوع از خدمات پستی اختصاص داده شده است این دفاتر می توانند در سازمان ها،ادارات و سایر مکانها دایر گردند عمده ترین خدمات پستی قابل عرضه در این گونه دفاتر عبارتند از:
-باجه های صدور قبض
-باجه های قبول (نامه-کارتهای پستی-مطبوعات-بسته کوچک-کیسه مخصوص-انواع امانات)
-باجه های توزیع
وظائف اجرایی دفتر پستی
-قبل از شروع کار اداری-آخرین بخش نامه و دستورالعمل های رسیده را مطالعه کرده و مفاد آنها را در خلال کار مد نظر داشته باشد.
-وسایل کار مورد استفاده خود را کنترل و بررسی کرد.
موجودی کل تمبر واوراق بهادار خود را از جهت اطمینان از صحت موجودی بررسی کنیم .
-کسری تمبرهای فروخته شده در روز قبل را با توجه به نوع ارزش ومقدار مورد نیاز تامین و نگهداری کند .
نسبت به تهیه اوراق بهادار مانند کوپن رپنس و آیروگرام و ... اقدام نماید.
معرفی مرسولات پستی
قبول و جابجایی و تحویل هر نوع مکاتبات، تصاویر، کالا، اسناد و اوراق مالی و اعتباری، بیولوژیکی و ... را مرسولات پستی می نامند .که به 2 دسته تقسیم می شود.
1.مراسلات پستی(پست نامه ها)
مراسلات که بخش اعظم مرسولات پستی را شامل می گردند و حاوی مکاتبات ،اسناد و اوراق مالی و اعتباری و تصاویر الکترونیکی و قسمتی از کالا و نمونه کالا هستند
عمده ترین انواع مراسلات پستی عبارتند از :
نامه :جزء مراسلات با اولویت و حاوی اسناد و مدارک و مکاتبات حال و کنونی و محرمانه و خصوصی بوده و بین اشخاص حقیقی و حقوقی مبادله می گرددو به جزءموارد پیش بینی شده در قانون اطلاعات ازمندرجات آن برای اشخاص به غیر از فرستنده و گیرنده منع گردیده و در صورت عدم رعایت مفاد قانونی مشمول تعقیب قانونی خواهد بود این نوع مراسلات عموما" داخل پاکتهای سر بسته ومستطیل شکل قبول ومبادله میشوند.
در صورتیکه حجم و یا شرایط بسته بندی نامه به شکلی باشد که امکان بروز اشتباه در تشخیص آن با سایر مراسلات پستی فراهم آید به کار بردن مهر،برچسب و یا نوشتن کلمه نامه در کنار نشانی فرستنده توصیه می شود.
آیروگرام (نامه هوایی)
ادارات پست مختارند کاغذ مناسبی به رنگ آبی کمرنگ که پس از تا خوردن و چساندن لبه های آن پاکت شکل مستطیلی به خود می گیرد را با چاپ کلمه paravion,aerogramme و همچنین درج مبلغ کرایه پستی در سرویس داخله و خارجه به جریان بگذارند در این صورت قسمت بدون لبه و صاف آن باید به منظور نوشتن نشانی گیرنده و فرستنده و درج مبلغ کرایه پستی و برچب های اداری اقتصاد یابد .
نامه هوایی جزء اوراق بهادار بوده و در سمت راست فوقانی آن کرایه پستی به صورت تمبر ثابت چاپی نقش گردیده در صورت تغییر نرخ ها برابر مقررات داخلی می توانند مشمول پرداخت اضافه نرخ گردند.
کارتهای پستی:
کارتهای پستی از نوع کاغذ مقاوم و به شکل مستطیل ساخته می شوند ممکن است یک طرف آن مصورباشد طرف دیگر جهت استفاده فرستنده و درج مطالب پیش بینی شده است در صورتی که کارت پستی مصور باشد درج عبارت کارت پستال برروی آن الزامی نمی باشد.
کارت پستی نباید به صورت برجسته و دارای برآمدگی باشد دلیل این امر جلوگیری از بوجود آمدن اشکال در اجرای عملیات پستی است.
نوشته مخصوص نابینایان نباید طوری بسته بندی گردند که محتوای مرسولات بقدر کافی محافظت گردد.ضمن اینکه بررسی محتویات آنها به سهولت و سرعت مقدور باشد.
توصیه گردیده که بر روی مرسولات نابینایان به نشانی گیرنده از علامت ویژه این نوع مرسولات به رنگ سفید و مطابق شکل زیر استفاده شود مرسولات ویژه نابینایان از نظر نرخ جزو مطبوعات (معاف از کرایه پستی)محسوب شده و میتوانند بصورت ثبتی هم قبول گردند.
شرایط قبول مراسلات پستی
1-لفاف
تعریف لفاف:
لفاف با پوشش وسیله ای است برای محافظت و نگهداری مرسولات پستی در برابر شرایط جوی مختلف-رطوبت-حرارت –برودت و ممانعت از آسیب دیدگی محتویات مرسوله در مقابل فشار و دست بدست شدنهای متعدد .علاوه بر اینها لفاف باید دارای محلی مناسب برای نوشتن نشانی فرستنده و گیرنده و همچنین عملیات پستی باشد .
-چون مرسولات پستی دارای اشکال و فرمهای گوناگونی هستند بنابراین لفاف آنها نیز نمیتواند یک شکل و یک اندازه تهیه گردد مععهذا لفاف بطور عمومی از هر جنسی تهیه شوند باید:
محکم-متناسب با وزن، شکل، حجم و ماهیت اشیاء تهیه گردند .بعلاوه لفاف یا پوشش باید متناسب با شرایط حمل و نقل ،مدت زمان سیر و نوع رهسپاری (هوایی،زمینی،دریائی) انتخاب گردند.
-لفاف از نوع لفاف بندی مرسولات پستی نباید موجبات آلوده و کثیف شدن سایر مرسولات پستی را فراهم نماید .
-لفاف نباید طوری انتخاب شود که باعث ایجاد خطر برای کارکنان پست و یا موجب صدمه زدن به تجهیزات پستی گردد.
انواع لفافها :
پاکت- پاکت پنجره ای-نوار آدرس- پارچه-چوب-فلز-پودرهای روغنی و سایر اشیا با استفاده ازدو جدار پیش بینی گردیده است.
آدرس نویسی
متصدیان باجه های پستی باید نحوه آدرس نویسی صحیح پستی را در هنگام مراجعه مشتریان ،به آنها آموزش داده و حتی المقدور یک نمونه آدرس نویسی فارسی و یک نمونه آدرس نویسی لاتین تهیه و جهت استفاده مشتریان در معرض دید آنها در محل مناسبی در باجه های پستی نصب نمایند.
پاکات
حداقل نصف سمت راست تحتانی جهت درج نشانی گیرنده اختصاص داده شود.
-نصف سمت چپ فوقانی برای نوشتن نشانی فرستنده در نظر گرفته شود .
-نشانیهای در جهت طولی پاکات نوشته شود مگر اینکه ابعاد پاکات استاندارد تجاوز نماید.
-نشانیها بسیار خوانا و کامل و دقیق نوشته شود و در صورتیکه در نشانی گیرنده، حروف یا شماره منطقه توزیع و یا کد پستی بکار برده شده این حروف و ارقام و شماره ...در نشانی ذکر شود.
مرسولات پستی تنها میتوانند دارای یک نشانی فرستنده باشد.
حدود و ابعاد مرسولات پستی
مراسلات پستی از نظر ابعاد به 2 دسته تقسم میشوند .
1-مراسلات استاندارد
2-مراسلات غیر استاندارد
حدود ابعاد مراسلات استاندارد:مراسلات استاندارد مراسلاتی هستند به شکل مستطیل که طول آنها حدود حاصلضرب عرض در رادیکال 2 (با اغماض 2 میلیمتر)
نامه
حداقل ابعاد 140*90 میلیمتر با یک تقریب 2 میلیمتری
حداکثر ابعاد 235*120 میلیمتر با یک تقریب 2 میلیمتری
با ضخامت حداکثر 5 میلیمتر و 20 گرم وزن
کارت پستی
حداقل ابعاد 140*90 میلیمتر با یک تقریب 2 میلیمتری
حداکثر ابعاد 235*120 میلیمتر با یک تقریب 2 میلیمتری
آیروگرام
حداقل ابعاد 140*90 میلیمتر با یک تقریب 2 میلیمتری
حداکثر ابعاد 220*110 میلیمتر با یک تقریب 2 میلیمتری
اولین قسمت اداری مخابرات که هر شخص حقیقی یا حقوقی برای پیوستن به مشترکین مخابرات با آن روبرو می شود امور مشترکین و واحد واگذاری خطوط میباشد.واگذاری خطوط یکی از مهمترین واحدهای هر مرکز تلفن می باشد که در ارائه خدمات به مشترکین و ارائه اطلاعات دقیق آماری و کابلی در جهت توسعه تلفن شهری به واحدها و ادارات مرتبط نقش مهمی را ایفا میکند.واگذاری خطوط در واقع تعیین کننده وجود یا عدم وجود امکانات فنی و تسهیل کننده کسب این امکانات توسط متقاضی تلفن است که پرسنل کوشای این واحد با آگاهیهای لازم مشخصات کابلی و کافویی درخواستهای متقاضیان اعم از فیش یا فرم بررسی را بر روی نقشه ها بررسی می نماید،تا پس از معین شدن محدوده پست و کافویی آن از طریق واحد نوسازی و نگهدار شبکه کابل سیم کشی و تغییر مکان در اسرع وقت و از کوتاهترین مسیر ممکن انجام و ارتباط تلفنی متقاضی برقرار شود.واگذاری خطوط علاوه بر فعالیتهای فوق،کنترل سالیانه کافوها،پلاکبرداری،کابل برگردان و …. را عهده دار می باشد.
نشان دهنده واحدها و اشخاصیکه خارج از کادر اصلی مجری قرار دارند و گاهی قسمتی از کار با آنها آغاز میشود و پایان میگیرد.
نشان دهنده هر نوع اقدام مانند:نوشتن نامه، امضاء کردن، کنترل، تایپ و محاسبه.
نشان دهنده هر گونه سند،مدرک،نامه،پرونده و سوابق و ….(نام سند در داخل شکل نوشته میشود) .
نشان دهنده چند نسخه از یک سند(شماره ها، مشخص کننده شماره نسخه است) .
نشان دهنده بایگانی موقت .
8-رئیس مرکز پس از تعیین شماره ، کارت سیم کشی را به واحد گذاری خطوط می فرستد.
9-واگذاری خطوط مشخصات کارت سیم کشی را در روی کارتهای شبکه وMDF ثبت می کند.
10- واگذاری خطوط با مراجعه به لیستهای رانژه شماره تلفن تعیین شده را جایگزین شماره و دیعه نموده و مشخصات فنی (بوخت و خط)را بر روی کارتها** درج می کند.
11- واگذاری خطوط قسمت دایری فرم سیم بندی را در دو نسخه تکمیل و یک نسخه از آنرا به همراه کارت ام،دی،اف به سالن دستگاه امتحان و کارت سیم کشی را بعد از تکمیل نمودن دفتر و دیعه و نوشتن شماره تلفن خط کابلی و تاریخ دایری به واحد مشترکین و متقاضیان و نسخة دوم فرم سیم بندی و کارت شبکه را بایگانی می کند.
12- سالن دستگاه پس از انجام اقدامات لازم و برقراری ارتباط فرم سیم بندی را تکمیل و آنرا جهت صدور فرم دائری به دبیرخانه مرکز ارسال می دارد.
* در صورتیکه فیش تلفن همگانی باشد پس از رزرو خط فرم سیم کشی جهت عقد قرارداد به واحد مشترکین و متقاضیان ارسال و مراحل 4 به بعد تکرار می شود.
** در زیر نمونه ای از کارتهای مربوط به اطلاعات فنی مشترکین نشان داده شده است
گردش کار تغییر نام و مکان – مکان *
7-نگهداری و نوسازی شبکه کابل بر اساس مشخصات کابلی اعلام شده سیم کشی را انجام و فرم سیم کشی را تکمیل و به واگذاری خطوط ارسال می دارد.
8-واگذاری خطوط مشخصات مشترک جدید و تاریخ و علل تغییرات را درکارتهای شبکه و لیست رانژه اصلاح می کند.
9-واگذاری خطوط فرم سیم بندی را در دو نسخه تنظیم یک نسخه آنرا بایگانی و نسخه دیگر را به سالن دستگاه امتحان و فرمهای سیم کشی و بررسی امکانات را به واحد مشترکین و متقاضیان ارسال می دارد.
*در تغییر مکان فقط آدرس مشترک تغییر پیدا می کند.
**در صورت فراهم شدن امکانات واگذاری خطوط مرکز موظف است فرمهای منفی مربوطه را با رعایت حق تقدم از واحد مشترکین و متقاضیان درخواست نموده تا بعد از بررسی مجدد و رزرو لیست به مدت یکماه امکانات در رزرو متقاضی (ضمن اطلاع به وی)می ماند و درصورت عدم
مراجعه به موقع امکانات نوبت بعدی قرار می گیرد.
* در صورتیکه مشترک بخواهد شماره اش در 118 ثبت نشود در زیر فرم سیمبندی باید قیدگردد.
کابل برگردان داخلی*
1-اداره کل طرح و مهندسی نقشه های مربوط به برگردان را تهیه و به واگذاری خطوط مرکز مربوطه می فرستد.
2- واحد واگذاری خطوط نقشه های دریافتی رابا نقشه های قبلی جهت کنترل تعداد زوج کار کن ، رزرو و TOTهر کابل و تعداد مرکزی هر کافو با هم تطبیق می دهد.
3-واحد واگذاری خطوط فهرستی ازتغییرات که دربرگردان باید لحاظ گردد را تهیه می نماید.
کارت صادر می نماید (یا اطلاعات قدیمی را پاک کرده اطلاعات جدید را مینویسند)
* هر نوع تغییر در مرکز کافویی و تعویض بوخت تعدادی از شماره تلفنهای منصوبه یک مرکز که به دلایل فنی و یا توسعه شبکه ایجاد شود کابل برگردان داخلی تعریف می شود.
در ادامه به عنوان نمونه گردش کار کابل برگردان داخلی رسم شده است.
سالن دستگاه امتحان
مقدمه
سیستم سوئیچ دیجیتال 61NEAX- توسط شرکت NEC طراحی وساخته شده است.این سیستم دارای سخت افزار و نرم افزار Modular میباشد،بدین معناکه وظایف سیستم بین اجزاء مختلف سخت افزاری و نرم افزاری تقسیم شده است.هر جزء عملیاتی یا به عبارتی دیگر هر ماژول در مرکز مسئول انجام یک سری وظائف خاص می باشد و با اجزاء دیگر در صورت نیاز تبادل اطلاعات میکند هرگاه مشکلی در یک جزء عملیاتی رخ دهد،آنگاه بخش نظارت و نگهداری مرکز (پرسنل نگهداری و یا نرم افزارنگهداری اتوماتیک مرکز)براحتی می تواند با توجه به وظائف مختل شده منشاء اختلال را شناسائی کند و آن قسمت را از سرویس خارج نماید تا اختلال آن قسمت اثر منفی روی اجزاء عملیاتی دیگر نگذارد.
همچنین در زمانی که نیاز به توسعه مرکز باشد،ساختار هاژولار مرکز سبب میشود که این توسعه براحتی،با افزودن ماژول و یا ماژولهای مورد نیاز نرم افزاری و سخت افزاری مرتبط با آن توسعه به سیستم،انجام پذیرد.
نکته دیگر اینست که طراحی این سیستم به شکلهای مختلف امکان پذیر است و به صورتهای مختلف این سیستم می تواند درشبکه بکار گرفته شود.
در ادامه به بررسی اجمالی انواع کابردهای این سیستم می پردازیم.
مراکز سالن دستگاه از لحاظ سیگنال به دو دسته تقسیم می شوند:آنالوگ و دیجیتال
مراکز آنالوگ: صرفاً بصورت کلید عمل کرده و سیگنالهای پیوسته آنالوگ را بدون هیچ دخل و تصرفی انتقال می دهند،دراین نوع انتقال نرخ مکالمات از طریق نصب کننده کنترهای پالس شمار قابل محاسبه می باشد.
مراکز دیجیتال : این مراکز سیگنال را به صورت آنالوگ دریافت و به دیجیتال تبدیل نموده و پس از پردازشهای خاص آنرا بصورت آنالوگ انتقال می دهند.
از جمله فرقهای اساسی مراکز آنالوگ و دیجیتال در اینست که در مرکز آنالوگ پردازش خاصی از قبیل سرویس های ویژه،ریز مکالمات،پیامهای خاص و … برروی مکالمات نمی توان انجام داد ولی در مراکز دیجیتال این امکانات میسر میباشد.
لازم به ذکر است که درگزارش ارائه شده به دلیل اهمیت و موارد استفاده بیشتر به بحث در مورد مراکز دیجیتال اکتفا شده است.
مراکز دیجیتال از لحاظ چگونگی کنترل و کارکرد و هماهنگی اجزاء به دو دسته تقسیم می شوند .
1)سیستمهای کنترل مرکزی:در این نوع سیستم هماهنگی اجزاء مرکز از قبیل Framمشترکین،ترانکها،مدارات سوئیچ،….. توسط یک قسمت هماهنگ کنندة مجزا برقرار می شود.
2)سیستمهای کنترل ماژولار:در این نوع سیستم هر جزء از مرکز برای خود دارای یک قسمت هماهنگ کننده می باشد که به توضیح تفصیلی درباره این سیستم میپردازیم.
در هر سالن دستگاه امتحان دیجیتال از نوع ماژولار تعدادی جعبه با نام مصطلح فرم (Fram) قرار دارد که هر فرم دارای 14 ماژول مشترکین و دو ماژول کنترل می باشد (Loc) لازم به ذکر است که به هر جعبه که دارای تعدادی جزء یکسان باشد ماژول گفته می شود.و هر ماژول دارای 32 کارت مخصوص مشترکین میباشد.
Locallswitch(Ls) : در این ساختار مرکز NEAX می تواند به مشترکین تلفنی اعم از آنالوگ،در شکلهای معمولی یا پی درپی و همچنین به مشترکین دیجیتال ISDN در شکل BASIC RATE (با دو کانال مکالمه و یک کانال سیگنالیگ)ویا در شکل PREMARY RATE(باسی کانال مکالمه و یک کانال سیگنالینگ)سرویس میدهد.در جوار مشترکین،این مرکز از طریق کانالهای ترانک با مراکز دیگر نیز میتواند ارتباط برقرار نماید.
TOLL SWITCH (TS):این نوع مرکز ،برای ایجاد ارتباط بین مراکزیک شهر با مراکز موجود در سایر شهرها و همچنین برای ایجاد ارتباط بین مراکز داخل یک شهر می تواند بکار رود.
TOLL AND LOCALL SWITCH(TLS): مرکزی است که هم به مشترکین دیجیتال و آنالوگ سرویس می دهد و هم به عنوان واسطه ترانزیتی بین مراکز
محلی و مراکز شهرهای دیگر عمل می نماید.
MOBILE SERVICE CENTER(MSC) : جهت برقراری ارتباط بین تلفن های سیار می توان از مرکز61 NEAX نوع MSC استفاده نمود.
PERSONAL HANDY PHONE system (PHS) :این نوع مراکز نیز به تلفنهای سیار سرویس می دهند،تنها فرقشان با مراکز MSC در این است که تلفنهای از نوع PHS در سرعتهای پایین می توانند بکار روند (مثلاً جهت عابرین پیاده)ولی تلفنهای سیاری که از مراکز MSC سرویس می گیرند در سرعتهای بالا نیز می توانند مورد استفاده قرار گیرند.
International switch (INTS) : برای ایجاد ارتباط بین مراکز یک کشور با مراکز بین الملل کشورهای دیگر از مراکز 61 NEAX با ساختار INTSاستفاده می شود.
OmC : برای متمرکز کردن حمل انجام عملیات نگهداری و بهره برداری چندین مرکز از نوع 61 NEAX و کاهش تعداد پرسنل نگهداری مراکز،می توان آنها را توسط رابط های مخصوص به یک مرکز نگهداری مادر یا OMC وصل نمود و قسمت اعظم عملیات نگهداری این مراکز را در مرکز OMC انجام داد.
از لحاظ تعداد مراکز موجود در شهرها،هر منطقه جغرافیایی با توجه به مساحت شهریی و جمعیت می تواند دارای یک یا چند مرکز باشد که ارتباط بین این مراکز می تواند بصورت مستقیم یا از طریق مراکز ترانزیت (T) (بصورت غیرمستقیم) انجام گیرد.
شبیه سازی مدل و بهینه سازی با استفاده از پرومدل
مقدمه:
پرومدل یک ابزار شبیه سازی و انیمیشن است که برای مدل کردن انواع سیستم های صنعتی که سریع و درست کار می کنند بویژه سیستم های زنجیره ای بهم پیوسته طراحی شده است. مهندسان و مدیران ارکان مدل کردن و تصمیمات منطقی براساس قوانین این سیستم را بسیار ساده برای یادگیری و استفاده می دانند. کاربران هنگامی که درمی یابند پرومدل، توانایی مدل کردن سیستم های پیچیده آنها را دارد بسیار خوشحال می شوند. زیرا پرومدل یک روش شهودی و قابل فهم را برای مدل کردن بوجود می آورد. این سیستم برای پروفسورها در برنامه های تجاری و مهندسی جذاب است به ویژه کسانی که fi تدریس مدل کردن و تجزیه و تحلیل مفاهیم بدون نیاز به تدریس برنامه نویسی علاقمندند. اکثر سیستم ها می توانند با انتاب یکسری از ارکان مدل کردن پرومدل( برای مثال، منابع، زمان خاموشی و غیره) و اصلاح پارامتر های مناسبی که قابلیت های برنامه نویسی را تکمیل می کنند مدل شوند. همچنین اگر نیاز برای مدل کردن وضعیت های ویژه وجود داشته باشد پرومدل قابل استفاده است. مانند ویژگی های زبانهایی با ساختار درونی شامل if-then-else منطقی اصلاحات boolean،متغیرها، صفات، آرایه ها و حتی دسترسی به صفحه گسترده های خارجی و فایلهای متنی. برای کسانی که کدگذاری منطقی پیچیده را با استفاده از یک زبان برنامه نویسی مثل، پاسکال، و بیسیک ترجیح میدهند. Subroutine های خارجی ممکن است بطور پایه به یک مدل پیوند داده شوند و ازهر جایی داخل مدل در زمان اجرا فراخوانی شوند. در این وضعیت پرومدل به آنالیز کننده های سیستم و متخصصان شبیه سازی این امکان را می دهد که از ابزاری که براحتی با آن کار می کنند برای ایجاد انعطاف پذیری کلی استفاده کنند. پرومدل همچنین چندین تابع توزیع درونی را که در اتصال با قسمت های جزئی دیگر ارزش های تصادفی مطابق با توزیع های آماری را برمی گردانند فراهم می کند. برای کمک به کاربر در انتخاب بخش مناسب برای یکسری داده stat ::fit باید در ابتدای پرومدل ضمیمه شودstat :: fit یک منحنی مناسب با نرم افزار است که بخش های آنالیزی را با داده ی کاربر متناسب می کند.
روند پیشرفت مدل کاملاً گرافیکی و شیء گراست تا حدی که ممکن است تمام ورودی به صورت گرافیکی فراهم شود و با اطلاعاتی که براساس نوع، دسته بندی می شود در یک فرمت صفحه گسترده مانند برای دسترسی سریع و مستقیم نشان داده شود. برای مثال هنگامی که شما ماشینی را تعریف می کنید،می توانید آیکن ها، ظرفیت، ویژگی های زمان توقف، قوانین ورودی و خروجی، خروجی های دلخواه و .... را تعریف کنید. پرومدل استانداردهایGUI را می پذیرد این به این معناست که افرادی که با دیگر استانداردهای ویندوز، مانند پردازشگر کلمات یا صفحه گسترده آشنا هستند در یادگیری اینکه چگونه پرومدل را استفاده کنند مشکلی نخواهند داشت دسترسی به داده ها و ورودی منحنی یادیگری را برای کسانی که تازه شروع به یادگیری کرده اند کاهش میدهد و قابلیت تغییر مدل های بزرگ و پیچیده را افزایش می دهد.
یک ویژگی منحصر به فرد پرومدل توانایی طرح منویی است که متناسب با زمینه ی جاری می تواند بصورت ناگهانی ظاهر شود و این ویژگی کاربر را در تعریف هرنوع اصطلاح یا گزاره ای مجاب می کند. این مشخصه باعث می شود هر اصطلاح یا گزاره ای فقط با استفاده از یک منو وارد شود. همچنین نیاز برای یادآوری متغیرها و دیگر اسامی پایه ای را که شما خواهان ارجاع آن با اجازه ی خودتان هستید را با امکان انتخاب از یک جعبه لیست رفع می کند.
اسناد آنلاین، سریع و متناسب بوسیله ی سیستم کمکی کامل پرومدل و کمک آموزشهای آنلاین قابل دسترسی اند.
سیستم کمکی، ویندوز راکه ماکزیمم انعطاف پذیری را برای جستجو در مورد هر چیزی از فرمانهای نحوی گرفته تا توضیحات در مورد ساختمان مادول های مدل بکار می گیرد.پرومدل همچنین آموزشهایی را که شامل درس هایی مختصر در مورد چگونه مدل ساختن، چگونه اجرا کردن، مدل و دسترسی به گزارش های ورودی و چگونه مدل کردن در خواستهای نرم افزاری گوناگون فراهم می کند.
برای کاهش بیشتر زمان توسعه مدل، پرومدل قابلیت هایی برای ترکیب شدن مدل ها را فراهم می کند تا امکان کارکردن همزمان چندین مدل منفرد روی مقاطع مختلف بوجود آید. بعلاوه سلول هایی که با رها تعریف شده اند یا حتی بطور رایج از تصمیمات منطقی استفاده می کنند ممکن است به صورت قالبهای زیرمدل ذخیره شوند که نیاز به دوبار طرح کردن منو را رفع می کند. این الگوها می توانند پارامتر های از پیش تعیین شده داشته باشند که قابل تغییر توسط کاربر است. توسعه ی انیمیشن با تعریف مدل کامل می شود.
یک نقص مهم محصولات نرم افزاری شبیه سازی این است که پیشرفت انیمیشن مستقل از پیشرفت مدل شبیه سازی است. این عامل موجب می شود تا نرم افزارهای شبیه سازی برای مهندسانی که انیمیشن را یک عنوان یک ابزار اثبات و اعتبار بکار می برند وقت گیر و نامناسب شوند. فرامدل سیستمها ی تعریف شده توسعه انیمیشن را جمعاً توسط یک تابع یکی قلمداد می کند. در مقایسه باتعریف مدل های جاری، عمل کننده ها، مسیرها AGV و غیره بگونه ای است که شما ذاتاً طرح انیمیشن را هم ارتقاء میدهید طرح صفحه یک صفحه واقعی است که می تواند به یک طرح واقعی برای یک خانه مقیاس داده شود.
نتایج شبیه سازی قابل اعلام هستند و می تواند در یک جدول ستونی یا دریک فرم گرافیکی نشان داده شوند تعداد زیادی از شبیه سازیها به فرمانهای خاصی نیاز دارند تا آمارهایی را تولید کنند که تفسیر آنها برای غیرشبیه سازان مشکل استpromodel انتساب سریع و مناسب گزارشها را ممکن می کند و گزارش های گرافیکی در مورد اجرای سیستم را فراهم می کند. گزارشهای خروجی چندین اجرا شبیه سازی می توانند روی یک طرح گرافیک متشابه مقایسه شوند.
فرامدل روی کامپیوتر های با استاندارد98 که دارای سیستم عاملهای widnows95,windowsNT,windows 3x قابل اجراست. اکثر مهندسان،مدیران، پروفسورها، به IBM و با کامپیوترهای سازگار با قابلیت های گرافیک WGAدسترسی دارند. فرامدل به هیچ کارت گرافیکی خاص یا مانیتور خاصی نیاز ندارد. این ویژگی باعث می شود این سیستم برای شرکت ها و مؤسسه های آموزشی که میکروکامپیوترهای استاندارد دارند مناسب و مقرون به صرفه می باشد.
ارکان مدل کرن ، ساختار بلوکها را برای نشان دادن مکملهای منطقی و فیزیکی سیستم هایی که مدل می شوند ایجاد می کند. ارکان فیزیکی سیستم مانند بخشها، ماشینها یا منابع ممکن است بطور گرافیکی یابوسیله ی اسم ارجاع داده شوند. اسم ارکان مدل می تواند هر کلمه ای که حداکثر 80 کاراکتر را شامل می شود باشد. توضیحات زیر یک شرح مختصر از هر کدام از این مبناهاست «شکل 1 را مشاهده کنید».
2.1 بخشها(محلها)
محلهای جاری مکانهای ثابتی در سیستم هستند( مانند ماشینها، صفها، محلهای ذخیره شدن،ایستگاههای کاری، و ......) تا جایی که بخشها و اشیاء برای پردازش، ذخیره ساز ی یا برای اینکه براحتی در مورد مسیریابی تصمیم گیری شود مسیریابی می شوند. محلهای مسیریابی می تواند محلهای منفرد و واحدی باشد( مانند یک ماشین منفرد) یا محلهای چندبخشی باشد( مانند گروهی از ماشین های مشابه که یک عمل مشابه را بطور موازی انجام میدهند) محلهای مسیریابی ممکن است ظرفیتی بیش از یکی داشته با شند و ممکن است زمان تناوبی بعنوان تابعی از کلاک تابع( مانند تغییراتshift) زمان کاربرد(مانند فرسودگی ابزاری) تکررکاربرد، تغییرات عناصر( مانند setup ماشین) یابر اساس بعضی از وضعیتهای تعریف شده توسط کاربر داشته باشند.
محلهای مسیریابی ممکن است به قوانین ورودی و خروجی نسبت داده شوند و قوانین ورودی برای تصمیم گیری در مورد اینکه در مرحله بعدی چه چیزی پردازش شود استفاده می شوند. درحالی که قوانین خروجی برای درجه بندی کردن چیزها(ماند userdefined,LIFO,FIFO ) در یک محل چندظرفیتی استفاده می شوند.
دو نوع خاص محل هایی که حرکت ، تهیه کردن، نگهداری و توابع عملیاتی را فراهم می کنند ،صف ها و حمل کننده ها، هستند. یک صف رفتار یک خط انتظار را که حرکت چیزهایی را در طول یک خط شامل می شود تقلید می کند. حمل کننده ها، انبارگرها یا غیر انبار کننده ها هستند و یک سرعت خاص و فضای بارگذاری خاص دارند حمل کننده ها ممکن است با هم ترکیب شوند و شبکه های حمل کننده را ایجاد کنند.
ویژگی جدید پرومدل 4.1 توانایی جدول بندی و وردی های غیر مستقل است.این توانایی امکان ساد ه ایجاد کردن قرار ملاقاتهایی که بصورت اتوماتیک روزانه یا هفتگی تکرارمی شوند فراهم می کند. پرومدل هم اکنون می تواند شیفت و الگوهای ورودی را به حد مطلوب رساند. منابع می توانند گروه بندی شوند و کارها در یک دسته جمع آوری شوند. فرامدل همچنین یک کلاک روی صفحه ای 24 ساعته دارد و اینها می تواند و در چندین تابع جدید قابل دسترسی باشند.
2.2 entities ( بخشها)
بخشها یا entities به اقلامی که در یک سیستم پردازش می شوند نسبت داده می شود این بخشها شامل مواد خام، قسمتی از بخشها،WIP،محصولات تمام شده،و ...... میشوند. چیزهایی از یک جنس با اقلام مختلف ممکن است در یک چیز واحد بهم پیوند داده شوند که قابل جداشدن در دو بخش مجزا هستند یا می توانند به چند نوع جدیدمبدل شوند ممکن است به انواع، صفاتی تخصیص داده شوند که در یک تصمیم گیری یا برای جمع آوری آمار های خاص مورد آزمایش قرار گیرند. گرافیک یک نوع بعنوان نتیجه یک عمل برای نشان دادن تغییر فیزیکی در طول یک انیمیشن می تواند تغییر داده شود.
2.3 شبکه های مسیری
شبکه های مسیری اختیاری هستند و راههایی ممکنی راکه انواع و منابع ممکن است هنگام حرکت درطول یک سیستم طی کنند را تعریف می کنند.شبکه های راه شامل گره ها هستند که بوسیله ی یک بخش از مسیر به هم متصل می شوند و به صورت گرافیکی با یک کلیک ساده موس تعریف می شوند راههای شبکه ای مرکب ممکن است تعریف شوند و یک یا چندین منبع می تواند یک شبکه را به اشتراک گذارد. حرکت در روی یک مسیر شبکه ای ممکن است، در طول یک مسافت، سرعت یا بوسیله ی زمان تعریف شود مسافت راهها بطور اتوماتیک براساس مقیاسی مه به وسیله ای کاربر تعریف شده محاسبه می شود. 3 نوع از شبکه های مسیری عبارتند از: عبوری، غیرعبوری، وcrane
یک شبکه عبوری(passing network ) برای حرکت مسیر با جایی که انواع منابع برای سبقت گرفتن از یکدیگر آزاد هستند استفاده می شود شبکه غیرعبوری(NON Passing Network )شامل مسیر منفرد یا مسیر های هدایت، مانند آنهایی که برای AGVS استفاده می شوند مکانهایی هستند که وسایل نقلیه قادر به عبورو مرور نیستد.
شبکه های crane نکات رابطی را برای پل ها تعریف می کند.
2.4 منابع
منبع می تواند یک فرد، ابزار، وسیله یا اشیاء دیگر باشد که می تواند برای موارد زیر مورد استفاده قرار گیرد.
-2 انجام یک عمل روی اسناد یک بخش
-3 نگهداری یک بخش یا منابع دیگر که کار روی آنها به پایان نرسیده
منابع می توانند هم استاتیک باشند و هم برای حرکت پویا به یک راه تخصیص داده شوند. یک Crane نوع خاصی از یک منبع پویا است. قوانین تصمیم گیری با ساختار درونی می توانند برای اختصاص منابع و برای تصمیم گیری در تقدم انتخاب یک قسمت و توزیع آن استفاده شود. ویژگی های جنبشی منابع مانند سرعت پر و خالی شدن، شتاب، کم شدن سرعت، زمان انتخاب و توزیع میتواند معین شود.
2.5 پردازش کردن( یا مسیریابی)
این رکن توالی پردازش و منطق جریان پیداکردن انواع بین بخشهای مسیریابی را مشخص می کند. زمان پردازش و سرویس دهی بخشها، نیازهای بخش ها، منطق پردازش، و روابط ورودی و خروجی و شرایط مسیریابی و زمان حرکت و احتیاجات می تواند با استفاده از ارکان پردازش توصیف شود.
زمان عملیات می تواند بوسیله ی مقادیر ثابت، توزیع ها، توابع، صفات، subroutine و غیره تعریف شود یا اصطلاحی که شکل ترکیبی ازتمامی این مواد می باشد. منطق یک عمل می تواند شامل گزاره ی IF-THEN-ELSE ، حلقه ها بلوکهای گزاره ای nested و سلولهای subroutine و منابعی که به گزاره های مانند,USE, GET با اصطلاحات بولین و گزاره های عمل کننده درونی مانند Accum تا حد زیادی ساده می شوند برخلاف منطق پیچیده در توصیف نیازهای پردازش، قوانین مسیریابی درونی و تعریف شده براساس کاربر، انعطاف پذیری برای مدل کردن تمام انواع شرایط مسیریابی را فراهم میکند.
2.6 ورودیها(یا جداول محصولات)
ورودیهای معین شده ها، شرایط و رودیهایی تصادفی نی توانند با استفاده از این عامل مدل شوند جدول بندی شده ی غیرمستقل جدول بندی وعده های تکرار شده را شبیه سازی می کند. جدول های محصولات می تواند داده های غیرمستقل را استفاده کند. فایلهای خارجی که شامل جدول های محصولات با داده های ورودی می شود می تواند داخل promodel در ارکان داده ها خوانده شود. توزیع های درونی یا تعریف شده توسط کاربر یا صفحه گسترده ای که داده را تولید می کند می تواند برای تعریف کردن زمان ورود داده ها و مقادیر استفاده شود.
2.7 پیشنهادها ( یا جداول کاری)
یک ویژگی قدرتمند پرومدل توانایی تعریف کردن کار سفارشی و جداول وقفه میان مادول های شیفت فرامدل است. جداول کار و وقفه به صورت گرافیکی بوسیله زمانی از یک روز یا روزی از یک هفته تعریف می شوند. منابع و بخشها به یک جدول شیفت خاص تخصیص داده می شوند. بعلاوه شما می توانید شیفت و وقفه منطقی که رفتار بخشها ومنابع را هنگامی که آنها off-line هستند و یا گاهی آنها اتفاقاتی باعث offline شدن آنها می شود کنترل می کند را تعریف می کند.
3 . ارکان اضافی مدل کردن
فرامدل، ارکان اضافی مدل کردن را که در گزاره های و اصطلاحات استفاده می شوند را برای تعریف کردن تصمیمات خاص ومنطق عمل کننده ی یک مدل فراهم می کند. این ارکان شامل متغیرها، صفات، توابع، توزیع های تعریف شده توسط کاربر و هزینه می شود. سه نوع اساس منطقی وجود دارد که می تواند توسط کاربر تعریف شوند. مانند ارکان مدل، اسامی نسبت داده شده به این ارکان که می تواند تا 80 کارکتر طول داشته باشند. شکل 2 منویی را برای دسترسی به این ارکان اضافی نشان می دهد. تعدادی از آن ارکان در قسمتهای بعدی مورد بحث قرار خواهد گرفت.
3.1 صفات
صفات برای انواع بخش ها میتواند تعریف شود. آنها ممکن است شامل ارزش های صحیح یا اعشاری باشند. نام بخش ها، منابع، انواع می تواند به صفات تخصیص داده شوند.
3.2 متغیرها
متغیرها برای تصمیم گیری و گزارشات آماری استفاده می شوند. ارزش یک متغیر می تواند در طول زمان توسط مانیتور نمایش داده می شود و بعنوان نقشه سریهای زمانی در پایان شبیه سازی نشان داده شوند. متغیرها میتوانند ارزش های صحیح یا اعشاری را نگهداری کنند. متغیرهای محلی می توانند همچنین برای استفاده سریع هنگام تعریف کردن منطق مورد استفاده قرار گیرند.
3.3 آرایه ها
آرایه ماتریسی از متغیرها است که ارزش های متعددی را نشان می دهد و میتواند یک یا چندین بعدی باشد.
3.4 Macros
ماکرو یک اصطلاح پیچیده با یکسری اطلاعات است که می تواند یک بار تعریف شود و چندین بار بعنوان یک گزاری منطقی استفاده شود.(مانند پردازش، جدول بندی، منطق توقف). ماکروها هنگامی که یک بیت منطقی مشابه تکرار می شود در قسمت های زیادی از مدل سودمند هستند.
Subroutines 3.5
یک subroutine یک بلوک از گزاره های تعریف شده توسط کاربر است که می تواند ارزشها را عبور دهد هنگامی که خوانده می شود و به صورت اختیاری هنگامی که کامل شد ارزش ها را برگرداند subroutine ها می تواند در یک بخش از هر ارزشی یا منطقی ارجاع داده شوند. یک عمل پیچیده سنجش در یک مدل را اجرا می کند می تواند بصورت مناسبی بوسیله یک subroutines منفرد تعریف شود.
3.6 چرخه داده ها، جدول توابع، و توزیع های تعریف شده توسط کاربر
الگوهای داده، جدول توابع و یا توزیع های کاربر می تواند تعریف شوند برای مثال یک توزیع تعریف شده توسط کاربر که زمان عملیات را برمیگرداند برای هر 5 دقیقه 3 درصد زما و زمان عملیات 8 دقیقه 60 درصد زمان می تواند در ارکان توزیع های کاربر اظهار شوند.
3.7 فایلهای خارجی
یک ویژگی قدرتمند پرومدل توانایی خواندن داده از فایلهای صفحه گسترده یا متنی یا نوشتن داده در فایلهای خارجی است برای مثال زمانهای عملیات از یک فایل صفحه گستردة EXCEL می تواند در پرومدل با استفاده از این ویژگی خوانده شود.
4 . هزینه
با این ویژگی پرومدل، شما میتوانید هم اکنون در مورد سیستمان برمبنای هزینه تصمیم گیری کنید مکالمه های جدید به شما امکان دیدن هزینه هایی را که با بخشها در ارتباط اند، انواع و منابع را در طول اجرای یک مدل می دهد. بعلاوه گزارش آمارهای عمومی که هم اکنون شامل آماری های هزنیه می شود بطور اتوماتیک در زمان اجرا آشکار میشود. برا ی محلها شما می توانید هزینه های عمل کردن روی یک بخش را بیابید. برای منابع هزینه ی کامل شامل هزینه ی استفاده و هزینه ی استفاده نکردن از منبع می شود. برای انواع هزینه کلی شامل هزینه هایی در تمام مکان هایی که انواع عبور می کنند می شود هزنیه های که به وسیله استفاده ی منابع و هزینه ی اولیه یک نوع بوجود می آید.
فهرست مطالب:
در مورد مولف چگونگی خواندن
شرط لازم نهادهای مورد استفاده در سند
1- مقدمه 1-1 : چرا این سند نوشته شد 2-1 : چگونگی نوشتن آن
3-1 : اصطلاحات مورد استفاده 2-آماده سازی
1-2 : درک جا iptables را بدست آوریم 2-2 : نصب kernel
3-2 : نصب در محل کاربر
1-3-2 : کامپایل برنامه های کاربر 2-3-2 : نصب بر RED HOT 7/1
3- جستجوی جداول و زنجیره ها 1-3 : کلیات 2-3 : جدول Mangle
3-3 : جدول فیلتر 4- ماشین حالت
1-4 : مقدمه 2-4 : ورودی Conntrack
3-4 : حالات محل کاربر 4-4 : اتصالات TCP
5-4 : اتصالات UDP 6-4 : اتصالات ICMP
7-4 : اتصالات پیش فرض 8-4 : ردیابی اتصال و پروتکل پیچیده
در مورد محقق
من دارای کامپیوترهای فراوان هستم . من یک کامپیوتر LAN دارم و تمام ماشین ها بر اینترنت وصل هستند ولی باید LAN ایمن حفظ شود . iptables جدید یک نسخه ارتقا یافته از ipchain مىتوانید یک شبکه ایمن بسازید و این امر با حذف بسته های آتی عملی است . با این وجود FTP انفعالی و یا DGE در TRC مسائلی به دنبال دارند . مسائل دندانه ای کردن در کد iptables در سطح آغازین حل نشده اند . امروزه هر کس را که از آنها استفاده مىکند به سوی نسخه تولید کامل راهنمایی مىکنم و ipfwadm را ارتقا دارم . این که فعلی مىتواند در صورت نیاز استفاده شود .
چگونگی خواندن :
این سند به درستی نوشته شده است . بنابراین مىتوانید به نکات جالب iptables پی ببرید . این به معنای اطلاعات خاصی در مورد اشکالات ایمنی خاص در iptables یا Netfilter نیست اگر اشکالات خاص و رفتارهایی را در iptables و هر زیر مولف یافتید با لیت پست Netfilter تماس بگیرید و سپس خواهید توانست اشکالات واقعی را بشناسید و حل کنید اشکالات ایمنی واقعی در iptable و Netfilter فراوان هستند و یک یا دو اشکال در آن واحد گزارش شده است . آنها در صفوف اصلی Netfilter آمده اند باید اطلاعات را در مورد موضوع ارائه کنند .
مىتوان گفت مجموعه قوانین موجود در این سند پیرامون اشکالات واخل Netfilter نمىباشند . هدف اصلی توصیف چگونگی نصب قوانین در یک حالت ساده است به طوری که بتوان مسائل داخل کرد به عنوان مثال این سند نشان نمىدهد که چگونه HTTP PORT به دلایل مفاد بسته میشود آنطور که Apache در نسخه 12-2-1 گزارش کرد. این سند برای هر کس قابل استفاده است و مىتواند نشان دهد که چگونه با iptable مىتوان کار را آغاز کرد ولی در آن واحد یک روند تکامل را نیز پیچیده است . این جا اهداف و هماهنگی ها در patch - matic بیان نمىشوند . ارتقا نیاز است . اگر اطلاعات بیشتر در مورد این ارتقا لازم دارید باید patch - matic و دیگر اسناد را در صفوف اصلی Netfilter مطالعه کنید .
شرط لازم :
این سند به معلومات در مورد linux linux ، دست نوشته لایه ای ، و چگونگی کامپایل کردن kernel و بخش درونی آن نیاز دارد .
من سعی کرده ام تا تمام شرایط را قبل از توصیف این سند بررسی کنم ولی نمىتوان تمام اطلاعات قبلی را مطرح کرد .
نهادهای مورد استفاده در این سند : این نهادهای در سند زمان دستورات ، فایل و دیگر اطلاعات خاص استفاده مىشوند .
فصل 1 : مقدمه
1-1 : چرا این سند نوشته شد :
من فضای خالی بزرگی را در HOW TOS یافتم و در آنجا اطلاعات در مورد iptable و نقش Netfilter در linux 1/4x kernel جدید کافی نبود . در بین آنها مىخواهم به سوالاتی پاسخ دهم که در مورد احتمال جدید مانند مطابق حالت بوده اند . بخش اعظم آن به صورت فایل rc…. است که در دست نوشته etc…. آمده است . این فایل اصولاً بر اساس ارتقای idowt. است .
یک دست نوشته کوچک در مورد اجرای برنامه و راه اندازی سیستم به صورت rc…. در دسترس است .
2-1 : چگونگی نوشتن :
من با مارک باکر و دیگران در سیستم Netfilter مشورت کردم . بسیاری از آنها در این اثر مستند به من کمک نموده اند و در این جا سعی کرده ام از سایت Fr.zentux.Net خود استفاده کنم . این سند فرآیند نصب را مرحله به مرحله نشان مىدهد و در مورد طرح iptables است . من مثالهای فایل re.Firewall و مثالهای یادگیری استفاده از iptables را نیز ارائه کرده ام در این جا باید تابع زنجیره های اصولی باشید و آنها را در کنار هم قرار دهید . به این ترتیب سند مىتواند آماده شود و روش منطقی تر را نشان دهد . هر زمان که این درک مشکل باشد به این سند مراجعه کنید .
3-1 : اصطلاحات مورد استفاده در سند :
این سند دارای اصطلاحاتی است که به تشریح نیاز دارند قبل از اینکه آنرا مطالعه کنید . در این بخش توصیف آنها و چگونگی انتخاب آنها در سند آمده است .
ترجمه آدرس شبکه مقصد - DNAT - روش ترجمه آدرس IP مقصد در بسته اشتاره دارد و یا تغییر آنرا نشان مىدهد . این با SNAT استفاده شد و به کاربرها در به اشتراک گذاری آدرس IP اینترنت کمک مىکند و خدمات سرویس دهنده را ارائه مىنماید. این روند با تعیین port متفاوت با آدرس IP عملی است و مسیر linux را برای ارسال ترافیک نشان مىدهد .
جریان- این اصطلاح به روابط ارسال و دریافت بسته ها در رابطه با روش جدید اشاره دارد . اصولاً این اصطلاح برای یک نوع ارتباط به کار مىرود که دو یا چند بسته را در دو جهت ارسال مىکند . در TCP این به معنای ارتباطی است که یک SYN را ارسال مىکند و سپس با SYN/ACK جواب مىدهد ولی ارتباط ارسالی SYN و جواب میزبان ICMP نیز مهم است . به عبارت دیگر از این اصطلاح به خوبی استفاده نمیکنم .
SNAT - ترجمه آدرس شبکه منبع این اصطلاح به روش ترجمه آدرس منبع به دیگری اشاره دارد . این برای چندین میزبان وجه اشتراک گذاری آدرس IP اینترنت به کار میرود زیرا نقص آدرس IP در IP 74 مطرح است ( IP 74 این را حل مىکند )
حالت - این اصطلاح بحالت بسته طبق پروتکل کنترل انتقال RFC 793 اشاره دارد و در Netfilter/iptable به کار مىرود . توجه کنید که حالات درونی و خارجی تابع ویژگی RFC 793 است . دلیل اصلی آن است که Netfilter باید چندمین فرضیه در مورد ارتباط و بسته ها ارائه کند . فضای کاربر - این اصطلاح به هر چیز که در خارج kernel روی دهد اشاره دارد به عنوان مثال تحریک iptable-h در خارج kernel است ولی iptable - A Forward p - tcp jAce Ept در kernel است زیرا قانون جدید به مجموعه قوانین اضافه میشود .
فضای kernel - این نکاتش برخلاف فضای کاربر است این اقدامات را در kernel نشان مىدهد و همه در خارج آن .
قلمرو کاربر - به فضای کاربر مراجعه کنید .
فصل 2 : آماده سازی : این فصل توصیف درک نقش Netfilter و iptable در linux است . در این جا باید کار با آزمایش آغاز شود و نصب عملی شود . با زمان کافی مىتوانید آنرا دقیقاً اجرا کنید .
1-2 : کجا به iptable دست یابیم :
بسته فضای کاربر iptables مىتواند از آدرس زیر down load شود :
http……….
این بسته iptable تسهیلات خاص فضای kernel را نشان مىدهد که در طی تولید سیستم طراحی شده اند مراحل لازم به تفصیل بررسی خواهند شد .
2-2 :نصب kernel :
برای اجرای اساس iptable باید گزینه ها در kernel راه اندازی شوند و سیستم با دستورات مربوط آماده شود .
CONFIG- PAKET- این گزینه تولید برنامه را برای ارتباط کاری سیستم با ابزار شبکه نشان مىدهد . نمونه ها به صورت tcpdump و snort است .
CONFIG- PAKET- یک نیاز برای عملکرد iptable نیست بلکه دارای موارد استعمال فراوان است . در این جا باید طرح در نظر گرفته شود . اگر آنرا نخواهید حذف مىکنید .
CONFIG - NETFILER - این گزینه در صورتی نیاز است که بخواهید از کامپیوتر به عنوان ورود به اینترنت استفاده کنید . به عبارت دیگر این روند برای هر چیز در سند نیاز است زیرا طرح اصولی هستند . البته باید ابزار درست برای رابط اضافه شوند مانند آداپتور اینترنت ، ppp و رابط SLIP . این موارد اصول iptable هستند . شما نمىتوانید چهارچوب را به kernel اضافه کنید . اگر از گزینه ها در iptable استفاده کنید باید نصب سیستم را در kernel انجام دهید . در این جا گزینه ها در kernel 9-4-2 آمده اند.
CONFIG -NF - FTP - این مدل در صورتی نیاز است که بخواهید ارتباط را بر FTP برقرار کنید . جون ارتباطات FTP به راحتی در موارد طبیعی اجرا نمیشوند باید از helper استفاده کنید . اگر این مدل را اضافه نکنید . نمىتوانید FTP را به درستی اجرا کنید .
CONFIG- IP - NF - FPTAHLE - این گزینه در صورتی نیاز است که یک نوع Filter یا NAT نیاز باشد . در این جا چهارچوب شناخت iptable به kernel اضافه میشود . بدون این امر نمىتوانید با iptable کاری کنید .
CONFIG -IP- NF - MATCH - LIMIT - این مدل دقیقاً نیاز نیست ولی در مثالهای rcopir…. آمده است این گزینه هماهنگی LIMIT را نشان مىدهد . باید احتمال کنترل بسته ها در نظر گرفته شود و قانون توسعه یابد . به عنوان مثال m.limit- lin 3 / lin.ld یک هماهنگی 3 بسته را در هر دقیقه نشان میدهد . این مدل مىتواند برای جلوگیری از علامت انکار خدماتی استفاده شود.
CONFIG - IP - NF - MATCH- MAC - این گزینه هماهنگی بسته را بر اساس آدرس MAC نشان مىدهد . هر آداپتور اینترنت دارای آدرس MAC خاص خود است . ما بسته های بلوکی در آدرس MAC داریم و از بلوک خاص برای آدرس MAC استفاده مىکنیم . ما از این گزینه در نمونه dc.fire…. استفاده نمىکنیم .
CONFIG - IP - NF….. - این گزینه در استفاده از تطابق MARK مفید است . به عنوان مثال اگر از MARK هدف برای بسته ها استفاده شود بسته به این که آیا بسته ها در جدول هستند یا خیر مىتوانیم هماهنگی را برقرار کنیم . این گزینه هماهنگی واقعی MARK است و مىتواند توصیف هدف واقعی MARK باشد .
CONFIG - IP - NF - MATCH - MULTIPORT - این روش به ما در تطابق بسته ها با یک سری port مقصد و منبع کمک مىکند . این ویژگی غیرممکن است ولی هماهنگی برقرار خواهد شد .
CONFIG -IP - NF- MATCH- TOP - با این هماهنگی مىتوان بسته ها را بر اساس فیلد TOS در تطابق قرار دارد . TOP به type of service اشاره دارد TOS مىتواند با قوانین خاص در جدول قرار گیرد و از طریق دستور ipltc اجرا شود .
CONFIG - IP- NF -MATCH- TCP MSS- این گزینه احتمال هماهنگی بسته های TCP را در فیلد MSS نشان مىدهد .
CONFIG - IP- NF-MATCH - STALE - این یکی از بزرگترین اخبار در مقایسه با ipchain است . با این مدل مىتوان هماهنگی بسته ها را عملی ساخت . به عنوان مثال اگر شاهد ترافیک در دو بعد ارتباط TCP هستیم بسته به صورت ESTABLISHED ظاهر میشود . این مدل در مثال rc…. استفاده میشود .
CONFIG- IP- NF- MATCH- UNCLEAN - این مدل احتمال هماهنگی IP ، TCP، UDP ، ICMP را نشان مىدهد و تطابق با یک نوع اعتبار ندارد . ما مىتوانیم این بسته ها را حذف کنیم ولی نمىدانیم که آیا این کار درست است . توجه کنید که این هماهنگی تجربی است و نمىتوان در تمام موارد کامل باشد.
CONFIG - IP - NF - FILTER - این مدل اساس جدول Filter است و مىتواند فیلتر IP را انجام دهد در این فیلتر مىتوان زنجیره Forward , Input و Output را یافت . این مدل در صورتی نیاز است که طراحی بسته برای ارسال و دریافت انجام شود .
CONFIG - IP - NF- TARGET - REJECT - این هدف به شما کمک مىکند تا مشخص کنید که پیام خطای ICMP باید در پاسخ نسبت به بستههای بعدی ارسال شود در این جا حذف مهم است . در خاطر داشته باشید که روابط TCP برخلاف ICMP , UDP مىتوانند انکار با بسته TCPRSS باشند.
CONFIG -IP -NF- TARGET- MIRROR - این به بسته ها در برگشت به موسسه با بسته کمک مىکند . به عنوان مثال اگر یک هدف MIRROR بر مقصد HTTP نصب شود و یا زنجیره INPUT مشخص گردد دسترسی به port عملی است و باید بسته ها دوباره به صفوف home برگردند و در آنجا رویت شوند .
CONFIG - IP - NF- NAT - این مدل به ترجمه آدرس شبکه یا NAT در اشکال متفاوت کمک مىکند این گزینه دسترسی به iptable را عملی میسازد . این گزینه در صورتی نیاز است که بخواهیم ارسال و تغییر port را انجام دهیم. توجه کنید که این گزینه برای Firealling و ارسال LAN نیاز نیست بلکه باید در اختیار باشد مگر اینکه بتوانیم آدرس خاص IP را برای تمام میزبان ها ارسال کنیم . بنابراین این گزینه برای دست نوشته rc.fire…. به کار مىرود و در ثورتی شبکه مشخص خواهد شد که توانایی آدرس IP از بین برود.
CONFIG- IP - NF - TARGET - MASQUERAD - این گزینه هدف MASQUERAD را اضافه مىکند. به عنوان مثال اگر ندانید که IP چه باید انجام دهد بهتر است که آنرا بدست آورید و از DNAT یا SNAT استفاده کنید . به عبارت دیگر اگر از PPP , DHCP یا SLIP یا دیگر روابط تعیین کننده IP استفاده مىکنید باید از این هدف به جای SNAT استفاده شود Masquerading بارباراتر را بر کامپیوتر نسبت به NAT نشان مىدهد ولی باید IP آدرس را از قبل نشان دهد .
CONFIG-IP-NF-TARGET-NEPIRECT - این هدف با prong برنامه مفید است . به جای این که بسته عبور کند باید به جعبه داخلی ببریم . به عبارت دیگر احتمال prong شفاف وجود دارد .
CONFIG-IP-NF-TARGET-LOG - این برنامه هدف LOGو نقش آنرا به iptables اضافه مىکند . از این گزینه برای LOG بسته های خالی استفاده میشود و باید دید در بسته چه اتفاقی مىافتد این برای و شکای زدایی دست نوشته که آنرا مىنویسیم نیاز است .
CONFIG- IP- NF- TARGET- TCPMSS - این گزینه مىتواند برای شمارش ارائه دهنده خدماتی اینترنت و سرویس دهنده هایی استفاده شود که بسته های تجزیه ICMP را کاهش داده اند این خود باعث میشود صفحات وب در دسترس قرار گیرند . پت کوچک نیز با بخش بزرگتر عملی است مانند SCP بعد از اینکه طرح معرفی شد ما از هدف TCPMSS برای غلبه بر این مسئله استفاده خواهیم کرد و باید MSS ( اندازه قطعه ماکزیمم ) به DMTU اضافه شود ( واحد انتقال ماکزیمم مسیر ) . این روش مىتواند کنترل Netfilter را نشان دهد و تابع ISP و سرویس دهنده خدماتی در سیستم kernel فراخوانی شود .
CONFIG- IP- NF- COMPAT- IPCHAINS - این گزینه یک مد سازگاری را با ipchains اضافه مىکند . به این مورد توجه نکنید و راه حل بلند مدت را در حل حرکت از linux 2/2 به 2/4 ارائه کنید . این جا kernel 2/6 استفاده خواهد شد .
همان طور که مىتوان دید یک سری گزینه معرفی شده است . در این جا باید دید چه نوع رفتارهای مازادی از مدلها حاصل مىشوند اینها تنها گزینه ها در linux 2,4,9, kernel هستند . اگر بخواهید به این گزینه ها توجه کنید باید تابع patch - o- matic در Netfilter را در نظر داشته باشید و به گزینه ها در kernel توجه کنید . تثبیت POM نیز مىتواند در kernel عملی شود و باید بتوان به kernel دست یافت . این توابع باید در آینده اضافه شوند ولی هنوز ساخته نشده اند . این خود دلایل متفاوت دارد مانند مسیر غیر ثابت به linux torvalds که نمىتواند حفظ شود و یا مسیر به kernel جریان اصلی که هنوز آزمایشی است .
شما به گزینه های زیر به صورت کامپایل در kernel نیاز دارید تا دست نوشته rc…. را اجرا کنید . اگر به گزینه هایی نیاز دارید که در دیگر دست نوشته ها نیاز هستند به بخش دست نوشته زیر مراجعه کنید .
در میزان حداقل باید از دست نوشته rc.Firewall.txt استفاده شود . در دیگر مثالها نشان مىدهم که چه نوع شرطی در این بخش نیاز است . اکنون باید دست نوشته اصلی مورد مطالعه در نظر باشد .
3-2 : نصب محل کاربر :
اول از همه باید دید که چگونه بسته های iptable کامپایل مىشوند باید دید که در بیشتر سیستم ها و کامپایل iptable باید سیستم و کامپایل kernel صورت گیــــرد . تــــوزیع خاص نیز در بسته iptable عملی است و یکی از آنها RED HAT است . با این وجود RED HAT در هر پیش فرضی غیر فعال است . اکنون باید دید که چگونه این توزیعات در این فصل بررسی خواهند شد.
1-3-2 : کامپایل برنامه های قلمرو کاربر :
نخست آنکه باید بسته های iptables آزاد شوند . در این جا از iptables 1/26 a و vanilla 2/4 kernel استفاده میشود . باز کردن بسته با استفاده از hzip 2 ,…. صورت مىگیرد (این مىتواند با tar - xjvf…. عملی شود که باید یک دستور مانند دستور اول داشته باشد و با این وجود این با نسخه tar دیده نشده است ).طرح باید به درستی در دایرکتوری به نام iptables…. قرار گیرد. برای اطلاعات بیشتر باید iptables…. را بتوانید که حاوی اطلاعات مفید در مورد کامپایل و دسترسی به اجرای برنامه است . بعد از این باید گزینه طراحی و نصب مدل اضافی برای kernel در نظر گرفته شود . مرحله مورد توصیف کنترل و نصب بخش های استاندارد است که در kernel در نظر گرفته شده اند. این روند با کمک طرح اجرای عملی است .
بعضی از این طرح ها آزمایشی هستند و مىتوانند برای نصب مفید باشند . با این وجود باید هماهنگی جالب و اهداف در مرحله نصب صورت گیرد و این خود به روند خاص نیاز دارد برای انجام این مرحله باید این شکل از بسته iptables معرفی شود .
تولید patch فوریKERNEL- DIR/ USR/ SRC/ linux
متغییر KERNEL- DIR باید به محل واقعی اشاره کند که منبع kernel شما در آن واقع است . به طور طبیعی این به صورت usr/src… است ولی مىتواند متغییر باشد و شاید در این منبع kernel در اختیار باشد .
این خود patch خاص را در مورد ورود به kernel گزارش مىکند . patch بیشتر نیز توسط توسعه دهنده Netfilter مىتواند به kernel اضافه شود . این روند به طور واقعی انجام میشود یک روش نصب دستور زیر است .
برنامه
دستور فوق در مورد نصب قطعات دنیای Netfilter است که patch - o- metic نام دارد ولی حذف patch اضافی نیز عملی است .
توجه کنید که این بدان علت است که این دستورات واقعی اجرا مىشوند آنها قبل از این که چیزی در منبع kernel تغییر کند مورد سوال قرار گیرند برای نصب تمام patch - o- metic باید دستور زیر اجرا شود .
فراموش نکنید که هر patch را بطور کامل قبل از روند اجرا مطالعه کنید . بعضی از آنها patch دیگر را تخریب مىکنند ولی مابقی kernel را تخریب مىکنند در صورتی که با patch در patch - o- metic استفاده شوند.
نکته :شما مىتوانید مراحل فوق را نادیده بگیرد در صورتی که نخواهید kernel را جمع کنید و به عبارت دیگر لازم نیست موارد فوق را انجام دهید . با این وجود چیزهای جالب در patch - o- metic وجود دارد که مىتوانید جستجو کنید . بنابراین دستور اجرایی غلط نیز در نظر گرفته میشود .
بعد از این باید قطعه patch - o- metic نصب کامل شود و شما اکنون مىتوانید یک kernel جدید را کامپایل کنید و از patch جدید برای اضافه کردن به منبع استفاده کنید سیستم باید طراحی شود و در این جا باید گزینه ها اضافه شوند . باید صبر کنید تا کامپایل کامل شود تا این که iptable برنامه اجرا شود.
کار را با کامپایل برنامه iptable ادامه دهید . برای کامپایل iptable یک دستوری مشابه دستور زیر صادر میشود.
برنامه
برنامه قلمرو کاربر باید به درستی کامپایل شود . در غیر این صورت باید بتوانید در لیت پست Netfilter عضو شوید . در این جا شانس کمک فراوان است . چندین چیز اشتباه در مورد نصب iptable وجود دارد و بنابراین اگر اقدام صورت نمىگیرد نگران نباشید . سعی کنید تا به روش منطقی اشکال را بشناسید و از کسی کمک بخواهید . اگر همه چیز درست است آماده نصب هستند . برای این کار باید دستور زیر ارسال شود .
برنامه
همه چیز باید در برنامه اجرا شود . برای استفاده از هر برنامه iptable باید اکنون نصب مجدد سیستم و kernel را انجام دهید در صورتی که قبلاً آن را انجام نداده اید . برای اطلاعات بیشتر در مورد نصب برنامه کاربر از منبع بر فایل INSTALL در منبع مراجعه کنید که حاوی اطلاعات خارجی در مورد موضوع نصب است .
2-3-2 : نصب بر Red Hat 7/1
Red Hat از قبل با یک kernel x2/4نصب میشود که دارای Netfilter و iptable کامپایل شده در آن است . این طرح دارای تمام برنامه های کاربر و فایل سیستم برای اجرا است . با این وجود افراد Red Hat همه چیز را با استفاده از سیستم ipchain هماهنگ ناتوان کرده اند . برای رفع مشکل باید لیست متفاوت بستی در نظر گرفته شد. و به این دلیل است که iptable عمل نمىکند بنابراین باید دید که سیستم ipchain چگونه عمل مىکند نصب iptable چگونه است .
نکته : امروزه نصب Red Hot 7/1 پیش فرض با نسخه قدیمی برنامه فضای کاربر عملی است و بنابراین ممکن است بخواهید تا نسخه جدید برنامه را کامپایل کنید و یک kernel کامپایل شده را نصب کنید قبل از این که به طور کامل از iptable استفاده شود. ابتدا باید طرح ipchains را غیر فعال کنید . بنابراین در آینده لجرا نمیشود برای این کار باید نام فایل را در ساختار دایرکتوری etc/rcod/ تغییر دهید . دستور زیر باید استفاده شود .
برنامه
به این ترتیب به روابط نرم و رسم کردن دست نوشته Htcl…. در k 92 ipchain اشاره دارند . اولین مرحله که در هر پیش فرض 6 است اولین دست نشته را نشان مىدهد . با تغییر این حالت به این k مىگوییم که خدمات را kill کنید و یا این که آنرا در صورتی که قبلاً اجرا نشده است اجرا نکنید . اکنون این خدمات در آینده اجرا نخواهد شد .
با این وجود برای توقف خدمات از حالت اجرایی باید دستور دیگر را اجرا کنیم. این یک دستور خدماتی است که مىتواند برای اجرای فعلی استفاده شود این دستور برای توقف خدمات ipchain ارائه میشود.
دستور
در نهایت برای راه اندازی خدمات iptable اقدام خواهد شد . ابتدا باید بدانیم کدام سطح اجرایی را مىخواهیم اجرا کنیم این خود در سطح 2، 3، 5 قرار مىگیرد این سطوح اجرایی برای موارد زیر استفاده مىشوند .
برای تولید iptable در این سطوح اجرایی به دستور زیر نیاز است :
برنامه
دستورات فوق به عبارت دیگر اجرای iptable را در سطح 2، 3، 5 باعث مىشوند . اگر مایل هستید خدمات iptable در دیگر سطوح اجرا شوند باید که دستور صادر شود . با این وجود هیچ یک از سطوح اجرایی استفاده نمىشوند و بنابراین نباید آنرا برای سطوح اجرایی فعال کرد . سطح 1 برای حالت کاربر واحد است یعنی وقتی که یک جعبه نثبیت میشود سطح 4 باید غیر استفاده باشد و سطح 6 برای shut down کامپیوتر است. برای فعال کردن خدمات iptable دستور زیر اجرا میشود.
دستور
هیچ قانونی در دست نوشته iptable وجود ندارد . برای اضافه کردن قوانین به یک جعبه Red Hot 7/1 دو روش وجود دارد .نخست آنکه باید دست نوشته etc/rc… را ویرایش کنید . این اثر غیر مطلوب حذف تمام قوانین را دارد در صورتی که بسته iptable یا RPM ارتقا یافته باشد . این روش به صورت 10 ad کردن مجموعه قوانین و ذخیره با دستور iptable- SNC است پس باید 10 ad خودکار یا rcod صورت گیرد.
پروژه نمایش عکس و انیمیشین برروی GRAPHIC LCD با مطلب Matlab
پشگفتار
با تشکر از خداوند متعال که اینجانب را در به پایان رساندن این پروژه یاری کرد.
در این پروژه برای انجام بخشی از کار ها از برنامة مطلب(Matlab ) استفاده شده است. برنامة مطلب یک برنامة قوی جهت دانشجویان و محققین ریاضی و مهندسی است و بیشتر برای حل مسائل تئوری ماتریسها و جبر خطی و آنالیز های عددی بوجود آمده است.
در ابتدای این مقاله به معرفی برخی از دستورات مورد نیاز از برنامة مطلب برای انجام دادن این پروژه پرداخته شده است. همچنین مطالبی در مورد درگاه موازی و نحوة استفادة برنامة مطلب از این درگاه بیان شده است. پس از آن مشخصات عناصر سخت افزاری لازم برای انجام این پروژه آورده شده است و در ادامه طراحی سخت افزاری برای دو فاز:
فاز 1: فاز دریافت از pc و قراردادن در حافظة داده
فاز 2: برداشت از حافظة داده شده و نمایش برروی LCD پرداخته شده است.
سپس برنامه های مورد نیاز برای انجام این کار آورده شده است که هم شامل برنامه های Matlab و هم برنامه های اسمبلی 8051 بر ای انجام این پروژه است.
از آنجائیکه این پروژه هم برای نمایش عکس و هم انیمیشین کاربرد دارد در انتهای مقاله برنامهCorel R.A.V.E برای ساخت انیمیشین معرفی شده است.
در پایان لازم است از استاد راهنما جناب آقای مهندس احمدپور که مرا در انجام این پروژه یاری کردند کمال تقدیر و تشکر را داشته باشم.
پروژه:
نمایش عکس و انیمیشین برروی
GRAPHIC LCD
بسم الله الرحمن الرحیم
چکیده:
هدف از انجام این پروژه تبدیل عکس های رنگی با فرمتهای Jpeg .،bmp.، bmp .، gif .، TIF . به حالت سیاه و سفید(Black & White ) و نمایش این تصویر برروی LCD گرافیکی(64*128 ) این پروژه از سه بخش تشکیل شده است.
بخش اول: عمل تبدیل عکس های رنگی به سیاه و سفید که این کار توسط برنامة مطلب(Matlab ) انجام می شود.
بخش دوم: عمل انتقال داده از pc به حافظة داده (RAM یا PROME)
بخش سوم: عمل برداشت از حافظة داده و نمایش برروی LCD گرافیکی
بخش اول:
بر ای اینکه بتوان عکس های رنگی را به سیاه و سفید تبدیل کرد از برنامة مطلب استفاده کردیم. در این برنامه توابعی وجود دارد که براحتی عکس های رنگی را به سیاه و سفید(binary Image ) تبدیل می کند.
بخش دوم:
در این بخش با استفاده از برنامه مطلب و پورت چاپگر موازی و طراحی سخت افزاری برای انتقال داده بصورت موازی به حافظة داده عمل انتقال داده از pc به حافظة داده انجام گرفت.
بخش سوم:
در این بخش هم یک طراحی سخت افزاری برای برداشت داده از حافظة داده و نمایش روی LCD انجام گرفت. در ادامه هر کدام از بخش ها را به تفصیل شرح می دهیم.
فصل اول:
1- مقدمه:
مطلب مانند یک ماشین محاسب با امکانات کامل است. مانند یک ماشین حساب معمولی، می تواند اعمال ریاضی ساده ای مثل: جمع، تفریق، ضرب و تقسیم را انجام دهد. مانند یک ماشین حساب مهندسی، قابلیت انجام عملی را روی اعداد مختلط، ریشه ها و توانهای مربعات لگاریتم ها و عبارات مثلثاتی مثل سینوس، کسینوس، تانژانت را دارد. مانند یک ماشین حساب قابل برنامه ریزی شما قادر به ذخیره و بازیابی اطلاعات هستید و می توانید دستورات را ایجاد، اجرا و برای خودکار کردن عملیات محاسباتی معادلات مبهم آنها را ذخیره کنید. می توانید مقایسه های منطقی را انجام دهید و ترتیب اجرای دستورات را کنترل کنید. مطلب ابزاری کار با محاسبات ریاضی است.
مطلب یک زبان برنامه نویسی آسان برای کاربر با مشخصات بسیار پیشرفته و ساده تر از زبانهای کامپیوتری نظیر بیسیک و پاسکال و C است.
2- نحوة نوشتن برنامه در Matlab: پس از واردشدن به برنامه از منوی File گزینةNew و سپس M-File را برگزینید. با این کار پنجره ای جهت نوشتن دستورات ظاهر می شود پس از اتمام نوشتن برنامه و ذخیره کردن آن که بصورت پیش فرض در پوشة work ذخیره می شود. با استفاده از Debuge Run می توان برنامه را اجرا کرد.
Matlab با استفاده از یکسری توابع عمل تبدیل عکس های رنگی به سیاه و سفید را انجام میدهد. به این صورت که هر عکس رنگی را ابتدا به gray scale و سپس Black & White تبدیل می کند.
مطلب برای انجام این کار به صورت زیر عمل می کند. ابتدا فایل رنگی توسط تابع Imread خوانده می شود( هر کدام از توابع توضیح داده می شود) و در یک متغیر آرایه ای ذخیره می شود. در مرحلة بعد با استفاده از تابع rgb2gray عمل تبدیل عکس رنگی به gray scale انجام می شود. در انتها تابع Im2bw عمل تبدیل عکس gray scale را به Black &white انجام می دهد.
3- تبدیل عکس های رنگی به Binary Image
1-3-1 تابع Imread
این تابع یک تصویر را از یک فایل گرافیکی می خواند و در یک متغیر آرایه ای ذخیره می کند.
A=Imread ('filename ', fmt);
این تابع یک تصویر رنگی gray scale را از طریق مسیری که توسط رشتة file name مشخص می شود می خواند و د ر آرایة A ذخیره می کند. fmt فرمت فایل است. که می تواند .Tif .gif .bmp .jpeg باشد اگر تصویر بصورت grayscale باشد آرایه A بصورت دوبعدیی(M-by-N ) خواهد بود و اگر تصویر رنگی باشد آرایة A بصورت سه بعدی(M-by-N-by-3 ) است.
2-3-1 تابع rgb 2 gray :
این تابع یک تصویر RGB را به gray scale تبدیل می کند.
gray(RGB); I=rgb 2
3-3-1تابع Im 2 bw : Bw=im 2 bw(I,Level)
این تابع عمل تبدیل یک تصویر را به تصویر باینری انجام می دهد. اینکار براساس مقدار آستانه ای که در Level تعیین می شود انجام می گیرد. این تابع ابتدا تصویر RGB را به حالت gray Scale تبدیل می کند.- اگر قبلاً این کار انجام نشده باشد - سپس با استفاده از مقدار آستانه ای که در Level تعیین می شود عمل تبدیل تصویر به یک تصویر باینری را انجام می دهد و حاصل را در یک آرایه دو بعدیBW(M-by-N) ذخیره می کند. خروجی تصویر باینری که در BW ذخیره می شود برای تمام پیکسل های تصویر ورودی که روشنایی آنها بیشتر از سطح Level است مقدار یک(white ) و برای تمام پیکسلهای ورودی که روشنایی آنها کمتر از سطح Level است مقدار صفر(black ) را در نظر می گیرد.
4-3-1 تابع Imshow : از این تابع هم برای نمایش تصویر استفاده می شود. Imshow(I);
فصل دوم: رابط موازی
با توجه به اینکه برنامه Matlab از پورت موازی به صورت یک پورت ساده استفاده می کند از این پورت برای انتقال داده از pc به حافظة داده استفاده شد.
پایان نامه بررسی جغرافیایی مواد مخدر در کلان شهر تهران
فهرست مطالب
چکیده
فصل اول - مقدمه
بیان مسئله...................................................................................................... 3
سوالات تحقیق....................................................................................................... 5
فرضیه های تحقیق............................................................................................... 6
اهمیت و ضرورت تحقیق.............................................................................. 6
اهداف تحقیق.................................................................................................... 7
روش تحقیق....................................................................................................... 8
ساختار تحقیق...................................................................................................... 7
روش گردآوری اطلاعات......................................................................................... 8
فصل دوم- پیشینه تحقیق
رابطه جغرافیا با محیط......................................................................................... 10
بخش اول-چارچوب نظری ..................................................................................... 11
نظریه های فشارهای ساختاری ................................................................................ 11
نظریه انتقال فرهنگی.................................................................................................14
نظریه شخصیت پسیکوپات و سوسیویات......................................................................14
تئوری دورکیم..........................................................................................................15
مکتب محیط اجتماعی و فرهنگی...................................................................................... 15
تئوری ادوین ساترلند...................................................................................................... 15
نظریه مرتن.............................................................................................................. 16
نظریهآنومی و مصرف مواد مخدر.................................................................................. 16
مدل سازگاری....................................................................................................20
کنش متقابل نمادین یا نظریه برچست زنی......................................................................21
رویکرد خرده فرهنگها و مصرف مواد مخدر..................................................................26
تاریخچه حاشیه نشینی.................................................................................................28
مفهوم حاشیه نشینی...................................................................................................... 29
علل عمده پیدایش حاشیه نشینی....................................................................................... 30
اوصاف عمومی مناطق حاشیه نشینی ..................................................................... 31
چگونگی فرم گرفتن زندگی در حاشیه شهر..................................................................... 32
تأثیر حاشیهنشینها برای تهدید امنیت اجتماعی............................................................... 33
جهات تاثیر گذار محیط زندگی بر ارتکاب جرایم............................................................. 34
راهکارهای مناسب برای جلوگیری از گسترش حاشیه نشینی................................................ 35
بخش دوم- مواد مخدر....................................................................................................38
تعریف مواد مخدر.................................................................................................. 38
تاریخچه مواد مخدر در ایران.........................................................39
انواع مواد مخدر..........................................................................................44
طریقه های مصرف مواد مخدر................................................................................... 46
داروهای مخدر و شبهمخدر.................................................................................. 47
علائم مصرف مخدرها.........................................................................................48
شیشه یا کریستال...........................................................................................................49
نوجوانان و جوانان و و یژگیهای آنان........................................................................54
شخصیت و رابطه آن با اعتیاد ................................................................................54
تحقیقات انجام شده در خارج از کشور............................................................................. 55
تحقیقات انجام شده در ایران....................................................................................... 56
فصل سوم – تاریخچه و نقشه مناطق تهران
تاریخچه شهر تهران................................................................................................58
وضعیت جغرافیایی شهر تهران..................................................................................... 59
تبدیل تهران به یک کلان شهر بزرگ.................................................................. 61
جمعیت تهران................................................................................................... 65
تهران پس از انقلاب ................................................................................................ 66
رشد سریع تهران...................................................................................................... 68
پیدایش جرم درتهران.............................................................................................. 71
جمعیت تهران............................................................................. 73
میزان مصرف مواد مخدر.......................................................................................... 74
قیمت مواد مخدر................................................................................................. 74
منطقه خاک سفید.................................................................................................... 77
منطقه فرحزاد .................................................................................................79
منطقه شهرک غرب................................................................................................... 81
منطقه 5..............................................................................................................83
منطقه 7 ............................................................................................................85
منطقه 8 ........................................................................................................87
منطقه 9...............................................................................................89
منطقه 10 ................................................................................................91
منطقه 11 ...................................................................................................93
منطقه 12....................................................................................................... ...... ...95
منطقه13 .............................................................................................. 97
منطقه 15....................................................................................99
منطقه17........................................................................................................101
منطقه 20....................................................................................................103
منطقه 21 ...........................................................................................................105
فصل چهارم- تحلیل داده ها
مقدمه.........................................................................................................106
فصل پنجم – نتیجه گیری
نتیجه گیری یافته ها ....................................................................................... 117
محدودیت ها........................................................................................................... 121
پیشنهادات............................................................................................................... 122
منابع............................................................................................................ 124
فهرست جداول و نمودار
جدول4- 1-تعداد توزیع کنندگان مواد مخدر در شهر تهران............................................ 107
جدول 4-2: درصد فراوانی سن توزیع کنندگان موادمخدر درشهر تهران...........................109
جدول 4- 3: میزان مصرف مواد در سنین مختلف.............................................110
جدول 4- 3: مصرف شیشه در تهران ..............................................................112
جدول 4-4 : قیمت مواد مصرفی در تهران...................................................................114
نمودار4-1: سن توزیع کنندگان................................................................................... 108
نمودار 4-2: میزان مصرف مواد..........................................................................111
نمودار 4-3: درصد مصرف کنندگان شیشه.................................................................. 115
چکیده
یکی از مسائلی که امنیت جامعه را با خطر مواجه می کند، بروز جرایم مختلف از جمله مواد مخدر است. این معضل پس از شیوع و رواج یافتن در یک کشور در داخل شهرها نیز رسوخ نموده و امنیت شهری و جامعه را تهدید می کند. پژوهش حاضر به منظور و با هدف«بررسی جغرافیایی پدیده مواد مخدر در کلان شهر تهران» به روش توصیفی- تحلیلی، به شناسایی نقاط و محلات مهم بروز جرم در مورد پدیده مواد مخدر، انجام شده است. در این راستا سه فرضیه مطرح شده است، مبنی بر این که :1- مناطق حاشیه ای شهر تهران از مهمترین کانون های توزیع و مصرف مواد مخدر به شمار می روند.2-موقعیت مکانی برخی مناطق شهر تهران در بروز جرائم ناشی از مواد مخدر تأثیر گذارند.3-نیروی انتظامی، در رابطه با برقراری امنیت و مبارزه با مواد مخدر، کنترل هماهنگ دارد. برای بدست آوردن اطلاعات و آمار مربوط به پدیده مواد مخدر از آمار حاصله از اطلاعات پلیس مبارزه با مواد مخدر در شهر تهران و دیدن فضاها و معتادانی که به طور محسوس در جامعه وجود دارد، استفاده شده است. و به دلیل گستردگی این پدیده در سطح شهر، نقاط مهم جرم خیز مواد مخدر، گزینش شده و مورد بررسی واقع شده است. مناطق مورد نظر در پژوهش بدین شرح می باشند: منطقه 4(محله خاک سفید)، منطقه 5 به طور کلی و منطقه شهرک غرب، مناطق 7 ، 8، 9 ، 10 ، 11 ، 12 ، 13 ،15 ، 17 ، 20، و 21. نتایج بدست آمده سه فرضیه تحقیق را تأیید می نماید و چنین حاصل شده است: بافت های فرسوده و قدیمی، حاشیه نشینی شهری و حاشیه نشینی در محدوده شهر، بافت های جدید و جدید الاحداث، مهاجرت های بی رویه، در بروز پدیده مواد مخدر تأثیر دارد و محیط جغرافیایی با جرم(مواد مخدر) رابطه دارد. همچنین عملکرد شدید نیروی پلیس، با کنترل پدیده مواد مخدر هماهنگی داشته، ولیکن به دلیل افزایش روزافزون معتادان و گرایش به این پدیده، هنوز آمار زیادی معتاد و توزیع کننده در شهر تهران وجود دارد.
مقدمه
یکی از مسائلی که امنیت جامعه را با خطر مواجه می کند، بروز جرایم مختلف از جمله مواد مخدر است.مواد مخدر تأثیر عمیقی بر تمامی افراد و جوامع سراسر جهان دارد. در بعد فردی، مواد مخدر سلامت، زندگی و امنیت افراد را با خطر روبرو کرده است. در بعد ملی، رابطه مواد مخدر با جرایم باعث بروز مناقشات، معضلات اجتماعی، تضعیف دولتها و عقب ماندگی کشورها شده است. کشورهای فقیر به شدت در برابر مواد مخدر آسیب پذیر بوده و نیازمند کمک هستند، زیرا آنها فاقد منابع کافی برای مقابله با چرخه جرم و جنایت می باشند. با ورود به دومین قرن کنترل جهانی مواد مخدر، دولتها و ملتها همچنان با گسترش و پیچیدگی معضلات ناشی از سوء مصرف و قاچاق این پدیده مواجه اند. بدون تردید نیمه دوم قرن بیستم شاهد همه گیری مصرف مواد مخدر بوده است. اگر چه آمار موجود به گونه ای نیست که بتوان این وضعیت را دقیقا«همه گیری» نامید، اما پر واضح است که مصرف مواد مخدر غیر قانونی از نیمه دوم قرن بیستم افزایش یافته استامروزه معضل تولید و قاچاق مواد مخدر و اعتیاد از پدیده های شوم کشورها محسوب شده و تواناییهای اقتصادی، ظرفیتهای امنیتی و انتظامی بسیاری را به خود معطوف داشته و جنبه های فراملی به خود گرفته است. این معضل پس از شیوع و رواج یافتن در یک کشور در داخل شهرها نیز رسوخ نموده و امنیت شهری و جامعه را تهدید می نماید. اما آنچه مسلم است علاوه بر جهانی شدن پدیده مواد مخدر ، گسترش آن در داخل شهرها به عوامل و متغیرهای زیادی بستگی دارد، از آن جمله: فرهنگ و بینش مردم شهر، وضعیت اقتصادی، جغرافیا و مکان محلات ، بیکاری افراد و بسیاری عوامل دیگر. در این مورد ویژگی های مکانی می تواند عامل مهم و تأثیرگذار بر روند تولید، توزیع و مصرف این مواد باشد. با توجه به اینکه جغرافیا با فعالیتهای انسانی سر و کار دارد، بنابراین بررسی جغرافیایی پدیده مواد مخدر در کلان شهر تهران می تواند تا حدودی به علل و عوامل گسترش این پدیده کمک کرده و از دیدگاه علمی به ارائه راهکارهای مناسب مقابله با این معضل اجتماعی بپردازد.
با توجه به گسترش پدیده مواد مخدر در شهر تهران و رابطه این پدیده با جغرافیای محیطی شهر در این پایان نامه سعی برآن شده است تا به بررسی پدیده مواد مخدر در کلان شهر تهران پرداخته شود و در این راستا بررسی امنیت جامعه با توجه به عملکرد نیروی انتظامی از مهمترین اهداف تحقیق حاضر خواهد بود.
بیان مسئله
بدون شک رابطه ای منطقی بین پدیده مواد مخدر با شرایط و ویژگی های جغرافیایی شهرها وجود دارد. از آنجاییکه وظیفه دانش جغرافیا درک رابطه میان پدیده های اجتماعی با عوامل طبیعی است، بنابراین پدیده مواد مخدر را می توان به عنوان یک موضوع جغرافیایی مورد بررسی و مطالعه ی علمی قرار داد.در دنیای امروز از جنبه سیاسی و امنیتی به جغرافیا نگریسته شده و کشورها سعی دارند از مقوله جغرافیا در راستای ارتقای امنیت عمومی، مقابله با انحرافات اجتماعی و توسعه ملی نهایت استفاده را ببرند. جغرافیا به دو حوزه مهم و اساسی یعنی مطالعه محیط و مکان پرداخته و به جغرافیای انسانی و طبیعی تقسیم میشود. با توجه به بروز جرمهای بسیار از جمله مواد مخدر در سطح شهر تهران و گسترده بودن محیط جغرافیایی تهران، پدیده مواد مخدر شکل گسترده و وسیعی به خود گرفته که نیازمند اتخاذ سیاستهای امنیتی حساستری میباشد که مبارزه با آن توجه بیشتر نیروی انتظامی را در راستای برقراری امنیت شهر تهران به خود جلب میکند و محیط جامعه نیازمند برقراری امنیت درسطح شهر تهران میباشد.
رشد سریع شهر نشینی در کشورهای در حال توسعه، موجب مشکلات اجتماعی حادی شده است. تهران که در ابتدا شهری کوچک با چند دروازه و محله مشخص و محدود بود، امروزه به یکی از کلان شهرهای جهان تبدیل شده که با افزایش مهاجرتهای بی رویه روزافزون، در آینده ایی نه چندان دور با انفجار جمعیتی مواجه خواهد شد. هر چند که اکنون نیز این پدیده تا حدی به وقوع پیوسته و فشار ناشی از افزایش جمعیت، گرانی و مسکن، بسیاری را به محلات و شهرکهای اطراف کشانده است. حاشیه نشینی از جمله عواملی است که به دلیل فقر اقتصادی و عدم دسترسی مهاجران به مشاغل اقتصاد شهری، تأثیر بر بوجود آمدن مشاغل کاذب، بروز جرم و خلاف گشته است و بسیاری از این محلات یا مخفیگاه انواع فعالیتهای غیرقانونی است یا منشاء بروز معضلاتی از جمله و مهمتر مواد مخدر می باشد. مواد مخدر در مقایسه با سایر جرایم می تواند عامل فریبنده ایی برای بدست آوردن درآمد بیشتر بوده و افراد زیادی را تحت شمول قرار دهد. اما آنچه مسلم است، در محلات حاشیه نشین این پدیده علاوه بر علنی بودن بین افراد در سطح کوچکی انجام می شود، چرا که این محلات همواره مورد توجه و بازرسی مأموران ناجا می باشد. باندهای بزرگ و مخوف این عامل همواره در سطح شهر پخش بوده و با رعایت ظاهری بس گمراه کننده و حتی آبرومند به فعالیت خود ادامه می دهند. پس به طور یقین نمی توان گفت که حاشیه نشینی کانون پدیده مواد مخدر است، حاشیه نشینان آلوده این معضل هستند. نه آلوده کننده. با توجه به این مهم این تحقیق درصدد بررسی پدیده مواد مخدر در سطح شهر تهران می باشد و به دنبال پاسخ یافتن به این سؤال اساسی است که آیا معضل مواد مخدر در تمامی شهر تهران شیوع و گسترش دارد؟ چه نوع موادی در محلات مختلف استعمال و رد و بدل می گردد و جغرافیای محیطی آن محل چه رابطه ایی با این پدیده دارد؟ و عملکرد نیروی انتظامی برای برچیدن این معضل چگونه بوده است؟
پرسش های تحقیق:
1. آیا مناطق حاشیه ای شهر تهران از مهمترین کانون های توزیع و مصرف مواد مخدر به شمار می روند؟
2. آیا موقعیت مکانی برخی مناطق شهر تهران در بروز جرائم ناشی از مواد مخدر تأثیر می گذارند؟
3. آیا نیروی انتظامی، در رابطه با برقراری امنیت و مبارزه با مواد مخدر، کنترل هماهنگ دارد؟
فرضیه های تحقیق:
1. مناطق حاشیه ای شهر تهران از مهمترین کانون های توزیع و مصرف مواد مخدر به شمار می روند.
2. موقعیت مکانی برخی مناطق شهر تهران در بروز جرائم ناشی از مواد مخدر تأثیر گذارند.
3. نیروی انتظامی، در رابطه با برقراری امنیت و مبارزه با مواد مخدر، کنترل هماهنگ دارد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
تقدیم و تشکر 4
فهرست 5
چکیده 6
تاریخچه 9
سیر و تحول تلفن همراه در جهان 9
سیر و تحول تلفن همراه در ایران 11
معرفی شرکت 12
بانک و تاریخچه بانک در ایران 13
راهنمای کاربران نرم افزار قرض الحسنه پس انداز 15
بررسی تحول شبکه بی سیم 21
مشخصه های ارتباطات بی سیم 21
شبکه مخابراتی ماهواره ای VSAT 31
اجزای شبکه VSAT 32
پایانه VSAT 32
ایستگاه مرکزی HUB 34
کانال ماهواره 38
انتقال اطلاعات در داخل شبکه 39
چکیده:
عصر بی سیم، رشد تصاعدی را در دهه گذشته تجربه کرده است. ما توسعه های زیادی را در زیرساختارهای شبکه، رشد کاربردهای بی سیم، ظهور دستگاههای بی سیم موجود در همه جا مثل کامپیوترهای دستی یا قابل حمل، PDAها و تلفن های معمولی را مشاهده کرده ایم که همگی در قابلیت های خود قدرتمندتر می باشند. این دستگاهها اکنون، نقش مهمی را در زندگی ما ایفا می نمایند. برای اشاره فقط تعداد اندکی مثال، کاربران موبایل می توانند بر تلفن معمولی خود برای چک کردن ایمیل و جستجو در اینترنت تکیه نمایند. مسافرین با کامپیوترهای قابل حمل می توانند از فرودگاه ها، ایستگاههای راه آهن، کافه تریاها، و دیگر محل های عمومی در اینترنت وارد شوند، جهانگردان می توانند از ترمینال های GPS نصب شده داخل ماشین های اجاره ای برای مشاهده نقشه های رانندگی استفاده نمایند و جذابیت های جهانگردی فایل ها یا دیگر اطلاعات را مشاهده نمایند با اتصال کامپیوترهای قابل حمل از طریق LAN های بی سیم آنها را مبادله نمایند ضمن اینکه در کنفرانس ها حضور بهم می رسانند و در خانه یا خانواده می توانند داده ها را همزمان سازند و فایل ها را بین کامپیوترهای رومیزی و دستگاه های قابل حمل انتقال دهند.
نه تنها دستگاههای (موبایل) متحرک قدرت بیشتر، آرامش بیشتر و ارزانتر و کوچکتر را بدست می آورند، بلکه کاربردهای بیشتری و خدمات شبکه ای را به اجرا در می آورند. تمام این عوامل ، رشد انفجاری بازار تجهیزات کامپیوتری متحرک مشاهده شده، امروزی را تغذیه می نمایند. گزارشات بازار از منابع مستقل نشان می دهد که تعداد کاربران معمولی در دنیا هر سال دوبل نمی شوند و با رشد از 22 میلیون در سال1992 تا 820 میلیون در ژوئن سال 2002 نمایان می باشند. این رشد بیشتر توسط تعداد زیاد کاربران لپ تاپ و اینترنت تغذیه می شود. پروژه ها و تصاویر نشان میدهد که در دو سال بعد، تعدادی از اتصالات متحرک و تعدادی از محموله های ترمینالهای موبایل و اینترنت تا 50-20% دیگر رشد خواهد کرد. با این روند، می توان کل تعداد کاربران اینترنت موبایل را تا بیشتر از آن کاربران اینترنت روی خط ثابت انتظار داشت. در میان هرم کاربردها و خدماتش که توسط دستگاههای متحرک و موبایل اجرا می شود، اتصالات شبکه و خدمات داده های مربوط بدون شک در بالاترین تقاضا قرار دارند. بر طبق بررسی اخیر توسط گروه cahners in- state به تعدادی از مشترکین برای خدمات داده های بی سیم، بسرعت از 170 میلیون در دنیا در سال 2000 تا بیش از 3/1 بیلیون در سال 2004 رشد می کنند. و تعداد پیامهای بی سیم ارسالی هر ماهه از 3 بیلیون در دسامبر 1999 به 244 بیلیون تا دسامبر 2004 افزایش خواهد یافت. اخیراً اکثر اتصالات در میان دستگاههای بی سیم روی فراهم آورنده های خدمات مبتنی بر زیرساختار ثابت یا شبکه های خصوصی رخ می دهد، برای مثال اتصالات بین دو تلفن معمولی توسط BSC و MSC در شبکه های سلولی یا لپ تاپ های متصل به اینترنت از طریق نقاط دسترسی بی سیم راه اندازی می شوند. شبکه های مبتنی بر زیرساختار، راه وسیعی را برای دستگاههای موبایل جهت نیل به خدمات شبکه فراهم می آورند، زمانی را برای راه اندازی شبکه و زیرساختار در نظر می گیرد و هزینه های مربوط به نصب زیرساختار می تواند کاملاً بالا باشد. علاوه بر آن، موقعیت هایی وجود دارندکه در آن زیر ساختار مورد نیاز کاربر قابل دسترس نمی باشد و نمی تواند نصب گردد، یا نمی تواند در زمانی به موقع در محدوده جغرافیایی مورد نظر نصب گردند. ارائه خدمات شبکه و اتصال مورد نیاز در این موقعیت ها به شبکه موقتی موبایل (متحرک) نیاز دارد.
بنابر تمام این دلایل، در الحاق با توسعه های مهم در تکنولوژی و استانداردسازی، راههای جدید دیگر برای ارسال اتصال پذیری توجه افزایش یافته ای را در سالهای اخیر بخود معطوف داشته است. اینها حول داشتن دستگاههای متحرم در انتقال ردیف اتصال به همدیگر از طریق پیکره بندی خودکار، راه اندازی شبکه متحرک و موبایل موقتی تمرکز می کنند که هر دو قدرتمند و انعطاف پذیر می باشد. در این روش، نه تنها گره های موبایل می توانند با یکدیگر ارتباط برقرار نمایند، بلکه خدمات اینترنتی را می توانند از طریق گره دروازه اینترنت دریافت نمایند و بطور مؤثری هر دو خدمات اینترنی و شبکه دارای محدوده های غیر زیرساختاری توسعه دهند. همانطوریکه شبکه بی سیم به تحول ادامه می دهد، این قابلیت موقتی مهمتر می شود و راه حل های فن آوری بکار رفته برای حمایت آن بحرانی تر می شود و میزبان پروژه های توسعه و تحقیقاتی و فعالیت ها در صنعت و دانشگاه را راهنمایی می کند. این فصل روی محرک ها در پشت اتخاذ بازار حتمی شبکه موقتی موبایل تمرکز دارد و مجموعه نمونه راه حل های فن آوری را ارائه می دهد که می تواند در لایه های مختلف شبکه بویژه الگوریتم ها و پروتکل های مورد نیاز برای پیکره بندی و عملیات آن، بکار روند. در بخش بعدی، ما، فن آوریهای ارتباطی بی سیم، انواع شبکه های بی سیم و مسیر تحول آنها و نیز مسائل و تقاضاهای بازار را برای سیستم های بی سیم موجود بررسی می کنیم. بعد توضیح می دهیم که چرا شبکه موقتی برای شکل دادن قطعه اساسی در معماری شبکه G انتظار میرود. در بخش 3/1، ما به بررسی شبکه موقتی موبایل بطور مفصل می پردازیم و مزیت ها و مشخصه های خاص آن و چالشهای طرح را پوشش می دهیم. بعد از آن، ردیف فرصت هایی را برای برنامههای کاربردی MANET در بازرگانی و ارتش نشان می دهیم که به منجر شدن پتانسیل بازار در پشت توسعه فن آوری MANET خدمت می کند. بخش
4و 1وضعیت کنونی و چالش های طراحی در رویارویی با جامعه تحقیقاتی را خلاصه میکند. تعداد زیاد پروتکل ها و الگوریتم ها برای شبکه های موقتی موبایل تولد یافته اند که در بخش 4،1 ارائة شده و بحث و مقایسه شده اند. گرچه نتایج توسعه و تحقیقات حاصله در این قسمت ارائه می گردد و در فصول مفصل بقیه در این کتاب ارائه می شود بسیاری از موضوعات باز مسیر برای بازرگانی شدن و بکارگیری شبکه موقتی موفق را روشن نگه می دارند. بعضی از مسائل تحقیقاتی باز در شبکه بی سیم موقتی موضوع بخش 1.5 هستند. بخش 6/1 نتایج را نشان می دهد و بقیه فصول در این کتاب را معرفی می کند.
تاریخچه شرکت ارتباطات سیار
فناوری های جدید و دو دهه اخیر تاثیرات بسیاری بر زندگی ما داشته اند و تلفن همراه فیزیکی ازانواع پدیده های است که زندگی جوامع بشری را تا راستای ،نخستین مرحله از راه اندازی سیستم تلفن همراه در سال 73 بوده .بنابراین با توجه به نیازو تقاضای مردم به این پدیده فعالیت های متناهی شبکه تلفن همراه در اهداف عالی مجموعه مخابرات کشور قرار گرفت در پایان 450 هزار مشترک بود که این تعداد با عملکردهای معادل 1 میلیون و 630 هزار شماره درحال حاضررسیده است .اکنون شبکه تلفن همراه علاوه بر اینها و 85 شهرتحت پوشش این سیستم راپیش رو دارید.
بر این اساس درطول برنامه سوم 4 میلیون و 590 شماره تلفن همراه روبرو است و ضریب نفوذ تلفن همراه از 78 و0 در ابتدای برنامه سوم و سه استان اول از نظرضریب نفوذ در پایان برنامه سوم تهران ،اصفهان و همراه تهران ،اصفهان و فارس اول بودند.
در راستای توسعه تلفن همراه،وزارت ارتباطات و اطلاعات شرکت مخابرات همراه اعتباری را نیز بخش خصوصی امضاءکرده که تا کنون بیش از 421 همراه همچنین در نظر دارد ،با اپراتور دوم و سوم نیزقرار داد توسعه شبکه تلفن همراه که مشترکین از آنها بهره مند می شوند،شامل انتقال و انتظار مکامله دسترسی محدود اتصال به میانبر و دیتا سرویس sms,vms (صندوق رومینگ بین الملل اکنون با 78 کشور ارتباط برقرار می کند و در آینده نیز رو به روست.
سیرو تحول تلفن همراه در جهان
امروز در جهان ارتباطات ،تلفن به عنوان یک وسیله ی ارتباط شخصی بیشترفکر متحرک یا سیار کردن تلفن و به کارگیری آن در مکان های مختلف مندرجات در سال 1960 میلادی در کشورهای اسکاندیناوی (سوئد،نروژ،دانمارک )نقطه به نقطه به کار گرفته شد که نقطه عطفی در روند مخابراتی به شمار پیوست .
این فن آوری در سال 1975 میلادی از سوی کشورهای اسکاندیناوی با اولین شبکه ی تلفن متحرک Nordic mobile telephone نیز ازسوی اولین سال 1980 میلادی استفاده از تلفن های دیجیتالی در اتومبیل مورد نظر درسال 1997 میلادی کانادا اولین شبکه ی اطلاعات عمومیرا طراحی و رسانه های جهانی با استفاده ازکامپیوتر ماهواره و گیرنده و فرستنده های در سال 1983 میلادی امریکا سیستم nmt ژاپن نیز سومین کشوردر جهان بود که سیستم سیار خود با ویژگی های hcms عرضه کرد و سپس سیستم ntfs با قابلیت اتصال به شبکه را ایجاد و عرضه سیستم ntt با قابلیت اتصال ه شبکه را ایجاد و عرضه ی سیستم tacs بود به گروه دارندگان تلفن سیار خود را با ویژگی های hcms عرضه کرد و سیستم ntt با اتصال به شبکه را ایجاد عرضه ی سیستم tacs بود به گروه دارندگان تلفن سیار پیوست و سپس این تاریخ سیستم nmt بافرکانس 450 مگاهرتز در کشورهای دانمارک و... قرارگرفت .فادور نیزبه شبکه ی استفاده کنندگان این سیستم پیوستند. هلند ،لوکزامبورگ و بلژیک با تغییرجزئی آن را پذیرفتند و در سال 1989 قبرس بود که کانادا سیستم amps آمریکا را پذیرفت.
درسال 1985 میلادی انستیتو ammunicationstandard institute 17 کشوراروپایی درصدد طراحی و ابداع یک استاندارد مسترک برای تاسیس به صورت هماهنگ ،طرح تلفن سیار دیجیتال را اجرا کند این استاندارد hcms دارای سه سیستم است که عملکردهای اساسی کاملا" یکسانی دارند و در سال 1986 میلادی شبکه ی جهانی اطلاع رسانی اینترنت فراگیرترین راه اندازی شد و درسال 1987 میلادی طرح طرح باند باریک انتخاب شد و در همان تحت عنوان memorandum of nuer stanig امضا کردند مشخصات gms را رعایت کند .همچنین با موافقت این 13 کشور بازار بزرگی باز شد.با گسترش شبکه های اطلاع رسانی عمومی در کنار شبکه های 1980 میلادی احساس شد و منجر به ایجاد شبکه ی isdn گردید دانشمندان در زمیته ی فن آوری دستگاه ها ی رقمی یا دیجیتال در دهه ی ارتباط قطعات ،دستگاه ها و تجهیزات ،بر اساس دیجیت (اعداد)است و کار حرکت است .
شبکه یisdn (شبکه رقمی خدمات مجتمع)دراواسط این دهه به ارتباطات دو ارائه شد.
این شبکه که تاکنون در چندین کشور راه اندازی شده است،نوعی شبکه خدمات صدا و داده از طریق وسایل کلیدرنی (سوتیچینگ)ارائه می شود .این شبکه های دیگر است.قابلیت انعطاف و کارایی بیشتر و هزینه ی کمتری ز جمله دیگر فن آوریهای یی که در دهه 1970 توسط شرکت atst از فن آوری سویچ های tdm همگام با انتقال صورت بر روی یک زوج امکان کنترل از راه دور فراهم می گردد .
نسل اول تلفن همراه در سال 1979 میلادی برای استفاده ی تجاری این تلفن ها که از سیستم مخابرات سلولی استفاده می کردند بعدها تک تک پیدایش نسل دوم تلفن همراه و سیستم های دیجیتالی شد .تکامل این سه و افزایش تعداد مشترکان را به همراه داشت باعث پدید آمدن نسل سوم بین المللی2000 دیدگاه itu در مورد ارتباطات سیتار در قرن بیست و یکم یک ارتباط موبایل پیشرفته برای تهیه ی سرویس های مخابراتی مکان شبکه و ترمینال استفاده شده است .با یک پارچگی سیستم های موبایل دسترسی بی سیم به صورت جهانی شامل سرویسهای موجود در شبکه برایاستفاده کنندگان موبایل تعیین گردیده است ،عملی خواهد گردید موبایل را که با شبکه های زمینی یا ماهواره ای در ارتباط می باشد وسیارطراحی گردیده است امکان پذیر می نماید.
سیر و تحول تلفن همراه در ایران و وضعیت موجود
هیئت وزیران در جلسه مورخ 14/5/83 بنا به پیشنهاد شماره 0/13897 اطلاعات و به استناد مواد 2و4 قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی اجرایی
-مصوب 1379 و به مصوبه شماره 76016/190 شورای عالی اداء کرد با تجدید سازمان و تغییر نام و اصلاح اساسنامه مرکزسنجش ازدور ایران به بهره برداری از اولین فاز شبکه ی تلفن همراه کشور در مردادماه سال 73 فرستنده و گیرنده در 24 ایستگاه رادیویی و با ظرفیت 9200 شماره آغازشد به دنبال استقبال غیر منتظره مشترکین از این پدیده شرکت مخابرات ایران کل کشوربرآمد به طوری که درسال 1374 تعداد تلفن های دایری شهرهای مسهد ،تهران،اهواز،اصفهان و شیراز نیز زیر پوشش شبکه ی گسترش شبکه ی ارنباطات سیار در سالهای بعد نیز ادامه یافت ،به طوری شده 28 شهر دیگر به این شهر پیوست ضمن آنکه تعداد تلفن های دایر گشت و در پایان سال 1382به 3449878 شماره رسید.
در همین خصوص و درراستای سیاست برخورداری کلیه ی اقشار کشور امکانات ارتباطی ،تعداد شهرهای تحت پوشش تلفن همراه از 134 شهر در سال 82 رسید.
هم اکنون شبکه ارتباطات سیار کشوردارای هشت میلیون و 510 هزار مشروح تحت پوشش ،ضریب نفوذ معادل 43/12 درصد ارتباطات رومینگ بین الملل بامشترک ازسرویس sms و220 هزار مشترک ازسرویس vms می باشد.
معرفی شرکت
شبکه تلفن همراه دولتی کشور بوسیله شرکت مخابرات ایران درمردا سلول فرستنده و گیرنده در قالب 24 ایستگاه برای تنها 9 هزار و نسل دوم شبکه های سلولی درباند فرکانس 900 مگاهرتز درتهران راه اندازی شد.
به دنبال استقبال غیره منتظره مشترکین از این پدیده شرکت مخابرات به کل کشور برآمد به طوری که در سال 1374 تعداد تلفن های دایری بر تهران شهرهای مشهد –اهواز-تبریز-اصفهان-شیراز نیز زیر پوشش گسترش شبکه ی ارتباطات سیار درسالهای بعد نیز ادامه یافت به صورت یاد شده 28 شهر دیگر به این شبکه پیوست ضمن آنکه تعداد تلفن شماره بالغ گشت و در پایان سال 1382 به 3449878 شماره رسید.
در همین خصوص و درراستای سِاست برخورداری کلیه اقشاری که بزرگ از امکانات ارتباطی تعداد شهرهای تحت پوشش تلفن همراه است درپایان سال 82 رسیده است.
هیئت وزیران در جلسه مورخ 14/5/83 و فناوری اطلاعات و به استناد مواد 2و4 قانون برنامه سوم توسعه اسلامیایران مصوب 1379 و مصوبه شماره 76016/1901 ماده 1 قانون مذکوربا تجدید سازمان و تغییر نام و اصلاح اساسنامه سیار،اساسنامه شرکت اخیرالذکر رابا سرمایه 2000 میلیارد ریال تصحیح شرکت مخابرات ایران به شرکت ارتباطات سیار واگذار گردید.
در پایان سال 84 شرکت ارتباطات سیار کشور دارای هشت میلیون کیلومتر جاده تحت پوشش ،ضریب نفوذ معادل43/12 درصد ارتباط 5/8 میلیون مشترک ازسرویس sms و 220 هزارمشترک ازشهریورماه 85 تعداد مشترکین از مرز 10 میلیون فراتر رفته و تا پایان سال داشت.
بانک
بانکداری در جهان بهنگامی آغازگردید که دادوستد و مبادله کالا(غیر از مبادلات جنس به جنس)بین مردم شروع و حتی با گسترش تجارت پیش از آنکه پول به مفهوم جدید مورد استفاده قرار گیرد نیاز به خدمتموسسات بانکی محسوس تر و احتیاج به یک وسیله پرداخت و سنجش ارزشها و بالخص وصول از مشتریان دورو نزدیک با وجود خطرات ناشی از نقل و انتقال پول ایجاب می کرد که این فعل و انفعال توسط موسساتی بنام بانک انجام گیرد.
تاریخچه بانکداری در ایران
اولین بانکی که در ایران تاسیس شد (بانک جدید شرق )بود که مرکزش در لندن و حوزه عملیاتش مناطق جنوبی آسیا بود این بانک بدون تحویل هیچ گونه امتیازی در سال 1266 شمسی (1888 میلادی) در شمال شرق میدان توپخانه سابق در محل بانک بازرگانی (تجارت فعلی)شروع به فعالیت کرد و برای جلب مشتریان در شروع فعالیت به حسابجاری معدل 5/2 درصد و به حساب سپرده های ثابت به مدت 6 ماه 4 درصد و 1 سال 6 درصد سود می داد.بانک با این اقدام خود دربازار پول 12 درصد از نرخ بهره را پائین آورد و برای اولین بار اقدام به انتشار نوعی پول کاغذی به صورت حواله عهده خزانه بانک برای مبالغ بیش از 5 قران و قابل پرداخت در وجه حامل نمود و در سال 1267 در مقابل دریافت 20 هزار لیره انگلیسی کلیه شعب و اساسه بانک را به بانک شاهی واگذار نمود.
پیوست های
دستورالعمل های اجرایی ارائه خدمات توسط دفاتر خدمات
بانک شهری
«پست بانک»
راهنمای کاربران
نرم افزار قرض الحسنه
پس انداز
افتتاح حساب
-تکمیل فرم حقیقی
در این بخش برای مشتری حقیقی حساب افتتاح می کنیم.1 شماره حساب 6 رقمی که لزوما" باید با عدد1 شروع شود .سپس مشخصات شناسنامه ای صاحب حساب را وارد می کنیم.واگر حساب متعلق به بیش از 1 نفر باشد مشخصات صاحبان حساب و قدر السهم هر یک را ثبت می نمائیم.
برای اصلاح مشخصات حقیقی از این بخش استفاده می کتیم.اصلاحاتی نظیرتغییرآدرس،تلفن و ...
-اصلاح فرم حقوقی
برای اصلاح مشخصات حسابهای حقیقی از این بخش استفاده می کنیم. اصلاحاتی نظیر تغییر مشخصات صاحبان امضا ،آدرس ،تلفن و ....
-بستن یک حساب
برای بستن یک حساب باید ابتدا مانده حساب 0 شود و تا زمانی که حساب مانده داشته باشد نمی توان اقدام به بستن حساب کرد.سیستم در صورتی که مانده حساب 0 باشد با اخذ تائید ازکاربر حساب را می بندد و حساب بسته شده به هیچ عنوان مجددا" بازنمی شود.
-حذف واریز/دریافت
اگر کاربر سیستم واریزیا برداشتی را اشتباه انجام داده باشد و مایل به حذف آن باشد مشروط بر اینکه آن واریز/برداشت مربوط به روزکاری جاری باشد و عملیات پایان انجام نشده باشد کاربربا اطلاع ازساعت و دقیقه واریز/برداشت انجام شده (که ازطریق گزارش حذف شده ها قابل دسترسی است) می تواند اقدام به حذف آن کند .
-بلوکه کردن حساب
اگربخواهیم حسابی برای مدت محدود امکان واریز/برداشت نداشته باشد (مثلا" به دلیل فوت صاحب حساب تاانجام انحصاروراثت)با وجود مانده،و با تائید مشتری مبنی بر اطمینان از بلوکه کردن حساب،حساب را بلوکه می کنیم.
- رفع انسداد حساب
حساب بلوکه شده را مجددا" فعال میکنیم.
عملیات بانکی
-واریز به حساب
در این بخش ،سِستم با اخذ شماره حساب و انتخاب نوع واریز(نقدی،کارمزدو هزینه،کارمزد نقلی ،انتقال به حساب،برداشت (سند اصلاحی)به حساب مورد نظر مبلغ وارد شده توسط کاربر را واریز می کند .بدیهی است که تاریخ سند واریزی همان روز کاری جاری سیستم خواهد بود.
- برداشت حساب
مشابه به بخش قبل برای برداشت از حساب به کار می رود.
- عملیات پایان روز
در پایان روزپس از انجام کلیه تراکنشها و واریز و برداشتهای عملیات پایان روز را انجام می دهیم و قبلاز آن یک عدد فلوپیدر درایو قرارمی دهیم.نتِجه،ذخیره سازی اطلاعات همان روز در فایلی با نام تاریخ همان روزمی باشد .
افتتاح روزانه
درابتدای روزپس ازورود به سیستم و انتخاب تاریخ باید روز کاری جاری را افتتاح کنیم.
گزارشات
کلیه گزارشان قابل مشاهده روی مانیتور و نیز ارسال روی چاپگر هستند .
لیست گزارشات روزانه
شامل گزارشات پشت فرم،روی فرم،موجودی و حداقل مانده می باشد.
پایان نامه انواع انیمیشن و تاثیر آن بر جامعه
فصل اول
درک دنیای انیمیشن
می خواهیم پیش از پرداختن به چگونگی نوشتن کارتون ، قدری در مورد رسانه انیمیشن سخن بگوییم . این بحث شما را در درک وقایع و شرایط کلی دنیای انیمیشن یاری خواهد نمود . به هر حال نویسنده کارتون نخستین حلقه زنجیره تولید آن است و هر چه بیشتر از روند کار مطلع باشد طبیعتاً کار بهتری ارایه خواهد نمود . عدم درک صحیح از اصول تولید و انواع مختلف انیمیشن بزرگترین مانع بر سر راه شما است . شما نمی دانید در اطرافتان چه می گذرد و نمی تواند با عوامل تولید ارتباط برقرار کند .
یکی از مهم ترین مفاهیم مربوط به فرایند تولید یک پروژه انیمیشن بودجه است . شما به عنوان نویسنده موظف اید کارتونی بنویسید که هم از بعد تکنیکی و هم از بعد مالی قابل ساخت و توجه باشد . تغییر بیش از حد صحنه ها ـ که مستلزم طراحی تعداد زیادی پس زمینه است ـ بودجه کارشناسی را بیش از حد افزایش خواهد داد . به همین ترتیب استفاده از شخصیت های متعدد که نیاز به بازیگران و گویندگان فراوان دارد نیز از لحاظ مالی قابل توجیه خواهد بود . یک فیلمنامه درخشان و با کیفیت اما غیر قابل ساخت عملاً فیلمنامه موفقی نیست . فروش یک کار کوچک و کسب درآمدی ، خیر ، البته بد نیست اما نمایش کار شما بر پرده عریض سینما نه تنها از لحاظ حتی ارضا کننده خواهد بود بلکه در نقش کارت ویزیت شما در کارهای بعدی هم عمل خواهد کرد .
نگاهی گذرا به تولید انیمیشن ـ از فیلمنامه تا کارتون قابل پخش
البته پیش از نوشتن فیلمنامه چند مرحله وجود دارد که بعد ها دقیق تر به آنها خواهیم پرداخت . اما فرض می کنیم که فرایند تولید یک پروژه انیمیشن ـ چه تلویزیونی و چه فیلم بلند آغاز می شد .
فیلمنامه در حقیقت کلیت داستان را شرح می دهد . شرح محیط داستانی که صحنه ها را شکل می دهد ، شرح حرکتهایی که در این صحنه ها اتفاق می افتد و شرح مکالمات بیان شخصیتها ، فیلمنامه انیمیشن های تلویزیونی بر خلاف تولیدات سینمایی ، به کوچک ترین جزئیات هم می پردازد تقریباً می توان گفت که هیچ نکته ای به حدس و گمان دیگران واگذار نمی شود . اما این به آن معنا نیست که سایر عوامل دخیل در فرایند تولید نباید در پیشبرد داستان ، مکالمات و یا شوخیها مشارکت خلاق داشته باشند مشارکت آنها کیفیت کارها را بالاتر خواهد برد . اما متن یک انیمیشن تلویزیونی باید شمایل کاملی از تولید نهایی باشد در فیلمهای بلند ماهها زمان صرف اصلاح و پیشبرد شوخیها به وسیله طرحهای مداری می شود . اما در تلویزیون هر آنچه در فیلمنامه نوشته می شود به تصویر بدل خواهد شد .
پس از آنکه فیلمنامه به مرحله پیش نویس نهایی رسید کار با استوری برد ادامه می یابد . استوری برد در واقع روایت تصویری فیلمنامه و متشکل از تصاویر و طرحهای کوچک است . در استوری برد تمام صحنه های فیلمنامه به نمایش داده شده و حرکتها به جابجایی های دوربین بوسیله علایم خاص و سلسله مراتب تصاویر بیان می شود . وظیفه یک طراح استوری برد تنها ترجمه کلمات به زبان تصویر نیست ، بلکه او در مقاطعی نقش کارگردان و تدوین گیر را نیز ایفا کرده و با استفاده از حرکتهای نمایش دوربین ، مدیریت صحنه ها و انتقال تصاویر در مواقع لازم کیفیت بیان داستان را بالاتر خواهد بود . یک استوری بورد خوب ، آن چنان کامل است که شاید دیگر به فیلمنامه ـ به غیر از هنگام ضبط گفتگوها ـ احتیاجی نباشد .
در صفحه بعد نمونه استوری بورد یکی از صحنه های کارتون Teenage Mutant Ninja Turtles آمده است .
زمانی که استوری بورد به مرحله تولید می رسد عملاً بخش تصویری ماجرا آغاز شده است . این بخش شامل طراحی پس زمینه (طرحهای داخلی و خارجی محیط داستانی ) مدل شخصیتها (طراحی شخصیتها و لباس آنها ) و نیز طراحی وسایل نقلیه ، لوازم صحنه و سایر چیزهایی که در کارتون وجود دارند می شد .
یکی دیگر از مراحلی که می توان همزمان با استوری بورد پیش برد انتخاب گویندگان است . اگر متن شما قسمتی از یک مجموعه در حال پخش باشد صدای شخصیتهای اصلی مشخص است و تنها باید شخصیتهای تازه را صدا گذاری نمود .
پس از تولید و اصلاح استوری بورد گفتگوها ضبط می شوند این کار پیش از تولید انیمیشن صورت می گیرد زیرا در انیمیشن تصاویر بر اساس گفتگوها طراحی می شوند .
در مرحله بعد نوبت به طرح کلی ( Lay out ) می رسد مرحله ای که در آن انیماتورها حرکتهای اصلی صحنه ها حرکتهای شخصیتها در میان پس زمینه و پیش زمینه و در ارتباط با سایر شخصیتها را طراحی می کنند . در بسیاری از موارد پس از طراحی طرح کلی و پس زمینه های اصلی ، اسناد پروژه به به استودیوهای خارج از کشور فرستاده می شوند تا مابقی کار ساخته شود . پس از آن پروژه کامل به استودیوی اصلی بازگشته و اصلاح می شوند .
در انیمیشن های 2 بعدی نخست قابهای اصلی به صورت مجزا روی کاغذ طراحی می شوند و سپس بر روی ورقه های طلقی کشیده شده کپی زیراکس شده و یا اسکن شده و به صورت فایلهای کامپیوتری در می آیند . این ورقه های طلقی ـ چه دستی و چه کامپیوتری ـ می باید رنگ آمیزی شوند . در نمونه های دستی عموماً این رنگ آمیزی بوسیله آکریلیک انجام می شود اما در نمونه های کامپیوتری نمایشگر ماوس را کلیک می کنید و ... اوه ! محدوده مورد نظر به آنی رنگ می گیرد .
در انیمیشن های سه بعدی ، شخصیتها و وسایلی که روی کاغذ طراحی شده اند در کامپیوتر در قالب مدلهای مشبک سه بعدی ، شبیه سازی می شوند . این مدلهای کامپیوتری دقیقاً بر اساس استوری بورد طراحی می شوند و می توان سطح آنها را با هر بافتی پوشاند . مثلاً اگر شخصیت شما یک آدم آهنی باشد . طبیعتاً سطح آن را با فلز براق خواهد پوشاند با برنامه ریزی خاص کامپیوتری و تنظیم جهت تابش نور می توان بازتاب نور و سایه را در این بافت فلزی مشاهده کرد .
در قدم بعدی نوبت به عکاسی از تصاویر تهیه شده می رسد . در انیمیشن هاس طلقی طرحهای کشیده شده روی صفحات طلقی بطور جداگانه در مقابل پس زمینه ها قرار داده شده و توسط دوربین های به خصوص عکسبرداری می شوند . نمایش این عکسهای مجزا با سرعت 24 قاب در ثانیه برای فیلم و 30 قاب در ثانیه برای تلویزیون حس حرکت را القا می کند .
اما در انیمیشن کامپیوتری دیگر از دوربین و عکسبرداری خبری نیست . در این شیوه کار بوسیله فایلهای کامپیو.تری ـ که شبیه قابهای عکسبرداری شده هستند ـ انجام می شود . این فایلها نیز مستقیماً تبدیل به ویوئو یا فیلم می شوند اما در هر دو روش ( طلقی و کامپیوتری ) این مرحله شامل اضافه کردن انتقال صحنه ها ـ قطع ، فید، ... ـ است .
در این مرحله انیمیشن تقریباً آماده است و پروژه وارد فاز پس از تولید می شود . این مرحله تقریباً شبیه مرحله ای است که در سینمای زنده وجود دارد و شامل چندین بخش است . نخست فیلم ، فایل کامپیوتری و یا ... به شکل نهایی درآمده و بطور کامل صداگذاری می شود . تیتراژ آغازین ، پایانی ، جلوه ای ویژه صوتی و موسیقی اضافه می شوند . سپس در مرحله میکس ،بلندی صدای موسیقی ، گفتگوها و ... برای ایجاد حداکثر تاثیر نمایش اصلاح می شوند در مرحله آخر هم زنگ صحنه های مختلف متعادل می شوند تا هماهنگی بصری لازم را ایجاد نمایند .
و یک کارتورن این چنین متولد می شود .
انواع انیمیشن
برای آنکه بتوانید در مورد نوع کارتون مورد علاقه تان تصمیم بگیرید نخست باید انواع مختلف آنرا بشناسید در زیر طبقه بندی انواع مختلف انیمیشن را از دیدگاه های مختلف می بینید .
طبقه بندی انواع انیمیشن بر اساس شیوه پخش
تصاویر متحرک
تلویزیون ( شبکه ، کابلی ، اتحادیه ای )
ویدیو ( فیلمهای : پیش از تاریخ 2 و 3) ، سریالهای : vegetales
اینترنت
با اینکه اینترنت و انیمیشن اینترنتی در حال حاضر بسیار نوپا و ابتدایی است اما یقیناً در آینده رشد چشمگیری خواهد داشت .
طبقه بندی انواع انیمیشن بر اساس نوع مخاطب
بزرگسالان ( تلویزیونی : king of the hill ، the simpsons ، spawn بلند Ghost in the shell )
کودکان (تلویزیونی : Rugrats بلند : Tarzan – The iron giant )
پیش دبستانی ـ آموزشی ( Blue`s Clue`s – Dragon tales)
مقصود من از انیمیشن بزرگسالان الزاماً فیلمهای رده R ـ یا nc-17 نیست . انیمیشن بزرگسالان انیمیشنی است که برای کودکان تولید نشده است . گر چه تا زمان تحریر این کتاب در امریکا بازار و تقاضای جدی و فعالی برای انیمیشن بزرگسالان وجود ندارد ، اما این تولیدات در ژاپن علاقمندان فراوان دارد . همانطور که انیمیشن های ژاپنی مانند Pokemon برای کودکان جذاب تر می شوند ، فیلمهای بلند ژاپنی هم در امریکا پرطرفدار شده و بازار گسترش پیدا خواهد نمود .
طبقه بندی انواع انیمیشن بر اساس نوع رسانه
2 بعدی ( The Flintstones - Little mermaid)
3 بعدی ( Beast wars – Shrek )
گِلی ـ اسفنجی ( Wallace & Grommet- The PJS )
کلاژ کاغذی ( South park )
البته فیلم South Park در واقع با کامپیوتر ساخته شده و در آن مدل کلاژ کاغذی شبیه سازی شده است .
گونه های مختلف انیمیشن
حادثه ای ـ ماجراجویانه (Batman )
کمدی ـ پر تحرک ( Teenage Mutant Ninja Turtles )
بلند ژاپنی (Dragon Ball Z )
کمدی ( Hey Arnold , Doug! )
درام (داستانی ) (Prince of Egypt)
آموزشی ( Dora The Explorer , The Magic School Bus )
موزیکال ( Little Mermaid , Beauty and Beast )
پیش دبستانی ( Blue`s Clue`s , Dragon Tales)
فضایی ( Star Chaser : Legend of Orion )
کمدی موقعیت (PJS-King of the hill )
پر برخورد ( Catdog-Ren&Stimpy )
البته گونه های دیگری هم وجود دارد ، اما من فکر می کنم شما می توانید گونه دلخواهتان را از میان همین فهرست بیایید .
در انیمیشن های تلویزیونی ، دو حوزه متفاوت وجود دارند . آنقدر متفاوت که می توان آنها را دو صنعت جداگانه نامید :
انیمیشن های ساعات پر بیننده و سایر انیمیشن ها . از انیمیشن های ساعات پر بیننده می توان The Simpsons و King of the hill را نام برد . تولیدات خارج از ساعات پر بیننده هم شامل انیمیشن های صبح شنبه ، پیش دبستانی و تولیدات ویژه سینمای زنده ـ در مقابل به «کارتون نویسان » ـ نوشته میشوند. کارکردهای درونی این دو حوزه نیز به شکل قابل توجهی متفاوت است.
انیمیشن خارج از ساعات پربیننده (Non-Rrime-time)
بطور کلی، این نوع از تنیمیشن توسط نویسندگانی نوشته می شود که – خواه آزاد و خواه استخدام شده – عموماً به شکل انفرادی و نه گروهی کار می کنند. بخش اعظم این نویسندگان به شکل آزاد فعالیت می کنند. آنها ادیه های خود را برای انیمیشن به صورت رایگان عرضه می کنند. در صورتی که این ایده به تصویب برسد، نویسنده قراردادی را بریا تهیه یک طرح کلی و سپس فیلمنامه امضا می کند، که با بازنویسی های متعدد همراه خواهد بود. یک نویسنده شناخته شده در مقابل طرح و فیلمنامه هر دو، دستمزد خواهد گرفت، در حالیکه نویسندگان کمتر شناخته شده، ممکن در هر مرحله، بدون دریافت دستمزدهای بعدی، از کار کنار گذاشته شوند.
دستمزد نوشتن یک انیمیشن نیم ساعته، عموماً بین 3000 تا 6500 دلار در نوسان است. نویسندگان استخدام شده در حدود 1500 تا 2500 دلار حقوق هفتگی دارند، و دستمزد نویسندگان سریالهای انیمیشن برای شبکه های تلویزیونی در حدود 7500 دلار برای هر قسمت است.
در میان نویسندگان انیمیشن های خارج از ساعات پر بیننده بسیار شایع است که پس از دریافت شرح خدمات خود، برای مدت کوتاهی ناپدید شده و سپس متن ها را برای ویراستار e-mail می کند. وظیفه ویراستار یا سردبیر، مطالعه متون و ارایه پیشنهادهایی برای بازنویسی بهتر به نویسنده است. پس از آن، معمولاً سردبیر متون بازنویسی شده را اصلاح کرده و تغییرات نهایی مورد درخواست تهیه کنندگان یا شبکه ها را روی آنها اعمال می کند. در برخی برنامه های تلویزیونی، گروهی نویسنده برای این امر استخدام شده اند که در مورد خطوط کلی داستان، جلسات و مباحثاتی را ترتیب می دهند، اما آنها نیز فیلمنامه های خود را به تنهایی می نویسد و به شیوه بالای سردبیر ارسال و سپس بازنویسی می نمایند.
این تقریباً نمایی ازش شیوة زندگی نویسندگان انیمیشن های خارح از ساعات پربیننده است، اما تازگی با روند سریع کارتونهای ساعات پر بیننده یک جریان کاملاً متفاوت است.
انیمیشن ساعات پربیننده
انیمیشن ساعات پربیننده (Rrime-time - Animation)
بسیاری از نویسندگان کارتونهای کودکان، آرزو دارند که واحد حوزه انیمیشنهای ساعات پربیننده شوند. اما اگر شما یک نویسنده مجرب و حرفه ای در ایمیشن خارج از ساعات پربیننده هم باشید، باز ممکن است از عهده کارتونهای ساعات پربیننده بر نیایید.
برای آنکه بتوانیم تصویر واضحی از این روند ارایه دهم، Patric M. Vorrone، سرپرست تولید در کمپانی Futurama مشورت کردم. طبق گفته او، Sam Simon، یکی از دست اندکاران پروژه The Simpsons به شیوه زیر عمل کرد. شیوه ای که امروزی برای تولید بسیاری از انیمیشن های ساعات پربیننده بکار گرفته می شود:
گروه تولید انیمیشن های ساعات پر بیننده معمولاً یک گروه هفت تا بیست و دو نفره نویسندگان را در استخدام خود دارند. تولیدات جدیدتر تعداد کمتری نویسنده دارند، و تولیدات قدیمی تر (یعنی موفق تر) تعداد بیشتری شبکه ها زمانی بین سیزده تا بیست و دو بخش نیم ساعته را خریداری می کنند.
ایده کلی داستان ها طراحی و تصویب و سپس به گروه نویسندگان ابلاغ می شود. بریا مثال اگر سیزده قسمت و هفت نویسنده داشته باشیم، هر نویسنده موظف است حدوداً 2 متن فیلمنامه تهیه کند. در مرحله بعد نویسندگان در قالب گروههای چهار یا پنج نفره به پرورش داستان خود پرداخته و متن آن را به سرپرست نویسندگان (کسی که نامش در غیلمنامه قید یم شود) نحویل می دهند.
به طور تخمینی هر قسمت نیم ساعته شامل 30 صحنه و 3 پرده خواهد بود. سپس آنکه یک داستان کاملاً پرورده شد، گروه نویسندگان دو رهم جمع شدذه و به حک و اصلاح متن – اضافه کردن، حذف کردن و یا بهبود شوخیهای موجود در متن . اضافه کردن بخش های مورد نیاز – یم پردازند. این کار عموماً 3 یا 4 بار تکرار می شوند، شوخیهای کارتونی به شکل نهایی درآیند.
در این مرحله، سرپرست نویسندگان یک هفته فرصت دارد که طرح کلی کار را تهیه کند. مدیر اجرایی، طرح را مطالعه کرده و نکات خود را مطرح می کند و سپس سرپرست نویسندگان دو هفته برای نوشتن نخستین پیش نویس فیلمنامه فرصت دارد.
بعد از اتمام این مرحله، نوبت به «پروسه میز» می رسد. منظور از فیزیک میز کنفرانس ساده است که گروه دور آن و در کنار و یکدیگر کار می کنند. «پروسه» هم مجموعه مراحلی است که برای پیشبرد فیلمنامه انجام می شود.
نخستین قدم در «پروسه میز» آن است که گروه نویسندگان متن فیلمنامه را مطابق با اصطلاحات مدیر اجرایی بازنویسی کنند. در این مرحله، متن فیلمنامه بروی یک مونیتور بزرگ نمایش داده می شود و خط به خط بازنویسی می شود که بین 5 تا 8 روز زمان خواهد برد. پس از آن، مدیر اجرایی جلسه نهایی را برای اتمام قدم اول برگزار می کند.
قدم بعدتی، خوانش متن پشت میز است. گویندگان دور میزد جمع می شوند و دیالوگهای خود را مطابق با زمان واقعی پیش بینی شده اجرا می کنند. نویسندگان شوخیهای نامناسب و بی مزه و سایر مشکلات را مشخص می کند.
در مرحله بعد، نویسندگان بر ساسا خوانش متن انجام شده، بازنویسی دیگری را انجام می دهند که در حدود 5/1 روز یه طول می انجامد.
و حالا نوبت به ضبط می رسد. ضبط انیمیشن به معنای ضبط دیالوگهای شخصیتها است. بعضی اوقات، پیش از ضبط نهایی، یک خوانش تمرینی انجام می شود و حتی ممکن است هماهنگی مطلوب در حین ضبط بدست بیاید!
در حدود یک ماه پس از ضبط، استوری بورد و نسخه ضیط شده صوتی به استودیو باز می گردد. در زمان ضبط ممکن است گوینده یک جلسه را چندین بار برای رسیدن به گویش مناسب تکرار کند. کارگردان این برداشتها را می شنود و بهترین آنها را انتخاب می کند. سرپرست نویسندگان و مدیر اجرایی برای اطمینان از هماهنگی استودی بورد با شوخیهای موجود و گنجاندن نکات لازم، یک بار دیگر آنرا بازبینی می کنند. حدوداً یک ماه و نیم تا دو ماه بعد، انیماتیک (animatic) آماده خواهد شد. انیماتیک مجموعه ای از طرحهای دستی مدادی است که در کنار یکدیگر چسبیده و با دیالوگها منطبق شده اند تا پیش نویس اولیه کارتون را تولید کنند.
مرحله بعد، مرحله بازنویسی انیماتیک است. در این مرحله که یک یا دو روز به طول می انجامد، نویسندگان، انیماتیک و شوخیهای فیزیکی و صحنه های زد و خورد را مشاهده می کنند.
سه یا چهار ماه پس از بازنویسی انیماتیک، نسخه کامل انیمیشن از خارج کشور به استودیو باز می گردد. نوعاً هر کارتون برای برداشتهای مجدد دلخواه، بودجه ای در حدود 5000 دلار نیاز خواهد داشت.
این خلاصه ای از روند تولید انیمیشن های ساعات پر بیننده بود. برای تولید یک مجموعه با 22 قسمت 30 دقیقه ای در حدود 9 تا 10 زمان لازم است. معمولاً نویسندگان این نوع انیمیشن ها از 10 صبح تا 7 عصر و پنج روز در هفته کار می کنند. هرچند که کار کردن آنها تا نیمه شب هم عجیب نیست.
خبر دلگرم کننده آن است که تمام مجموعه های ساعات پر بیننده تحت پوشش WGA تولید می شود. شاید شما حتی با وجود آنکه یک انیماتور حرفه ای هستید، ندانید که تا این لحظه هیچ یک از انواع دیگر متون انیمیشن، تحت پوشش WGA (اتحادیه نویسندگان ایالات متحده) تولید نمی شوند. حتی امروز هم درصد بسیار ناچیزی از تولیدات انیمیشن تحت پوشش این سازمان قرار گرفته اند. در این میان، تمامی انیمیشن های ساعات پر بیننده، بر خلاف انیمیشن های خارج از این ساعات، مطابق با قراردادهیا قانونی WGA و تحت پوشش این اتحادیه نوشته می شوند. در نتیجه، در حالیکه فیلمنامه نویسان سینمایی، مبالغ دوره یا و منظمی را از اتحادیه ها دریافت می کنند. دریافتهای دوره یا بیش از 90% نویسندگان انیمیشن از انحادیه ها، بسیار ناچیز است. آنها هیچ تشکیلاتی برای اعتراضات متشکل و قانونمند ندارند. تنها درصد بسیار کمی از آنها تحت پوشش مجمع کارتونیست های تصویری – اتحادیه بین المللی کارمندان تئاتر و صحنه – هستند، تشکلی که طراحان. تقاشان و انیماتورها را تحت پوشش دارد. (IATSE) برای تغییر این شرایط، سازمان نویسندگان انیمیشن (AWC) – که زیر مجموعه WGA و گروهی از اعضای آن است که کار نویسندگی انیمیشن هم می کنند – تصممی گرفتند تا در جهت عقد قراردادهای عادلانه تر و دستمزدهای بیشتر اقدام نمایند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این باب می توانید با WGA تماس بگیرید. متأسفانه بر اساس قوانینی WGA، از هر پرده فیلمنامه، فقط یکگ فیلمنامه به نویسندگان ارجاع می شود. و نیز پیشنهاد تولید اکثر مجموعه های تلویزیونی می باید از سوی آژانس ها راایه شود. سپس فیلمنامه هیا خود را به امید آنکه خوادنده شوند، برای سردبیران و ویراستاران پست نکنید.
یک قانون کلی وجود دارد: همیشه کارگردانان مجموعه های ساعات پر بیننده، به خواندن فیلمنامه های کمدی موقعیت و یا انیمیشن های ساعات پر بیننده علاقه فراوان دارند. آنها به نیسندگان انیمیشن های خارج از ساعات پر بیننده، تا زمانی که یک کمدی موقعیت درخشان ننوشته اند، چندان علاقه یا ندارند.
دستمزدهای نویسندگانی که با WGA قرارداد دارند، طبق استانداردهای این سازمان تعیین می شود. در حال حاضر حداقل این دستمزدها در حدود 2500-3500 دلار در هفته برای نویسنده و 4500 تا 600 دلار در هفته برای سردبیر است. طول مدت قراردادهای گروه نویسندگان معمولاً در حدود 2 سال، اما حداقل مدت زمان این قراردادها 13 هفته است. این تنها در مورد پرداختهای منظم صنفی بود. دستمزد هر متن یا فیلمنامه بطور جداگانه محاسبه می شود. مثلاً دستمزد یک قسمت سی دقیقه ای از یک انیمیشن ساعات پربیننده حداقل 359/18 دلار است. این ارقام هر سال از سوی WGA بالاتر می روند، پس اگر میزان دقیق تر دستمزدها را نیاز دارید، با WGA تماس برقرار کنید.
پس، با وجود اینکه وارد شدن به دنیای انیمیشن های ساعات پربیننده قدری ئشوار است، می بینید که انگیزه های متعددی برای این امر وجود دارد، دلایلی مانند دستمزدهای بالا، پرداختهای منظم صنفی، و شانس برای پیشرفت و ورود به دنیای تصاویر متحرک تلویزیونی.
چه نوع متنی را برای نوشتن انتخاب کنیم
حرفه من بسیار هیجان انگیز و متنوع است. من متونی برای انیمیشن های بلند، تلویزیونی و ویدیویی در ژانرهای فضایی، کمدی حرکت، کمدی، تخیلی، کودکان و پیش دبستانی نوشته ام، و واقعاً از تمام آنها لذت می برم. چون عاشق خلق داستانهای جذاب و متفاوت هستم.
اما اگر شما می خواهید با یک تجربه ساده کار را شروع کنید، به سراغ کمدی نروید. نوشتن یک فیلمنامه کمدی بسیار مشکل تر از ترافیک فیلمنامه دراماتیک است. زیرا داستان آن علاوه بر زیبایی و درستی، باید خنده آور هم باشد. کمدی نوشتن تنها در یک صورت ساده است، آنهم این است که شما یک ماشین خودکار جوک سازی مثل رابین ویلیامز باشید. اما اگر واقعاً می خواهید کمدی نوشتن را تجربه کنید. بهتر است با کمدی حرکت آغاز کنید. کمدی حکرت داستان پرتحرکی با شخصیتهای جذاب است، درست مثل Teenage Mutant Ninja Turtles
نوشتن فیلمنامه های کوتاه. از آنجا که دارای جزئیات کمتری در طرحج و ساختار داستانی خود هستند. ساده تر از نوشتن فیلنامه های بلند است. کارتون های پر زد و خورد هفت دقیقه یا مانند Tiny Toon Advertures از یک طرح داستانی ساده شوخیهای فیزیکی متعدد تشکیل شده اند. اگر شما از شوخیهای اغراق شده و دیوانه وار بصری لذت می برید، راه خود را در این ژانر خواهید یافت.
حال که در مورد فیلنامه های کوتاه سخن گفتیم، به داستانهای یکه بریا سرکرمی وب سایت Warner Bros نوشتم هم اشاره می کنم. این مجموعه از قسمتهای دو دقیقه ای، که هر کدام در حدود 5/3 صفحه بودند. تشکیل شده بود و Li Green Men نام داشت. به عقیده من نمی توان فیلمنامه ای از این کوتاه تر نوشت. یک ساماندهی ساده: شوخی – شوخی – شوخی و کار تمام است.
حال به فیلمهای بلند انیمیشن بپردازیم. کیست که نخواهد نویسنده قسمت بعدی Lion King یا Toy Story باشد؟ اما با وجود جذابیت فراوان فیلمنامه های بلند، یک اصل ساده وجود دارد. و آن این است که شما برای نوشتن یک فیلمنامه تلویزیونی، صدها بار بیشتر از فیلمنامه بلند انیمیشن شانس دارید. پس بهتر است که بریا شروع به سراغ تلویزیون بروید. در تلویزیون شما در ضمن پرورش مهارتهای خود، دستمزد می گیرد و توانایی بیشتری برای نوشتن غیلم بلند مورد علاقه تان پیدا می کنید.
اما گذشته از همه اینها، به دنبال علاقه تان بروید. اگر فرض کنید خوشبختی همان تجربیاتی است که شما در طول زندگی کسب می کنید، پس چه بهتر که به سراغ تجربیات مورد علاقه خود بروید. شاید فلیمنامه بلند 500 میلیون دلاری بعدی کار شما باشد. در هالیوود، هر چیزی ممکن است.
وب سایت-طریقه ساخت سایت با استفاده از CMS
مقدمه 2
ویژگیهای وب سایت دینامیک 3
تعریف مدل 4
نیازهای شرکت صنایع پایدار 16
نقشه سایت 17
برخی از کد های PHP
contact(تماس با ما) 19
statistice(آمار گیری) 26
users(کاربران) 30
search(جستجو) 40
login(ورود و خروج) 44
بانک اطلاعاتی(DataBase)
نمودار بانک اطلاعاتی ER-D 46نحوه به دست آوردن DataBase 53
فهرست منابع 54
مقدمه
سایت دینامیک به سایتی گفته می شود که شرکت بتواند مدیریت کامل بر روی سایت داشته باشد و در صورت نیاز سایت را Update نماید.
این سایت صفحات ثابت ندارد و مدیر سایت می تواند مطالب سایت را ویرایش نماید.
ویژگیهای وب سایت دینامیک
سایت پیشنهادی شامل ویژگیهایی به شرح زیر میباشد:
تعریف این مدل به شما این امکان را می دهد تا از الگو و ساختارهای مشابه که قبلا ساخته شده اند، برای:
استفاده نمود. مدلهای مشابه دارای مزیتهای ذیل خواهد بود:
باید توجه داشت که شناخت صحیح از یک نیاز و طراحی دقیق سیستم مناسب برای رفع آن نیاز، مستلزم فعالیت مستقیم مدیران در تمامی قسمتهای مختلف سیستم است .
درصورت عدم فعالیت مدیران و طراحان، حتی در یک بخش کوچک، باعث عدم شناخت از آن بخش شده و مانند یک سوراخ بسیار کوچک در یک سد بزرگ، در دراز مدت منجر به فروپاشی آن خواهد گردید.
یک CMS عموما شامل موارد زیر است:
سیستم مدیریت محتوای مبتنی بر وب، شما را قادر می سازد که:
بعضی از CMSهایی که در حال حاضر مورد استفاده کاربران می باشند، عبارتند از:
برای استفاده از CMSها در کامپیوتر PC باید از سرورهای local استفاده نمود. یکی از برنامه های سروربسته نرم افزاری EasyPHP می باشد. این بسته نرم افزاری شامل نرم افزار های زیر می باشد:
کاربران باید بعد از نصب برنامه EasyPHP یکی از CMSهای نام برده در بالا را بنا بر نیاز، بر روی این سرور خانگی نصب کنند.
همانطور که گفته شد بعد از نصب EasyPHP نیاز به یک CMS داریم که ما از Mambo استفاده می کنیم.
طریقه ساخت سایت با استفاده از CMS
جهت ساخت یک سایت از برنامه EasyPHP کمک می گیریم و چون می خواهیم از CMS ها استفاده کنیم می بایست 4 گام اساسی را طی کنیم. پیش از آن باید یکی از CMS ها که می خواهیم با آن کار کنیم را داخل شاخه (Root)www کپی کنیم سپس داخل Browser صفحه Internet explorer آدرس Localhost را می نویسیم.(http://127.0.0.1/) در EasyPHP صفحه وب محلی را می توان به دو صورت مشاهده کرد: localhost و یا 127.0.0.1 .
شکل 1-1
در این صفحه فولدرهای شاخه Root را می بینیم.
ما از Mambo استفاده می کنیم. جهت راه اندازی آن می بایست به شرح ذیل عمل کنیم:
شکل2-1
شکل 3-1
شکل 4-1
شکل 5-1
شکل6-1
شکل7-1
شکل8-1
نیازهای شرکت صنایع پایدار
این سایت باید مطالب زیر را در خود بگنجاند:
نقشه سایت
مشخصات پکینگ ها
شامل مشخصات فنی قطره گیرها
برخی از کد های PHP
طراحی یک سایت با استفاده از CMS ها نیازی به کد نویسی ندارد، چرا که این کار از پیش تعریف شده است و فقط در صورت اشتباه بودن کدنیاز به اصلاح آن داریم.
کدهایPHP کدهای پردازشی می باشند و باید میان تگهای HTML استفاده شوند.
در اینجا برخی از کدها را مشاهده می کنیم.
/**
* @version $Id: admin.admin.php,v 1.1 2005/07/22 01:51:58 eddieajau Exp $
* @package Mambo
* @subpackage Admin
* @copyright (C) 2000 - 2005 Miro International Pty Ltd
* @license http://www.gnu.org/copyleft/gpl.html GNU/GPL
* Mambo is Free Software
*/
/** ensure this file is being included by a parent file */
defined( '_VALID_MOS' ) or die( 'Direct Access to this location is not allowed.' );
require_once( $mainframe->getPath( 'admin_html' ) );
switch ($task) {
case 'redirect':
$goto = trim( strtolower( mosGetParam( $_REQUEST, 'link' ) ) );
if ($goto == 'null') {
$msg = $adminLanguage->A_COMP_ALERT_NO_LINK;
mosRedirect( 'index2.php?option=com_admin&task=listcomponents', $msg );
exit();
}
$goto = str_replace( "'", '', $goto );
mosRedirect($goto);
break;
case 'listcomponents':
HTML_admin_misc::ListComponents();
break;
case 'sysinfo':
HTML_admin_misc::system_info( $version, $option );
break;
case 'help':
HTML_admin_misc::help();
break;
case 'preview':
HTML_admin_misc::preview();
break;
case 'preview2':
HTML_admin_misc::preview( 1 );
break;
case 'cpanel':
default:
HTML_admin_misc::controlPanel();
break;
}
?>
contact(تماس با ما)
/**
* @version $Id: admin.contact.php,v 1.1 2005/07/22 01:52:16 eddieajau Exp $
* @package Mambo
* @subpackage Contact
* @copyright (C) 2000 - 2005 M
iro International Pty Ltd
* @license http://www.gnu.org/copyleft/gpl.html GNU/GPL
* Mambo is Free Software
*/
/** ensure this file is being included by a parent file */
defined( '_VALID_MOS' ) or die( 'Direct Access to this location is not allowed.' );
// ensure user has access to this function
if (!($acl->acl_check( 'administration', 'edit', 'users', $my->usertype, 'components', 'all' )
| $acl->acl_check( 'administration', 'edit', 'users', $my->usertype, 'components', 'com_contact' ))) {
mosRedirect( 'index2.php', _NOT_AUTH );
}
require_once( $mainframe->getPath( 'admin_html' ) );
require_once( $mainframe->getPath( 'class' ) );
$id = mosGetParam( $_GET, 'id', 0 );
$cid = mosGetParam( $_POST, 'cid', array(0) );
if (!is_array( $cid )) {
$cid = array(0);
}
switch ($task) {
case 'new':
editContact( '0', $option);
break;
case 'edit':
editContact( $cid[0], $option );
break;
case 'editA':
editContact( $id, $option );
break;
case 'save':
saveContact( $option );
break;
case 'remove':
removeContacts( $cid, $option );
break;
case 'publish':
changeContact( $cid, 1, $option );
break;
case 'unpublish':
changeContact( $cid, 0, $option );
break;
case 'orderup':
orderContacts( $cid[0], -1, $option );
break;
case 'orderdown':
orderContacts( $cid[0], 1, $option );
break;
case 'cancel':
cancelContact();
break;
default:
showContacts( $option );
break;
}
/**
* List the records
* @param string The current GET/POST option
*/
function showContacts( $option ) {
global $database, $mainframe, $mosConfig_list_limit;
$catid = $mainframe->getUserStateFromRequest( "catid{$option}", 'catid', 0 );
$limit = $mainframe->getUserStateFromRequest( "viewlistlimit", 'limit', $mosConfig_list_limit );
$limitstart = $mainframe->getUserStateFromRequest( "view{$option}limitstart", 'limitstart', 0 );
$search = $mainframe->getUserStateFromRequest( "search{$option}", 'search', '' );
$search = $database->getEscaped( trim( strtolower( $search ) ) );
if ( $search ) {
$where[] = "cd.name LIKE '%$search%'";
}
if ( $catid ) {
$where[] = "cd.catid = '$catid'";
}
if ( isset( $where ) ) {
$where = "\n WHERE ". implode( ' AND ', $where );
} else {
$where = '';
}
// get the total number of records
$database->setQuery( "SELECT COUNT(*) FROM #__contact_details AS cd $where" );
$total = $database->loadResult();
require_once( $GLOBALS['mosConfig_absolute_path'] . '/administrator/includes/pageNavigation.php' );
$pageNav = new mosPageNav( $total, $limitstart, $limit );
// get the subset (based on limits) of required records
$query = "SELECT cd.*, cc.title AS category, u.name AS user, v.name as editor"
. "\n FROM #__contact_details AS cd"
. "\n LEFT JOIN #__categories AS cc ON cc.id = cd.catid"
. "\n LEFT JOIN #__users AS u ON u.id = cd.user_id"
. "\n LEFT JOIN #__users AS v ON v.id = cd.checked_out"
. $where
. "\n ORDER BY cd.catid, cd.ordering, cd.name ASC"
. "\n LIMIT $pageNav->limitstart, $pageNav->limit"
;
$database->setQuery( $query );
$rows = $database->loadObjectList();
// build list of categories
$javascript = 'onchange="document.adminForm.submit();"';
$lists['catid'] = mosAdminMenus::ComponentCategory( 'catid', 'com_contact_details', intval( $catid ), $javascript );
HTML_contact::showcontacts( $rows, $pageNav, $search, $option, $lists );
}
/**
* Creates a new or edits and existing user record
* @param int The id of the record, 0 if a new entry
* @param string The current GET/POST option
*/
function editContact( $id, $option ) {
global $database, $my;
global $mosConfig_absolute_path;
$row = new mosContact( $database );
// load the row from the db table
$row->load( $id );
if ($id) {
// do stuff for existing records
$row->checkout($my->id);
} else {
// do stuff for new records
$row->imagepos = 'top';
$row->ordering = 0;
$row->published = 1;
}
$lists = array();
// build the html select list for ordering
$query = "SELECT ordering AS value, name AS text"
. "\n FROM #__contact_details"
. "\n WHERE published >= 0"
. "\n AND catid = '$row->catid'"
. "\n ORDER BY ordering"
;
$lists['ordering'] = mosAdminMenus::SpecificOrdering( $row, $id, $query, 1 );
// build list of users
$lists['user_id'] = mosAdminMenus::UserSelect( 'user_id', $row->user_id, 1 );
// build list of categories
$lists['catid'] = mosAdminMenus::ComponentCategory( 'catid', 'com_contact_details', intval( $row->catid ) );
// build the html select list for images
$lists['image'] = mosAdminMenus::Images( 'image', $row->image );
// build the html select list for the group access
$lists['access'] = mosAdminMenus::Access( $row );
// build the html radio buttons for published
$lists['published'] = mosHTML::yesnoradioList( 'published', '', $row->published );
// build the html radio buttons for default
$lists['default_con'] = mosHTML::yesnoradioList( 'default_con', '', $row->default_con );
// get params definitions
$file = $mosConfig_absolute_path .'/administrator/components/com_contact/contact_items.xml';
$params =& new mosParameters( $row->params, $file, 'component' );
HTML_contact::editcontact( $row, $lists, $option, $params );
}
/**
* Saves the record from an edit form submit
* @param string The current GET/POST option
*/
function saveContact( $option ) {
global $database;
$row = new mosContact( $database );
if (!$row->bind( $_POST )) {
echo " \n";
exit();
}
// save params
$params = mosGetParam( $_POST, 'params', '' );
if (is_array( $params )) {
$txt = array();
foreach ( $params as $k=>$v) {
$txt[] = "$k=$v";
}
$row->params = implode( "\n", $txt );
}
// pre-save checks
if (!$row->check()) {
echo " \n";
exit();
}
// save the changes
if (!$row->store()) {
echo " \n";
exit();
}
$row->checkin();
$row->updateOrder();
if ($row->default_con) {
$database->setQuery( "UPDATE #__contact_details SET default_con='0' WHERE id <> $row->id AND default_con='1'" );
$database->query();
}
mosRedirect( "index2.php?option=$option" );
}
/**
* Removes records
* @param array An array of id keys to remove
* @param string The current GET/POST option
*/
function removeContacts( &$cid, $option ) {
global $database;
if (count( $cid )) {
$cids = implode( ',', $cid );
$database->setQuery( "DELETE FROM #__contact_details WHERE id IN ($cids)" );
if (!$database->query()) {
echo " \n";
}
}
mosRedirect( "index2.php?option=$option" );
}
/**
* Changes the state of one or more content pages
* @param array An array of unique category id numbers
* @param integer 0 if unpublishing, 1 if publishing
* @param string The current option
*/
function changeContact( $cid=null, $state=0, $option ) {
global $database, $my, $adminLanguage;
if (count( $cid ) < 1) {
$action = $state == 1 ? 'publish' : 'unpublish';
echo " \n";
exit;
}
$cids = implode( ',', $cid );
$database->setQuery( "UPDATE #__contact_details SET published='$state'"
. "\nWHERE id IN ($cids) AND (checked_out=0 OR (checked_out='$my->id'))"
);
if (!$database->query()) {
echo " \n";
exit();
}
if (count( $cid ) == 1) {
$row = new mosContact( $database );
$row->checkin( intval( $cid[0] ) );
}
mosRedirect( "index2.php?option=$option" );
}
/** JJC
* Moves the order of a record
* @param integer The increment to reorder by
*/
function orderContacts( $uid, $inc, $option ) {
global $database;
$row = new mosContact( $database );
$row->load( $uid );
$row->move( $inc, "published >= 0" );
mosRedirect( "index2.php?option=$option" );
}
/** PT
* Cancels editing and checks in the record
*/
function cancelContact() {
global $database;
$row = new mosContact( $database );
$row->bind( $_POST );
$row->checkin();
mosRedirect('index2.php?option=com_contact');
}
?>
statistice(آمار گیری)
/**
* @version $Id: admin.statistics.php,v 1.1 2005/07/22 01:53:22 eddieajau Exp $
* @package Mambo
* @subpackage Statistics
* @copyright (C) 2000 - 2005 Miro International Pty Ltd
* @license http://www.gnu.org/copyleft/gpl.html GNU/GPL
* Mambo is Free Software
*/
/** ensure this file is being included by a parent file */
defined( '_VALID_MOS' ) or die( 'Direct Access to this location is not allowed.' );
require_once( $mainframe->getPath( 'admin_html' ) );
switch ($task) {
case 'searches':
showSearches( $option, $task );
break;
case 'pageimp':
showPageImpressions( $option, $task );
break;
default:
showSummary( $option, $task );
break;
}
function showSummary( $option, $task ) {
global $database, $mainframe;
// get sort field and check against allowable field names
$field = strtolower( mosGetParam( $_REQUEST, 'field', '' ) );
if (!in_array( $field, array( 'agent', 'hits' ) )) {
$field = '';
}
// get field ordering or set the default field to order
$order = strtolower( mosGetParam( $_REQUEST, 'order', 'asc' ) );
if ($order != 'asc' && $order != 'desc' && $order != 'none') {
$order = 'asc';
} else if ($order == 'none') {
$field = 'agent';
$order = 'asc';
}
پایان نامه کارشناسی شبکه نسل آیندهNext Generation Network
در این پروژه از زوایای بسیار متفاوت، هوش شبکه را در نظر گرفته ایم. ما پروتکل ها، روشها و ابزار خدمات رسانی در شبکه های telephony (تلفنی)، mobile (شبکه متحرک) و اینترنت را بررسی کرده ایم. بعضی از استانداردها مناسب هستند و سایر استانداردها پیشنهادهای صنعتی جدید هستند.
به طور کلی موضوع اصلی که در این پروژه دنبال می شود تقارب یا اصطلاحاً همگرایی سرویسهای Voice (صدا) و Data (دیتا) به سمت یک دنیای جدید از درخواستهای پیشرفته که یک راهی برای ارتباط برقرار کردن بین افراد به وجود می آورند، می باشد. در واقع نیاز به یکی کردن حالت انتقال مداری و انتقال بسته ای (Packet) به یک شبکه باند پهن جهانی بود که اتحادیه مخابرات بین المللی را برای ایجاد شبکه های Next Generation تحریک کرد.
چند دهه پیش واژه ارتباط از راه دور (مخابرات) مترادف واژه telephony شد. شبکه تلفنی هنوز هم یک زیربنای ارتباطی بسیار مهمی را نشان می دهد. اما این شبکه به یک منبع خدمات دارای ارزش اضافی تبدیل شده است. شبکه mobile , telephony و اینترنت حال وسایل ارتباطی مناسبی در بسیاری از خانواده ها هستند.
امروزه، شبکه های telephony، اینترنت و شبکه های سلولی mobile مراحل مختلفی را می گذرانند. همانطوری که در اینجا بحث کردیم هر یک از این شبکه ها دارای پروتکل ها و خدمات مخصوص به خود هستند. هر یک از آنها به جواز مخصوص خود نیاز دارند و اغلب توسط اپراتورهای رقیب و متفاوتی کنترل می شوند.
البته ارتباطی بین شبکه های اینترنت، ثابت و mobile (متحرک) وجود دارد. امکان انجام مکالمه تلفنی از شبکه ثابت تا شبکه متحرک، جستجوی صفحات وب از طریق پایانه متحرک یا connect شدن به اینترنت از طریق تلفن وجود دارد.
هنوز، اتصال داخلی میان شبکه های mobile، telephony و اینترنت بر مبنای نقطه به نقطه است. شما برای connect شدن به اینترنت از طریق تلفن نیاز دارید از میان یک مرکز سوئیچ ارتباطی عبور کنید (GMSC). شما برای جستجوی صفحات وب از طریق یک پایانه متحرک نیاز دارید از مودم (اگر شبکه GSM است) یا از یک gateway router (مسیریاب گذرگاه) (اگر شبکه GPRS است) استفاده کنید. شکل زیر واقعیت فعلی را نشان می دهد.
Telephony, The Internet, And Mobile Networks today
پیش بینی اینکه این شبکه ها از همین لحظه تا 15-10 سال به بعد شبیه چه چیزی می شوند مشکل است. واژه شبکه نسل آینده لغت رایجی است که امروزه بسیاری از مردم در صنعت ارتباطات از آن استفاده می کنند. به نظر می رسد این واژه به هرآنچه که یک شبکه ممکن است در حاشیه قرار دهد اشاره می کند اما این واژه تعریف خوبی ندارد.
هنوز چندین نکته کلی وجود دارد که به نظر می رسد در اکثر دیدگاههای مردم نسبت به اینکه شبکه های نسل آینده چه چیزی هستند مشترک باشد. یک نکته این است که IP در نهایت برای انتقال صدا، و مولتی مدیا به یک تکنولوژی تبدیل شود. شبکه های IP ارزان هستند و در مقایسه با سوئیچینگ مدار تلفنی یا موبایل راحت تر به یکدیگر متصل و کنترل می شوند.
IP مشکلات خاصی هم دارد. شبکه های IP همیشه راحت تنظیم نمی شوند و برای فراهم کردن QOS و امنیت دچار مشکل می شوند. انتظار می رود IPV6 ورژن جدید IP فاقد اکثر این مشکلات باشد. در بسیاری از موارد در صنعت فرض می شود که شبکه های نسل آینده دارای شبکه انتقال با هستة اصلی IPV6 باشند.
شبکه های امروزی داده، mobile و telephony در این زمینه نیستند اما مثل شبکه های access که به شبکه های هسته ای IP منتقل می شوند، زیاد دیده می شوند. البته این مورد به نوعی وسیله مناسب نیاز دارد تا با این واحدهای getway یا interworking تماس برقرار کند. شکل مقابل این دید سطح بالا نسبت به شبکه های نسل آینده را نشان می دهد. همانطوری که شکل نشان میدهد، احتمالاً IP در شبکه به یک تکنولوژی مجتمع تبدیل می شود.
Next Generation Networks Scenario
همانطوری که در زیر لیست شده است، حداقل سه موضوع کلیدی در سناریوی شبکه های نسل آینده شکل بعد وجود دارد:
شکل مقابل در مورد این سه مشکل توضیح می دهد.
Distributed intelligemce, federation, and QOS in next generation
هر سه نقطه در شبکه مربوط به هوش هستند و شرایط جدید را به تکنولوژیهایی ارائه می دهد.
مشکل کلیدی در شبکه های نسل بعدی نامتجانس بودن تکنولوژیهای حمل و کنترل، توزیع داده و منطق کنترل است. پس به نظر می رسد کنترل هوش مختل، ریشه مشکل باشد.
مقدمه
در سیستمهای مخابراتی باید همانگونه که اطلاعات از مبدأ فرستاده میشود، در مقصد نیز بازیابی شود. برای فرستادن اطلاعات می توانیم از دو روش انتقال آنالوگ و انتقال دیجیتال استفاده کنیم. در حالت دیجیتال به جای آنکه کل پیام ارسال شود، نمونه هایی از آن که به صورت کد درآمده است فرستاده می شود. محیط انتقال بین دو مرکز می تواند کابل، رادیو یا فیبر نوری باشد.
انواع روشهای Modulation
SDM= Space Division Multiplex
FDM= Frequency Division Multiplex
TDM= Time Division Multiplex
PAM= Pulse Amplitude Multiplex
PCM= Pluse Code Modulation
در شروع ارتباطات تلفنی، مسیرهای ارتباطی، انفرادی و اختصاصی بود. به این صورت که به ازای هر ارتباط تلفنی یک زوج سیم مجزا به کار می رفت. این روش مالتی پلکس تقسیم مکانی (SDM) نامیده می شود. انبوهی از سیمها کنار یکدیگر قرار می گرفتند و به علت اینکه قسمت اعظم سرمایه گذاری در شبکه خطوط می باشد در مراحل اولیه تلاشهایی برای استفاده چندگانه از خطوط در مسیرهای طولانی به عمل آمد.
این تلاشها منتهی به پیدایش FDM (مالتی پلکس تقسیم فرکانسی) گردید که عبارت از تقسیم باند پهن فرکانس به باندهای فرکانس فرعی می باشد. هر باند فرعی دارای یک سیگنال کاربر سینوسی است که با یک سیگنال تلفنی مدوله می شود. بعد از عمل دمدولاسیون در طرف گیرنده سیگنالهای تلفنی مجدداً به فرکانسهای اولیه خود برمی گردند. در این روش پهنای باند را بین 60 تا 108 درنظر گرفتند و آنرا به 12 قسمت kHZ4 تقسیم می کنند. به ازای هر KHZ4 یک ارتباط یعنی کلاً 12 ارتباط برقرار می شود. در این روش چون فیلترهای بسیار دقیقی برای بیرون کشیدن پهنای باند مشترک لازم است روش خوبی نیست.
اما این تنها راه استفاده از خطوط نیست. راه دیگر TDM (مالتی پلکس تقسیم زمانی) می باشد. در این روش از تقسیم زمانی استفاده می کنند. روی هر مسیر در هر 125 میکرو ثانیه 32 کانال ایجاد کردند. هر یک از کانالها از نظر باند صوتی KHZ4 است. یک کانال در هر کدام از پریودهای متوالی مختص یک سیگنال تلفنی است. بنابراین بطور همزمان می توان چند سیگنال تلفنی ارسال کرد. اساس TDM بر پایه این تئوری است که برای انتقال سیگنالهای تلفنی ارسال کامل موج لازم نیست و کافی است که از موج در فواصل منظم نمونه برداری شده و این نمونه ها ارسال گردند. وقتی از شکل موجی نمونه برداری می شود قطاری از پالسهای باریک تولید می شود، بطوریکه در دامنه هر پالس نمودار دامنه شکل موج در لحظه نمونمه برداری می باشد. این تغییر شکل به عنوان مدولاسیون دامنه پالس (PAM) شناخته شده است. پوش سیگنال PAM منعکس کننده شکل منحنی اولیه می باشد. فاصله بین نمونه برداریها نسبتاً طولانی است از این فاصله ها می توان برای ارسال سیگنالهای PAM دیگر استفاده کرد. وقتی پالسهای چند سیگنال PAM ترکیب می شوند، یک مالتی پلکس تقسیم زمانی PAM را تشکیل می دهند.
اگر نمونه های شکل موج یعنی پالسهای با دامنه های مختلف به سیگنالهای باینری تبدیل شوند، واژه PCM به کار می رود. در طی این روش نمونه های شبه پالس مدرج و کدبندی می شوند. در این روش معمولاً از 8 بیت استفاده می شود.
اصول PCM
تئوری نمونه برداری:
این تئوری حداقل میزان نمونه برداری از یک سیگنال آنالوگ را تا جایی که اطلاعات اولیه آن سیگنال حفظ شود تعیین می کند. فرکانس نمونه برداری (fs) باید بیش از دو برابر بالاترین فرکانس سیگنال آنالوگ (fa) باشد. Fs>2fa
تبدیل آنالوگ به دیجیتال:
Ta=1/fa=8000/1 = 125s
در شکل زیر چگونگی انتقال سیگنال تلفنی از طریق یک فیلتر پایین گذر به یک سوئیچ الکترونیکی نشان داده شده است. فیلتر پایین گذر باند فرکانسی را محدود می سازد بطوریکه فرکانسهای بالاتر از نصف فرکانس نمونه برداری را حدف می کند. سوئیچ الکترونیکی با فرکانس HZ8000 از سیگنالهای تلفنی در هر s125 نمونه برمی دارد. بنابراین خروجی حاصل از سوئیچ الکترونیکی یک سیگنال PAM می باشد.
تعداد 16 فاصله کوانتیزه در شکل دیده می شود. این فاصله ها در محدوده مثبت 1+ تا 8+ و در محدوده منفی از 1- تا 8- تقسیم شده است و برای هر نمونه مقدار کوانتیزه مناسبی انتخاب شده است.
مرزهای تصمیم گیری حد فاصل بین مرزهای مجاور را مشخص می کند. بنابراین در جهت ارسال، مقادیر آنالوگ متعددی در یک فاصله کوانتیزه قرار می گیرند. در جهت دریافت یک مقدار ثابت آنالوگ برای هر سیگنال که برابر با نقطه میانی فاصله کوانتیزه است، به دست می آید. این عمل باعث می شود تفاوتهایی بین نمونه سیگنالهای تلفنی اولیه در جهت ارسال و مقادیر بازیابی شده در طرف دریافت به وجود بیاید. بطوریکه این اختلاف می تواند تا نصف یک فاصله کوانتیزه باشد. این اعوجاج به صورت نویز که منطبق بر سیگنال اصلی است ظاهر می شود. این اعوجاج کوانتیزاسیون با ازدیاد فواصل کوانتیزه کمتر می شود.
اگر فواصل کوانتیزه برای تمامی رنج دامنه یکسان باشد، در سیگنالهای با دامنه کوچکتر خطاهای بزرگتری به وجود می آید که این خطاها می تواند به اندازه سیگنالهای ورودی باشد و نسبت سیگنال به نویز کوانتیزاسیون آنقدر بزرگ نخواهد بود و به همین دلیل عملاً 256 فاصله کوانیتزه نامساوی به کار گرفته می شود. (Non-Uniform Quantizing)
در کوانیتزه غیریکنواخت فواصل کوانتیزه کوچکتری برای سیگنالهای کم دامنه و فواصل کوانتیزه بزرگتر برای سیگنالهای با دامنه بیشتر به کار رفته است. بنابراین نسبت سیگنال ورودی به خطای ممکن که از کوانیزه نتیجه می شود تقریباً برای تمامی سیگنالهای ورودی یکسان خواهد بود.
CCITT دو نوع مشخصه برای کوانتیزاسیون غیریکنواخت توصیه کرده است.
قانون A برای PCM30 که 13 قسمتی است و در آسیا و اروپا به کار رفته است.
قانون برای PCM24 که 15 قسمتی است و در آمریکا و ژاپن به کار رفته است.
به هر خط شکسته یک Segment می گوییم. هر Segment را به تعدادی Step نقسیم کرده ایم.
کد الکترونیک یک کلمه PCM هشت بیتی را به ازای هر کدام از نمونه ها نشان داده است. این کلمه PCM با فاصله کوانتیزه شده معین مرتبط است.
یک کد باینری 8 رقمی برای نشان داده هر یک از 128 فاصله کوانیتزه مثبت و یا منفی، از مجموعاً 256=28 فاصله اختصاص یافته است پس هر کلمه PCM دارای 8 بیت می باشد. بیت اول تمامی کلمات PCM به کار رفته در فواصل کوانیزه مثبت یک بوده و همین بیت برای کلمات PCM به کار رفته در فواصل کوانیتزه منفی صفر می باشد.
پایان نامه کارشناسی_مسیریابی مبتنی بر ناحیه بندی در شبکه های Ad Hoc
فهرست مطالب
شبکههای Ad Hoc...........................................................................................................................................2
1-1 تقسیمبندی شبکههای بیسیم ..................................................................................................................2
1-2 مروری بر پروتکلهای مسیریابی در شبکههای MANET ...........................................................6
1-2-1 الگوریتمهای مسیریابی مسطح.............................................................................................................6
1-2-1-1 پروتکلهای مسیریابی Table Driven...............................................................................................7
1-2-1-1-1 پروتکل مسیریابی DSDV ............................................................................................................8
1-2-1-1-2 پروتکل مسیریابی WRP .................................................................................................................8
1-2-1-2 پروتکلهای مسیریابی on-Demand .................................................................................................9
1-2-1-2-1 پروتکل مسیریابی AODV ..........................................................................................................10
1-2-1-2-2 پروتکل مسیریابی DSR ...............................................................................................................12
1-2-1-2-3 ظرفیت شبکه های بیسیم و محدودیت الگوریتمهای On-Demand ........ ....................14
1-2-2 الگوریتمهای مسیریابی سلسلهمراتبی .........................................................................................15
1-2-2-1 مفهوم خوشهیابی ...................................................................................................................................18
1-2-2-2 مزایای استفاده از خوشهیابی ..............................................................................................................20
1-2-2-3 الگوریتمهای مسیریابی سلسلهمراتبی مبتنی بر خوشهیابی .........................................................22
فصل دوم ..........................................................................................................................................................25
عناصر مورد استفاده جهت شبیهسازی شبکههای MANET........................................25
2-1 تکنولوژی بیسیم مورد استفاده در شبیه سازی شبکه های Ad Hoc ............................25
2-2 مدلهای تحرک .............................................................................................................................................30
2-2-1 مدلهای تحرک تصادفی .........................................................................................................................31
2-2-2 مدل تحرک با وابستگی لحظهای ...........................................................................................................32
2-2-3 مدل تحرک با وابستگی فضایی ..............................................................................................................33
2-2-4 مدلهای تحرک با محدودیت جغرافیایی ...............................................................................................35
2-2-5 خصوصیات مدل تحرک Random Waypoint ...........................................................................35
2-3 ابزار شبیهسازی ........................................................................................................................................38
فصل سوم .......................................................................................................................................................42
خوشهیابی ..........................................................................................................................................................42
3-1 مروری بر الگوریتمهای خوشهیابی .....................................................................................................42
3-2 پارامترهای کارایی در روشهای خوشهیابی ...................................................................................50
3-3 الگوریتم خوشهیابی پیشنهادی ........................................................................................................52
3-3-1 تشخیص گرههای همسایه .....................................................................................................................54
3-3-2 شکل گیری خوشهها ..............................................................................................................................55
3-3-3 پیکربندی مجدد خوشهها .....................................................................................................................58
3-3-4 ارزیابی کارایی ..........................................................................................................................................65
فصل چهارم.................................................................................................................................................77
نتیجهگیری و پیشنهاد برای آینده ....................................................................................................77
ضمیمه 1 ( واژهنامه ) ..................................................................................................................................80.
ضمیمه 2 ( عبارتهای اختصاری ) .......................................................................................................82
مراجع ................................................................................................................................................................86
مقاله خلاصه پایان نامه.................................................................................................................89
امروزه شبکههای بیسیم به دلیل کاربردهایی که دارد و همچنین سرویسهایی که ارائه میدهد، رشد چشمگیری داشته است. این شبکهها در حال توسعه سریعی هستند و سرویسهای ارائه شده هم مرتباً بیشتر و بهتر میشود، در آیندهای نه چندان دور، تکنولوژی اطلاعات بر پایه مخابرات بیسیم خواهد بود. از آنجاییکه ایجاد شبکه با زیرساخت باعث محدودیت در شبکههای موبایل و سلولی معمولی خواهد کرد؛ لذا شبکههای بدون زیر ساخت میتواند ایدة خوبی برای ادامه مخابرات بیسیم باشد. شبکههای ادهاک، بدلیل عدم نیاز به زیرساختار، محدودیت شبکههای موبایل را مرتفع خواهد کرد.
شبکههای Ad–hoc برای اولین بار توسط وزارت دفاع آمریکا در سیستمهای نظامی و عملیاتی خود مورد استفاده قرار گرفته است. لیکن از سال 1970 بطور عمومی مورد استفاده میباشد.
در این پروژه هدف ارائه الگوریتم مسیریابی پیشنهادی مبتنی بر خوشه یابی می باشد.
در این راستا ابتدا در فصل اول به تقسیم بندی و توضیح شبکه های ادهاک و مروری بر پروتکلهای مسیریابی آن خواهیم پرداخت و سپس در فصل دوم عناصر مورد استفاده جهت شبیه سازی شبکه های MANET که شامل مدل های حرکت و ابزار شبیه سازی می باشد مورد بررسی قرار می گیرد و نیز فصل آخر را به بررسی الگوریتم های خوشه یابی و ارائه یک الگوریتم پیشنهادی و همچنین ارزیابی کارائی آن نسبت به سایر روش های خوشه یابی اختصاص داده ایم و فصل چهارم ننتیجه گیری و پیشنهاد برای آینده و در پایان نیز به طرح یک مقاله شخصی که شامل خلاصه این رساله می باشد پرداخته ایم، با امید به ایجاد انگیزه ای دو چندان در جهت پیشرفت های علمی، عزت و سلامت همه عزیزان را از درگاه ایزدمنان خواستارم.
شبکههای Ad Hoc
شبکه های بیسیم را از نظر معماری می توان به دو گروه اصلی تقسیم بندی نمود:
الف) شبکه های دارای زیرساخت[2]
مسیریابهایی که در این نوع شبکهها مورد استفاده قرار میگیرند، اصطلاحاً به ایستگاههای ثابت شهرت دارند. این ایستگاههای پایهای قابلیت حرکت ندارند، با روشهای مختلف و با امکانات سرعت بالا به یکدیگر متصل هستند. هر واحد متحرک در زمان برقراری ارتباط و نیز ردو بدل کردن اطلاعات، به نزدیکترین ایستگاه پایهای متصل می شود. در نتیجه ارتباطات بیسیم در این نوع شبکهها، بر اساس ارتباط سیمی[3] بین ایستگاه های پایهای صورت می پذیرد. این شبکهها همچنین به شبکههای بیسیم یکگامی[4] نیز شهرت دارند. شبکههای مخابرات سلولی و شبکههای PCS[5] مثالهایی از این نوع شبکههای بیسیم هستند. در شبکههای یکگامی گرههای متحرک همواره تحت پوشش ایستگاههای پایه قرار دارند و در نتیجه ارتباط پیوستهای با ایستگاههای پایه دارند.
شکل 1-1 مثالی از شبکههای دارای زیرساخت
ب) شبکه های فاقد زیرساخت[6]
در این شبکه ها که به شبکه های MANET[7] نیز شهرت دارند، هیچ زیر ساخت از پیش تعریف شده ای برای برقراری ارتباط بین گره ها وجود ندارد. هر گره قابلیت مسیریابی را داراست در عین حال، قادر است در هر جهتی حرکت کند و همچنین به گره های دیگر نیز متصل شود. به همین دلیل، اطلاعات ارسالی از یک گره به گره دیگر بدلیل فاصله دو گره مزبور ممکن است در صورت نیاز از چند گره دیگر عبور کند. درنتیجه، این شبکه ها را شبکه های بیسیم چندگامی[8] نیز مینامند. در این پروژه، این دسته از شبکههای بیسیم مورد بحث و بررسی قرار می گیرند.
شکل 1-2 نمونهای از شبکههای فاقد زیر ساخت
باتوجه به اینکه هیچ زیرساخت ارتباطی ویا ادوات سخت افزاری جانبی جهت راهاندازی و مدیریت شبکه مورد نیاز نیست، با روشن شدن و فعال شدن گرهها، شبکه تشکیل میشود. بدین ترتیب سادگی و سرعت راهاندازی شبکه از خصوصیات شبکههای MANET میباشد.
اینگونه شبکهها در مواردی مورد استفاده قرار میگیرند که هیچ ساختار ارتباطی دیگری موجود نباشد. با وجود اینکه انتظار می رود کاربردهای این نوع شبکهها جنبه اقتصادی داشته باشند ولی بیشتر کاربردهای مطرح شده تاکنون جنبه نظامی داشتهاند. این امر نیز طبیعی به نظر می رسد و در میدان جنگ و یا موارد کمک رسانی و امداد در مناطقی که امکانات مخابراتی در دسترس نمی باشند، این شبکه ها تنها راه عملی برای ارسال داده به شمار می روند.
شبکههای موسوم به PRNET[9] که در سال 1973 توسط DARPA[10] طراحی و مورد استفاده قرارگرفتهاند ]1[ ، اولین شبکههای پیشنهادی از نوع MANET به شمار میروند. هدف از طراحی این شبکه، فراهم آوردن ارتباط کامپیوتری بین ترمینالهای متحرک بود. این شبکه درحقیقت به یک محیط برای تحقیقات و همچنین توسعه پروتکلهای مسیریابی شبکههای MANET تبدیل شد. شبکههای HF ITF نمونه دیگری از شبکههای MANET هستند که با ارائه یک الگوریتم مسیریابی توزیعی و سلسلهمراتبی طراحی شدند. اکنون با ارائه فناوریهای مختلف بیسیم و وفور کاربرد آنها، شبکههای MANET، بیشتر مورد توجه محققین قرارگرفتهاند. با گسترش تحقیقات در مورد شبکههای MANET ، IETF گروه کاری MANET را مسؤل تدوین استاندارد های مربوط به این شبکهها نمودهاست.
خصوصیات مهم شبکه های ad-hoc را می توان به صورت زیر برشمرد ]3 [:
1-2 مروری بر پروتکلهای مسیریابی در شبکههای MANET
دراین قسمت مروری خواهیم داشت بر الگوریتمهای مسیریابی که تاکنون جهت شبکههای MANET ارائهشدهاند. شکل 1-3 نشاندهنده تقسیمبندی الگوریتمهای ارائه شده میباشد ]2[.
شکل 1-3 تقسیمبندی پروتکلهای مسیریابی شبکههای MANET
1-2-1 الگوریتمهای مسیریابی مسطح[13]
در این دسته از پروتکلهای مسیریابی، نقش کلیه گرهها درامر مسیریابی یکسان است و کلیه گرهها به لحاظ سختافزاری و نرمافزاری و همچنین عملکرد در امر مسیریابی، با یکدیگر یکسان هستند و هیچ دستهبندی بین گرهها صورت نمیپذیرد. تخصیص آدرس به گرهها نیز در این الگوریتمها، بر هیچ قانونی استوار نیست و میتواند کاملا تصادفی صورت پذیرد. پروتکلهای مسیریابی مسطح را می توان به صورت کلی به دو گروه تقسیم بندی کرد:
- پروتکلهای مسیریابی Table-driven (Proactive)
- پروتکلهای مسیریابی On-Demand (Reactive)
1-2-1-1 پروتکلهای مسیریابی Table Driven
این دسته از پروتکلهای مسیریابی که در ابتدای مطرح شدن شبکههای MANET ارائهشدهاند، بر روشهای مسیریابی معمول در شبکههای ثابت، مانند روشهای DV[14] و LS[15] تکیه میکنند. در نتیجه مشابه الگوریتمهای مزبور، در هر گره جداولی از اطلاعات مربوط به مسیریابی نگهداری میشوند. با توجه به تحرک گرهها و تغییر توپولوژی شبکه، که مهمترین تفاوت شبکههای MANET و شبکههای ثابت میباشد، اطلاعات موجود در این جداول با هر تغییر در شبکه باید اصلاح شوند تا از هماهنگی[16] جداول در گرههای مختلف اطمینان حاصل شود. عموماً در این دسته از پروتکلهای مسیریابی، اطلاعات مسیریابی توسط هر گره بصورت دورهای و در زمانهای مشخص به دیگر گرهها بصورت بستههای حاوی اطلاعات کنترلی ارسال میشود. پروتکلهای مسیریابی که در این گروه قرار میگیرند، بر حسب تعداد جداول و اطلاعاتی که در این جداول قرار می گیرند و همچنین از لحاظ روش ارسال اطلاعات مسیریابی به دیگر گرهها، تقسیم بندی می شوند.
کلیه پروتکلهای مسیریابی که بر اساس الگوریتمهای DV عمل می کنند، از نوع پروتکلهای Table-Driven محسوب می شوند. نقطه ضعف عمده این الگوریتمها این است که سرعت همگرایی نسبت به تغییرات شبکه که از تحرک گرهها ناشی میشود پایین است.
در ادامه به شرح برخی از پروتکلهای Table – Driven می پردازیم.
1-2-1-1-1 پروتکل مسیریابی DSDV
DSDV یک نسخه بهبود یافته از DBF است. درDSDV، هیچگاه حلقه رخ نخواهد داد. اطلاعاتی که در هر گره نگهداری میشود، شامل آدرس گرهها و همچنین تعداد گرههای میانی جهت دسترسی به آن گره است. هر سطر این جدول با یک عدد شمارشی[17] علامت گذاری میشود. این اعداد جهت تشخیص مسیرهای جدید از مسیرهای قدیمی و خارج از رده[18] مورد استفاده قرار میگیرند تا از تشکیل حلقه جلوگیری به عمل آید. جداول مسیریابی به صورت دورهای و جهت ایجاد سازگاری بین گرههای شبکه به دیگر گرهها ارسال می شوند. این امر باعث ایجاد ترافیک نسبتاً زیادی در شبکه می شود. جهت تعدیل و کاهش اثرات این ترافیک، دو نوع بسته کنترلی، جهت ارسال تغییرات این جداول به دیگر گرههای شبکه مورد استفاده قرار می گیرند:
الف) Full Dump : این بسته ها حاوی کلیه اطلاعات مسیریابی هستند.
ب)Incremental Packets : این بسته ها صرفاً اطلاعاتی را حمل می کنند که از زمان ارسال آخرین بسته Full Dump، تغییر کردهاند. در نتیجه هر گره باید جدولی نیز داشته باشد تا اطلاعات Incremental را نگهداری نماید.
1-2-1-1-2 پروتکل مسیریابی WRP
دراین روش هدف نگهداری اطلاعات مسیریابی در کلیه گرههای شبکه است. هر گره باید 4 جدول در حافظه خود نگهداری کند: جدول فاصله[19]، جدول مسیریابی[20]، جدول هزینه اتصال[21] و جدول ارسال مجدد پیام[22] .
در جدول ارسال مجدد پیام، بخشهایی از تغییرات که باید مجدداً ارسال شوند و همچنین آدرس گرههایی که باید به این ارسال مجدد پاسخ دهند ثبت میشوند. پیام بهنگامسازی[23]، فقط بین گرههای مجاور ارسال میشود و حاوی تغییرات و همچنین فهرست آدرسهایی از گرههای شبکه است که باید نتیجه دریافت این پیام را به فرستنده منعکس نمایند. پیام تصحیح زمانی توسط یک گره ارسال میشود که این گره یک پیام تصحیح از همسایه خود دریافت کند و یا تغییری در یک اتصال با یکی از همسایگان خود مشاهده کند.
گرهها با ردو بدل شدن acknowledgement و همچنین دیگر پیامها، از حضور همسایگان خود مطلع میشوند. زمانیکه یک گره اطلاعاتی برای ارسال ندارد، باید بصورت دورهای پیام Hello ارسال کند تا از درستی اتصالات خود اطمینان حاصل نماید.
همچنین با دریافت این پیام از یک گره جدید، گرههای دیگر آدرس این گره را در جدول مسیریابی خود قرار میدهند. در روش WRP، از آنجائیکه سازگاری اطلاعات هر گره با اطلاعات ارسالی از گرههای همسایه دائماً برقرار میشود، مسأله Count–to–infinity رخ نخواهد داد و این امر نهایتاً از بروز حلقه جلوگیری خواهد کرد. همچنین، در صورت بروز خرابی در یک اتصال، همگرایی مسیر سریعا صورت خواهد پذیرفت.
1-2-1-2 پروتکلهای مسیریابی on-Demand
الگوریتمهای مسیریابی مانند AODV ،DSR ABR ، TORA ،RDMAR و WAR در این گروه قرار میگیرند. در این دسته از پروتکلها، یک مسیر جدید فقط در صورتی ایجاد خواهد شد که گره مبدا بدان نیاز داشته باشد. هدف اصلی از ارائه این دسته از پروتکلها، کاهش بار ترافیک کنترلی ناشی از مسیریابی در شبکه است. بار زیاد ترافیک مسیریابی در شبکههای با پهنای باند کم، می تواند اثرات منفی زیادی بر روی کارائی این دسته از شبکهها داشته باشد. زمانیکه یک گره، مسیری به گرة مقصد نیاز داشته باشد، فرایند پیدا کردن مسیر[24] را شروع خواهد کرد. این فرایند زمانی به انتها می رسد که یک مسیر جدید پیدا شود و یا اینکه کلیه مسیرهای ممکن امتحان شده باشند. اگر در این فرایند، مسیر جدیدی پیدا شد، فرایند نگهداری مسیر[25] باید این مسیر را نگهداری نماید. این نگهداری تا زمانی انجام خواهد شد که گره مقصد دیگر قابل دستیابی نباشد و یا اینکه مسیر دیگر مورد نیاز نباشد ]3[. در این قسمت به بیان برخی پروتکلهای on-Demand موجود می پردازیم:
1-2-1-2-1 پروتکل مسیریابی AODV
AODV ]7و8[ مشابه با DSDV طراحی شده است. تفاوت اصلی AODV با DSDV در این است که بر خلاف DSDV، فهرست کامل مسیرها نگهداری نمیشود ]3[. در این الگوریتم، در هر گره فرایند یافتن مسیر مطابق شکل 3 با پراکنش کردن یک درخواست مسیر RREQ به گرههای همسایه آغاز میشود. گرههای همسایه نیز پس از ذخیره کردن مشخصات فرستنده RREQ , این بسته را به دیگر گرههای همسایه خود ارسال مینمایند. این عمل تا آنجا ادامه مییابد که گره مقصد و یا یکی از گره های میانی که مسیر نسبتاً جدیدی به گره مقصد دارد، بسته را دریافت نماید. مسیر نسبتا جدید[26]، مسیری است که عدد شمارشی آن، بزرگتر یا مساوی عدد موجود در RREQ باشد. در اینجا، گره مقصد یا گره میانی حاوی مسیر مطابق شکل 1-4، با ارسال یک تقاضای پاسخ RREP به گره همسایهای که RREQ را از آن دریافت کرده است، به این درخواست پاسخ می دهد.
شکل 1-4 (الف) ارسال RREQ در الگوریتم AODV
شکل 1-4 (ب) ارسال RREP در الگوریتم AODV
در AODV ، اطلاعات ثبت شده در جدول در یک محدوده زمانی معتبر هستند و پس از انقضای این زمان، از درجه اعتبار ساقط میشوند ]4[. این امر با راه اندازی یک زمانبند (timer) به اعضای اطلاعات جدید صورت می پذیرد. اگر گره مبدا حرکت نماید و از محل قبلی خود جابجا شود، باید قادر باشد که فرایند یافتن مسیر را مجدداً شروع نماید اگریکی از گرههای میانی در مسیر تعیین شده حرکت نماید، همسایه بالایی (Upstream) از این امر مطلع و یک پیام که نشان دهنده خرابی اتصال است به کلیه همسایههای خود ارسال مینماید تا به همگی اطلاع دهد که آن قسمت از مسیر را از جداول خود حذف نمایند. گرههای همسایه سطح بالایی هم به نوبه خود این عمل را تکرار می کنند تا جایی که این پیام در نهایت به مبدا برسد. در این جا تصمیمگیری در مورد شروع مجدد فرایند یافتن مسیر بر عهده گره مبدا است.
در AODV، یک عدد شمارشی به هر مسیر تخصیص دادهمیشود. این عدد توسط مقصد و برای هر اطلاعات مسیریابی که به گره درخواست کننده ارسال می شود، تولید میشود. استفاده از این عدد امکان تشکیل حلقه را از بین میبرد و در عین حال پیاده سازی آن نیز آسان است. اگر یک گره بخواهد بین دو مسیر موجود به یک مقصد، یکی را انتخاب نماید، مسیری را انتخاب می کند که عدد ترتیبی آن بزرگتر باشد. عملکرد صحیح AODV به این بستگی دارد که هر گره دارای یک عدد شمارشی باشد، تا امکان ایجاد حلقه در مسیرهای منتهی به آن گره، وجود نداشته باشد. هر گره، عدد شمارشی خود را در دو حالت افزایش می دهد ]8[:
الف) درست قبل از آن که گره، فرایند یافتن مسیر را آغاز کند. بدین ترتیب مسیرهایی که به این گره ختم میشدند و قبلا حذف شدهاند سبب بروز مشکل نمیشوند.
روش AODV ، از معروفترین روشهای مورد استفاده در شبکههای MANET میباشد. ارائهکنندگان این پروتکل، آن را تحت سیستم عامل Linux نیز پیادهسازی کردهاند که جزییات آن در ]37[ بیان شدهاست.
1-2-1-2-2 پروتکل مسیریابی DSR
در DSR ]5[ هر بسته ارسالی، در سرآمد خود فهرست کلیه گرههایی را که باید از آنها عبور نماید، به ترتیب عبور درج میکند. بدین ترتیب حلقه تشکیل نمی شود و نیازی به به روز کردن اطلاعات مسیر یابی در گرههای میانی نمی باشد. با درج این اطلاعات در سرآمد بسته، گره های دیگری که ممکن است این بسته را دریافت نمایند، قادر خواهند بود که این اطلاعات مسیریابی را در جداول خود نیز برای استفاده آینده ذخیره نمایند. یکی از خصوصیات شبکه های بیسیم، قابلیت ارسال کلیه بسته های دریافتی به لایه بالاتر، بدون توجه به آدرس مقصد موجود در سرآمد، میباشد. این قابلیت در DSR، جهت برخی بهینه سازیها،مورد استفاده قرار می گیرد. البته این حالت کاری ممکن است در برخی طراحی ها، توان مصرفی را افزایش دهد ولی آنچه مسلم است افزایش سرعت در شبکه های بیسیم از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است .
DSR از دو قسمت اصلی تشکیل یافته است:
الف) فرایند یافتن مسیر: که توسط آن گره مبدا S مسیری به گره مقصد D، جهت ارسال اطلاعات پیدا می کند. این مکانیسم فقط زمانی انجام میشود که S بخواهد به D اطلاعات ارسال کند و از قبل مسیر برای این منظور به D نداشته باشد.
ب) نگهداری مسیر: گره S که مسیری را برای ارسال بسته های اطلاعاتی به D استفاده می کند، در صورت تغییر توپولوژی شبکه، قادر خواهد بود قطع بودن مسیر و غیر قابل استفاده بودن آن را تشخیص دهد. با اطلاع از قطع بودن یک مسیر، S ممکن است فرایند یافتن مسیر را دوباره انجام دهد و یا ممکن است مسیر دیگری را که قبلا میشناسد، جایگزین مسیر قبلی نماید.
در هنگام پاسخگویی به درخواست مسیر توسط گره مبدا، یک گره ممکن است مسیرهای متعددی به مقصد شناسایی و ذخیره کند. این امر، واکنش نسبت به تغییرات مسیرها را تسریع می کند زیرا، گرهی که چند مسیر برای یک گره مقصد می شناسد می تواند به راحتی یک مسیر دیگر را جایگزین مسیر قطع شده نماید. بدین ترتیب لزوما فرایند یافتن مسیر مجددا تکرار نخواهد شد و بار اضافی به سیستم تحمیل نمیشود.
زمانیکه یک گره متحرک، بسته ای برای ارسال دارد با مراجعه به واحد Route cache ، وجود مسیر برای آدرس مقصد در route cache را بررسی میکند. اگر هیچ مسیری در cache موجود نبود، فرایند یافتن مسیر با ارسال RREQ به کلیه گره ها صورت می پذیرد. هر گرهی که این پیام را دریافت می کند، آدرس خود را در قسمت ثبت آدرس آن قرار داده و مجدداً آن را broadcast می نماید. این عمل تا آنجا ادامه می یابد که پیام به مقصد و یا به یک گره میانی که مسیری در cache خود دارد برسد. در این جا این گره با RREP پاسخ می دهد. این نکته قابل ذکر است که DSR بر اساس Source Routing پایه ریزی شده است و در نتیجه RREQ و RREP هر دو Source Routed می باشند. نگهداری مسیر به کمک بسته های RERR Route Error)) انجام پذیر است. اگر اتصالی که در جدول ثبت شده است مختل شود مبدا به کمک بسته RERR مطلع خواهد شد.
شکل 1-5 (الف) ارسال درخواست مسیر در الگوریتم مسیریابی DSR
شکل 1-5 (ب) ارسال پاسخ درخواست مسیر در الگوریتم مسیریابی DSR
1-2-1-2-3 ظرفیت شبکه های بیسیم و محدودیت الگوریتمهای On-Demand
در ]6[ با یک بررسی تحلیلی در یک نمونه از شبکه های Ad Hoc، اثبات شدهاست که حتی در شرایط ایدهال و بدون در نظر گرفتن تحرک گرهها، افزایش تعداد گرههای شبکه تاثیر نامطلوبی بر گذردهی میگذارد. به بیان دیگر با افزایش چگالی گرهها، گذردهی بسرعت بسمت صفر میل مینماید. نتایج حاصل از این تحلیلها نشان میدهد که در شبکه ای شامل n گره، گذردهی با متناسب است. در این مقاله نشان داده شدهاست که حتی در صورتیکه گرهها را بصورتی در محیط قرار دهیم که حداکثر گذردهی را بدست آوریم، گذردهی حاصله با متناسب خواهد بود. نگارندگان این مقاله در ]7[ صحت تحلیلهای خود را در یک محیط عملی مورد بررسی قرار دادهاند. در آزمایشهای انجام گرفته در این تحقیق، با استفاده از تعدادی کامپیوتر مجهز به کارت شبکه بیسیم، گذردهی شبکه مورد ارزیابی قرارگرفته است. در آزمایشهای مزبور، تعداد گرهها از 2 تا 12 تغییر داده شده است و هرگره بصورت متناوب به یکی از گرههای شبکه (که بصورت تصادفی انتخاب میشود)، ترافیک UDP ارسال مینماید. شکل 1-6 گذردهی استخراج شده در ]7[ را برحسب تعداد گرههای موجود در شبکه نمایش میدهد. این شکل نشاندهنده این است که گذردهی استخراج شده با متناسب است که حتی از آنچه در ]6[ بصورت تحلیلی استخراج شده است نیز سریعتر افت میکند.
شکل 1-6 افت گذردهی در یک شبکه بیسیم نمونه با افزایش تعداد گرههای شبکه
البته باید توجه داشت که افت گذردهی در محیط حقیقی با سرعت بیشتری صورت می پذیرد. شبیه سازیهای انجام گرفته در ]8[ نشان میدهد که با اعمال پروتکلهای مسیریابی on-demand مانند AODV و DSR ، در ترافیکهای زیاد، ظرفیت قابل استفاده درمسیریابی بهشدت افت مینماید. در شبیهسازیهای صورت پذیرفته در ]8[ ، عوامل زیر بعنوان عوامل اصلی اتلاف پهنای باند معرفی شده اند:
ظرفیت قابل دستیابی در شبکه های Ad Hoc به تعداد گرهها، الگوی ترافیکی و تداخل رادیوئی گرهها بستگی دارد]10[ و ]11[.
با توجه به آنچه بیان شد، میتوان به این نتیجه رسید که پروتکلهای مسیریابی مسطح مقیاسپذیر نیستند و محدودیتهای بسیاری در استفاده از ظرفیت شبکه دارند و این محدودیت با افزایش تعداد گرههای شبکه بیشتر میشود. دلیل اصلی این محدودیت حجم بالای ترافیکهای کنترلی جهت مسیریابی میباشد که حتی با استفاده از روشهای on-demand نیز، ظرفیت قابل استفاده در شبکههای MANET همچنان به بیش از 2 تا 3 درصد ظرفیت واقعی شبکه نمیرسد]8[.
1-2-2 الگوریتمهای مسیریابی سلسلهمراتبی[27]
استفاده از پروتکلهای مسیریابی سلسله مراتبی، جهت افزایش مقیاسپذیری، در شبکههای ثابت نیز دیده میشود. پروتکل BGP نمونهای از پروتکلهای مسیریابی سلسلهمراتبی در شبکههای ثابت میباشد. با استفاده از مسیریابی سلسلهمراتبی، گرههای شبکه به تعدادی گروه تقسیم میشوند. نقش گرهها در امر مسیریابی با یکدیگر یکسان نیست. درهرگروه یک گره عهدهدار نگهداری اطلاعات مسیریابی میباشد. درنتیجه، مسیریابی در کل شبکه، توسط گرههای مزبور انجام میپذیرد. با درنظرگرفتن مسیریابی سلسله مراتبی، میتوان یک شبکه مجازی(MBN) را مطابق شکل 1-7 فرض کرد که اعضای(BN) آن مسؤل مسیریابی هستند. بدینترتیب، الگوریتمهای مسیریابی سلسلهمراتبی، باعث کاهش ترافیک کنترلی ردوبدل شده و درنتیجه افزایش ظرفیت شبکه خواهند شد .
شکل 1-7 شبکه مجازی ایجاد شده در یک شبکه MANET با استفاده از مسیریابی سلسلهمراتبی
جهت پیادهسازی مسیریابی سلسلهمراتبی، روشهای متفاوتی ارائهشدهاند. در برخی از این روشها، جهت گرههای BN ، از لحاظ سختافزاری و یا تحرک گره، فرضهای خاصی درنظر گرفته میشوند. به عبارتی ساختار سلسلهمراتبی در لایه فیزیکی گرهها نیز درنظر گرفته شدهاست[28]. به عنوان مثال در ]14[ فرض شدهاست که گرههای BN دارای یک کانال رادیوئی اضافه جهت برقراری ارتباط با یکدیگر هستند که ارسال اطلاعات در MBN را تسهیل مینماید. گاهی نیز فرض بر این است که گرههای BN ، توان ارسالی و پهنای باند بیشتری نسبت به سایر گرههای موجود در شبکه دارند. اما در بیشتر الگوریتمهای مسیریابی سلسلهمراتبی، ساختار سلسلهمراتبی منطقی[29] بجای سلسله مراتبی فیزیکی درنظر گرفته شده است. الگوریتمهای ZRP ]15[، HSR و همچنین الگوریتمهای مبتنی بر خوشهیابی از این نوع الگوریتمها میباشند.
1-2-2-1 مفهوم خوشهیابی[30]
تقسیم بندی گرههای شبکه به تعدادی گروه مجازی[31] جهت کاهش سرباره های[32] مسیریابی و کاربردهایی نظیر آن در شبکه از روشهای مرسوم در پروتکلهای شبکه میباشد. به این روش اصطلاحا خوشهیابی گفته میشود ]40[. در الگوریتمهای خوشهیابی، شبکه MANET به تعدادی گروه مجازی تقسیم میشود که هرکدام از این گروهها خوشه[33] نامیده میشود. گرههای متحرک در هر خوشه بلحاظ جغرافیایی در مجاورت یکدیگر قرار دارند. در هر Cluster ، یک گره بعنوان سرگروه[34] (CH) انتخاب میشود. بقیه گرهها، عضو یکی از خوشه های[35] موجود میباشند. حداکثر فاصله هر گره تا سرگروه شعاع خوشه[36] نامیده میشود. شعاع خوشه یکی از پارامترهای طراحی الگوریتم خوشهیابی میباشد و بر حسب تعداد گرههای میانی بیان میشود. اکثر الگوریتمهای ارائه شده یکگامی هستند یعنی عضوهای خوشهها در فاصله 1 گره تا Cluster-Head قرار دارند. برخی الگوریتمها نیز چندگامی هستند. بدلیل آنکه در الگوریتمهای توزیعی خوشهیابی، پیچیدگی و سرباره ارتباطی جهت ایجاد خوشهها، با افزایش شعاع خوشه افزایش مییابد، در الگوریتمهای ارائهشده تاکنون، شعاع خوشه از دو گره فراتر نرفتهاست. شکل 1-8 نمونهای از خوشهیابی را در یک شبکه Ad Hoc نشان میدهد. در این شکل، خوشهیابی با حداکثر شعاع دو گام درنظرگرفتهشده است. در این مثال، گرههای 5، 7 و 11 بهعنوان سرگروه انتخاب شدهاند و سایر گرهها هرکدام عضوی از یکی از سرگروههای اشاره شده میباشند.
شکل 1-8 مثالی ازخوشهیابی در شبکه Ad Hoc
الگوریتمهای خوشهیابی مختلفی تاکنون جهت شبکه های Ad Hoc ارائه شده اند. الگوریتمهای ارائهشده، با روشهای متفاوتی CHها را انتخاب مینمایند.
1-2-2-2 مزایای استفاده از خوشهیابی
با توجه به آنچه در قسمتهای قبل در مورد محدودیت ظرفیت شبکههای Ad Hoc بیان شد، در کاربردهایی نظیر مسیریابی و پراکنشاطلاعات، استفاده از ساختار سلسلهمراتبی جهت بهینهسازی ظرفیت شبکه ضروری به نظر میرسد. خوشهیابی درواقع روشی برای تحقق چنین ساختار سلسلهمراتبی میباشد. درحقیقت با پیادهسازی الگوریتم خوشهیابی، گرهها در قالب تعدادی گروه مجازی تقسیمبندی میشوند. سرگروههای هرکدام از این گروهها بار اصلی مسیریابی در داخل گروه را برعهده خواهند داشت. گرههای دروازه نیز مسؤلیت انتقال اطلاعات بین دو خوشه مجاور را انجام میدهند. بدینترتیب گرههای سرگروه و گرههای دروازه یک شبکه زیرساخت ارتباطی مجازی[37] را تشکیل میدهند. شکل 1-9 ارتباط بین کاربردهای مسیریابی و پراکنش اطلاعات را با خوشهیابی در ساختار لایهای هرگره نمایش میدهد
فصل اول
مقدمه:
1-1-اصول کلی رادار و عملکرد آن
رادار یک سیستم الکترومغناطیسی است که برای تشخیص و تعیین موقعیت هدفها به کار می رود. این دستگاه بر اساس یک شکل موج خاص به طرف هدف برای مثال یک موج سینوسی با مدولاسیون پالسی(Pulse- Modulated) و تجزیه وتحلیل بازتاب (Echo) آن عمل می کند. رادار به منظور توسعه توانایی حسیهای چندگانه انسانی برای مشاهده محیط اطراف مخصوصاً حس بصری به کار گرفته شده است. ارزش رادار در این نیست که جایگزین چشم شود بلکه ارزش آن در عملیاتی است که با چشم نمی توان انجام داد. رادار نمی تواند جزئیات را مثل چشم مورد بررسی قرار دهد و یا رنگ اجسام را با دقتی که چشم دارد تشخیص داد بلکه با رادار می توان درون محیطی را که برای چشم غیر قابل نفوذ است دید مثل تاریکی، باران، مه، برف و غبار و غیره. مهمترین مزیت رادار، توانایی آن در تعیین فاصله یا حدود هدف می باشد.
یک رادار ساده شامل آنتن فرستنده، آنتن گیرنده و عنصر آشکارساز انرژی یا گیرنده میباشد. آنتن فرستنده پرتوهای الکترومغناطیسی تولید شده توسط نوسانگر (Oscillator) را منتشر می کند. بخشی از سیگنال ارسالی (رفت) به هدف خورده و در جهات مختلف منعکس می گردد. برای رادار انرژی برگشتی در خلاف جهت ارسال مهم است.
آنتن گیرنده انرژی برگشتی را دریافت و به گیرنده می دهد. در گیرنده بر روی انرژی برگشتی عملیاتی، برای تشخیص وجود هدف و تعیین فاصله و سرعت نسبی آن، انجام میشود. فاصله آنتن تا هدف با اندازه گیری زمان رفت و برگشت سیگنال رادار معین میشود. تشخیص جهت، یا موقعیت زاویه ای هدف توسط جهت دریافت موج برگتشی از هدف امکان پذیر است. روش معمول بری مشخص کردن جهت هدف، به کار بردن آنتن با شعاع تشعشعی باریک می باشد. اگر هدف نسبت به رادار دارای سرعت نسبی باشد، تغییر فرکانس حامل موج برگشتی (اثر دوپلر) (Doppler) معیاری از این سرعت نسبی (شعاعی) میباشد که ممکن است برای تشخیص اهداف متحرک از اهداف ساکن به کار برود.در رادارهایی که بطور پیوسته هدف را ردیابی می کنند، سرعت تغییر محل هدف نیز بطور پیوسته آشکار میشود.
نام رادار برای تاکید روی آزمایشهای اولیه دستگاهی که آشکارسازی وجود هدف و تعیین فاصله آن را انجام می داده بکار رفته است. کلمه رادار (RADAR) اختصاری از کلمات: Radio Detection And Ranging است، چرا که رادار در ابتدا به عنوان وسیله ای برای هشدار نزدیک شدن هواپیمای دشمن به کار می رفت و ضدهوائی را در جهت مورد نظر می گرداند. اگر چه امروزه توسط رادارهای جدید و با طراحی خوب اطلاعات بیشتری از هدف، علاوه بر فاصله آن بدست می آید، ولی تعیین فاصله هدف (تا فرستنده) هنوز یکی از مهمترین وظایف رادار می باشد. به نظر می رسد که هیچ تکنیک دیگری به خوبی و به سرعت رادار قادر به اندازه گیری این فاصله نیست.
معمولترین شکل موج در رادارها یک قطار از پالسهای باریک مستطیلی است که موج حامل سینوسی را مدوله می کند. فاصله هدف با اندازه گیری زمان رفت و برگشت یک پالس، TR به دست می آید. از آنجا که امواج الکترومغناطیسی با سرعت نور در فضا منتشر می شوند. پس این فاصله، R، برابر است با:
به محض ارسال یک پالس توسط رادار، بایستی قبل از ارسال پالس بعدی یک مدت زمان کافی بگذرد تا همه سیگنالهای انعکاسی دریافت و تشخیص داده شوند.
بنابراین سرعت ارسال پالسها توسط دورترین فاصلهای که انتظار می رود هدف در آن فاصله باشد تعیین می گردد. اگر تواتر تکرار پالسها (Pulse Repetiton Frequency) خیلی بالا باشد، ممکن است سیگنالهای برگشتی از بعضی اهداف پس از ارسال پالس بعدی به گیرنده برسند و ابهام در اندازه گیری فاصله ایجاد گردد. انعکاسهایی که پس از ارسال پالس بعدی دریافت می شوند را اصطلاحاً انعکاسهای مربوط به پریود دوم (Second-Time-Around) گویند چنین انعکاسی در صورتی که به عنوان انعکاس مربوط به دومین پریود شناخته نشود ممکن است فاصله راداری خیلی کمتری را نسبت به مقدار واقعی نشان بدهد.
حداکثر فاصله ای که پس از آن اهداف به صورت انعکاسهای مربوط به پریود دوم ظاهر می گردند را حداکثر فاصله بدون ابهام (Maximum Unambiguous Range) گویند و برابر است با:
که در آن=تواتر تکرار پالس بر حسب هرتز می باشد. در شکل زیر حداکثر فاصله بدون ابهام بر حسب تواتر تکرار پالس رسم شده است.
اگر چه رادارهای معمولی یک موج با مدولاسیون پالسی(pulse-Modulated Waveform) ساده را انتشار می دهند ولی انواع مدولاسیون مناسب دیگری نیز امکان پذیر است حامل پالس ممکن است دارای مدولاسیون فرکانس یا فاز باشد تا سیگنالهای برگشتی پس از دریافت در زمان فشرده شوند. این عمل مزایایی درقدرت تفکیک بالا در فاصله (High Range Resolution) میشود بدون این که احتیاج به پالس باریک کوتاه مدت باشد. روش استفاده از یک پالس مدوله شده طولانی برای دسترسی به قدرت تفکیک بالای یک پالس باریک، اما با انرژی یک پالس طولانی، به نام فشردگی پالس (Pulse Compression) مشهور است.
در این مورد موج پیوسته (CW) را نیز می توان به کاربرد و ازجابجایی تواتر دوپلر. برای جداسازی انعکاس دریافتی از سیگنالرفت و انعکاسهای ناشی از عوامل ناخواسته ساکن(Cluttre) استفاده نمود. با استفاده از موج CW مدوله نشده نمی توان فاصله را تعیین کرد و برای این کار باید مدولاسیون فرکانس یا فاز به کار رود.
2-1-فرم ساده معادله رادار
معادله رادار برد رادار را به مشخصات فرستنده، گیرنده، آنتن، هدف و محیط مربوط می سازد. این معادله نه تنها جهت تعیین حداکثر فاصله هدف تا رادارمفید است بلکه برای فهم عملکرد رادارو پایهای برای طراحی رادار به کار می رود.
در این قسمت فرم ساده معادله رادار ارائه می گردد.
اگر توان فرستنده رادار P1 و آنتن فرستنده ایزوتروپ (Isotropic) (در همه جهات یکسان تشعشع کند) باشد، چگالی توان (Power Density) (توان در واحد سطح) در فاصله R از رادار برابر است با توان فرستنده بر مساحت یک کره فرضی به شعاع R و یا:
(3-1) چگالی توان تشعشعی از آنتن ایزوتروپ
در رادارها از آنتنهای سمت گرا (جهت دار) استفاده میشود تا توان تشعشعی، P1 در یک جهت خاص هدایت گردد. بهره آنتن، G، معیاری از افزایش توان تشعشعی آنتن درجهت هدف نسبت به توان تشعشعی ناشی از یک آنتن ایزوتروپ می باشد و ممکن است به صورت نسبت حداکثر شدت تشعشع ناشی از یک آنتن مورد نظر به شدت تشعشع ناشی از آنتن ایزوتروپ بدون تلفات با همان توان ورودی تعریف گردد. (شدت تشعشع عبارت است از توان تشعشعی در واحدزاویه فضایی در جهت مورد نظر) بنابراین چگالی توان تشعشعی از یک آنتن با بهره G روی هدف برابر است با:
(4-1) = چگالی تشعشعی از آنتن سمت گرا
هدف با مقداری از توان تابش شده تلاقی کرده و مجدداً آن را درجهات مختلف تشعشع می کند مقداری از توان رسیده به هدف که با آن تلاقی کرده و دوباره به سمت رادار تشعشع شده بر حسب سطح مقطع راداری، ، مشخص و طبق رابطه زیر تعریف میشود.
(5-1) = چگالی توان سیگنال برگشتی در محل رادار
در این رابطه که سطح مقطع راداری واحد سطح دارد که مشخصه ای از هر هدف خاص بوده و معیاری از اندازه هدف از دید رادار می باشد. آنتن رادار مقداری از توان بازگشتی از هدف رادریافت می کند. اگر سطح موثر آنتن گیرنده Ae باشد، توان دریافتی توسط رادار برابر است با:
(6-1)
حداکثر برد رادار، فاصله ای است که بالاتر از آن، هدف قابل آشکارسازی نباشد و آن موقعی است که توان دریافتی رادار درست برابر حداقل توان قابل آشکارسازی،، باشد پس:
(7-1)
این شکل اساسی معادله رادار است. توجه گردد که پارامترهای مهم آنتن در این رابطه، بهره فرستندگی و سطح موثر گیرندگی آن می باشند.
در تئوری آنتنها. رابطه بین بهره فرستندگی و سطح موثر گیرندگی به صورت زیر ارائه میشود.
(8-1)
چون در رادارها معمولا آنتن فرستنده و گیرنده یکی می باشد، با جایگذاری معادله فوق در معادله ما قبلی آن ابتدا برای Ae و سپس برای G، معادله رادار را به دو صورت زیر می توان نوشت:
(9-1)
(10-1)
این سه صورت معادله رادار فوق ضرورت احتیاطدر تفسیر معادله رادار را نشان می دهند. برای مثال، از معادل (9-1) ممکن است نتیگه گیری شود که برای رادار متناسب با می باشد، در صورتی که معادله (10-1) وابستگی را مشخص می کند و معادله (7-1) عدم وابستگی فاصله را نسبت به طول موج، نشان می دهد. رابطه صحیح بستگی به این دارد که بهره آنتن نسبت به طول موج ثابت فرض شده است یا نسبت به سطح موثر آن. علاوه بر آن، اعمال محدودیت های دیگر، نظیر ضرورت بررسی دقیقتر یک حجم مشخص از فضا در یک مدت معین می تواند موجب وابستگی دیگری نسبت به طول موج گردد.
این صور ساده شده معادله رادار، به طور کافی مشخصات یک رادار عملی را تشریح نمی کنند. بسیاری از عوامل مهم که در برد رادار موثرند. به طور صریح در معادلههای منظور نشده اند. در علم حداکثر برد رادار خیلی کمتر از مقدار است که از معادلات بالاتر پیش بینی میشود، بعضی اوقات تا حد نصف می باشد. دلائل زیادی برای این کاهش نسبت به عملکرد واقعی وجود دارد که در بخش 2 شرح داده خواهند شد.
عملکرد یک رادار پالس نمونه را میتوان با شمای بلوکی شکل (2-1) تشریح نمود.
شکل(2-1) – شمای بلوکی یک رادار پالسی
فرستنده ممکن است یک نوسان ساز، شبیه یک مگنترون باشد که بوسیله مدولاتور به گونه ای به آن پالس اعمال می گردد (خاموش و روشن میشود) که یک قطار تکراری ازپالسها ایجاد نماید. مگنترون تقریباً از پر استفاده ترین منابع مایکروویو در رادارها میباشد. یک رادار نمونه برای کشف هواپیما در فواصل 100 الی 200 مایل دریایی ممکن است نیاز به توان حداکثری حدود یک مگاوات (یا توان متوسط حدود چند کیلو وات)، پهنای پالسی حدود چند میکروثانیه و تواتر تکرار پالسی حدود چند صد پالسی در ثانیه داشته باشد. شکل موج ایجاد شده توسط فرستنده، به وسیله یک خط انتقال به آنتن منتقل می گردد و از آنجا در فضا منتشر می گردد. معمولاً یک آنتن برای هم فرستندگی و هم گیرندگی به کار می رود، در این صورت گیرنده باید در مقابل صدمات ناشی از توان بالای فرستنده حفظ شود این کار توسط دوپلکسر (Duplexer) انجام می گیرد. وظیفه دیگر دوپلکسرهدایت امواج برگشتی به طرف گیرنده و جلوگیری از رسیدن آن به فرستنده است.
دوپلکسر ممکن است شامل دو لامپ تخلیه گازی یکی به نام TR (Transmit- Receive) (فرستنده- گیرنده) و دیگری ATR (Anti-Transmit-Receive) آنتی فرستنده- گیرنده باشد. TR درزمان ارسال از گیرنده حفاظت می کند و ATR در زمان دریافت، موج برگشتی را به طرف گیرنده هدایت می نماید.سر کولاتورهای فریتی حالت جامد (Solid State Ferrite Circulators) و حفاظت کنندههای گیرنده با لامپ گاز پلاسما TR و یا محدود کننده های دیودی نیز به عنوان دوپلکسر به کار برده میشود.
گیرنده معمولاً ازنوع سوپر هترودین (Super Heterodyne) است. اولین طبقه آن ممکن است یک تقویت کننده کم نویز نظیر یک تقویت کننده پارامتر یا تراتزیستوری کم نویز باشد. لیکن همیشه کاربرد یک تقویت کننده کم نویز در اولین طبقه مناسب رادار نمی باشد. ورودی گیرنده می تواند فقط یک طبقه مخلوط کنده (Mixer) باشد، خصوصاً دررادارهای نظامی که باید در یک محیط پر از نویز کار کنند. با وجودی که یک گیرنده با ورودی و خروجی کم نویز کم نویز خیلی حساس تر است لیکن ورودی مخلوط کننده می تواند دارای محدوده کار (Dynamic Range) بزرگتر، حساسیت کمتر از مقابل اضافه بار و آسیب پذیری کمتر در مقابل تداخل الکترونیکی باشد.
مخلوط کننده و نوسانگر محلی Local Oscillator (LO) سیگنال RF را به فرکانس میانی (IF) تبدیل می کنند. برای نمونه یک تقویت کننده IF برای یک رادار کنترل کننده ترافیک هوایی ممکن است دارای فرکانس مرکزی MHz 30 یا MHz 60 و پهنای باندی حدود یک مگاهرتز باشد. تقویب کننده IF فوق باید نظیر یک فیلتر تطبیق شده طرح گردد به عبارت دیگر تابع تبدیل پاسخ فرکانسی آن – H(f)- باید نسبت پیک سیگنال به توان متوسط نویز در خروجی را ماکزیمم کند و این وقتی اتفاق می افتد که اندازه تابع تبدیل پاسخ فرکانس H(F) برابر اندازه طیف سیگنال برگشتی (S(f)) و طیف فازی فیلتر تطبیق شده اش برابر منهای طیف فازی سیگنال برگشتی باشد در یک رادار که شکل موج سیگنال آن تقریبا یک پالس مستطیلی است وقتی که حاصل ضرب پهنای باند IF یعنی B درپهنای پالس در حدود یک باشد، یعنی مشخصه فیلتر میان گذر IF طرح شده نزدیک به فیلتر تطبیقی خواهد بود.
پس از ماکزیمم کردن نسبت سیگنال به نویز در تقویت کننده IF مدولاسیون پالسی دومین آشکار ساز استخراج و توسط تقویت کننده تصویری به سطحی کخه معمولا روی یک لامپ اشعه کاتدی CRT قابل نمایش باشد تقویت می گردد.
سیگنالهای زمانی هم برای مشخص کردن فاصله صفر روی نمایشگر به کار گرفته میشوند. اطلاعات زاویه ای از جهت آنتن استخراج می گردد. معمولترین فرم نمایشگر لامپ با اشعه کاتدی از نوع PPI (Plan Position Indicator) است ( شکل 3-1 الف) که در مختصات قطبی محل هدف را بر حسب فاصله و زاویه افق (Azimuth) نشان می دهد. نمایش فوق یک نمایش با مدولاسیون شدت (Intensity-Modulated) است به طوری که دامنه خروجی گیرنده شدت شعاع الکترونی را مدوله می کند و شعاع الکترونی از مرکز لامپ به طرف بیرون جاروب میشود. پرتوها همراه با چرخش آنتن تغییر زاویه می دهند. صفحه نشان دهنده B (B-Scope) نمایشگری است شبیه به PPI که مختصات مستطیلی را بجای قطبی برای نمایش دهنده A است که در شکل (3-1ب)نشان داده شده است.
این فرم دامنه هدف (محور yها) را بر حسب فاصله (محور xها) برای یک جهت ثابت نمایش می دهد.
شکل (3-1) –الف) نمایش فاصله بر حسب زاویه روی Ppi
ب) نمایش دامنه بر حسب فاصله روی نمایشگر A
نمایش فوق با مدولاسیون انحراف است. در کاربرد، این نوع نمایش بیشتر مناسب رادار ردیاب تا رادار تجسسی.
شمای بلوکی ارائه شده در شکل (2-1) فرم ساده ای و بسیار از جزئیات در آن حذف شده است فرم فوق شامل دستگاههایی که اغلب در رادار یافت می شوند مثل وسایلی برای جبران سازی خود کار گیرنده در مقابل تغییرات فرکانسی (AFC) یا بهره ای (AGG) یا مداراهایی در گیرنده برای کم کردن تداخل ناشی از رادارهای دیگر و سیگنالهای ناخواسته، یا اتصالات چرخشی در خط انتقال برای ایجاد قابلیت چرخشی آنتن، مدارهایی برای تشخیص هدفهای متحرک از اهداف ساکن ناخواسته (MTI) و فشرده سازی پالس برای رسیدن به قدرت تفکیک بالای پالس کوتاه ولی توسط قدرت یک پالس طولانی نمی شود. در کاربرد رادار بعنوان ردیاب دستگاهی برای تعیین محل زاویه ای هدف متحرک لازم است تا آنتن را به طور خود کار روی هدف قفل کرده و دنبال کند. معمولا دستگاههای نمایش دهندهای نیز برای اطمینان از این که فرستنده شکل مناسب پالس را را سطح قدرت مناسب می دهد و حساسیت گیرنده کاهش نیافته است شامل می شوند. پیش بینی هایی هم ممکن است برای یافتن خرابی تجهیزات بشود تا بتوان مدارهای خراب را براحتی پید و تعویض نمود.
ممکن است بجای نمایش مستقیم سیگنال تصویری خام خارج شده از از رادار تجسسی روی CRT نخست توسط دستگاه آشکارساز و ردگیر خودکار ADT پردازش گردد که منطقه تحت پوشش رادار به سلولهای صفحه، که به طور فاصله و زاویه ازافق منظم شدهاند، تقسیم می کند همه پالسهای برگشتی رسیده به هر سلول را با هم جمع و یک آستانه ایجاد می کند (برپایه مجموع پالسهای دریافتی) که فقط به خروجی های قوی ناشی از برگشتیهای هدف اجازه عبور می دهد و نویز را حذف می کند بدین طریق مسیر هر هدف را مشخص و حفظ می کند و پس از پردازش، اطلاعات را به اپراتور نشان می دهد. عملکرد ADT معمولا توسط تکنولوژی کامپیوتر دیجیتالی قابل انجام است.
نوع معمول آنتن رادار یک آنتن انعکاسی سهموی شکل است که از یک منبع نقطه ای در کانون تغذیه میشود. منعکس کننده سهموی انرژی را در یک شعاع باریک متمرکز می کند- درست نظیر آنچه که یک نورافکن یا چراغ جلو اتومبیل انجام می دهد. شعاع آنتن ممکن است به طور مکانیکی در فضا چرخاندهشود. آنتنهای آرایه ای فازی نیز در رادارها به کار رفته اند. در یک آنتن آرایه ای فازی شعاع تشعشعی بصورت الکترونیکی با تغییر فاز جریان های روی دهانه آنتن در فضا چرخانده می شوند.
صفحه |
عنوان |
|
||
|
چکیده |
|
||
1 |
فصل اول: لامپهای با میدان متقاطع مایکروویوی (Cross field) |
|
||
2 |
مقدمه |
|
||
3 |
1- اسیلاتورهای مگنترون |
|
||
4 |
1-1- مگنترونهای استوانهای |
|
||
6 |
2-1- مگنترون کواکسیالی |
|
||
8 |
3-1- مگنترون با قابلیت تنظیم ولتاژ |
|
||
10 |
4-1- مگنترون کواکسیالی معکوس |
|
||
11 |
5-1- مگنترون کواکسیالی Frequency - Agile |
|
||
13 |
6-1- VANE AND STARP |
|
||
15 |
7-1- Ruising Sun |
|
||
16 |
8-1- injection- Locked |
|
||
16 |
9-1- مگنترون Beacom |
|
||
17 |
2- CFA (Cross Field Ampilifier) |
|
||
20 |
1-2- اصول عملکرد |
|
||
25 |
فصل دوم: لامپهای با پرتو خطی (O- Type) |
|
||
26 |
مقدمه |
|
||
26 |
1- کلایسترونها |
|
||
28 |
1-1- تقویتکننده کلایسترون چند حفرهای (Multi Cavity) |
|
||
29 |
2-1- کلایسترونهای چندپرتوی (MBK) |
|
||
29 |
1-2-1- کلایسترون چند پرتوی گیگاواتی (GMBK) |
|
||
|
30 |
2- لامپ موج رونده (TWT) |
||
|
31 |
1-2- تاریخچة TWT |
||
|
33 |
2-2- اجزای یک TWT |
||
|
35 |
3-2- اساس عملکرد TWT |
||
|
37 |
4-2- کنترل پرتو |
||
|
38 |
5-2- تغییر در ساختار موج آهسته |
||
|
39 |
6-2- لامپهای TWT Couped Cavity |
||
|
40 |
1-6-2- توصیف فیزیکی |
||
|
41 |
2-6-2- اصول کار TWT Couped Cavity |
||
|
43 |
3-6-2- تولید TWT Couped Cavity های جدید |
||
|
47 |
7-2- لامپهای Helix TWT |
||
|
56 |
8-2- TWT های پرقدرت |
||
|
60 |
3- گایروترونهای پالس طولانی و CW |
||
|
61 |
1-3- پیشرفتهای اخیر در تقویتکنندههای گایروکلاسترون موج میلیمتری در NRL |
||
|
62 |
2-3- WARLOC رادار جدید پرقدرت ghz 94 |
||
فصل اول
لامپهای با میدان متقاطع
(Cross - Field) مایکروویوی (M-Type)
مقدمه
در لامپهای با میدان متقاطع (Cross Fielde) میدان مغناطیسی dc و میدان الکتریکی dc بر یکدیگر عمودند. در همه لامپهای CF میدان مغناطیسی dc نقش مستقیمی در فرآیند اندرکنشی RF ایفا میکند.
لامپهای CF نامشان را از این حقیقت که میدان الکتریکی dc و میدان مغناطیسی dc بر یکدیگر عمودند گرفتهاند. در لامپ CF الکترونهایی که توسط کاتد ساطع میشوند بوسیله میدان الکتریکی شتاب داده میشوند و سرعت میگیرند. اما همانطور که با ادامه مسیر سرعتشان بیشتر میشود توسط میدان مغناطیسی خم میشوند. اگر یک میدان RF در مدار آند به کار برده شود الکترونهایی که در طی اعمال میدان کاهنده وارد مدار شوند کند میشوند و مقداری از انرژی خود را به میدان RF میدهند. در نتیجه سرعتشان کاهش مییابد و این الکترونهای با سرعت کمتر در میدان الکتریکی dc که به میزان کافی دور هست تا ضرورتاً همان سرعت قبلی را دوباره بدست بیاورند طی مسیر میکنند. بدلیل کنش اندرکنشهای میدان متقاطع فقط آن الکترونهایی که انرژی کافی به میدان RF دادهاند میتوانند تمام مسیر تا آند را طی کنند. این خصیصه لامپهای CF را نسبتاً مفید میسازد. آن الکترونهایی که در طی اعمال میدان شتابدهنده وارد مدار میشوند بر حسب دریافت انرژی کافی از میدان RF شتاب داده میشوند و به سمت کاتد باز میگردند. این بمباران برگشتی در کاتد گرما ایجاد میکند و راندمان کار را کاهش میدهد.
در این فصل چندین لامپ CF را که عموماً به کار برده میشوند مورد مطالعه قرار میدهیم.
Hull در سال 1921 مگنترون را اختراع کرد. اما این وسیله تاحدود دهه 1940 تنها یک وسیله آزمایشگاهی جالب بود. در طول جنگ جهانی دوم نیازی فوری به مولدهای ماکروویوی پرقدرت برای فرستندههای رادار منجر به توسعه سریع مگنترون شد. همه مگنترونها شامل بعضی اشکال آند و کاتد که در یک میدان مغناطیسی در میان یک میدان الکتریکی بین آند و کاتد کار میکنند میباشند. به دلیل میدان تقاطع بین آندو کاتد الکترونهایی که از کاتد ساطع میشوند تحتتأثیر میدان متقاطع مسیرهایی منحنیشکل را طی میکنند.
اگر میدان مغناطیسی dc به اندازه کافی قوی باشد الکترونها به آند نخواهند رسید ولی درعوض به کاتد باز میگردند. در نتیجه جریان آند قطع میشود. مگنترونها را میتان به سه نوع طبقهبندی کرد:
این نوع مگنترون از یک مقاومت منفی بین دو قسمت آند استفاده میکند.
این نوع مگنترون تحت تأثیر عمل سنکرون کردن یک جزء متناوب میدان الکتریکی و نوسان پریودیک الکترونها در یک مسیر مستقیم با میدان عمل میکند.
این نوع مگنترون به اندرکنش الکترونها با میدان الکترومغناطیسی رونده با سرعت خطی بستگی دارد. این نوع از لامپها به صورت ساده به عنوان مگنترون نامیده میشود.
مگنترونها با مقاومت منفی معمولاً در فرکانسهای زیر ناحیه مایکروویوی کار میکنند. اگرچه مگنترونهای سیکلوترون فرکانس در فرکانس ناحیه مایکروویوی کار میکنند، قدرت خروجی آنها بسیار کم است (حدود 1 وات در GHZ 3) و راندمان آنها بسیار کم است. (حدود 10% در نوع آند دونیم شده و 1% در نوع تکآندی) بنابراین دو نوع اول مگنترونها در این نوشتار مورد توجه نیستند.
مگنترونهای استوانهای
دیاگرام شماتیکی اسیلاتور مگنترون استوانهای در شکل زیر نشان داده میشود. این نوع مگنترون، مگنترون قراردادی[2] نیز نامیده میشود.
در مگنترون استوانهای چندین حفره به شکافها متصل شدهاند و ولتاژ dc V0 بین کاتد و آند اعمال میشود. چگالی شار مغناطیسی B0 در راستای محور Z است. وقتی که ولتاژ dc و شار مغناطیسی به درستی تنظیم شوند الکترونها مسیرهای دایروی را در فضای آند- کاتد تحت نیروی ترکیبی میدان الکتریکی و مغناطیسی طی میکند.
برای سالهای بسیار مگنترونها منابع پرقدرتی در فرکانسهایی به بزرگی GHZ 70 بودهاند. رادار نظامی از مگنترونهای موج رونده قراردادی برای تولید پالسهای RF با پیک قدرت بالا استفاده میکند. هیچوسیله مایکروویوی دیگری نمیتواند همانطور که مگنترونهای قراردادی میتوانند عمل مگنترون را با همان اندازه، وزن، ولتاژ و محدوده راندمان انجام دهد. در حال حاضر، مگنترون میتواند پیک قدرت خروجی تا KW 800 میرسد. راندمان بسیار بالاست و از 40 تا 70% تغییر میکند.
مگنترون کواکسیالی[3]
مگنترون کواکسیالی از ترکیب یک ساختار رزوناتوری آند که توسط یک حفره با Q بالا که در مورد TE011 کار میکنند احاطه شده است تشکیل شده است.
شیارهایی که در پشت دیواره حفرههای متناوب ساختار رزوناتوری آند قرار دارند به طور محکمی میدانهای الکتریکی این رزوناتورها را با حفره احاطهکننده کوپل میکنند. در عمل مود میدانهای الکتریکی در همه حفرههای دیگر هم فاز هستند و بنابراین آنها در جهت یکسان با حفره احاطهکننده کوپل میشوند. در نتیجه حفره کواکسیالی محیطی مگنترون را در مورد مطلوب تثبیت میکند. در مورد TE011 مطلوب میدانهای الکتریکی مسیری دایروی را در داخل حفره طی میکنند و در دیوارههای حفره به صفر کاهش مییابند. جریان در مورد TE011 در دیوارههای حفره در مسیرهای دایروی حول محور لامپ جریان دارند. مودهای غیرمطلوب توسط تضعیفکننده در داخل استوانه داخلی شیاردار نزدیک انتهاهای شیارهای کوپلینگ میرا میشوند. مکانیزم تنظیم ساده و قابل اعتماد است. رزوناتور آند مگنترون کواکسیالی میتواند بزرگتر و با پیچیدگی کمتری نسبت به مگنترون قراردادی باشد. بنابراین بارگذاری کاتد کمتر است و شیبهای ولتاژ کاهش داده میشوند.
1-2-1- مگنترونهای کواکسیالی شرکت Litton
Product Number |
Band |
Frequency GHz |
Peak Power Kw |
Duty Cycle |
L-4570 |
C |
5.4-5.88 |
250 |
0.0013 |
L-4469 |
X |
8.5-9.6 |
200 |
0.001 |
L-4936 |
X |
7.8-8.5 |
20 |
0.0012 |
L-4972 |
X |
8.5-9.6 |
20 |
0.0012 |
L-4575 |
X |
8.5-9.6 |
200 |
0.001 |
L-4593 |
X |
8.5-9.6 |
250 |
0.0005 |
L-4590 |
X |
8.7-9.4 |
200 |
0.001 |
L-4770 |
X |
9.0-9.16 |
70 |
0.00066 |
L-4791 |
X |
9.0-9.2 |
80 |
0.0011 |
L-4581 |
X |
9.0-9.6 |
220 |
0.001 |
L-4979 |
X |
9.05-10.0 |
100 |
0.001 |
L-4666 |
X |
9.16-9.34 |
350 |
0.001 |
L-4583 A |
X |
9.2-9.55 |
200 |
0.001 |
L-5190 |
X |
9.24 |
90 |
0.001 |
L-5362 B |
X |
9.345 |
10 |
0.001 |
L-5274 B |
X |
9.345 |
7.5 |
0.001 |
L-4652 B |
X |
9.345 |
8.7 |
0.001 |
L-4704 |
X |
9.345 |
8.7 |
0.001 |
مگنترون با قابلیت تنظیم ولتاژ[4]
مگنترون با قابلیت تنظیم ولتاژ یک اسیلاتور باند وسیع با فرکانس متغیر با تغییر ولتاژ اعمال شده بین آندوسل[5] است. همانطور که در شکل زیر نشان داده میشود پرتو الکتریکی از یک کاتد استوانهای کوتاه از یک انتهای دستگاه ساطع میشود.
الکترونها توسط میدانهای الکتریکی مغناطیس به شکل یک پرتو توخالی درمیآیند و سپس به طور اساسی از کاتد به بیرون فرستاده میشود. سپس پرتو الکترونی به ناحیه بین سل و کاتد وارد میشوند. پرتو با سرعتی که توسط میدان مغناطیسی محوری و ولتاژ dc اعمال شده بین آند و سل کنترل میشود حول سل میگردد.
مگنترون با ولتاژ قابل تنظیم از یک رزوناتور با Q کم استفاده میکند و پهنای باند آن در سطوح قدرت کم از 50% تجاوز میکند. در مورد ، فرآیند دستهشدن پرتو توخالی در رزوناتور رخ میدهد و فرکانس نوسان توسط سرعت چرخشی پرتو الکترونی تعیین میشود. به عبارت دیگر فرکنش نوسان را میتوان با تغییر ولتاژ dc اعمال شده بین آند و سل کنترل کرد.
در سطوح قدرت بالا و فرکانسهای بالا درصد پهنای باند محدود است، در حالیکه در سطوح قدرت کم و فرکانسهای بالا پهنای باند ممکن است به 70% برسد.
1-3-1- مگنترون قابل تنظیم[6] ساخت شرکت TMD
Duty Cycle Max |
Tuning Range MHZ |
پیک قدرت KW |
فرکانس GHZ |
001/0 |
1000 |
200 |
5/9-5/8 |
0015/0 |
50 |
100 |
2/9-9 |
0015/0 |
200 |
100 |
5/9-1/9 |
0015/0 |
200 |
100 |
4/9-3/9 |
2-3-1- مگنترون با فرکانس ثابت[7] ساخت شرکت TMD
Duty Cycle Max |
پیک قدرت KW |
فرکانس GHZ |
001/0 |
3 |
24/9-21/9 |
0015/0 |
100 |
27/9-22/9 |
001/0 |
100 |
39/9-35/9 |
0015/0 |
50 |
17-16 |
مگنترون کواکسیالی معکوس
مگنترون را میتوان با آند و کاتد معکوس ساخت. یعنی اینکه کاتد آند را احاطه کند. در مگنترون کواکسیالی معکوس حفره در داخل یک استوانه شیاردار قرار میگیرد و آرایه پره رزوناتور در خارج آن قرار گرفته است. کاتد یک حلقه حول آند تشکیل میدهد. شکل زیر دیاگرام شماتیکی مگنترون کواکسیالی را نشان میدهد.
مگنترون کواکسیالی Frequency- Agile
مگنترون کواکسیالی Frequency Agile با مگنترون قابل تنظیم استاندارد متفاوت است. Frequency Agility (FA) یک مگنترون کواکسیالی به صورت قابلیت تنظیم فرکانس خروجی رادار با سرعت به اندازه کافی بالا برای ایجاد تغییر فرکانسی پالس به پالس است، به طوری که این تغییر بزرگتر از مقدار لازم موثر برای خنثی کردن وابستگی اکوهای مجاور رادار باشد تعریف میشود.
مگنترون Frequency – Agile به همراه مدارهای مجتمع گیرنده مناسب میتواند جرقهزنی[8] هدف را کاهش میدهد، قابلیت تشخیص هدف را در یک محیط شلوغ افزایش دهد و مقاومت در برابر اقدامهای متقابل الکترونیکی (ECM) را افزایش دهد. افزایش جدا سازی فرکانسی پالس به پالس بیشتر، شکل بیشتر در مرکز قرار دادن فرستنده پارازیتی در فرکانس رادار روی خواهد داد که این کار برای تداخل موثر با عملکرد سیستم صورت میگیرد.
1-5-1- مگنترونهای Frequency Agile شرکت Litton
Product Number |
Band |
Frequency GHz |
Agility Rate Hz |
Agility Range MHz |
Peak Power Kw |
Duty Cycle |
L-4771 |
X |
9.05 |
25 |
215 |
200 |
0.001 |
L-4736 |
X |
9.1-9.5 |
75 |
30 |
75 |
0.001 |
L-4683 |
X |
9.35 |
0 |
250 |
250 |
0.001 |
L-4798 |
X |
9.375 |
75 |
40 |
100 |
0.001 |
L-4799 |
X |
9.375 |
75 |
40 |
100 |
0.001 |
L-4528 |
Ku |
15.60 |
0 |
100 |
100 |
0.001 |
L-4752 B |
Ku |
16.85 |
60 |
80 |
50 |
0.0007 |
L-4525 |
Ku |
16.20 |
0 |
250 |
75 |
0.0008 |
L-4770 |
Ku |
16.0-17.0 |
200 |
25 |
55 |
0.0010 |
L-4754 |
Ku |
16.0-17.0 |
200 |
25 |
55 |
0.001 |
L-4527 |
Ku |
16.50 |
0 |
300 |
65 |
0.0007 |
2-5-1- مگنترونهای Frequency Agile شرکت TMD
Duty Cycle Max |
Tuning Range MKZ |
پیک قدرت KW |
فرکانس GHZ |
0015/0 |
450 |
100 |
5/9-5/8 |
0013/0 |
450 |
200 |
2/9-5/8 |
0013/0 |
450 |
200 |
4/9-7/8 |
0013/0 |
450 |
200 |
5/9-7/8 |
0011/0 |
100 |
80 |
5/9-9/8 |
0015/0 |
450 |
100 |
5/9-9 |
0015/0 |
450 |
100 |
5/9-9 |
0015/0 |
450 |
100 |
3/9-1/9 |
0013/0 |
200 |
70 |
17-16 |
0012/0 |
* |
80 |
باند Ku |
با برگشت به جنگ جهانی دوم مدار Vane and strap اولین مدار مگنترون مدرن آن روز بود. Vane and strap تعامل بعدی ترتیب حفره و شیار (hole and slot) بود که کارآیی کمتری داشت و از مشکلات ناپایداری مد صدمه میدید.
مگنترون Vene and strap همانطور که از اسمش برمیآید، عمل انتخاب مدش را با بستن یا وصل کردن پرههای متناوب با تکه سیمهای دایروی شکل که نوار[9] نامیده میشوند انجام میدهد. ساختار رزوناتور شبیه بسیاری از مدارهای رزوناتور نیمموج دارای مدهای نوسانی چندگانه است.
1-6-1- مگنترونهای Vane and strap شرکت Litton
Product Number |
Band |
Frequency GHz |
Peak Power Kw |
Duty Cycle |
L-3858 |
S |
2.45 |
2.5 |
CONTINUOUS |
L-4933 |
S |
2.72 |
480 |
0 |
L-4932 |
S |
2.76 |
480 |
0.0007 |
L-4931 |
S |
2.8 |
480 |
0.0007 |
L-4919 |
S |
2.805 |
4500 |
0.001 |
L-4830 |
S |
2.84 |
480 |
0.0007 |
L-4939 |
S |
2.88 |
480 |
0.0007 |
L-4928 |
S |
2.9-3.1 |
1000 |
0.001 |
L-4678 |
C |
3.9-4.1 |
350 |
0.001 |
L-4620 |
C |
4.5-5.1 |
250 |
0.00125 |
L-4727 |
C |
5.4 |
85 |
0.0012 |
7158 B |
C |
5.45-5.825 |
250 |
0.0006 |
6344 A |
C |
5.45-5.25 |
176 |
0.00085 |
L-5080 |
C |
5.45-5.825 |
250 |
0.001 |
7156 A |
C |
5.45-5.825 |
228 |
0.0009 |
L-4701 |
C |
6.8-7.3 |
300 |
0.001 |
L-3108 A |
X |
8.5-9.6 |
65 |
0.001 |
6543 |
X |
8.5-9.6 |
65 |
0.001 |
6543 A |
X |
8.5-9.6 |
85 |
0.001 |
L-4193 A |
X |
8.5-9.6 |
200 |
0.001 |
مدار Rising sun نام خود را از ظاهر مقطع رزوناتور گرفته است. رزوناتورها متناوباً با یک قطر مشترک داخلی بزرگ و کوچک میشوند. این ساختار از طراحی الکتریکی یک سیستم رزوناتوری دوگانه کوپل شده منتج میشوند.
اگرچه ساختارهای Rising sun 40 قدمت دارند اما به اندازه مگنترونهای کواکسیالی و Vane and strap موردتوجه نیستند چون در باندهای میلیمتری تقاضا زیاد نیست. ساختارهای Rising sun هزینه کمی نسبت به مدار Vane and Strap در GHZ 100 دارند. Q این مدار نسبتاً کم است.
1-7-1- مگنترونهای Rising sun شرکت Litton
Product Number |
Band |
Frequency GHz |
Peak Power Kw |
Duty Cycle |
L-4154 B |
Ka |
24.25 |
40 |
0.0003 |
L-4054 A |
Ka |
34.85 |
88 |
0.0008 |
|
Ka |
34.85 |
124 |
0.0004 |
L-4064 E |
Ka |
34.85 |
125 |
0.0004 |
L-4516 A |
Ka |
34.7-34.93 |
70 |
0.0007 |
|
Ka |
34.7-34.93 |
125 |
0.0003 |
مگنترونهای Injectipn - Locked به عنوان جانشین عملی برای TWTها و کلایسترونها در کاربردهایی که انسجام مورد نیاز است عمل میکنند.
این مگنترونها از نظر هزینه نسبت به لامپهای TWT موثرترند. علاوه بر این ترکیب نادر اندازه فشرده و کارایی خوب هم از مزایای این مگنترونها است.
مفهوم Injectipn - Locked نسبتاً ساده است. یک سینگنال با سطح کم به طور مستقیم به مدار رزوناس یک اسیلاتور پرقدرت Free running داده میشود.
اگر فرکانس منبع به اندازه کافی به فرکانس Free running اسیلاتور نزدیک باشد و دامنه سیگنال به اندازه کافی باشد وسیله پرقدرت در یک پهنای باند معین دارای پایداری فرکانس و فازی میشود. در مورد یک مگنترون Injectipn - Locked انرژی از طریق یک سیر کولاتور به داخل آند کوچک میشود.
مگنترونهای Beacon
مگنترونهای Beacon (مگنترونهای قراردادی مینیاتوری) پیک قدرت خروجی KW 5/3 را تولید میکنند، در حالیکه وزن آنها از 2 پوند است. این وسایل برای استفاده در جاهایی که منابع خیلی فشرده و لتاژ کمقدرت پالسی نیاز است ایدهآل هستند. نظیر هواپیمایی، موشک، ماهواره یا سیستمهای Doppler . بیشتر مگنترونهای Beacon شیفت فرکانسی ناچیزی دارند و کارایی با طول عمر زیاد در سختترین شرایط محیطی و دمایی از خود نشان میدهند.
1-9-1- مگنترونهای Beacon شرکت Litton
Product Number |
Band |
Frequency GHz |
Peak Power Watts |
Duty Cycle |
L-4850 |
C |
4.4-4.8 |
900 |
0.002 |
L-4846 |
C |
5.4-5.9 |
350 |
0.002 |
L-4847 |
C |
5.4-5.9 |
540 |
0.000 |
L-4844 |
C |
5.4-5.9 |
600 |
0.002 |
L-4848 |
C |
5.4-5.9 |
600 |
0.002 |
L-4855 |
C |
5.4-5.9 |
600 |
0.001 |
L-4841 |
C |
5.4-5.9 |
900 |
0.001 |
L-4854 |
C |
5.4-5.9 |
900 |
0.001 |
L-4851 |
C |
5.4-5.9 |
1500 |
0.000 |
L-4843 |
C |
5.4-5.9 |
4500 |
0.001 |
L-4832 |
X |
8.8-9.5 |
400 |
0.000 |
L-4834 |
X |
8.8-9.5 |
475 |
0.000 |
L-4839 |
X |
8.8-9.5 |
400 |
0.001 |
L-4833 |
X |
8.8-9.5 |
700 |
0.000 |
L-4831 |
X |
8.8-9.5 |
500 |
0.001 |
L-4837 |
X |
9.2-9.55 |
560 |
0.002 |
L-4766 |
Ku |
16.2-16.3 |
560 |
0.000 |
تقویتکننده با میدان متقاطع (CFA) پیامد وجود مگنترون است. میتوان CFAها را براسا مد عملکردشان به صورت انواع موج جلورونده و موج و موجعقبرونده گروهبندی کرد و یا براساس منبع جریان الکترونی آنها به صورت انواع emitting sole یا injected-beam طبقهبندی کرد. گروه اول به جهت فاز و سرعت گروه انرژی در مدار مایکروویوی مربوط است. چون جریان الکترون به نیروهای میدان الکترونی RF واکنش میدهد. رفتار سرعت فاز با فرکانس اولین موضوع مورد علاقه است. گروه دوم بر روشی که با آن الکترونها به ناحیه اندرکنش میرسند و چگونه کنترل میشوند تاکید میکند
در مورد موج پیشرو، اغلب ساختار موج آهسته نوع مارپیچی به عنوان مدار مایکروویوی برای تقویتکننده با میدان متقاطع انتخاب میشود. در مورد موج عقبرونده خط Strap یک انتخاب رضایتمندانه را نمایش میدهد. ساختار تقویتکننده با موج متقاطع Strap در شکل زیر نشان داده میشود.
در لامپ emitting-sole در پاسخ به نیروهای میدان الکتریکی در فضای بین کاتد و آند جریان از کاتد خارج میشود. مقدار جریان تابعی از ابعاد، ولتاژ اعمالی و خواص ساطع شدن از کاتد میباشد. در لامپ injected-beam پرتو الکترونی در یک تفنگ جداگانه تولید میشود و به داخل ناحیه اندرکنش تزریق میشود.
شکلهای اندرکنش مدار- پرتو در لامپهای emitting-sole و injected-beam مشابه هستند. الکترونهای فازی مطلوب به طرف آند که به طور مثبت پلاریزه شده ادامه مسیر میدهند تا سرانجام جذب شوند. در حالیکه الکترونهای فازی غیرمطلوب به طرف الکترود منفی پلاریزه شده حرکت میکنند.
در اندرکنش پرتو خطی همانطور که در لامپهای TWT بیان کردیم جریان الکترون ابتدا توسط یک تفنگ الکتریکی شتاب میگیرند تا به سرعت dc کامل برسند. سرعت dc تقریباً برابر سرعت فازی محوری میدان RF در ساختار موج آهسته است. بعد از اینکه کنشاندرکنش رخ داد، الکترون باقیمانده با یک سرعت با متوسط کم ناحیه اندرکنش را ترک میکند. تفاوت سرعت، انرژی RF تولید شده از مدار ماکروویوی را توجیه میکند. در CFA الکترون در معرض نیروی میدان الکتریکی، نیروی میدان مغناطیسی و نیروی میدان الکتریکی میدان RF ، حتی در معرض نیروی بار دیگر الکترونها قرار میگیرد. آخرین نیرو به دلیل پیچیدگی معمولاً در مطالعات آنالیتیک در نظر گرفته نمیشود.
تحتتأثیر سه نیرو، الکترون در مسیر حلزونی در جهتهای هم پتانسیل حرکت میکند. شکل زیر طرح جریان الکترونی در CFA را با تکنیکهای کامپیوتری نشان میدهد.
تقویتکننده با میدان متقاطع CFA با بهره قدرت کم یا متوسط، پهنای باند متوسط، راندمان بالا، تقویتکنندگی اشباع شده، اندازه کوچک و وزن کم مشخص میشود. این خواص باعث میشوند ک از CFA در سیستمهای الکترونیکی بسیاری از مخابرات فضایی با قدرت کم و قابلیت اطمینان بالا گرفته تا رادار پالسی همزمان با قدرت متوسط بالا در حد چند مگاوات استفاده میشود.
[1] Split - Anode
[2] Conventional
[3] Coaxial Magnetron
[4] Volltage - Tunable Magnetron
[5] Sole
[6] Tunable Magnetron
[7] FIXD FREWUENCY Magnerton
[8] Scintillation
[9] Vane
تاریخچه کارخانه برق تا به امروز
بخش یک:تاریخچه
بخش دوم:حقوق و دستمزد
بخش سوم:طبقه بندی شرکت
بخش چهارم:فعالیت مالی ترازنامه
اگر کسی بخواهد که تاریخ علم الکتریسیته را تا قرن ششم قبل از میلاد بکشا ند. بر او خرده نمیتوان گرفت زیرا در آن عصر کهربا و مغناطیس و برخی از خاصیتهای این دو ماده شناخته شده بود و این سخن از طا لس ملطی[1] روایت شده است که گفته بود «مغناطیس در خود روحی دارد، چه آهن را به جنبش در می آورد[2].»
اما در واقع الکتریسیته از تاریخ 1785 میلادی که کولن[3] قانون اصلی الکتریسیته ساکن را یافت و شباهت بسیار نزدیک آن را با قانون جاذبة عمومی نشان داد[4] آغاز میشود.
از این زمان تا سال 1871 که گرم ماشین برقی خود را اختراع کرد 86 سال طول کشید. انرژی، استعداد یک سیستم برای انجام دادن کار خارجی است[5]. تأثیر گذاری هر عامل بر محیط اطرا فش به همین استعداد بستگی دارد. در میان تأثیر گذاران بر محیط، انسان از این امتیاز شگرف بر خوردار است. که میتواند با به کار بردن تمهیداتی، حاملهای انرژی را به خد مت خود در آورد و از استعداد کارزایی آنها در راههای مطلوب خودش سود ببرد.
انسان این مهم را به اختراع دستگاههای لازم تحقق بخشیده است. این دستگاهها واسطهای هستند که گونه خاصی از انرژی را به گونه دیگر تبدیل میکند به نحوی که از نظر کاربرد قابل استفاده و مطلوب باشد.
ماشینهای ساده مانند اهرم، چرخ، اره، چکش و سطح شیب دار از دیرباز توسط بشر شناخته شده بودند و کار آنها اساساً تغییر شکل انرژی مکانیکی حاصل از نیروی عضلانی بود. با گذ شت زمان و متنوع شدن نیاز بشر به انرژی انواع دیگری از ماشینها که تبدیلات پیچیده تری را انجام میدادند اختراع شد.
ماشینهای تازه، علاوه بر آنکه استفاده از انرژی عضلانی انسان را متنوعتر و کار آمدتر ساختند، توانستند منابع دیگری در بیرون از وجود انسان را نیز مهار کنند و به خدمت او در آورند.
ماشینهای بافندگی دستی، آسیابهای بادی و آبی و کشتیهای بادبانی را می توان از این زمره محسوب داشت.
دستیابی بدین گونه منابع انرژی، گام بزرگی در راه فراتر رفتن انسان از محدودة امکانات بدنی وی بشمار میرفت. ولی چون سیستمهای بکار رفته، نسبت به انرژی قابل استحصال از آنها بسیار حجیم بودند، ماشینها هم میبایست به همان نسبت حجیم و بزرگ باشند و همین امر محدودیتهای بسیاری را بر کم و کیف و کارائی ماشینها تحمل می کرد.
بنابراین، توجه دانشمندان به ساخت ماشینهایی که بتوانند منابع انرژی متراکم را به کار گیرند معطوف شد. اختراع ماشین بخار در سال 1764 میلادی توسط جیمز وات[6]، منشأ تحولی سریع و شدید در صنعت گردید. وجه تمایز این ماشین جدید با ماشینهای قبلی در این بود که با حجم بسیار مختصری میتوانست انرژی متراکم در سوخت را به انرژی از نوع دلخواه (مکانیکی) تبدیل کند.
استفاده از ماشین بخار در وسائط نقلیه و کارخانهها به سرعت پیشرفت نمود. در کارخانه ها، با سود جستن از یک محور انتقال انرژی و با کمک تعدادی چرخ فلکه و تسمه، انرژی مکانیکی را از ماشین بخار در یا فت و بین دستگاههای مصرف کننده توزیع می کردند و با این روش توانستند انرژی حاصل از ناشین بخار را مهار سازند.
ماشین بخار تا 140 سال پس از اختراع آن، یکه تاز میدان بود و در عین حال، تلاش در راه دستیابی به ماشینهای کار آمدتر ادامه داشت.مثلاً :
1-2- نخستین کارخانه برق شهری در ایران
بی تردید، پرسابقهترین و نام آورترین فرد در میان بنیاد گران صنعت برق در ایران را باید مرحوم حاج حسین امین الضرب (مهدوی) فرزند حاج حسن امین الضرب دانست. او نخستین کسی بود که با کسب امتیاز نامةمعتبر اقدام به تأسیس کارخانة برق شهری در ایران کرد و با توجه به شرایط زمان، جمعیت و نیاز مصرف،مولدهای مناسب وارد کشور کرد و در تهران به کار انداخت.
آن شادروان در سال 1246 هجری شمسی دیده به جهان گشود و در 28 آذر سال 1311 بر اثر سکته در گذشت. وی در دورة اول مجلس شورای ملی به نمایندگی انتخاب شد و نایب رئیس مجلس گردید و در دورة ششم هم از تهران به نمایندگی رسید. علاوه بر اینها مدتی هم ریاست اتاق تجارت را بر عهده داشت.
چنانکه از امتیاز نامة حاج امین الضرب بر میآید، امتیاز کارخانههای برق، آجر سازی و تجاری تؤاماً گرفته شده بود. کارخانة آجر سازی، ابتدای جادة شهر ری در جنوب غربی میدان شوش احداث شد و به بهره برداری رسید. آجرهای محصول این کارخانه کاملاً شبیه آجرهای مشبک سفالی امروزی بود، ولی به علت نبودن ملات سیمان مشکل کلی ساختمانها و شیوههای رایج ساختمان سازی در آن زمان و همچنین گرانی آجرهای تولید کارخانه در مقابل ارزانی اجرت کارگران خشت مال، آجرسازی ماشینی در این کارخانه چندان دوامی نیافت وبسیار زود تعطیل گردید، اما از کورة بلند آن سالها برای پخت آجرها معمولی استفاده میشد و میتوان گفت که این کوره، بعدها به صورت الگویی برای احداث دیگر کورههای آجرپزی درآمد.
2-2- برقراری انشعاب و نحوه وصول مطالبات
با توجه به اعلان تاسیس کارخانه چراغ برق، تأمین لوازم الکتریکی و سیم کشی انشعاب و ساختمانها باید توسط کارکنان کارخانه انجام میشد. چون نه تنها در آن زمان بلکه بیست سال بعد هم شخص یا شرکتی اقدام به واردات و فروش لوازم الکتریکی ننمود و بعلاوه به هیچ وجه تخصصی هم برای اینکه در مملکت وجود نداشت. به این منظور لوازم مورد نیاز برای برقراری انشعاب و سیم کشی داخلی منازل و سایر اماکن و حتی لامپ و سرپیچ تهیه و نصب میشد و برای وصول هزینههای مربوطه در دو سال اولیه کار بخط و امضاء مدیر کارخانه که شخصی فرانسوی بنام هرمیه بود فاکتوری (قبض) نوشته و برای وصول به مشتری ارائه می شد.
بهای هریک از لوازم طبق فاکتورهای موجود رقم قابل ملاحظهای بوده، مثلاً لامپ 16 شمعی 5 قران بود و تعویض لامپ با پرداخت بهای آن هر سه ماه یکبار توسط کارخانه انجام میشد. بهای هر دستگاه کنتور نیز 280 قران بود و به دلیل گرانی بعضاً کنتور را کرایه میدادهاند.
در شروع کار حتی در منازل هم انشعاباتی بدون کنتور و از طریق لامپ شماری دائر میگردید و بهای برق براساس لامپ شماری برای پنج تا هفت ساعتی که کارخانه کار میکرد محاسبه و دریافت میشد و برای کسی هم امکان استفاده بیشتر نبود. از طرفی لوازم و تخصص کاری انحصاراً در اختیار کارخانه بود، البته بعد از چند سال که کنتور افزایش ارزانتر به مقدار کافی وارد شد در تمام منازل کنتور نصب گردید، ولی مغازهها میتوانستند از دو طریق یعنی نصب کنتور و یا لامپ شماری استفاده کنند.
سالهای بعد در خیابان چراغ برق مقابل کارخانه برق شخصی بنام حسن ضرابی شروع به واردات لوازم الکتریکی کرد و روی تابلوی مغازه خود نوشته بود اولین وارد کنندة لوازم الکتریکی.
لامپها در آن زمان عموماً 16، 25، 32، و بندرت 100 شمعی بودند و حدود ده دستگاه چراغ آرک که به شکل قوس الکتریکی کار میکرد نیز وارد شده بود که بیشتر برای مراسم و مبادین مورد استفاده قرار میگرفت (یک دستگاه از این چراغها بر روی سر در کارخانه در عکس دسته جمعی افتتاحیه دیده میشود) .
باید توجه داشت که تا حدود 30 سال بعد از تاسیس کارخانه برق، امین الضرب تنها مصرف برق، روشنایی بود. 1310 بادبزن برقی و در سال 1318، رادیو و یخچال وارد بازار شد.
برای نمونه در قبض مصرف برق بنام مهمانخانه مرکزی (کازانچیان) از طریق محاسبه شماره کنتور کرایهای، برای 431 هکتووات 20/96 قران مطالبه بود. از آنجائی که برق در آن زمان کالای بسیار گرانبهائی بوده واحد اندازه گیری ده برابر کوچکتر از امروز یعنی هکتو وات ساعت بوده، و کنتورها غالباً بر این اساس ساخته میشدند.
بهای برق بازاء هر کیلو وات 2/0 قران یعنی کیلو واتی 2 قران بود (بهای تمام شده امروزی برق حدود یکصد ریال برای هر کیلو وات ساعت است) و علت اساسی بهای بسیار زیاد برق در آن زمان گرانی سوخت، تکنولوژی پائین، راندمان کم، نیاز به سرمایه زیاد و بهره وری کم بوده است.
برای وصول بهای برق مصرفی مغازههای بدون کنتور حدود شش نفر تحصیلدار از نیم ساعت به غروب مانده شروع به جمع آوری پول چراغ طبق صورت تنظیمی میدادند. دو ساعت از شب گذشته دخل را تحویل دفتر شبانه مینمودند. ولی برای منازل اعم از با کنتور یا بدون کنتور و مغازههای با کنتور ماهیانه قبض صادر میشد و با مراجعه به منازل یا مغازهها وجه دریافت می شد، وصول این پول کار سادهای نبود و بعضاً با مراجعات مکرر وصول میشد و گاهی نیز اصولاً وصول نمیشد.
جالب آنکه در شرایطی که وضع مالی کارخانه خوب نبود به کارمندان،برابر حقوقشان قبض برق یا فاکتور تحویل میدادند.
1-3- صنعت برق در برنامه اول عمرانی کشور
در اولین سالهای بعد از سال 1320 هجری شمسیی نظر به اشغال ایران توسط قوای خارجی و اثرات ناشی از آن، توسعه صنعت برق به کندی صورت گرفت. در این سالها که همزمان با ادامه جنگ جهانی دوم و ویران شده بسیاری از کارخانهها سازنده لوازم و تجهیزان مختلف از جمله مولد برق در سراسر جهان بود، صنعت برق در ایران نیز نمیتوانست از این بحران جهانی به دور باشد و در نتیجه پیشرفت قابل توجهی در این زمینه صورت نگرفت. با این وجود برای تأمین برق کشور اقدام به خرید و نصب چهار دستگاه مولد 2000 کیلو واتی ( در مجموع به قدرت 8000 کیلو وات) در محل شرکت برق منطقهای فعلی تهران (میدان شهدا) شد که در مهرماه سال 1327 بهره برداری از آن آغاز شد.
احداث این نیروگاه و حتی استفاده از نیروی مولد برق کارخانههای دولتی از جمله سلطنت آباد، سیمان ری، سیلو، دخانیات و راه آهن نیز تکافوی پاسخگویی به نیازهای برق تهران را نمیکرد. چنانکه در زمستان سال 1328 کمبود نیروی برق در تهران به طور کامل محسوس شد و به همین خاطر مسئولان پس از مطالعه و بررسیهای لازم در سالهای 1332 و 1333 اقدام به خرید سه دستگاه مولد دیزلی 1300 کیلو واتی و در مجموع به قدرت 3900 کیلو وات از کارخانه «نردبرگ» آمریکا به مبلغ 500000 دلار نمودند .
این مولدها در فاصلة سالهای 1334 و 1335 مورد بهره برداری قرار گرفتند.
در طی این مدت در برخی از شهرها و روستاهای بزرگ، شهرداریها و یا بخش خصوصی به طور مستقل اقدام به نصب مولد و احداث شبکه توزیع برق نمودند. در این سالها به منظور رفع مشکلات ناشی از جنگ جهانی دوم و جبران عقب افتادگیهای امور کشور از جمله صنعت برق، اقدامات گستردهای به عمل آمد و نظام اقتصادی کشور با پیاده شدن برنامههای عمرانی، بصورت برنامه ریزی شده و منظم آغاز گردید.
در برنامه اول عمرانی کشور که هفت ساله در نظر گرفته شده بود و از مهر ماه سال 1327 به اجراء گذاشته شد، هدف اصلی در توسعه صنعت برق، تامین مصارف خانگی و روشنایی شهرها و فراهم آوردن رفاه اجتماعی بوده است. دراین برنامه مبلغ 250 میلیون ریال برای خرید و مولدهای برق هزینه شده است. در طول برنامه مذکور، سازمان برنامه مولدهای برق دیزلی 50، 100 و 150 کیلو واتی را خریداری نمود و یا کارمزد و بهره 3 درصد به شرکتهای برق خصوصی و شهرداریها فروخت. در این برنامه کمکهای سازمان برنامه محدود به تقاطی بود که مؤسسههای برق آنها قدرت پرداخت 50 درصد سهم سرمایه گذرای برق را دارا باشند. در نتیجه توسعه صنعت برق در برنامه اول عمرانی تابع امکانات و نیاز جاری و آینده شهرها بود.
در اواخر برنامه اول عمرانی قدرت نصب شده نامی نیروگاههای برق کشور برابر 40 مگاوات و میزان تولید انرژی برق نزدیک به 200 میلیون کیلو وات ساعت بود. در این برنامه اقدامات بسیار محدودی برای ایجاد نیروگاههای برق آبی، بخاری و گازی نیز صورت گرفت و با نصب یک توربین بر روی رودخانه شوشتر با ژنراتوری به قدرت 500 کیلو وات، استفاده از نیروی برق آبی در خوزستان آغاز گردید.
2-3- صنعت برق در برنامه دوم عمرانی:
در این برنامه که از مهر ماه سال 1334 تا مهر ماه سال 1341 ادامه یافت، اجرای طرحهای مربوط به گسترش و ایجاد شبکههای برق به عنوان یک فعالیت عمران شهری در جهت بهبود وضع زندگی مردم در برنامه گنجانده شد. هدفهای اصلی در این برنامه بر پایه محورهای زیر استوار بود :
برای تحقق اهداف فوق، کارشناسان داخلی و خارجی پیشنهاد داده بودند که محدودة جغرافیایی کشور به چهار منطقه تقسیم شده و برای هر منطقه با توجه به شرایط خاص آن منطقه، برنامه جداگانهای برای توسعه تأسیسات برق تنظیم گردیده و به مورد اجراء گذاشته شود. این چهار منطقه عبارت بودند از :
برنامه دیگری که در طی سالهای برنامه دوم عمرانی کشور آغاز گردید شروع کار ساختمان سدهای بزرگ از قبیل سدهای دز، امیر کبیر و سفید رود و سپس احداث نیروگاههای برق – آبی در آنها به شرح زیر بود :
هدف این بود که عملیات اجرائی سدهای فوق درسالهای اولیه برنامه سوم عمرانی کشور پایان یافته و ظرفیت نیروگاههای برق آبی کشور راکد بسیار ناچیز و غیر قابل ذکر بود به حدود 250 مگاوات برسد، و در آینده نیز به موازات افزایش نیاز به نیروی برق، ظرفیت این نیروگاهها به تدریج افزایش یابد.
3-3- صنعت برق در برنامه سوم عمرانی :
در برنامه سوم عمرانی کشور که از مهرماه سال 1341 به مدت 5 سال و نیم به اجراء گذاشته شده بود به نقش صنعت برق در تقویت زیر بنای اقتصادی اهمیت زیادی داده شد و ضمن آنکه تأمین برق برای مصارف صنعتی در درجه اول اهمیت قرار داشت، روشنائی شهرها و مصارف خانگی نیز از نظر دور نمانده و برنامه ریزیهایی به منظور تأمین رفاه اجتماعی صورت گرفته بود.
[1]. Thales of Miletos
[2] - تاریخ علم، جرج سارتن، ترجمه احمد آرام .
[3] . Charles Augustion Coulomb
[4] - تاریخ صنایع و اختراعات، پی یر روسو، ترجمه حسن صفاری .
[5] - تعبیر از ماکس پلانک Max Plant
[6] - James Watt .
[7] - Nikolaus August Otto .
[8] - Rudolf Diesel .
در اجتماع حاضر دنیا با توجه به روند سریع و رو به رشد صنایع خودرو سازی، بحثهای گوناگون کیفی و کمی خودروها باعث شده، سازندگان با سلیقه های متنوع مشتریان خود روبروه شوند که در راستای تولید خودرو، وسایل و امکانات رفاهی فراوانی راجهت عرضه محصولات خود به خودرو بیفزایند. با توجه به اینکه اغلب وسایل مورد بحث الکتریکی بوده و محتاج منبع عظیمی از نیرو می باشد و باطریها جوابگوی میزان مصرف بالای مصرف کننده ها نیستند، نیاز به مولد نیروی الکتریکی مناسب جهت راه اندازی وسایل الکتریکی و حتی شارژ باطری بسیار ضروری بوده ، در همین راستا مولدهای برق با نام دینام ( مولد برق DC ) تولید گشت که تا حدی جوابگوی نیاز خودرو و وسایل ضروری آن مانند کویل، چراغهای جلو و عقب، بوق و شارژ باطری بود ولی وسایل رفاهی مانند کولر، بخاری، شیشه بالابر برقی، پروژکتورهای اضافی، در بعضی موارد یخچال خودرو و غیره مصرف بسیار بالایی داشته که سازندگان بالاجبار رو به ساخت مولدهای AC (آلترناتور) آوردند که کاملا نیاز آنها را برآورده می کرد.
امروز در صنایع خودروسازی دنیا دیگر خبری از ساخت دینام نیست. بلکه همه سازنده ها از آلترناتور با میزان جریاندهی دلخواه خود استفاده می کنند.
توضیحات مربوط به دینام و آلترناتور در قسمتهای مختلف بازگو خواهد شد.
فصل اول : دینام
دینام مولد جریان مستقیم می باشد که بطور کلی از قطعات زیر تشکیل می گردد.
شکل
1-براکت |
7-بوش |
13- واشر نمدی |
19- آرمیچر |
2-بوش برنزی |
8-بلبرینگ |
14-ذغال |
20-رینگ |
3-واشر |
9-تخت |
15-نگهدارنده واشر نمدی |
21-واشر نگهدارنده بلبرینگ |
4-بالشکتها |
10-یاتاقان براکت جلو |
16-پیچهای بلند |
22-رینگ فشاری لاستیکی |
5-بدنه دینام |
11-مهره و واشر |
17-کموتاتور، |
واشر نمدی |
|
|
کلکتور |
|
6-محور آرمیچر |
12-ترمینال |
18-پیچ کفشک |
درپوش جلو |
بررسی عملکرد مدار ساده دینام
از حرکت دادن یک سیم هادی در میدان مغناطیسی به طریقی که خطوط قوای میدان مغناطیسی را قطع کند، نیروی محرکه ای القاء می شود که این نیرو به وسیله آمپرمتر در هادی قابل تشخیص است. با تغییر جهت حرکت هادی جهت حرکت عقربه آمپرمتر نیز تغییر می کند. اگر سیم هادی در جهتی حرکت کند حرکت آن با خطوط قوا موازی باشد، هیچ نیروی محرکه ای در آن القاء نمی شود.
در دینام حرکت هادی بصورت دورانی است. حرکت دورانی هادی به این صورت قابل انجام است که سیم هادی بصورت قاب در می آید. جریان ایجاد شده در قاب بصورت متناوب خواهد بود که در زمان اندازه گیری آن به وسیله آمپرمتر، عقربه آمپرمتر بین صفر منفی و مثبت در نوسان است.
برای تبدیل ولتاژ متناوب به ولتاژ یکسو، حلقه هادی را به دو نیم حلقه تبدیل می کنند که بین نیم حلقه ها عایق می شود. آنگاه ذغال روی حلقه ها قرار می دهند که جریان را از طرف (ذغال مثبت) میگیرد و به مصرف کننده انتقال می دهد. ذغال دیگر مدار جریان را مسدود می کند. به دو نیم حلقه ای که به منظور یکسو سازی جریان، نسبت به هم عایق بندی شده اند کلکتور (کموتاتور) می گویند.
ساختمان یک دینام ساده
در ساده ترین صورت دینام فقط یک کلاف یا یک سیم پیچ و دو تکه کلکتور به کار رفته است. در این دینام جریان لازم برای بالشتکها از ذغال مثبت تامین می شود، یعنی مقداری از جریان تولید شده دینام برای مغناطیس کردن قطبها به مصرف می رسد. چنین دینامی را خود تحریک گویند.
در چنین دینامهایی شدت نوسانات ولتاژ زیاد است و برای کاهش دادن آن بجای استفاده از یک کلاف سیم پیچ از کلافهای متعدد استفاده کنند و مجموعه کلافها را در بدنه آرمیچر قرار دهند و در میدان مغناطیسی به دوران در می آورند.
نوسانات بوجود آمده در واقع همان منحنی هایی هستند که از چرخش هادی در جریان خطوط قوا بوجود می آیند. با اضافه شدن تعداد سیم پیچ، تعداد منحنیها در یک دوره گردش آرمیچر آنقدر زیاد می شود که تواتر آنها حالت خط مستقیم را بوجود می آورد.
در نتیجه ازدیاد حلقه های سیم پیچ آرمیچر، منحنی ولتاژ و جریان ایجاد شده به خطوط مستقیم نزدیکتر می شود و این حالت است که به آن کم کردن نوسانات ولتاژ دینام می گویند.
افزایش ولتاژ خروجی دینام
برای افزایش ولتاژ خروجی دینام، یعنی رساندن آن به حدی که بتواند پاسخگوی نیاز مصرف کننده ها باشد، به نسبت لازم عوامل زیر باید افزایش یابد.
1-طول سیم
2-سرعت حرکت آمیچر
3-شدت میدان قطبین
4-زاویه بین خطوط میدان و مسیر حرکت
در حرکت دورانی، مسیر هادی بین صفر تا 360 درجه است و نمی توان آن را افزایش داد، اما سرعت حرکت آرمیچر تابع سرعت موتور است و به شرایط کار موتور بستگی دارد. شدت میدان قطبین (میدان مغناطیسی ) تابع قدرت خروجی دینام است. با چنین وضعیتی برای افزایش ولتاژ و جریان خروجی دینام بهترین کار ازدیاد طول سیم کلافهای آرمیچر است.
در دینامیهای 6 ولتی در حدود 8 دور سیم بدور شیار آرمیچر پیچیده می شود که این کار به خاطر ازدیاد طول سیم انجام می گیرد. در دینامهای 12 ولتی پیچش در بیش از 10 دور انجام می گیرد.
آفتامات (رگولاتور)
رگولاتور (آفتامات) در مدار شارژ وظایفی را بعهده دارد که این وظایف عبارتند از :
ساختمان آفتامات (رله ولتاژ)
رله ولتاژ دارای یک هسته آهنی با چندین دور سیم پیچ است که آن را بطور موازی پیچیده اند. روی هسته یک جفت پلاتین تعبیه شده که در حالت عادی بسته است.
جریان مصرفی بالشتکهای دینام و سیم اتصال بدنه خارجی از ذغال مثبت گرفته می شود و پس از تغذیه قطبها به F آفتامات می رود و در حالت عادی که ولتاژ خروجی دینام کم است، از طریق پلاتین ها اتصال بدنه می شود. با افزایش دور موتور ولتاژ دینام نیز بالا می رود و همزمان ولتاژ موثر بر سیم پیچ رله ولتاژ افزایش می یابد. زمانی که ولتاژ تولید شده دینام از حد معینی تجاوز کند نیروی کشش هسته بیش از نیروی فنر پلاتین متحرک می شود و در نتیجه هسته پلاتین متحرک را جذب می کند. با باز شدن پلاتینهای رله ولتاژ، اتصال بدنه قطبین به وسیله مقاومت کامل می شود. افت مقاومت در مدار قطبها باعث کم شدن جریان مصرفی بالشتکها شده، در نتیجه شدت میدان مغناطیسی تضعیف می گردد و ولتاژ خروجی دینام کم می شود. این کاهش ولتاژ باعث می گردد که هسته رله ولتاژ نیروی خود را از دست بدهد و فنر آن پلاتین متحرک را بکشد و با پلاتین ثابت تماس دهد و مجددا جریان میدان از طریق پلاتینها اتصال بدنه شود. عمل قطع و وصل پلاتینها در ثانیه چندین بار انجام می شود و به این ترتیب مقدار ولتاژ در حد لازم تثبیت می گردد.
در دینامهایی که اتصال بدنه داخلی است، جریان D آفتامات به پلاتینهای رله ولتاژ به میدان دینام فرستاده می شود و در دینام اتصال بدنه می شود. در زمان باز شدن پلاتینهای رله ولتاژ از طریق مقاومت جریان به میدان وارد می شود و مقدار آن کاهش می یابد. آفتامات نیسان از نوع اتصال بدنه داخلی است.
عملکرد دینام در حالت واقعی
زمانیکه استارت زده می شود و موتور شروع بکار می نماید، این چرخش توسط تسمه دینام به پروانه دینام انتقال پیدا کرده و باعث چرخش آرمیچر دینام می گردد. هسته های مغناطیسی موجود بر روی هسته دینام که ایجاد میدان قوی مغناطیسی می نمایند توسط آرمیچر، این میدانها قطع شده و باعث القاء جریان در داخل آرمیچر می گردد. این جریان از طریق کموتاتور، یا کلکتور به ذغالها رسیده و از آنجا به باطری و مصرف کننده ها می رسد.
با توجه به عملکرد ساده دینام براحتی می توان پی به معایب آن برد که این معایب عبارتند از :
1-این سیستم به دور بالای موتور جهت چرخاندن آرمیچر و القاء جریان داخل سیم پیچهای آرمیچر احتیاج دارد.
2-با توجه به گرفتن جریان بالا از سر جاروبکهای ذغال و کلکتور این امر باعث سیاه شدن کلکتور و پایین آمدن عمر مفید ذغال و در نتیجه کل دینام می گردد.
3-آفتامات دینام حداقل دارای سه رله (رله جریان، رله ولتاژ و رله قطع و وصل ) می باشد که هر کدام منحصرا عملیات ویژه ای را از قبیل تنظیم ولتاژ، جریان و غیره انجام می دهند که این امر باعث بالا رفتن هزینه ساخت دینام و حساسیت بالای آفتامات می گردد که در صورت بهم خوردن تنظیم آفتامات صدمات شدیدی به آفتامات و دینام وارد می گردد.
4-سرویس و نگهداری مشکل دینام، بازدید ذغالها و کلکتور بعلاوه هزینه مونتاژ و دمونتاژ و نصب مجدد دینام به روی خودرو از دیگر معایب دینام می باشد.
5-با توجه به وجود هسته های مغناطیسی، آرمیچری با جریان بالا تولید می گردد که باعث حجیم شدن و بالا رفتن وزن دینام می گردد. این عیب از معایب منحصر به فرد دینام می باشد. تنها مزیت دینام این است که مولد DC بوده و همخوانی نزدیکی با باطری موجود در خودرو دارد، ولی تنظیم مشکل آفتامات حساس دینام سازندگان را بسوی ساخت آلترناتور سوق می دهد.
فصل دوم
1-براکت عقب |
8-براکت جلو |
2-آفتامات |
9-پروانه یا پنکه |
3-استاتور |
10-تسمه |
4-سیم پیچی استاتور |
11-پولی |
5-مجموعه یاتاقان بندی عقب |
12-رکتی فایر (دیودهای یکسو کننده ) |
6-روتور |
13-بوش |
7-مجموعه یاتاقان بندی جلو |
14-ذغالها |
عملکرد آلترناتور
زمانی که استارت زده می شود و موتور شروع بکار می کند، این چرخش توسط تسمه به پروانه آلترناتور انتقال می یابد وباعث چرخش روتور که از طریق آفتامات مغناطیسی شده است می گردد. این میدان مغناطیسی دوار توسط سیم پیچهای استاتور قطع شده، باعث ایجاد جریان داخل استاتور می گردد که از طریق رکتی فایر (یکسو کننده قدرت) بصورت جریان یکسو شده به باطری و مصرف کننده ها می رسد.
مزایای آلترناتور نسبت به دینام
2-جریان جاری در استاتور توسط رکتی فایز یکسو شده و با کابلشوهای قوی به باطری و مصرف کننده ها می رسد. این امر باعث می شود هرگز جرقه یا گرمای شدید حاصل از اتصالات ضعیف بوجود نیاید و آلترناتور سالم بماند.
3-آفتامات آلترناتور دارای دو رله جریان و قطع و وصل بوده که فقط جهت تغذیه روتور با مصرف حداکثر سه آمپر بوده که آسیبی به روتور و آفتامات نمی رساند.
4-سرویس و نگهداری آلترناتور با توجه به مصرف پایین روتور نسبت به دینام هزینه کمتری را در بردارد، زیرا قطعات آلترناتور بسیار ساده با بازدهی بالا می باشد.
5-کم بودن حجم و وزن استاتور و روتور و کوچکتر بودن یکسو کننده ها باعث پایین آمدن حجم و وزن آلترناتورگشته که سازنده ها رغبت بیشتری برای ساخت آلترناتور با هزینه کم و بازدهی فراوان نشان می دهند.
6-جدیدا با پیشرفت وسایل الکتریکی حجم آفتاماتهای آلترناتور بقدری کم شده است که آنرا داخل خود آلترناتور تعبیه می نمایند که این امر باعث کاهش فضای اشغالی در سیستم موتور خودرو می گردد.
منحنی مقایسه دینام و آلترناتور.
آلترناتور در دورهای کم آمپر بیشتری نسبت به دینام تولید می نماید. بطوریکه دیده می شود آمپر خروجی آلترناتور کمی پایین تر از دور آرام تولید می شود، در حالی که در دینام آمپر مورد نیاز در دوری بالاتر از آزاد گردی موتوز بوجود می آید. سطح هاشور بین دو منحنی رجحان آلترناتور بر دینام را نشان می دهد.
آلترناتور سه فاز با روتور دو قطبی
اگر بجای یک سیم پیچ از سه سیم پیچ استفاده کنیم در در یک دور گردش روتور سه منحنی ولتاژ تولید می شود که به آن ولتاژ متناوب سه فاز می گویند. در آلترناتور سه فاز روتور دو قطبی می باشد، بنابراین فاصله سیم پیچی یک طرف کلاف نسبت به طرف دیگرش 180 درجه است به این دلیل که وقتی یک طرف کلاف در مقابل N قرار گیرد طرف دیگرش در مقابل قطب S می باشد.
فصل سوم : آلترناتور نیسان جونیور 2000
آلترناتور مورد بحث ما مربوط به خودرو نیسان جونیور 2000 می باشد که در حال حاضر در کشورمان توسط خودروسازی زامیاد مونتاژ و به بازار عرضه می گردد. موتور این خودرو که آلترناتور بر روی آن نصب شده در شرکت مگاموتور مونتاژ گشته و شرکت الکتروشار تنها تأمین کننده آلترناتور نیسان در کشور می باشد که وظیفه تأمین این قطعه را بعهده دارد.
مشخصات فنی
این آلترناتور بطول 157mm و ارتفاع 179mm که دارای سه پایه به ضخامت 13mm و یک پولی به قطر 69mm بوده که در موتور نیسان جونیور با کد (P-1 ) مشخص گردیده و عملکرد آن تولید مقدار جریان الکتریسیته لازم جهت کارکرد موتور، مصرف کننده ها و شارژ باطری می باشد. ولتاژ تولید شده آلترناتور که توسط آفتامات تنظیم می شود برابر با 13.5V و حداقل جریان 35A می باشد.
بخش اول
قطعاتی که آلترناتور نیسان جونیور را تشکیل می دهند عبارتند از :
1-براکت پشتی و جلویی : این دو قسمت پوسته اصلی آلترناتور را تشکیل می دهد که قطعات را در بر می گیرد جنس براکت از آلومینیوم A413-Minex می باشد.
براکت جلویی از قطعات زیر تشکیل شده است.
1-بلبرینگ
2-صفحه نگهدارنده بلبرینگ که از جنس ورق آهن ST-12 می باشد.
پیچ m5×17 به همراه واشر تخت A5×10
2-استاتور : کار استاتور بدین صورت می باشد که سیمهای استاتور میدان مغناطیسی حاصل از گردش روتور را قطع کرده و دارای جریان AC گشته، پس از عبور از رکتی فایر و یکسو شدن جهت شارژ باطری و استفاده لوازم برقی خودرو مورد استفاده قرار می گیرد. سیم پیچی استاتور بصورت دو طبقه دوبل می باشد که به صورت سه فاز و ستاره بسته می شود. برای سیم پیچی از سیم 0.85 استفاده می کنند. هسته استاتور 36 شیار می باشد. استاتور خود از قسمتهای زیر تشکیل می گردد.
1-لمینیشن : تعداد لمینیشنها 21 عدد می باشد و جنس آن نیز از ورق آهن ST-12 به ضخامت 1mm می باشد.
2-عایق روی سیمها : این عایقها وظیفه جلوگیری از بیرون زدن کلافها و اتصال بدنه را به عهده دارند. جنس این عایقها از فیبر استخوانی الیاف دار با ضخامت 1mm می باشد.
3-عایق زیری سیمها : این عایق تنها وظیفه جلوگیری از اتصال بدنه را به عهده دارد و جنس آن از مایلار با ضخامت 0.25 میلی متر می باشد.
محاسبات سیم بندی استاتور
تعداد شیارهای استاتور به تعداد قطبهای روتور و تعداد فاز آلترناتور بستگی دارد. تعداد قطبها × تعداد فاز = تعداد شیار استاتور
در آلترناتور نیسان جونیور که روتور آن دارای 12 قطب است (6 قطب N و 6 قطب S) و برق سه فاز تولید می نماید تعداد شیارهای استاتور برابر است با
36= 12×3 = تعداد شیار استاتور نیسان جونیور
زاویه دو شیار مجاور : زاویه دو شیاز مجاور بستگی به تعداد شیارهای استاتور دارد. درجه زاویه دو شیار مجاور آلترناتور نیسان جونیور
زاویه سیم پیچی در استاتور نیسان : زاویه سیم پیچی در استاتور بستگی به تعداد قطبها دارد.
زاویه سیم پیچی در آلترناتور نیسان جونیور
ساختمانهای چوبی
مقدمه:
پیش از به وجود آمدن خانه و مسکن از مصالح بنائی انسانهایی که در کناره های جنگل زندگی می کردند برای رهایی از خطر حیوانات از کلاف بندی های کوچک و بزرگ به شکل ترکیبی از آلاچیق ساده و پوششهای گیاهی در جوانب آن جهت دیواره ها و بطور کلی سرپناه به وجود می آورده اند تا از گزند حیوانات وحشی در امام باشند. پس از تکامل زندگی، معماری پدید آمده که در شکلهای مختلف و از مصالح گوناگون نظیر سنگ، خشت و آجر جهت اسکلت سازی بنا در فرمهای مطلوب استفاده شده است. به طور کلی بنا به موقعیت زمان و نسبت به نوع سلیقه تزیینات در نماسازی داخلی و خارجی نیز به وجود آمده است.
در کاوشهای باستان شناسی که در طبقات سوم تپه های سیلک کاشان انجام شده، وجود پوششهای سقف چوبی از معماری هزاره سوم قبل از میلاد حکایت می کند. همچنین در اکتشافات دیگر باستان شناسی که از شهر سوخته در کناره رود هیرمند که به علت وقوع زمین لرزه در زیر خاک مدفون شده، سقفهای چوبی و نعل درگاه دربها و پنجره ها و تیرهای حمال و باربر در زیر پله ها جهت استفادة طبقه دوم بناها از تکامل معماری و کاربرد موثر چوب سخن می گوید.
در بسیاری از مکتوبات محققان رشته های معماری جهان آمده است که آثار تخت جمشید و کاخهای هفده گانه هخامنشی که از آثار معماری عظیم در جهان می باشد، حکایت از این دارد که در تعدادی از این کاخها از ستونهای چوبی مرتفع و قطور همراه با سرستونهای جالب و کلاف کشی پلها سود برده شده است و در پوششهای سقف آنها نیز از چوبهای مقاوم سدر و انواع دیگر به نام آسمانه استفاده گردیده.
در این بناها تزیینات چوبی و کله گاوسازیها مورد توجه بوده. زیرا که چوب هم مقاوم و هم شکل پذیر می باشد و اجرای آن در زمان کوتاه نسبت به انواع سنگی آن به وجود می آید. در کاخهای ساسانی از چوب در نماسازیهای داخلی و دربهای بزرگ و در کلاف بندیها و اجرای طاقها استفاده شده است. در دوران صفویه از بناهای چوبی و کلاف کشی آن جهت اسکلت بندی و سپس نماسازیهای خارجی و در برخی موارد قسمتهای داخلی نیز به شکلهای مطلوب جهت کاخهای عالی قاپو – چهل ستون و عمارت هشت بهشت در اصفهان استفاده شده.
علاوه بر استخوان بندی، از تزئینات بسیار زیبای چوبی در قابسازی سقفها به شکل کارهای بسیار ظریف گره و همچنین پنجره های مشبک گره درودگران و درهای منبت و معجرها (جانپناه) استفاده فراوان شده که تا امروز باقی مانده و مانند گوهری بر تارک معماری جهان می درخشد. شکل 371-372-373-374)
ایجاد ساختمانهای چوبی در دورانهای معاصر نیز به شکلهای مختلف مورد توجه بوده است و در زمان حاضر بناهای چوبی جدا از گرایشهای سنتی ساخته می شوند. ساکنین بومی در حواشی جنگل به علت وجود چوب فراوان در مناطق شمال و کم بودن مصالح دیگر ساختمانی از چوب استفاده فراوان میکنند همچنین در بناهای چوبی مدرن که در مواردی اجرای سنتی در آنها نیز حاکم می باشد از چوب استفاده فراوان می کنند.
طرح و روابط در بناهای چوبی
بنای چوبی به شکلهای ساده کلبه های جنگلی و مسکونی کوچک در حواشی جنگل، همچنین بناهای مسکونی در روستاها و شهرکهای کوچک و بزرگ ساخته می شوند. مسلماً در بناهای مسکونی در روستاها و شهرکهای کوچک و بزرگ ساخته می شوند. مسلماً در بناهای کوچک طرح بسیار ساده بوده. اما در ساختمانهای مسکونی چوبی بزرگ یک طبقه با توجه به مرتفع بودن آنها از زمین طبیعی بنا می گردد در مواردی در اصطلاح محلی طبقه کوتاه همکف «زیرزمین» نامیده می شود. در بناهای دو طبقه طرحهای سنتی برابر با نیاز و خواسته های زندگی پرجمعیت با فضاهایی در یک راستا و مواردی به شکل مجموعه با توجه به روابط فضاهای متداخل در یکدیگر به وجود می آید. در این طرحها به وسیله راهرو، هال، اطاق نشیمن، خواب، تالار (پذیرایی)، انباری و در مواردی آشپزخانه نیز در مجموعه فضاها ساخته می شود. به طور کلی ارتباط آشپزخانه با بنا بیشتر به شکل منفرد با رعایت فاصله از بنای مسکونی خواهد بود. این فاصله کوتاه بیشتر به خاطر پیشگیری از خطر آتش سوزی می باشد.
بالکن: در بناهای مسکونی یک طبقه داشتن ایوان سرپوشیده و در بناهای دوطبقه بالکن عریض سرتاسری سرپوشیده یکی از خواسته های اصلی طرح می باشد. معمولاً ایوان و بالکن در جهت اصلی بنا مورد نظر خواهد بود. در مواردی اجرای ایوان در دو و یا سه طرف و در طرحهای خاص در چهار طرف بنا و فضاها قرار می گیرد. معمولاً فاصله تیرها در ایوان بین 2/1 تا 5/1 متر و در مواردی ستونهای چوبی ایوان در امتداد ستونهای فضا واقع می شود. وجود ایوان و بالکن سرپوشیده سبب پیشگیری آب باران به داخل فضاها می شود. ضمناً وجود ایوان سرپوشیده مقداری وزش مستقیم باد را به داخل فضاها کاهش می دهد.
پنجره و در واشو در بناهای چوبی: معمولاً وجود پنجره در جهت جنوب ساختمان مورد توجه می باشد. در این حالت تابش خورشید در تابستان به درون اطاق کم و محدود خواهد بود. اما در زمستان نفوذ اشعه و تابش خورشید به داخل فضا به خوبی انجام می گردد. بجز ضلع جنوبی از اضلاع شرقی و غربی نیز جهت نورگیر و پنجره استفاده می شود. به طور کلی استقرار پنجره در ضلع شمالی بنا بسیار کم بوده و این به سبب نفوذ بخار آب دریا در فصول سال بویژه تابستان می باشد که به وسیله وزش باد حاصل می گردد. (شکل 375-376)
اثر باد در اسکلت ساختمانی چوبی: در طراحی بناهای چوبی «جهت وزش باد» مورد توجه می باشد. از این رو اساس اسکلت سازی خرپا بیشتر به شکل سنتوی می باشد. به طور کلی خرپاهای مثلثی و یا دو طرفه در جهت مخالف باد سبب شده که اسکلت از جا کنده شود و در مواردی موجب تخریب بنا می گردد. (شکل 377)
فضاهای منفرد: رعایت انبارهای بزرگ، اطاق تکی و بخصوص توالت در گوشه حیاط از ضوابط بنا می باشد. در مواردی اجرای توالت در فاصله نزدیک ساختمان نیز مورد توجه می باشد.
مکانهای الزامی در فضاها: در بناهای چوبی، طاقچه و رف در بین ستونهای چوبی ساخته می شود اینگونه بناها با رعایت فاصله از دیوار و بر اساسی خاص، دودکش اجاق جهت آشپزخانه بوجود می آید که بعداً به آن می پردازیم.
سکوسازی جهت آشپزخانه نیز با مصالح چوبی می باشد. به علت وجود چوب فراوان در منطقه، بخاریهای گلین و قطور با تورفتگی که در اصطلاح محلی به آن «کله» می گویند، با رعایت فاصله از دیوارها در فضاهای نشیمن و بخصوص در تالار ساخته می شود تا در زمستان مورد استفاده بگیرد. ضمناً از این بخاری ها، جهت پخت و پز نیز استفاده می گردد. چون دود، سبکتر از هوا می باشد. از دریچه بالای پنجره از فضای ساختمان خارج خواهد شد. با شرایط خاص و با توجه به اصول ایمنی میتوان برای اینگونه ساختمانها، بخاری دیواری نیز ساخت. چگونگی ایجاد دودکش آنها را بعداً بررسی خواهیم کرد.
نماسازیهای ترکیبی: تزیین و آراستن اینگونه بناها، بستگی به وضعیت و توان مالی صاحبان آن دارد.
این تزیینتن به ستونهای خراطی شده، سر ستون سازی، پل کشی با طرحهای برجسته و نقوش دار، کلافبندیهای زیبا، لمبه کوبی در زیر سقفهای ایوان و اطاقها، قاب سازیها جهت فضا، مشبک بندی درب و پنجره، کارهای جالب هندسی، تنکه سازی به شکل برجسته، همچنین منبت و گره سازی برروی در و پنجره های چوبی بخصوص طره سازی در پیش آمدگی به شکلهای مختلف و مطلوب ساخته شده که امروزه نیز از آنها به شکلهای سنتی یتا در فرمهای جدید استفاده می شود. (شکل الف-378 و ب-378 تا 381)
معایب و محاسن بناهای چوبی
الف- معایب: چوب عنصری بدشت آسیب پذیر است، بویژه در مقابل نفوذ رطوبت فرسوده می شود. رطوبت در ابتدا باعث سفیدک زدن مصالح چوبی شده و شرایط برای رشد باکتریهای مضر آماده می گردد و ازدیاد آنها سبب کپک زدن چوب و به مرور پوسیده شدن آن می شود. این رطوبت از زمین و یا مکانهای تماس با زمین حاصل می شود و این پوسیدگی سبب ناپایداری ستونها و اجزاء دیگر بناهای چوبی شده که از عمر مفید بنا می کاهد و امنیت آن را تهدید می کند. از این رو برای پیشگیری از نفوذ رطوبت به ریشه بناهای چوبی، باید موارد زیر را مورد توجه قرار داد:
در تابستان می توان از وسایل خنک کننده یا تعبیة پنجره هایی در جوانب بنا جهت کوران هوا و تهویه استفاده کرد.
توجه: رعایت پیش آمدگی پوشش سقف به طوری که قسمتی از ارتفاع بنا را زیر پوشش بگیرد، هم در گرمای تابستان و هم در سرمای زمستان مؤثر خواهد بود.
ب: محاسن
تهیه چوب
قبل از اجرای ساختمانهای چوبی – چه در اجرای سنتی و چه در اجرای پیشرفته بایستی به نکاتی توجه داشت.
الف: داشتن مصالح مرغوب که عبارتست از چوب مقاوم و خشک
ب: وسایل کار
ج: کارگر ماهر
وجود چوب سالم که در به وجود آوردن یک بنای چوبی از اهمیت خاص برخوردار می باشد.
بطور کلی چوبهای مورد استفاده در ساختمانهای چوبی از نظر مقاومت دسته بندی می شوند و هر یک کاربرد خاص دارند. چوبهای مناسب برای بناهای چوبی به این شرح است: شمشاد، انجیلی، ممرز، راش، توسکا، پلت، خرمندی، کرات، ملچ و گردو که ذیلاً بروش تهیه آن می پردازیم:
خشک کردن چوب: چوب به دو روش مکانیکی (با بخار آب گرم و گرمای داغ) و یا به شکل طبیعی خشک می شود که بحث طبیعی و سنتی آن مورد نظر ما خواهد بود. به طوری که اشاره شد، قطع درخت باید در فصل زمستان انجام شود. برای بناهای چوبی تیرهای یکنواخت و قائم قطع شده و به دو ترتیب افقی و قائم نگهداری می شوند.
روش افقی: 1- سرشاخه در راستای تیر از آن جدا می گردد و سپس محل های مذکور به علاوه به دو سر تیر گل مالی شده تا کپک زدگی در مکانهای مذکور به وجود نیاید.
2- در مکانی مرتفع و مسطح زیر سری جهت دو سر و قسمت میانی تیرها خوابانیده می شود. چنانچه جهت این کار از چهار تراش استفاده شود به علت یکنواختی سطح، پیچیدگی در تیرها به وجود نمی آید.
3- تیرها با رعایت سرشاخه گذاری یکنواخت در بین آنها در جوار یکدیگر خوابانیده می شوند.
توجه 1: فاصله گذاری با رعایت سرشاخه ها، سبب حرکت هوا در اطراف تیرها شده و موجب می شود تا سریعتر خشک گردند.
توجه 2: پوشش روی تیرها با رعایت سرپوش به ترتیبی که بارش باران و برف بر آنها نفوذ نداشته باشد انجام می شوند.
چنانچه خشک کردن آنها در فضای سرپوشیده انجام گردد اصولی خواهد بود.
روش قائم: 1- در این حالت تیرها به شکل عمودی و متکی به یکدیگر در محلی مستقر می شود این روش بیشتر به خاطر نداشتن محوطه و متکی به یکدیگر در محلی مستقر می شود این روش بیشتر به خاطر نداشتن محوطه و مکان خواهد بود. در این حالت اتکای تیرها بر پهلوی یکدیگر می باشد که تیرهای میانی را درگیر می کند. اما در تیرهای کناری به علت آزاد بودن آنها خطر پیچشی وجود دارد.
2- چنانچه اطراف ستونها تسمه کشی شود، حالت پیچشی از تیرهای آزاد گرفته می شود. ضمناً به علت این که تیرها در ناحیه انتهایی و سر در تنگ بوده و در ناحیه پا به علت ایستایی به شکل مورب واقع می شود، به همین سبب امکان پیچش در آنها وجود خواهد داشت.
3- به طور کلی چنانچه تیری قبل از خشک شدن دارای خمیدگی باشد، می توان دو سر آن را تنگ بسته و با استقرار تیرهای عمودی در ناحیه خمیدگی تیر، پس از مدتی آن را به حالت مستقیم برگردانیم. مسلماً پس از خشک شدن چوب برگشت خمیدگی به حال اول وجود نخواهد داشت.
4- به طور کلی در این حالت نیز اگر تیرها در محل سرپوشیده قائم انبار شود به مراتب زودتر خشک شده و در مقابل بارندگیها مصون خواهد بود.
5-در انبار کردن چوب به شکل عمودی نفوذ هوا در چوبهای میانی کم بوده که در نتیجه خشک شدن آنها طولانی تر از روش افقی خواهد بود. به طور کلی خشک شدن چوب به طور طبیعی نیاز به مدت و زمانی در حدود 6 ماه خواهد داشت.
توجه: مسلماً چوبی که در بناهای چوبی به کار می رود اولاً باید کاملاً خشک و ثانیاً بدون ترک و در تیرها و ستونها کاملاً راست و بدون خمیدگی و با قطری یکنواخت باشد. خصوصاً مقاومت فشاری چوب باید در حد مطلوب و از انواع درختان غیرسوزنی برگ باشد. (شکل 382-383)
بناهای چوبی دوگانه: به طور کلی ساختمانهای چوبی به دو شکل اصلی یعنی ساختمانهای سنتی آن مورد بحث ما بوده که به شرح و نحوه ساخت آن می پردازیم.
ساختمانهای چوبی سنتی: این بناها بومی و محلی در اسکلت سازیها دارای روشی مشترک، مشابه با تغییراتی کم می باشد. در برخی موارد با اساس واحدی از چوبهای موجود در محل و با طرحهای ساده و ایوان دار که تقلیدی از بناهای چوبی دوره های گذشته مانند عمارت چهلستون می باشد، به وجود ”مده. اجرای این بناها تا به امروز چندان فرقی نکرده است. به علاوه طرح آنها نسبت به خواسته های زندگی و نیازهای افراد خانواده به وجود آمده است. به طور خلاصه با درنظر داشتن «طرح و نوع مصالح چوبی و بخصوص اجرای آن» در روشهای سنتی «گالی پوش خانه، لت پوش خانه، سفالخانه، سیمکاخانه» ساخته می شود. این ساختمانها برای کلبه های روستائی، جنگلی، منازل مسکونی یک و دو طبقه، دکاکین محلی، انبارهای برنج و غلات، آغل چهارپایان و غیره مورد استفاده قرار می گیرد که ذیلاً به نحوة اجرای آن می پردازیم.
اجرای ساختمانهای سنتی از پی سازی تا سقف
بناهای چوبی سنتی ساده ترین بناهای چوبی می باشد که در نواحی شمال ایران ساخته می شود. معمولاً این بناها در اراضی و زمینهای مرتفع روستائی بنا می شود که اجرای آن را از پی سازی و سپس دیوارسازی و در نهایت شیوه پوشش سقف دنبال کنیم.
پی سازی
الف: پی سازی سگتی
توجه: چنانچه بیشتر قسمتی که از تیر فوق که به نام «سگت» در درون سنگها نشست می کند با قیر آغشته شود، خطر فرسوده شدن و پوسیدن احتمالی آن از بین می رود. (شکل 384)
پی سگتی قطور:
عایق رطوبتی بر سطح پی سگتی
جهت پیشگیری از نفوذ رطوبت به پی سگت در درون سنگهای مهارکننده در پی کنی سطح نشست پی، سگت چوبی و ارتفاع بالاتر از آن به وسیله قیر به طور کامل آغشته می شود. در اجرای پوشش قیر بر سطح تیر مذکور باید توجه شود قیر در مقطع تیر نیز آغشته شود.
توجه 1- جهت درگیری کامل ناحیه تیر آغشته شده به قیر اصولی، تیر عمودی باید دارای زائده های سرشاخه باشد. مسلماً این سرشاخه ها باعث درگیری کامل تیر نشست کرده در اطراف سنگهای همجوار می شود. باید توجه گردد که زائده های سرشاخه نیز بنحوی با قیر آغشته شود.
توجه 2- ابتدا سطح پی کنده می شود و بعد از آن تمام سطح بوسیله سنگهای درشت مفروش شده – محل نشست تیر آغشته به قیر، سنگ تخت بکار می رود – سپس تیر را عمودی روی سنگ تخت نگهداشته اطراف آن را با سنگهای درشت چیده و فضاهای بین آنها را با قلوه سنگ پر می کنیم.
پایان نامه معماری عامیانه ایران
معماری در ایران بیش از 6000 سال تاریخ پیوسته ، دست کم از 5000 ق.م تا به امروز، با نمونه های اختصاصی که در ناحیه پهناوری از سوریه تا شمال هند و مرزهای چین ، قفاز تا زنگبار پراکنده است. بناهای ایرانی متنوع است، از کلبههای دهقانی ، قهوه خانه ها، کوشکها تا زیباترین و شاهانه ترین ساختمانهایی که جهان به خود دیده ، بگذریم از برخی پلهای عظیم و با شکوه ممیزه معماری ایران در طول تاریخ شکلهای ساده و موقری با آرایشهای غنی است.
معماری آثار تاریخی ایران در وهله اول دارای مفهوم و هدف دینی و خصلت جادویی و دعایی است. طرح راهنما و شکل دهنده نمادگرایی کیهانی بود که انسان به وسیله آن با نیروهای آسمانی انبازی و پیوند می یافت. این مایه ، که تمام آسیا در آن معناً شریک بود و حتی در عصر جدید هم دوام یافت، نه تنها به معماری ایران وحدت و استمرار بخشید، بلکه سرچشمه ماهیت عاطفی آن هم بود.
مصالح ساختمانی موجود شکلهای بزرگی را القا می کرد. خاک رس ، که در نقاط مختلف در دسترس بود، رشد ابتدایی ترین فنون ساختمانی را تشویق کرد- ساختن خشت خام ترا ، که از گل قالبی تهیه و در آفتاب خشکانده میشود.این شیوه از قدیم در ایران مرسوم بود و هرگز کاملاً متروک نشد. فراوانی گل کاملاً خمیری ، همراه با ملاط آهک هم به تکوین خشت کمک کرد. نخستین خشتها، با اینکه در آفتاب خشکانده می شدند، وقتی اندود می یافتند ، مصالح ساختمانی بادوامی بودند و در شکلهای ساختمانی متعدد و مهمی مورد استفاده قرار می گرفتند. بی شک ، سنگ و چوب هر دو گاهی به کار می رفت- در بناهای معروف هخامنشی و برای طبقات زیر زمین و پلها- ولی حتی در دوره های پارتی و ساسانی هم استفاده از لاشه سنگ رایجتر بود. چنین سنگی درست مانند آجر با سرعت و با سانی در ساختمان به کار می رود. ساختمانهای آجری فاقد نماهای تیز و گوشه دار است، حال آنکه ساختمان سنگی معمولاً دارای اثری حاکی از سختی و سنگینی است، ولی در عوض به جرمهای بزرگ و خوش طرح امکان میدهد که سطح صاف و وسیعشان آماده پذیرش آرایشهایی باشد که با سنگ مناسب نیست یا حتی غیر ممکن است. شیوه ها همانند مصالح متنوع است و از کلبه های کوچک و سست تا بناهای عالی همچون مقبره الجایتو در سلطانیه، گنبد شمالی مسجد جامع اصفهان و برخی طاقهای استادانه و بادوام را شامل میشود.
برخی عناصر طراحی در معماری ایران بیش از 3000 سال دوام یافت. تکان دهنده ترین جنبه این عناصر تمایل نمایانی به عظمت مقیاسها، بهره گیری هوشمندانه از شکلهای ساده و حجیم، پایداری کاملاً خیره کننده سلیقه های تزیینی، یعنی سردرهای باطاق بلند در فرورفتگی دیوارها، ستونهایی با سرستونهای مشتی و انواع تکراری نقشه و نما بود. در طی اعصار، این عناصر در اقسام بناهایی تکرار شد که برای منظورهای متفاوت و تحت حمایت سلسله های متعددی از فرمانروایان تکوین یافت. بی شک برخی از قدیمیترین سبکها هنوز باقی است. تالار، که که در گورهای صخره ای نزدیک تخت جمشید دیده میشود، در پرستششگاههای ساسانی دوباره پدیدار شد و در اعصار اسلامی اخیر به عنوان ایوان کاخ یا مسجد به کارگرفته شد. و حتی و معماری قهوه خانه های کنار جاده هم مورد اقتباس قرار گرفت.به همین ترتیب، سقف چهار طاقی که از ویژگیهای عصر ساسانی است، هنوز در بسیاری از گورستانها و امامزاده های کوچکی به چشم می خورد که در سراسر ایران پراکنده اند. حتی طاق عظیم تخممرغی تیسفون سرمشقی بود که اینک در شده بیستم هم ممکن است در یک بنای روستایی تکرار شود. صحن چهار ایوان که در عصر اشکانی پدید آمده بود، حتی پیش از سده دهم به صورت سبکی جا افتاده و مسلط در آمد. تصویر برجهای خاکی که سربه آسمان کشیده برای پیوستن با برجهای فلکی تا سده نوزدهم دوام یافت. درحالی که حیاط اندرون و حوض و مدخل گوشهدار و آرایشهای فراوان خصوصیاتی کهن، ولی هنوز متداول است.
معماری ایران دارای استمراری بوده، که هر چند بارها بر اثر کشمکشهای داخلی یا هجوم خارجی دستخوش فترت یا انحراف موقتی شده ، با این همه به سبکی دست یافته که با هیچ سبک دیگری قابل اشتباه نیست. این مطلب، حتی در مواردی هم که جزئیات براثر ضرورت یا اوضاع و احوال تغییر کرده ، باز درست است. مقیاس همیشه بخوبی درک شده و ماهرانه مورد بهره برداری قرار گرفته، ولو اینکه ایرانیان بر خلاف یونانیان ظاهراً هیچ تحقیق کاملی در مورد نسبتهای تألیفی نداشتند. نتیجه این که در آنجا ساختمانهای مبتذل وجود ندارد، حتی کلاه فرنگیهای باغها از وقار و عظمتی برخوردار است، اغلب بناهای ایرانی روشن- و حتی گویاست. ترکیب جدیت و سادگی شکل موجب ایجاد اندیشه ای آنی میشود، حال آنکه درک آرایش و اغلب نسبتهای دقیق مستلزم ملاحظات بیشتری است.
حجم و نمای اغلب بناها ساده است و از دور روح آرامش و اطمینان را القا میکند. این شیوه سخت مورد تحسن ایرانیان قرار گرفته، بویژه وقتی با هیجانی مهار شده و ناشی از محوطه های وسیع دارای رنگهای غنی و آرایش تودرتو ترکیب شده باشد که بیننده را به سیاحتی فارغ بال فرا می خواند. این ترکیب هیجان و آرامش از ویژگیهای تجارب زیبایی شناسی ایرانی است. کتیبه کاری معروف تخت جمشید و کاشیکاری عالی مشهد از لحاظ جزئیات بی نهایت دل انگیز و جذاب است. ولی وقتی در آنها به صورت یک کل بنگریم، جزئیاتشان تحت الشعاع آهنگ فراگیر عظیم خاموششان قرار می گیرد.
یک آرایش دیواری مجلل و ماهرانه، خوشبختانه با ابداعات تازهای در هر عصر تجدید شده است. آرایش معماری تقریباً یکسره تجریدی بود، مگر در مورد برخی تصاویر دیواری و کتیبه های خطاطی و حتی این کتیبه ها هم به خاطر طراحی نابشان سخت چشمگیرند. ولی این آرایش ، در حوزه سبکها، کاربرد مصالح، نوع طرحها، قدرت تبیین، برخورد و خلوص معنوی کاملاً خارق العاده است. البته، گاه خلاقیت دجار رکود شده؛ تکرار، ریزه کاری افراطی و جزئیات کسل کننده مبین چنین اعصار فقر موقتی است. ولی آجر چینیهای- ساده یا لعابدار- تزیینی دل انگیز و گچبریهای رنگی به شکلهایی دایماً تازه، از زمان قدیم ادامه یافت؛ آجرهای لعابدار- ساده ، نقاشی شده یا کاشی- از سده دوازدهم مورد استفاده قرار گرفته است این عناصر صرفاً تکرار نشده، چون تا سده هجدهم که مواجه با یک رکود کلی فرهنگی است، شاهد رشد بر مایه همه آنها هستیم.
در بیشتر دوره ها، آرایشها از رنگهای غنی و متنوعی برخوردار است، که در اعصار اسلامی به یک قوت و هماهنگی بی همتابی دست یافت. این علاقه به رنگ را محیط تقویت می کرد.بیشتر سرزمین ایران در بسیاری از ماههای سال خشک و برهوت است و تنها در بهار است که ناگهان به گلها آراسته می شود؛ کوهها به پرده های جانداری می مانند، مرغزارها از شکوفه ها پوشیده میشود و گلهای مینایی درخشان ته دره ها را فرا می گیرد. بیابان- خشک، نامهربان و هولناک- بر قدر و منزلت باغها می افزاید، که سرشار از دار و درخت، چشمهها، امنیت و فراوانی است. این رویای بهشت بر همه افکار،همه هنرها و حتی گفتگوی روزمره مستولی است. فراوانی گل و گیاه، که به صورت نشانه مقدس زندگی و شادمانی در آمده، در هر فرصتی و به شیوه های مختلف مورد بهره برداری قرار گرفته است بنابراین، تلاش برای یافتن راه نگهداری زیبایی گذاری باغ به صورتی پایدار، امری بدیهی بود.
علاوه بر تأثیر اقلیم، مصالح موجود، هدف دینی و فرهنگهای همسایه، بانی هم در رشد معماری نقشی تعیین کننده داشت. ساختن بناهای یادگاری بزرگ هم حق و هم وظیفه فرمانروا بود. داریوش خشایارشا، خسرو دوم، غازان خان، محمود غزنوی، تیمور، شاه عباس، همگی منابع ملی و امکانات خودشان را صرف ساختمان کردند. وزیران هم در ایجاد بسیاری از بناهای تاریخی دخیل بودند: نظام الملک و رقیبش تاج الملک بانی مساجد معروف اصفهان و مدرسه بغداد در سده پنجم و یازدهم بودند و هر دو اظهارات معقولی در فواید نیرومند و مستحکم دارند. به همین ترتیب در سده هفتم / چهاردهم رشید الدین و رقیبش تاج الدین علی شاه در تبریز و سلطانیه بناهای عظیمی ایجاد کردند.
فرمانروایان محلی ، بازرگانان و افراد بشر دوست- که در میانشان زنان کم نبودند- برای ایجاد کاروانسراها، پلها، بازارها، کتابخانه ها ، مقبره ها و باغها بانیان سخاوتمندی بودند. ساختمانهای معروفشان بناهای شخصی بودند و مبین قدرت، شخصیت، رقابت، ذوق و مقام آنان. بنابراین از کشف نقش مهمی که آرامگاهها در معماری ایران داشته اند نباید در شگفت شد، نقشی چنان حیاتی که گاه نخستین کارفرمانروا پس از بر تخت نشستن، اقدام به ساختن آرامگاهش بود، شاید در مقام کاری برای اثبات جاودانگی.
خود چشم انداز هم - کوههای عظیم برفپوش- دره هایی به پهناوری یک ایالت، جلگه های پهن درخشان- مستلزم ایجاد بناهایی متناسب با آن شکوه و عظمت است. در یک چنین مجموعه ای، که نبام های معمولی در برابرش ناچیز مینماید، تمایل به استفاده جسورانه از مقیاس ناگزیر بود. خصلت حیرت انگیز جهان طبیعی باز هم دلالتهای دیگری عرضه می کرد: جهان آسمانی و برین برای مردم باختر آسیا واقعیتی اولی است. باران زندگی بخش و نیروی سودمند خورشید از آنجا ناشی میشود. نظم خدشه ناپذیر صورتهای فلکی حاکی از جهان برنامه داری با حرکت منظم و نقاط ثابت بود، که وقت را نشان می داد، مسافت و جهت را معلوم می ساخت و مستعد تأمل و تفکر ریاضی بود. انسان همیشه از وابستگیاش به نیروهای آسمانی آگاه و هدف نهاییاش دست یافتن به پیوند با نیروهای متعالی بود، از طریق حرمت، اطاعت و مشارکت. این کار احساس ضرورت دایمی و نیرومندی را ایجاد می کرد.
وظیفه دایم معماری پر کردن شکاف هولناک میان دو دنیای خاکی و افلاکی به هر دو صورت طبیعی و نمادی است به وسیله بناهایی که سر به آسمان می سایند. در اعصار بعدی گنبد آسمان با گنبدهای عظیم مورد تقلید قرار گرفت، که پیوسته امکان عبادتی جادویی رابرای تقاضای نعمت، برکت و قدرت فراهم می ساخت. بنابر کهن ترین اسطوره، که در آثار سومری بر جای مانده، نخستین کار آفرینش، بر آوردن کوهها از میان را در زیر پای خویش واگذارد و پیوندی نزدیک با نیروهای آسمانی به دست آورد. کوه- که با همه بلندی اش استواری است- دسترسی به بالا را نوید می دهد و «جایگاهی است که در آن موجودات فوق بشری نمایان میشود.»
نیروی پاسدار زندگی از کوه پدیدار میشود و در زمستان، که تهدیدی مرگ آسا بر زمین سایه می افکند: یا در تابستان، که نیروی ویرانگر گرما رستنیها را پژمرده میکند، این کوه است که وعده تجدید حیات می دهد. نیروی حیاتی طبیعت در میان کوهها نهفته و زندگی همه بشریت مرهون جریان آبهای آن است. وقتی زمین براثر گرما و خشکی تهی میشود و خدایان باروری ناپدید می گردند، طبعاً این تصور پدید می آید که آنان به کوهستان رانده شده اند. باید این نیروهای زندانی را آزاد ساخت تا مگر زمین احیا شود و زندگی دوباره رونق گیرد.
این باور تقریباً جهانی(که بویژه در خاور نزدیک شایع است) بیانگر یک واقعیت کاملاً طبیعی است: برخی فرهنگها منشأ کوهستانی دارند. جایی که بارندگی ناچیز است، کوه برف یا رطوبت ابرها را می گیرد و به صورت مخزنی بزرگ در میآید. اگر در این مناطق امنیتی هست، ناشی از کوههاست. این احسان حادثهای یگانه نیست، بلکه نعمتی تجدید شونده و متنوع است که انسان باید آن را طلب کند. خصلت نمادی کوه و نقش قاطعش در پاسداری از محصول و حیات در سراسر تاریخ معماری ایران ادامه یافته، گاه به صورت نمادهای خاص و گاه به شکلهای دقیقتر و عموماً با استفاده از آرایشهایی که خواستار رویش است.
جنبه مهمی از این مفهوم کوه طبعاً شامل مدخل است. شکافها و گریوه های عمیق به دل کوه منتهی میشود و از راه این مدخلهاست که خدا در لحظه حیاتی تجدید ظهور میکند. بنابراین، در نخستین نمایشهای کوه، این مدخل با دیوارهای نمایش داده شده که دارای دو فرورفتگی است و نمادی از جای مقدسی که در آن نیروهای آسمانی با زمین پیوند می یابد. در نخستین معابد یا زیگوراتها، که شکل و مفهومشان نمایشی از کوه است، این مدخل، یعنی این دروازه جهان مینوی را با سردرهای بیرونی عظیم نمایش داده اند. آنها نشانه نخستین مرحله انتقال از جهان امور بیرونی به جهان درونی نیروی خدایی است.
جایگاه مقدس درونی، که در زیگوراتها نشان دهنده محل پیوند میان آسمان و زمین است، در ایوانهای جلو تالارهای تاجگذاری معابد آشوری و هخامنشی باقی است. در آتشکده های ساسانی به صورت شاه نشین داخلی در آمده که تنها موبدان پرستار آتش حق ورود به آنجا را داشتند و بار دیگر در محرابهای اسلامی این طاقهای فرورفته در دیوار که رو به سوی شهر مقدس مکه است- و در سردر مسجدها به کار رفت که در اصل نمادهایی هستند برای اعتلای واقعیت بنای خاکی کم اعتباری که در پشت سرشان است.
از روزگار زرتشت، زیبایی با نور پیوندی ناگسستنی داشت. نور از اجزای ذاتی شخصیت مینوی بود و همسان با عقل و با خوبی، که در هر جا با تاریکی، اهریمن و آشفتگی می جنگید. در ایران، روشنایی طبیعی - شدید، محسوس و خلاق- نقشی را که دین به آن بخشیده، به صورت متقاعد کننده ای بسط داده است.در هنر ایران روشنایی و وضوح هر دو مطلوب، و برعکس تیرگی و ابهام منفور است. نقش و نگارهای ایرانی در همه اعصار ، صرفنظر از میزان مهارتشان، شالوده ای بنیانی را نشان می دهد که معقول و دقیق است.
ملاحظات مربوط به فواید عملی نمادگرایی عبادی با عشق ایرانی به زیبایی در همه شلکهایش همراه و در عین حال تلطیف شده است. این لذت غریزی، علیرغم بدبینی بارزش، خود را در شعر متعالی هزار ساله، در سفالگری که با کار چین و یونان پهلو می زند، در فلز کاری و در استادی بی همتا در قالیبافی نمایان می سازد، بگذریم از نقاشیهای مینیاتور و سایر هنرهای کتابسازی، همچنین طرحهای عالی برای حجاری، خطاطی و کاشیکاری. بعلاوه، این عشق به زیبایی در همه طبقات وجود دارد و در ساده ترین ابزارها غالباً به ذوق خیره کننده بر می خوریم. این زیبایی خود در خود توجه بود، می باید از آن مراقبت و نگهداری شود و در واقع زیبایی صفتی آسمانی بود، یک اصول پذیرفته شده جهانی وجود داشت که با اعمال تأیید می شد، شبستری در سده هشتم / چهاردهم نوشت:
ملاحت از جهان لایزال |
|
در آمد همچو رند لاابالی |
به شهرستان نیکویی علم زد |
|
همه ترتیب عالم را به هم زد |
و بر اساس نظر زرتشت «ییما، انسان نخستین، زمین را در خوبی همچون طربخانه ساخت».
بخش دوم
تحقیق در معماری گذشته ایران
امروزه معماری سنتی ما در جهان شناخته شده است ولی تا نیم قرن پیش معماری ما ناشناخته بود. برای نمونه روش تحلیل و تفسیر مستشرقین از بناهای پیش از اسلام و پس از اسلام ما متفاوت با آنچه امروزه مطرح می شود، بود. بنایی مانند تخت جمشید و نظیر آن را در دسته بندی با بناهای سومر، آکاد و آشور می دیدیم. به این ترتیب بناهای پس از اسلام ایران را نیز با بناهای دیگر کشورها در یک دسته قرار می دادند و حتی برخی نیز به دوره ای از آن معماری عربی می گفتند. همانگونه که می دانید معماری ایرانی با معماری عربی بسیار متفاوت بوده است. البته این به معنی عدم پیشرفت معماری اعراب نیست زیرا در آن زمان کشورهایی چون مصر و شام دارای معماری غنی بوده اند. در شمال آفریقا نیز معماری مغرب که شامل دو بخش اسپانیا و مراکش میشود بسیار غنی بوده است.
یکی از مکاتب بزرگ معماری اسلامی هم از حیث پرکاری در آثار و هم از جهت تعداد بناهای ساخته شده و دامنه نفوذ گسترده آن که حوضه نفوذی از عراق کنونی، هندوستان تا اندونزی داشته، معماری ایران است. البته بعضی ] مانند پروفسورگالدیری[ نیز تأثیر معماری ایرانی را تا شمال آفریقا و حتی بعضی بناهای آندلس می دانند. برای اینکه از تأثیر معماری ایرانی و اسلامی بر معماری دیگر کشورها تصویری داشته باشیم کافی است که بعضی از کتب نوشته شده درباره معماری هند را ورق بزنیم، هنگامی که از معماری پیش از اسلام آن به پس از اسلام می رسیم ناگهان تغییرات اساسی در معماری آنها مشاهده میکنیم. از استوپه های یکنواخت (به جای دخمه استوپه داشته اند) به آثار علی گرد و تاج محل می رسیم تو گویی صبح می دمد و واقعاً همه چیز تغییر میکند. من در اینجا قصد تنقید از معماری باستانی هند را ندارم زیرا در نوع خود با ارزش است و با دیدن همین معماری است که ما به تغییر و تحول در معماری پس از اسلام این کشور پی می بریم.
با وجود ویژگیهای معماری ایرانی، متأسفانه تا کنون چیز در خوری درباره آن نوشته نشده است. گاهی من فکر می کنم شاید تأسفی نیز نداشته باشد، شاید بدین گونه بهتر است زیرا امکان داشته است که بعضی از روی غرض درباره آن بنویسند همانگونه که شده است و شاید هم بعضی با عدم شناخت درباره آن مطالبی بنویسند. اما در هر حال تأسف بار این است که ما ایرانیان نتوانسته ایم هیچ کاری در این زمینه انجام دهیم. من در حال حاضر جوانان زیادی را میشناسم که به معماری ایران علاقهمند هستند. این جوانان بهتر است به بررسی معماری کشورمان بپردازند و واقعاً با عشق بررسی کنند تا این معماری را خوب بشناسند و کار آنها صرفاً تکرار نظرات چند نویسنده غربی نباشد. البته همانگونه که بارها گفته ام و در ادامه نیز خواهم گفت بعضی از این نویسندگان غربی مانند مرحوم ماکسیم سیرو معماری ایران را خوب می شناختند و آنچه درباره معماری ایران نوشته اند فوق العاده است. اما از بعضی کارهای محققان دیگر بوی غرض به مشام می رسد و استناد به این نوع کارها چندان صحیح نیست.
آنچه که خود درباره معماری ایران انجام دادهه ام و به آن رسیده ام این است که این معماری را باید دید، باید در آن قدم زد و زندگی کرد. همانگونه که در بخش پیش گفتم من با توجه به اینکه نائینی یزدی هستم در شهریزد با این آثار بزرگ شده ام. آنها را تماشا می کردم و از دیدن قسمتهای مختلف آن لذت میبردم. از جمله مسجد جامع یزد که متأسفانه بخشهایی از آن مسجد را تخریب کرده بودند که از با ارزش ترین و قدیمی ترین بخشهای مسجد بود. بر روی مسجد بومسلمی یک شبستان جدید ساخته اند. این بنا(مانند مساجدی چون جامع اصفهان و اردستان) در دوره های مختلف ساخته شده و دارای آثار متنوعی میباشد. آنچه که از این مسجد به جای مانده است به همت مرحوم وزیری (رحمت الله)، باقی مانده است. این مرد بزرگوار چندین سال چه بر روی منبر و چه در بازار و دیگر جاها، با خواهش و تمنا و گاهی اوقات با تندی کاری کرد که مسجد از ویرانی کامل نجات یابد، و گرنه اینجا از مسجد جامع ورامین خرابتر بود. این قضیه را ، من که از کودکی در مسجد قدم می زدم بخوبی بخاطر دارم.
من از آن زمان متوجه شدم که فهمیدن و شناخت معماری ایران در وهله اول نیاز به دقت و دیدن خود بنا دارد. سپس در کنار اساتید معماری نشستن، یعنی نداشت. همانگونه که گفتم وقتی من از آنها صحبت می کردم حتی دوستان هم دوره دانشگاهی من آنها را معماران بی سواد می نامیدند و مراجعه به آنان را بی حاصل می دانستند. آنها از دریای معارف معماری که در سینه های این معماران بود آگاه نبودند و خیلی ها با آن دیدگاهشان نتوانستند از آنها استفاده کنند. اما من با کمال فروتنی در کنار آنها می نشستم به طوری که حتی مانند شاگردانشان به من پرخاش می کردند، و من به این نوع برخوردها اهمیتی نمی دادم. البته بعضی متوقع هستند که این معماری پاسخگوی بعضی از سؤالات هنری یا نظری روز باشند و مانند آنچه در دانشگاهها برایشان توضیح داده اند، پاسخگو باشند. این کار امکان پذیر نیست. باید کنار دست آنها نشست، در کار آنها دقت کرد و زبان آنها را فهمید. این معماران زبان خاص خود را دارند. در چند دهه قبل میشد از اطلاعات این معماران استفاده کرد ولی متأسفانه کمتر کسی به این کار اقدام نمود، تعداد زیادی از آنها دیگر در میان ما نیستند. خدا همه آنها را بیامرزد. پیش از این ، من برای شما مثال استاد محمد علی را آوردم و گفتم که چگونه او موضوع بسیار جالب هنجار را بر روی زمین نکیز می کرد. آنها مطالب زیادی را سینه به سینه حفظ کرده اند که یکی از آنها را زمانی که من به دکتر هشترودی انتقال دادم، او به من گفت که نه در ریاضیات شرق و نه غرب آن را دیده است.
من در 55 سال گذشته هم شاگردی آنها را کرده ام و هم در کنار آنها بوده ام. بعضی از مطالب راحتی از یک کارگر ساده که در حال کار کردن بوده است یاد گرفته ام. برای نمونه ترسیم پنج ضلعی به وسیله ریسمان است که با دو میخ، ریسمان و گونیا انجام میشود. اگر از او توضیح روش را با «فرمول» بخواهی حتماً به تو جواب نخواهد داد. او به وسیله این ابزار را می ساخت و سپس پنج ضلعی را از روی آن رسم می کرد.
این کار خارق العاده ای بود آنها در عمل اینها را یاد گرفته بودند. این وظیفه ماست که این مطالب را ابتدا یاد بگیریم، آن را بفهمیم و سپس به عنوان یک موضوع مورد تحقیق مورد مطالعه قرار دهیم. برای نمونه یافتن پاسخ اینکه چگونه معمار گذشته با کمال راحتی و با داشتن یک ضلع از یک ضلعی میتوانسته آن را رسم کند.
همانگونه که بارها عرض کرده ام معماری ایران را از لحاظ هنرری باید رفت و دید. با دیدن آثار متوجه می شویم که این معماری شنیدنی نیست بلکه دیدنی است. در اینجاست که انسان پی می برد که تأسفی هم ندارد که تا به حال کتابی درباره این معماری نوشته نشده است. اما در حال حاضر باید درباره آنها نوشت زیرا اغلب این آثار صدمه دیده و در حال زوال می باشند. در شهرهای تاریخی ما خانه هایی وجود دارد که به حد بالای تکامل خود رسیده بودنده و با وجود زیبایی خیره کننده خود، همه دارند از بین می روند، تعداد زیادی از آنها نیز از بین رفته اند. خانه نواب رضویها، یکی از خانه های شاخص یزد را من اینگونه ثبت و ضبط کردم. در یک توسط یکی از همکارانم خانم مهندس اسدی ترسیم شد و در نهایت آنچه ارائه شد کار فوق العاده ای بود. بعدها وقتی دانشجویان رابرای بازدید به آن محل فرستادم، پس از بازگشت گفتند که چنین اثری در آنجا وجود ندارد پس از مراجعه به آنجا، کاری تعمیر شده را دیدم که با آنچه در اصل بود کاملاً تفاوت داشت.
از این آثار چند نمونه دیگر هنوز باقی مانده است که می توان از آنها بی نهایت استفاده برد.
به نظر من دیدن بنا، فهم آن و بهره گیری از افراد متخصص قدیمی و آشنایی با روش کار آنها و استنباط از گفته ها و اعمالشان، اصلی ترین بخش تحقیق در معماری گذشته ایران است.
در بحثهای مربوط به معماری ایران باید به بعضی موضوعات کاربردی توجه خاص شود. چیزی که با کمال تأسف در دانشگاههای ما نادیده گرفته میشود. از طرف دیگر به موضوعاتی تا حدی خیالی نیز پرداخته میشود برای مثال «ایستگاه قطار در کره زهره!» و چیزهای دیگری نظیر این البته علت آوردن این مثال ، نشان دادن جنبه غیر کاربردی و صرفاً خیالی بعضی موضوعات است. ما میتوانیم درباره موضوعاتی کار کنیم که به جنبه کاربردی آن بیشتر توجه شود.
موضوع مسکن درحال حاضر از بزرگترین مشکلات و گرفتاریهای جامعه است. نداشتن مسکن دغدغه بزرگ قشر عظیمی از جامعه بخصوص جوانان است و این مشکل به وضع خطر ناکی تبدیل شده است. در گذشته یک روستایی با مصالح بوم آورد و دم دستی، خانه خود را می ساخت و هر وقت نیاز بود آن را تعمیر می کرد. ولی حالا بعضی از مصالح مانند آهن و سیمان از دور دست برای او بار میشود و خانهای با دو یا سه اتاق برای او ساخته میشود. حال اگر گوشه ای از خانه او خراب شود چه باید بکند؟ آیا دوباره باید از تهران برای او مصالح فرستاده شود؟! باید این مشکل را حل کرد. البته من نمی گویم که باید استفاده مجدد از خشت و طاق داشته باشیم، بخصوص در مناطقی که یکبار زلزله آمده است اصلاً نباید از طاق استفاده کرد. اما در بسیاری از مکانها هنوز می توانیم از مصالح بومی برای رفع مشکل مسکن استفاده کنیم و نیازی را که داریم بخوبی بر طرف نماییم. این کارها باید از دانشکده های معماری ما شروع شود.
موضوع مسکن می تواند از سالهای نخست در دانشکده- وقتی که دانشجو پروژه مسکن دارد- ارائه شود واین کار چندین بار در سالهای مختلف تکرار گردد. در این موضوعات می توان نه تنها خانه روستایی بلکه موضوع آپارتمان را در تهران برای یک خانواده 4 نفره یا خانواده پرجمعیت ارائه نمود. از دانشجو یک طرح منطقی خواسته شود و اینکه چگونه می توان خانه ای با صرفه طراحی کرد من آرزو داشته ام، چنین کارهایی را ببینم ولی متأسفانه تا به حال بندرت در پروژهها و پایان نامه ها به این نوع موضوعها برخورده ام.
موضوع دیگر تحقیقاتی می تواند بافتهای قدیم و احیاء بافت محلات تاریخی باشد. در بافتهای کهن این کشور سرمایه های عظیمی وجود دارد. آیا این سرمایهها باید مانند زباله از طرف شهرداریها در خندق ریخته شود؟ از دست دادن این سرمایه ها حیف است. این حرف به معنی آن نیست که مردم را مجبور کنند که در داخل خرابه ها زندگی کنند. به خاطرح می آید که صحبتی درباره محله عودلاجان داشتیم یکی از دوستان، در مقاله ای در روزنامه نوشته بود که: «پیرنیا می گوید که مردمان این محله در این خانه بنشینید تا او سالی یکبار از باغ زیبایش بیاید و شما را نگاه کند. اگر اینجا زیباست شما بیا اینجا زندگی کن و ما شما را تماشا کنیم!»، البته این منطقی نیست که ما به آنها بگوییم با این مشکلات باید در این مکانها زندگی کنید. شاید بخشی از این مشکل تقصیر من بوده باشد که به ساکنان این محلات اجازه نمی دادیم که دخل و تصرفی در خانهها داشته باشند. باید به مردم محله ای که به علت خرابیهای موجود آن را رها کرده اند و آنجا متروک مانده است حق داد. محله ای که نه آب نه برق و نه گاز درست دارد حتی بعضی وقتها هیچ چیز ندارد و قابل سکونت نیست. گاهی میبینیم که خانه ای در یکی از این محلات خراب شده و به صاحبخانه گفته شده است که حق دست زدن به آن را نداری و از طرفی نیز به او کمکی نمی شود. همچنین برای برخی چیزها دولت هم نمی تواند کمکی ارائه دهد. فرضاً در گره سازی شده ای در خانه ای نیزابه ترمیم داشته باشد. این کار هزینه زیادی میخواهد که از عهده تشکیلات دولتی خارج است. اما می توان درباره راه حلهای دیگر برای احیای محلات فکر کرد. زمانی من پیشنهادی نمودم که در جلسهای مورد استقبال قرار گرفت بخصوص از طرف مرحوم مصطفوی برای نمونه محله یوزداران یزد را بررسی می کنیم که دارای یک کوچه اصلی است این کوچه را می توان با هزینه کم تعمیر کرد بدین ترتیب که زمین آن سنگ فرش یا آژیانه شود(سنگهای تخم مرغی شکل که در میان بندهای آجری با نقوش مختلف قرار می گیرد) این کار چند حسن دارد یکی اینکه تعمیر آنها آسان است و اگر سنگی کنده شود می تواند به آسانی جایگزین شود و کاربرد آن از آسفالت و بتن حتماً بهتر است. همچنین روشی مرسوم در بیشتر شهرهای ایران بوده است و ما نمونه های زیبای آن را در شهر دزفول با نقشهای متنوع می بینیم در شمال ایران نیز با روش مخلوط با اجر بزرگ و سنگ کار شده است دیوارهای کوچه ها را نیز می توان کاهگل کرد آنچه در نمای کوچه می ماند سرد رد خانه است این سردها را می توان مرتب و تمیز کرد و آنهایی که نیاز به معمیر دارد مرمت و نواقص آن را برطرف نمود در اینجا اگر صاحب خانه استطاعت تعمیر آن را نداشت دستگاههای مسؤول باید به آنها کمک کنند واقعاً احیاء کنه سردر یک خانه قدیمی به وسیله یک نفر مقدور نمی باشد تعمیر، نظافت و برطرف کردن نواقص سردر نیر کار یک نفر نیست برای نمونه اگر یک در چوبی را بخواهند تعمیر کنند پرداخت هزنیه آن از طرف یک پولدار هم بر نمی آید.
در یک دسته بندی کلی از کیفیت خانه ها در محلات قدیمی، می توانیم آنها را به سه دسته تقسیم کنیم: نخست خانه هایی که اصلاً قابل استفاده نیست به ساکنان این خانه ها نمی توان گفت شما در این خانه زندگی کنید، آنها انسان هستند واگر کسی این نظر را داشته باشد باید به او گفت «خودتان در آنجا زندگی کنید»! باید به او اجازه داد شود که با همان حجم و ارتفاع و با حفظ فضای باز یا همان مساحت حیاط که در اصل داشته است، خانه ای بسازد. او را نیز در انتخاب نوع مصالح آزاد بگذاریم تا حدی که با شرایط اقلیمی محل سازگار باشد. برای نمونه دیده شده که در شهرهایی چون کاشان و یزد خانه ها را سنگ روکار برای نمونه دیده شده که در شهرهایی چون کاشان و یزد خانه ها را سنگ روکار می کنند . این واقعاً کشنده است و خانه را تبدیل به یکی کوره میکند در اینجا بهترین نوع مصالح کاه گل ارزه است (یا کاه گل دم گیری) که گزش آفتاب را می گیرد و از طرفی رنگ زیبایی دارد. دلایل این نوع کارها را می توان به مردم آموزش داد و به آنها فهماند که هم عمل به آن ساده است و هم برایشان ارزانتر تمام میشود با توجه به حجم وارتفاع ساختمان های قدیمی سازنده براحتی می تواند دو یا سه طبقه در آن بسازد.
فضای حیاط خانه را می توان به همان شکل واندازه حفظ کرد اما در طرح جدید می توان تغییراتی در آن ایجاد کرد همچنین در طرح جدید سعی شود پنجرها روبه کوچه باز نشود اگر این ویژگیها رعایت شود، وقتی از کوچه گذر کنیم خواهیم دید که خانه سر در و دیوارهایی تمیز و همچنین فضایی مناسب در داخل دارد که ساکنان آن می توانند در آنجا راحت زندگی کنند.
دسته ای دیگر از خانه را در بافتهای قدیمی، خانه های قابل تعمیر تشکیل میدهند. معمولاً صاحبان این خانه ها استطاعت ندارند تا به روش علمی آنها را تعمیر کنند در اینجا باید سازمانهای مربوطه، به آنها هم از لحاظ مالی و هم از لحاظ فنی کمک کنند به نحوی که ساکنان آنها احساس راحتی نمایند.
بعضی از خانه ها پدر سالاری هستند که معمولاً بسیار بزرگ می باشند. زندگی کرد در این خانه ها برای یک خانواده دشوار است و تعمیر آنها از عهده ساکنان آن بر نمی آید حتی جارو کردن و نظافت این خانه ها نیاز به ده نفر نیرو دارد ما نمی توانیم از ساکنان این خانه ها توقع داشته باشیم که بتوانند از آن محافظت کنند و آن را سالم نگاه دارند اینها می توانند به راحتی به مؤسسات عام المنفعه مانند مدرسه تبدیل شود اغلب این خانه ها براحتی می توانند عملکرد مدرسه را داشته باشند همانگونه که در شهر یزد خانه رسولیان به دانشکده معماری و شهرسازی تبدیل شد اغلب محلات قدیمی نیاز به تعداد دبستان و دبیرستان دارند و با تعمیر این خانه های بزرگ این مشکل را می توان مرتفع کرد برای تعمیر این خانه ها کارهای متنوعی می توان انجام داد مانند تجدید کاهگل ها و فرش مجدد فضاها، گچ کاری اتاقها، بازسازی طاقهای شکسته شده و تغییر عملکرد اتاقها اتاقهای کوچک می تواند برای مقاصد اداری استفاده شود و اتاق طنبی و ارسی به سالن تبدیل شود.
یکی از مشکلات بزرگ ساکنان این محلات ، نداشتن درمانگاه می باشد. برای نمونه بعضی می گویند که وقتی زنی پا به ماه می باشد و زمان وضع حمل او فرا می رسد تا رساندن مادر به بیمارستان هر دو از بین خواهند رفت و این حرف درستی است یکی از این خانه های بزرگ براحتی می تواند تبدیل به یک زایشگاه شود اگر ما امکانات را به آنها دادیم و همه تجهیزات را در اختیار آنها گذاشتیم دیگر بهانه ای وجود نخواهد داشت و از همان کوچه 5/1 متری می توان مریض را بر برانکا به درمانگاه رساند این کارها از نگرانی ساکنان این محلات می کاهد.
این محله ها نیز مانند محلات جدید همه امکانات را لازم دارند مانند شعبه اداره ثبت ، کلانتری، شهرداری، فضاهای درمانی و آموزشی ، که خانه های بزرگ را می توان به این کارها اختصاصی داد این در صورتی عملی خواهد شد که زیر نظر یک نهاد مسؤول ، مانند میراث فرهنگی و با در نظر گرفتن شرایط فنی دقیق محلات را باز پیرایی کنند و در صورت وجود موانع و نواقص،آنها را مرتفع سازند. به این ترتیب این محلات برجا خواهند ماند ولی اگر کاری در این زمینه صورت نگیرد تا چند سال دیگر چیزی از آنها باقی نخواهد ماند همچنانکه در یزد و کاشان و دیگر شهرها مشاهده میشود که چه به سر محلات قدیمی آمده و چند خیابان از داخل آنها رد شده است بقیه نیز اینگونه خواهند شد.
یکی از موضوعات مهم برای دانشجویان و محققان معماری می تواند بحث چگونگی الهام گرفتن با ادا در آوردن فرق دارد در حال حاضر به محض اینکه می گوییم یک ساختمان ایرانی یا اسلامی طراحی کن یا بساز از قوسهای جناغی و مانند آن استفاده میکنند آنچه که ما در معماری گذشته به عنوان جناغی میبینیم به این خاطر بوده است که این فن از پیشرفته ترین فنون ساختمانی زمان خود بوده است مانند آنچه در جناغی های دور میدان نقش جهان مشاهده میکنیم جناغی و سیله ای بوده برای پوشش دهانه های بیشتر از 3 متر اما این کارها در حال حاضر به چه معنی می باشد؟ این کارها وقتی در شهرهای بزرگی چون تهران انجام میشود دیگر منطق ندارد، دیگر نمی توان به آن الهام از هنر ایران گفت، این اسمش ادا در آوردن میشود.
اما موضوعهایی وجود دارد که می توان به آن الهام از هنر ایران گفت آنچه که در انها منطق وجود دارد یکی از آنها که در گذشته توجه زیادی به آن داشته اند ولی متأسفانه در دوره معاصر به آن توجهی نشده است موضوع رون است رون در اصطلاح معماری به معنی جهت بناها از سه رون راسته ، اصفهانی و کرمانی استفاده شده است.
معماری یونان
نظام جدید
دوران پادشاهی Polis- واحد اجتماعی و اجرایی کشور یونان- در قرن پنجم قبل از میلاد مسیح بود. از آن موقع به بعد این ساختار قدرتمند، سمبول و نشانه خود را به فراتر از حوزه و قلمرو یونان انتقال داده است. تا حدی مثل جزیره سیسیل یونان و بخش جنوبی ایتالیا، شهرسازی اتروسکا راحتی قبل از آن لمس کرده بود. رُم در قرن هشتم قبل از میلاد مسیح یک فرایندی شبیه به Synoeaesm که ارسطو آن را بعنوان عامل شهرسازی اولیه یونان شناخته است، مطرح شد. در واقع اسکان های شبه شهری در اسپانیا و در بخش مرکزی و شمال غرب اروپا در زمان Polis نشان می دهد که عملکرد یونان اکنون دارای اعتباری فراتر از خط ساحلی مدیترانه در منطقه ای می باشد که در آن الگوی معمول، یکی از قلعه های تپهای شده است.
ولی در زمانی که نماد یا مثال polis عادات روستایی اروپایی را احیا می کرد، سرنوشت آن در سرزمین یونان به سمت یک روند نزولی حرکت می کرد. بلافاصله بعد از جنگ شدید Peloponnesian بین آتن و اسپانیا در پایان قرن پنجم، یک رشد سریع در سرعت تولد باعث برجای ماندن آثار بیشتری نسبت به polis شد. این امر به همراه اقتصاد ضعیف، بیکاری شدید را بوجود می آورد. مستعمره سازی بعنوان راه حل، غیرمتداول شده بود. مرد جوانی که نمیتوانست کاری پیدا کند اکنون تبدیل به یک سرباز حرفه ای شده و تمایل به خدمت کردن به هر کسی را داشت. مفهوم سرباز مزدور برای polis کلاسیک که بیش از هر چیز یک ماهیت اخلاقی بر اساس تعهد کامل یک شخص به یک مکان منحصر به فرد و خاص را بازنمایی می کرد خصمانه بنظر می رسید و این تنها آغاز رویداد بود.
در قرن چهارم، یک فراخوان برای متحد شدن شهرهای یونان در قالب یک کنفدراسیون قوی که بتواند به طرف مرزهای جدید پیش برود مطرح شد. گزینه آشکار آسیا، سرزمینی که توسط امپراطوری ایران تحت حفاظت قرار داشت بود که در عین حال شهرهای یونان را نیز در ساحل lonian کنترل می کرد. برای برگشت، حمله قبلی می توانست یک محرک قوی برای اتحاد، و یک علت مقدس باشد. در عوض به شکلی غیرقابل انتظار، نیروی ارتش که می توانست این عملکرد سراسر یونانی را پیش براند اکنون درحاشیه های جهان یونان در منطقه مقدونیه ( Macedania ) تجسد یافته است. این پادشاهی رو به عقب در ارتفاعات شمالی یونان در اواسط قرن تحت پادشاهی فیلیپ دوم چشمگیر شد. مبارزه فیلیپ برای متحد کردن یونان از طریق نیرو در صورت لزوم، به وسیله پسر تیزهوش الکساندر تکمیل شد. (شکل 8-1) این پیشروی مقدونیه، گرچه دارای هدف نهایی بزرگی بود ولی خودمختاری شهرها یعنی پرافتخارترین سرمایه ها آن ها را مسکوت می کرد.
وقتی کشور یونان برای تبدیل شدن به یک ملت تحت فشار قرار گرفت، الکساندر تصمیم به آزاد کردن آسیا کرد. ارتش او در ناحیه اصلی Anatolia نفوذ کرد و با نیروی حرکتی غیرقابل مهار سرزمین های قدیمی دنیای شرق را در یک دهه درهم کوبید و در مرز ورودی هند متوقف شد.
تسخیر سریع، پایان polis کلاسیک بود. در نظام جدید هزاران شهر- ایالت همزیست کوچک و بزرگ که جامعه بی ثبات یونان را شکل داده بودند خود را در یک ساختار سیاسی گسترده درگیر کرده بودند که حاوی امپراتوری های قدیمی مثل ایران و هند بود. حکومت یونان، مدت زیادی با مبارزات یونان همراستا نبود. اکنون بسیاری از یونانیها در میانی مردم بیگانه زندگی می کردند و دوگانگی قدیمی یونان و بی تمدنی را مطرح میساختند. بنابراین تمایز نابود شده دیگری که جایگاه یونان را در تدبیر چیزها تثبیت می کرد، رابطه بین انسان و جمعیت جاودان الیمپوس بود که قدرت خود را در زمانی که الکساندر، یک فناپذیر محض، حتی قبل از مرگ خود به رتبه خدایی رسانده شد، از دست داد. این عملکرد خیلی زود در میان سلسلههایی که این امپراتوری بدبار را در سالهای آتی پیش بینی کرده بودند، عادی شد.
یک تصویر معروف از یکی از این مردان، پیکر برنزی با عنوان حاکم یونان یک نماد یا علامت گویا از نظام جدید می باشد ( شکل 2-8 ). در دوره کلاسیک چنین پیکره های عمومی از مردان لخت و عریان مربوط به قهرمانان و ورزشکاران پیروز بوده است نه حاکمان؛ و فرمول این Kouroi نشان دادن قدرت قابل کنترل باقی مانده یا تعادلی بود یعنی یک توده یا پیکره آگاه از توان بالقوه بدون نیاز به تبلیغ خود. تصویر یونان یکی از قدرتهای فاقد تعقل فرانما، غلوآمیز و بسیار قدرتمند می باشد. و هنوز اعتماد به نفس تعمیم یافته از پیکره با نگرانی خاص در صورت انکار می شود که اغلب نشان دهنده نگرانی و اخم کردن می باشد. این فاصله بین سر و بدن و وابستگی صورت برای تعیین آدمیزاد بودن یک فرد، با وجود سر و بدن غیر قابل تفکیک از هم، یک فرد را بعنوان تجسم چیزی بزرگتر از خودش نمایان می نماید یعنی حالتی را نشان می دهد که او را می سازد.
از روش های کلاسیک مبتنی بر لحاظ یک فرد در چهارچوبی از شهر کشور می باشد. این بزرگی او در محدوده باریکی از شهر می باشد که فرهنگ کلاسیک در آن برگزار میشود. و این دقیقا بدان معناست که عملکرد افسانه مانند الکساندر تخریب شد. ایالت به شکل خوفناکی درگرو امپراتوری بود. حتی باوجود پادشاهی محدوده شده تر که بعداز مرگ او پدیدار شد، دیدگاه دولت به شکل افراط آمیزی طولانی شد و پایداری و ا یستادگی فرد به شکل متناسبی کاهش یافت ( شکل 3-8 ). سرباز تبعه بدون چون و چرا از Polis خود در موقع قرار گرفتن درمعرض حمله دفاع می کرد و تبدیل به یک مرد مبارز حرفه ای می شد که سربازی برای او یک وظیفه بود. جنگیدن اکنون قابل مبادله بنظر می رسید و پیروزی تبدیل به بک تصویر آبستره شد. و بنابراین بدون شکل در آنجا یک اشتغال فکری درخصوص شکست و یک تورم به طرف زوال حرکت می کرد. حرفه ای گرایی رقابت های قهرمانی ظاهراً درخشش پیکره پیروز را از بین برد. اکنون ما تصویر محکم و چغر را نشان می دهیم که تاج پیروزی او چیزی کمتر از پاداش خداپرستی نسبت به بهره قابل ملموس و سخت می باشد.
تغییری که ما در اینجا به تفصیل تصویر می کشیم در پیکر تراشی بطور آشکار نمایان است. رشد صورتگری، تصویریگری کودکان و عتیقه های جذاب، زنان برهنه بعنوان حاصل عشق شهوت انگیز و بازنمایی دقیق مردم پیر، موضوعاتی از درد و شکست بودند. خودپیکر تراشی دارای یک شکل سست تری بوده و برای تئاتری بودن و درگیری قدرتمندانه مستعد بودند. ساختار ارزشی، کمتر انعطاف پذیر شد. یونان کلاسیک، مثل برنایی که از آن بتسازی می کند، بلندنظر، تسلیم ناپذیر و انحصاری شد. ظاهرا فرهنگ با امپراطوری طویل شده قدمت یافت و آسانگیرانه، تسلیم ناپذیر و به شکلی گسترده ترحم آمیز شد.
قهرمانان کلاسیک بالاتر از همه معیارهای اخلاقی بوده و بر اساس نظریه ارسطو خصلت بافتی در انسان است که گزینش را آشکار می سازد و این چیزی است که یک انسان انتخاب می کند و یا در جریاناتی که در آن گزینش آشکار نیست مورد اجتناب قرار می گیرد. قهرمانان در هنر کلاسیک اغلب در لحظه تصمیم گیری در نظر گرفته می شود و این همان قیاس دو حدی غیرثابت است. این به اندیشه مربوط می شود که انسانیت او را آشکار می سازد. ما برای او احساس همدردی می کنیم چون ما آن را با طرز ایستایی او بین دو جهت مخالف شناسایی می کنیم چون اخلاقیات او و ما وجودگرایانه می شود.
قهرمانان یونان، ابزاری برای انتخاب نمی باشد ولی قربانی آن مصداق دارد. اخلاقیات او وابسته به نمایش ملودرام است. او بین جانشین ها مطرح نمی شود بلکه در حالت رویارویی نشان داده می شود. هنرمندان او را بعنوان پیروز یا شکست خورده به شکل ترحمآمیزی به تصویر میکشند. بنابراین به ناظر اجازه داده نمی شود تا در مبارزه درگیر شود. تصویر مربوط به بعد از بروز تاثیر بوده و در ایجاد انگیزش و تحریک یک پاسخ قابل پیشبینی مستعد میباشد. پیام بیان نمی شود بلکه فریاد زده می شود. بنابراین ما مجبور به ابراز همدردی می شود که به معنی احساس کردن برای چیزی می باشد. ( شکل 4-8 )
روزهای پیشرس
این مشاهدات نیز برای معماری به شکلی انتزاعی تر کاربرد دارد. نخست ما باید به خاطر بیاوریم که با روندهای گسترده را در یک دوره زمانی طولانی جدول بندی می کنیم. اتصال بین دوره کلاسیک و یونانی جلوه دادن پادشاهی الکساندر میباشد ولی رویدادهای نظامی و سیاسی همیشه یک تغییر را آغاز نمیکنند. آنها گاهی اوقات باعث ته نشست آن میشود. همچنین به خاطر داشته باشید که یک سبک از شرایط و مولفه هایی سرچشمه میگیرد که در موقع بدست آوردن اعتبار کلی، به حوزه ای فراتر از نقطه معین شده میرسد. و حتی بعد از نمایان شدن سرنوشت ساز خود، یک سبک با حالات قدیمی تر و همزیستی می کند که حامل عوامل لمس شده یا لمس نشده با نسخه جدید می باشد. آنچه که ما معماری یونانی مینامیم در واقع در دوره قبل از الکساندر شروع شد. این اصطلاح خود سیصد سال قبل را از دوران الکساندر تا سقوط آخرین پادشاهی الکساندری، کلوپاترای مصر تا رومانس در 31 سال قبل از میلاد پوشش داد. معماری در طول این دوره توسعه یافته در راستای سرزمین پهناور مربوطه، پویا و یکنواخت نبود.
با نگاه کردن به گذشته ما بذرهای کاشته شده معماری یونان را در قرن پنجم می یابیم که احتمالا در آن یعنی محل اساسی کلاسیک گرایی بهتر نمایان می شود. در اثر جاویدان محوری شیبراهه دستاوردی Akropolis و دیدگاه غرب از پیش نماهای Parthenon ، یکی از موضوعات اصلی معماری یونان، ترجیح آن برای تاثیرات جهت دار شده و استفاده قابل توجه از پلکان می باشد. ( شکل 16-7 ) در ارتفاع غربی Erechtheion ، ستون و دیوار، دو تمایز و عامل جداگانه از طرح یونان، اتصال یافتند. ستون به کار گرفته شده که به آن رجوع میکنیم نشان یا نماد معماری یونانی بوده وبه همراه ستون توی دیوار یا پایه ستون به کار گرفته شده، مولفه اصلی یک دامنه از مفصل شدگی سطحی می باشد که عواقب نمونه آن تا دوران مدرن احساس خواهد شد.
معماری مدرن
مبانی معماری مدرن، که سبکی غالب و جهانگیر در سده بیستم میلادی بوده، ریشه در تحولاتی که خاستگاه آن شهر فلورانس در شمال ایتالیا در حدود چهارصدسال پیش از ظهور معماری مدرن بوده است.
بررسی معماری مدرن بدون توجه به زمینه های فکری و اجتماعی مدرنیته و تحولات متعاقب آن، همانند انسان گرایی، علم مداری، دین پیرایی، روشنگری و انقلاب صنعتی، امری ناقص و ابتر خواهد بود. هر یک از این تحولات در پیشبرد تفکر ذهنی مدرن و جهان مدرن نقش اساسی و تعیین کننده داشته است و معماری مدرن حاصل و نمود کالبدی چهار سده اخیر است.
بخش حاضر شامل چهار فصل است که در فصل اول مدرنیته و زمینه ها و خصوصیات آن تبیین شده است. پس از آن در سه فصل، معماری مدرن و زیرمجموعه های آن در سه دوره معماری مدرن اولیه، متعالی و متأخر مورد بحث و شرح قرار گرفته است.
جهان مدرن در مقابل دنیای کهن، منظر متفاوتی از هستی عرضه می دارد که برخاسته از باورهای عقلی و انسان مداری است. در جهان مدرن، داوری های ارزشی بر اساس این باورهای جدید تعریف می شود. شروع چنین تفکری از زمانی است که انسان به عنوان محور سنجش تمام ارزش ها مطرح گردید. از زمانی که توجه به ذهن و تفکر به عنوان مبانی ارزیابی پدیده های جهان مطرح شد، باور به عقل – که در این دوره جانشین تفکرات ذهنی و روحانی دوران قرون وسطا گردید – انسان را به عنوان نماینده عقل و اندیشه، محور همه چیز قرار داد. انسان مداری، که بعدها مبنای شکل گیری جامعه مدرن شد، ریشه در همین جایگزینی دارد.
دکتر هاشم آغاجری، استاد تاریخ، در تعریف مدرنیته چنین بیان می دارد:
«چارچوب معنای مدرنیته به عصری گفته می شود که انسان در آن به عنوان فاعل شناسی و اقتدار به گونه ای خود بنیاد همه عالم و آدم را تبدیل به آبژة معرفتی و اقتدار خود می کند. به عبارت دیگر مدرنیته به مثابه یک دوران تاریخی به عصری می گویند که اومانیسم (انسان گرایی) به معنی فلسفه کلمة ظهور پیدا می کنند... .
در این دوران بشر مبنای همه چیز می شود و طبیعت و جهان اخلاقی و روابط قدرت، علم و تکنولوژی خاستگاه بشری پیدا می کند و همچنین در خدمت بشر قرار می گیرد. طبعاً مدرنیته به این معنی نوعی گسس از دوران ماقبل مدرن – که عصر مسیحی اروپا است و در محور و مرکز عامل خدای مسیحی قرار داد و همه ارزش ها به خداوند و مسیح و تجسد تاریخی و خارجی اروپا یعنی کلیسا ارجاع داده می شود – است. در دروان ماقبل مدرن، نظام ارش گذاری و اخلاقی و تمام نهادها و ساخت های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی مبتنی بر چنین انگارة خدامحورانه ای از عالم آدم است. مدرنیته به عنوان یک دوران تاریخی، عصر انسان محوری است و در مقابل نگاه سنتی ماقبل خودش قرار دارد که عصر کلیسا محوری یا خدامحوری است».
در اینجا لازم است تفاوت بین دو واژة مدرنیته و مدرنیسم تبیین شود. مدرنیته وضعیت و حالتی است که در تاریخ اتفاق افتاده و نوعی نگرش به هستی و زندگی است، ولی مدرنیسم ایدئولوژی و بنا به رویکردی، فهم مدرنیته از خودش است.
اکثر فلاسفه مدرن بر این نظر هستند که آغاز عصر مدرن با پیدایش انسان گرایی و خردگرایی دوره رنسانس در قرن 15 میلادی در شمال ایتالیا همراه بوده است. از این دوره است که جهان بینی انسان غربی تغیر جهت داده و از آسمان به سمت زمین متوجه شده است. این تغییر جهان بینی و بینش فکری چنان گسترده و فراگیر بود که باعث واژگونی بسیاری از باورهای ذهنی شد و تفسیر و قرائت جدیدی از اصول و چارچوب های هنری، مذهبی، علمی، فلسفی، سیاسی، تکنیکی، اجتماعی و فرهنگی ارائه گردید.
اگرچه مذهب رنسانس همان مذهب قرون مسطی مسیحی است، ولی سردرها و تناسبات معابد بت پرستان یوتان و روم باستان برروی کلیساهای رنسانس نمایش پیدا کرد. برای کشیدن تصاویر و ساختن مجسمه هیا حضرت مسیح و قدیسان نیز بت های یونان باستان الگو قرار گرفت. کتاب ویتروویوس به نام در باب معماری در ده جلد در سال 1520 زیر نظر رافائل، به ایتالیایی ترجمه شد. این کتاب مورد توجه بسیار زیاد معماران رنسانس قرار گرفت.
خصوصیات اصلی عصر رنسانس را یم توان در انسان گرایی، واقع گرایی و خردگرایی خلاصه کرد. رنسانس آغاز انسان گرایی و اعتقاد به انسان و توانایی های او است. فرد و فردگرایی در عصر رنسانس اهمیت پیدا می کند و هنرمند و اثر هنری به نام هنرمند دارای ارزش می شود. نام هنرمندان و اندیشمندان غیرمذهبی در جامعه مطرح می گردد. این نگرش به انسان با بینش قرون وسطایی که انسان را موجودی گناهکار و رانده شده از بهشت تلقی می کرد که باید کفاره گناهان خود را پس دهد به کلی متفاوت است.
خردگرایی دیگر خصیصه عصر رنسانس است. در این دوره با گسترش مدارس غیرمذهبی، فلسفه، ادبیات، هنرهای آزاد، فنون جنگی، ورزش، تاریخ و خصوصاً تاریه عصر کلاسیک تندریس می شود. در هنر و معماری، احجام اولیه مانند مکعب، استوانه، کره و هرم اهمیت پیدا می کند زیرا این اشکال قابل درک و استنباط توسط ذهن انسان هستند و هیچ گونه ابهامی در مورد آنها وجود ندارد. تناسبات ریاضی، همگونی و تقارن که در هنر کلاسیک یونان و روم باستان اهمیت داشت مجدداً در دوره رنسانس واجد ارزش بسیار زیاد می شود. کلیساهای عصر رنسانس کاملاً متقارن در نما و پلان هستند، چنانچه اگر انسان در مرکز کلیسا بایستد، از طرف چهار طرف منظره ای مشابه و بدون ابهام مشاهده می کند. لذا عنوان شده که در هنر رنسانس ذهن انسان در مرگز پرگار است.
در طی چهار قرن – شازندة، هفده، خجده و نوزده – که تغییرات زیبنایی در جهان بینی دنیای غرب پدید آمد بینش انسان غربی نسبت به خود و جهان پیرامون به طور اساسی دگرگون شد. بایدها و نبایدها و مقدسات و نامقدسات جهان سنت زیر سؤال رفت و به جای آن هستی ها و واقعیات و کارکردها و عملکردهای دنیای مدرن جایگزین شد و علم لاهوتی تبدیل به علم ناسوتی گردید. لذا همه امور محسوس مضووع شناخت شد. زمین شناسی، اقیانوس شناسی، زیست شناسی، روان شناسی، جامعه شناسی و غیره به صورت موضوعاتی درآمد که به طور پیوسته و نظام مند مورد تحقیق و تفحص قرار گرفت. علم و شناخت به صورت غایت انسان مدرن درآمد.
تأکید بر قوه تفکر انسان، واقعیات عینی، کشف قوانین طبیعت و تجربه و آزمایش باعث پدید آوردن شرایطی شد که علم و به تبع آن تکنولوژی به سرعت رشد و توسعه یافت. هر تحقیق و پژوهشی باعث اختراع و اکتشاف جدید شد که آن نیز به نوبة خود پددیه ها و ابداعات جدیدتری را به دنبال داشت.
در سال 1769 ماشین بخار توسط جیمزوات (1819-1736) در انگلستان احتراع شد و طلیعة انقلاب صنعتی و تکنولوژی مدرن ظهور کرد. استفاده از نیروی بخار به عنوان نیروی محرکه، توان و قدرت بی اندازه برای توسعة صنایع ایجاد کرد. تولید خانگی و کارگاهی در مقیاس خرد و محلی به سرعت تبدیل به تولید انبوه در کارخانجات با استفاده از قدرت ماشین و انرژی گردید. از اولین نمونه های کارخانجات مدرن می توان از نخ ریسی، پارچه بافی، ابزارآلات، مکصالح ساختمانی و وسایل حمل و نقل مانند کشتی سازی و راه آهن نام برد.
اولین خط آهن در انگلستات در سال 1825 احداثق شد. تا سال 1840، هشتصد کیلومتر راه آهن و تا سال 1850، شش هزار کیلومتر راه آن در انگلستات کشیده شد. اولین کشتی بخار در سال 1807 در آمریکا ساخته شد و در سال 1840 اولین کشتی بخار از اقیانوس اطلس عبور کرد. تلگراف در سال 1844 و تلفن در سال 1876 اختراع شد. در سال 1879 توماس ادیسون (1931-1847) چراغ برق را اختراع کرد. کارل بنز (1929-1844) اولین اتومبیل با سوخت بنزینی را در سال 1885 اختراع نمود.
صنایع مربوط به ساختمان نیز به سرعت پیشرفت کرد. صنعت شیشه سازی در نیمة دوم قرن هیجده گسترش بسیار یافت. در سال 1806 جام های شیشه یا به ابعاد 5/2×7/1 متر تولید شد. آسانسور در اواسط قرن نوزده در نیویورک اختراع شد. تولید تیرآهن، فولااد و سیمان در طی قرن 19 در کلیه کشورهای غربی رشد بسیار داشت.
از تبعات انقلاب صنعتی، رشد سریع شهرنشینی بود. صنعتی شدن کشاورزی و اخداث کارخانجات در اطراف شهرها و همچنین ارائه خدمات جدید در شهرها باعث جابه جایی جمعیت گردید و ساکنان عمدتاً کشاورز در روستاها به عنوان نیروی کار روزانه کارخانجات در شهرها شدند.
تغییرلات زیربنایی در شهرها فقط تغییرات جمعیتی و اجتماعی نبود، بلکه شهرها از نظر کالبدی نیز به کلی دگرگون شدند. پیشرفت تسلیحات جنگی باعث از بین رفتن برج ها، دروازه ها و خندق ها در اطراف شهرها و همچنین در اطراق مقرهای حکومتی شد.
شاید بتوان اذعان نمود که هیچ پدیده ای در تاریخ شهرسازی، چه در اروپا و چه در سایر نقاط جهان به اندازه اتومبیل بافت و کالبد شهرها را تغییر نداده است. اتومبیل مقیاس شهرها را عوض کرد. مجاورت محل کار با محل زندگی، متراکم بودن ساختمانها در مرکز شهرؤ کوچه های مباریم با مقیاس انسانی و مراکز محلات همه از بین رفت و مقیاس انسانی به مقیاس اتومبیل شد.
مدرنیته، نهادهای مدرن و ساختمان های جدید را هم با خود به داخل شهر همراه آورد، موزه، نمایشگاه، بیمارستان، شهرداری، دادگستری و پارلمان.
1-6- اولین ساختمان هیا مدرن
از اواخر قرن هیجدهم میلادی، به تدریج تولیدات جدید صنعتی وارد امور ساختمانی گردید. در ابتدا این تولیدات برای احداث پل ها، کارخانجات، تأسیسات بندگاهی، سیلوهای گندم، بناهای عمومی و سپس ساختمان های مسکونی مورد استفاده رقار گرفت.
پل رودخانه سورن (1779-1775) در انگلستان یکی از اولین نمونه پل هایی است که با مصالح مدرن، یعنی تیر چدنی احداث شد. این پل دارای سی متر دهانه و پانزده متر ارتفاع بود که در زمان خود دستاورد بزرگی محسوب می شود. پل ساندراند (1796-1793) که آن هم در انگلستان و با تیرهای چدنی ساخته شد، بیش از دو برابر پل قبلی، یعنی هفتاد و دومتر، دهانه داشت و بالاخره پل معلق کلیفتون (1836) در بریستول انگلستان با 214 متر دهانه ساخته شد.
اسکلت فلزی به عنوان سازه ساختمان برای اولین بار در یک کارخانه ریسندگی در شرازبری در انگلستان (97-1796) مورد استفاده قرار گرفت. در این ساختمان دیوارهای خارجی، آجری و باربر بودند و از تیر و ستون های چدنی برای سازه داخلی استفاده شده بود. متعاقب آن یک کارخانه ریسندگی در هفت طبقه بندی بین سال های 1801-1799 در سالفورد انگلستان احداث گردید. طول ساختمان 46 متر و عرض آن 14 متر بود. در این ساختمان دیوارهای خارجی باربر بودند و ستون های چدنی در دو ردیف در وسط ساختمان، بار تیرهای چدنی را تحمل می کردند.
اولین نمایشگاه بین المللی در هایدپارک شهر لندن در سال 1851 میلادی برگزار شد. ساختمان عظیم قصر بلورین (Crystal Palace) توسط جوزف پاکستن برای این نمایشگاه طراحی گردید. می توان گفت که این ساختمان اولین اثر معماری با مصالح کاملاً مدرن، یعنی آهن و شیشه، بود که اجزاء به صورت پیش ساخته در کارخانه تولید و در محل نصب شدند. اگرچه پوشش سقف بنا به صورت سنتی یعنی با قوس نیم دایره اجرا شد.
مساحت این ساختمان با 71500 متر مربع زیربنا، بزرگترین ساختمان ساخته شده تا آن زمان بود. در این ساختمان انواع و اقسام گل ها و گیاهان از اقصا نقاط جهان برای بازدید مشتاقان انگلیسی به نمایش گذاشته شده بود. این قصر که در سیدنهم هیل مجدداً تحداث شده بود، در سال 1936 به صورت اتفاقی در اثر آتش سوزی از بین رفت.
نمایشگاه مهم بین المللی دیگری در شهر پاریس در سال 1889 به مناسبت یکصدمین سال انقلاب کبیر فرانسه برگزار شد. دو بنای مهم به نام های برج ایفل و تالار بزرگ ماشین در این نمایشگاه جلب توجه می کرد. برج ایفل توسط گ.ستاو ایفل، مهندس راه و ساختمان، طراحی و اجرا شد. این برح تمام فولادی یا 330 متر ارتفع، یلندترین ساختمان ساخته شده تا آن دوره محسوب می شد. برج ایفل به صورت نمادی از صنعت و تکنولوژی جدید و نوید دهنده شکوفایی عصر مدرن بود.
بعد از پایان نمایشگاه، بسیاری از هنرمندان، ادبا و متفکران، که بیشتر عقیده به شیوه های تاریخی و معماری داشتند ، خواستار برچیده شدن این هیولای تکنولوژیک از میان بافت تاریخی شهر پاریس شدند. ولی این بنا باقی مانده و هم اکنون به صورت نماد شهر پاریس و کشور فرانسه درآمده است. برج ایفل یکی از پرجاذبه ترین ساختمان های مورد توجه جهانگردان در جهان است و سالانه بیش از شش میلیون نفر از این برج دیدن می کنند.
ساختمان تالار ماشین نیز ذر نوع خود بی نظیر بود. این ساختمان برای نمایش آخرین و جدیدترین انواع ماشین آلات و تولیدات صنعتی طراحی شده بود. مصالح به کار رفته در این ساختمان تماماً مصالح جدید، یعنی شیشه و فولاد، بود. دهانة وسط این بنا با خرپای فولادی به طول 115 متر پوشیده شده بود که خود رکورد استثنایی در صنعت ساختمان در این زمان بود. مهندس معمار این ساختمان فردیناند دوترت و مهندس سازة آن کنتیمین بود.
ساختمان های اشاره شده در فصل قبل تحولات بسیار گسترده ای در مزنیه ساختمان سازی به وجود آورد و راه را برای به کارگیری مصالح و تکنولوژی جدید باز نمود. ولی باید توجه داشت که معماری مدرن به صورت یک مکتب معماری با مبانب نظری مدون و ساختمان های ساخته شده بر سااس اندیشه مدرن از اواخر قرن 19 میلادی شکل گرفت. خاستگاه این معماری در آمریکا شهر شیکاگو و در اروپا شهر پاریس، برلین و وین بود. دوره زمانی معماری مدرن اولیه (Early Modem Architecture) از نیمه دهة 1880 تا اوایل جنگ جهانی اول، یعنی سال 1914 بود.
2-1-مکتب شیکاگو
شیکاگو در اواخر قرن نوزده مرکز خطوط راه آهن و ارتباط بیت شرق و غرب آمریکا بود. همچنین این شهر مرکز تجاری مهمی به شمار می آمد و از سال 1885 میلادی، فعالیت شدید اقتصادی و به تبع آن اجرای ساختمان های تجاری و اداری آغاز شده بود. با توجه به این که آتش سوزی سال 1871 بیشتر قسمت های این شهر را از بین برده، لذا زمینه برای تحولات جدید آماده بود.
در طی دو دهة آخر قرن نوزدهم، اولین نمونه هیا ساختمان های مدرن به دور از هرگونه تاریخ گرایی و تزئینات در شهر شیکاگو ساخته شد. در طی این مدت ساختمان های بلند مرتبه با اسکلت فولادی. دیوار غیرباربر و پنجره های وسیع برای اولین بار احداث گردید.
در این زمان در شیکاگو تعدادی مهندسان سازه و معمار جوان وجود داشتند که عمدتاً تحصیل کرده اروپا و شهرهای شرق امریکا همچون بوستون و نیویورک بودند. اولین مهندس مطرح در این مکتب، ویلیام لی برون جنی تحصیل کردة مدرسة هنر و تولیدات در فرانسه بود. وی به عنوان مهندس سازه، دفتر مهندسی و معماری خود را در سال 1868 در شیکاگو تأسیس کرد. او در سال 1869 کتابی به نام اصول و عمل در معماری (Principial an Practices in Architecture) به رشته تحریر درآورد.
چکیده
مکانهای مذهبی، مساجد، مصلا و.... هموار ه نقش تعیین کننده ای در اعتلای فرهنگ، سیاست، علم و سایر شئونات تمدن ایفا نموده اند. این تحقیق معماری، بدنبال خلق فضایی بمنظور ارائه و انجام فعالیتهای مذهبی و در کنار آن ارائه فعالیتهای خدماتی و فرهنگی تحت عنوان مصلا بزرگ فردیس کرج، می باشد. در بخش شناخت با طرح مباحث مختلف مرتبط با موضوع به بازشناسی عوامل تأثیرگذار در فرآیند طراحی پرداخته شده.
در بخش دوم( کاربرد) ازنتایج حاصل در بخش اول بمنظور خلق فضای معماری بهره گرفته می شود. در این تحقیق سعی برآن شده است تا فرآیند شناخت و کاربرد آن در طراحی معماری رعایت شده و مسیر رسیدن از سئوال به جواب بدرستی طی گردد.
در بخش اول مباحث و موضوعات مطرح شده در سه عرصه دانش معماری یعنی شکل، معنا، و عملکرد می باشند و در بخش دوم پس از تدوین مبانی نظری، اهداف، اصول ومعیارهای طراحی بمنظور شکل گیری ایده اولیه طرح حرکتی از کل به جز طی می گردد و پس از شکل گیری ایده اولیه بمنظور تکمیل فرآیند حرکتی از جزء به کل داشته وایده اولیه در پرتو تأثیرات نظامهای برنامه ریزی فیزیکی و سازماندهی فضایی و نیز نظام نمادین، نظام هندسی، نظام زیبائی شناسی و نظام سازه، به طرح نهای ختم می گردد.
بخش اول
«شناخت»
فصل اول
«چهارچوب پژوهش»
پیشگفتار
بی شک بناهای مذهبی در طول زمان همواره مورد توجه و احترام ملل و اقوام مختلف بوده است و بدین جهت پیوسته کاملترین تجربه های هنری هنرمندان برجسته هر دوره تاریخی در خدمت معماری و تزئین نقوش بکارفته در احداث چنین اماکنی بوده است. این علاقه و توجه و بذل سرمایه های مادی و معنوی نه از باب منافع اقتصادی و مقاصد مادی، بلکه بر مبنای کشش و علاقه ای قلبی براساس گرایش فطری مردم به مکاتب الهی بروز کرده است. چه بسا مردمی که با مشکلات اقتصادی دست به گریبان بوده، اما در سرمایه گذاری بر مظاهر معنوی از جمله بناهای وابسته به مقدسات مذهبی از هیچگونه تلاشی فروگذار نکرده اند بناهای رفیع و باشکوهی که در طول تاریخ برمعابد، مساجد سربرافراشته اند همواره با یک پشتوانه قلبی و عشق حقیقی همراه بوده است. در تاریخ اسلام مکانهای مذهبی همواره در رأس توجه مردم، بویژه هنرمندان معتقد به مبانی دینی قرار داشته است. در دوره هایی که اثری از پیشرفت های علمی در هیچ کجای عالم دیده نمی شود برجسته ترین آثار معماری جهان، از میان مکانهای بزرگ مذهبی اسلام در جای جای سرزمین های اسلام بجای مانده است. اگرچه به علل گوناگون بویژه هجوم نیروهای متجاوز بیگانه به کشورهای اسلامی بسیاری از این ابنیه مهم و تاریخی دچار تخریب و ویرانی شده و آثار مهم مکتوب و میراث فرهنگی مسلمین که دستخوش غارت و آتش سوزی در کتابخانه های مهم جهان اسلام شده است، ما را از گنجینه های مهمی محروم کرده است با این حال آنچه برجای مانده، خود دریچه ای است برای شناخت عظمت معماری بکاررفته در بناهای مذهبی بزرگ اسلامی، بویژه آنکه درمعماری و کاشیکاری بناها مظاهر معنوی و مفاهیم والای مذهبی چه در انتخاب رنگ و چه در انتخاب شکل وفرم بسیار ماهرانه تلفیق شده اند، و فضای بوجود آورنده که انسان شیفته معنویت را بسوی خود می کشاند.
اگرچه متأسفانه بعلت افول قدرت سیاسی جهان اسلام پس از آنکه حاکمیت سیاسی در دست افراد نااهل و فرصت طلبی قرار گرفت، نقش بناهای مذهبی را در سرنوشت اجتماعی و سیاسی و معنوی مردم کمرنگ ساخته، ولی امید می رود در زمان حاکمیت جمهوری اسلامی، مکانهای مذهبی جایگاه ویژه خود را پس از قرنها بازیابد و مجد و عظمت معنوی و حقیقی جهان اسلام بار دیگر احیاء گردد.
طرح مسئله: ضرورت وجود یک مرکز منسجم مذهبی که برخواسته از رشد فرهنگ مذهبی منطقه باشد را در هر شهری می توان احساس کرد .
ضعف چنین عناصری در امروز مانع از آن می گردد که شهر بتواند نقشی در تعامل فرهنگ مذهبی جوامع شهری و منطقه ایفا نماید. بعبارت دیگر نبود چنین هسته ای منجر به تضعیف فرهنگ مذهبی شهر گشته و از آن ره پیامد های مخربی را در الگوهای رفتاری ساکنان شهر و منطقه در پی خواهد داشت.
مصلا یک نمونه از بناهای معماری اسلامی است که در طول زمان می تواند مهمترین الهامات هنری بناهای جهان اسلام را بصورت آشکارا نشان دهد. این اثر می بایست در میان بافت و بناهای درون هر شهر جای ویژه خود را داشته باشد و از اندام های دیگر نمایان تر و چشم گیرتر باشد و در بعد معنوی هم تواناییارتباط و پیوند بین عابد و معبود عالم را بنحوی داشته باشد و در حقیقت صورت مسئله این پژوهش همان چگونگی رابه خوبی داشته باشد و در حقیقت صورت مسئله این پژوهش همان چگونگی پاسخ به این ویژگیهاست.
فرضیات
برپایه ماهیت دانش معماری و ابعاد مورد نظر در قالب پرسش های تحقیق فرضیات تحقیق عبارتند از:
مبانی نظری:
در این پژوهش با دو موضوع اصلی رو به رو هستیم اولین موضوع مفهوم مصلا و نوع ساختار و عملکرد آن و موضوع دوم مقوله هنر و جنبه زیبا شناسی آن می باشد. در این بین مقوله هنر بعنوان یکی از اساسی ترین موضوعاتی که همواره مورد توجه اندیشمندان و صاحب نظران بوده است از اهمیت خاصی بویژه در مباحثه نظری برخوردار است و نیز به دلیل جنبه مشترک دانش معماری و هنر، (از لحاظ شکل و محتوی) بدین جهت معماری را نیز در زمره هنرها بر شمردند براهمیت موضوع هنر (که در این پژوهش هدف هنر اسلامی می باشد) و مباحثه اساسی مطرح در ان از جمله زیبایی، شکل و محتوی، موضوع و زمینه و ... می افزاید.
موقعیت فضایی – مکانی پروژه همراه با نقشه های سایت
کرج از شهرهای غربی استان تهران بوده و در 35 کیلومتری تهران، پایتخت و مرکز ایران قرار دارد. این منطقه از لحاظ تقسیمات اقلیمی جزء مناطق نیمه گرم و خشک بوده ولی در مجموع بواسطه قرار گیری در دشتهای متصل به فلات مرکزی ایران و همجواری نزدیک با رشته کوه البرز دارای اب و هوای نسبتا معتدل بوده و نیز ار رطوبت مناسب برخوردار می باشد.
سایت انتخابی دراراضی مرکزی شهر قرار دارد و از همجواری های مهم این سایت می توان به یک مجموعه فرهنگی که در قسمت جنوب شرقی سایت واقع است و می تواند تاثیر گذار بر طراحی مورد نظر باشد را نام برد مساحت سایت حدود چهار هکتار بوده و از سطحی تقریبا مسطح و بدون شیب برخوردار است.
ماهیت و مقیاس پروژه
مصلا یکی از ان دسته مکان های مذهبی است که مجموعه هایشان بخاطر ارزش های معنوی و عملکردهای اعتقادی تشکیل و ارائه شده اند. آنچه امروز از یک مصلا بعنوان یک مرکزمذهبی که در ارتباط مستقیم با افراد جامعه است،انتظار می رود بسیار بیشتر از آن چیزی است که از مکان های مذهبی دیگر وجود دارد. از این رو مصلاها به برنامه های پیچیده تمایل بیشتری نشان می دهند. با توجه به مطالبی که عنوان شد می توان گفت که مصلا مرکزی با ماهیت فرهنگی و مذهبی بوده و از جایگاه ویژه ای در میان ابنیه عمومی برخوردار است.
بدلیل موقعیت ویژه شهر کرج و همچنین تاثیرات مهمی که همجواری این شهر با پایتخت ومرکز کشور بر فعالیت های این شهر خواهد داشت می توان موضوع را در مقیاس ملی – منطقه ای مطرح کرد که با توجه به خصوصیات ماهیتی و مکانی طرح مقیاس مناسب برای آن محسوب می شود.
سوابق انجام پروژه در قالب زمان و مکان:
واژه مصلا در فرهنگ لغات فارسی به معنای عیدگاه ترجمه شده و محل برگزاری مراسم اعیاد اسلامی و خواندن نمازهای مربوطه می باشد . محلی باز و دلگشا و و مفرح که در ان ساختمانی نیست و فقط بنایی که محل ایستادن امام و جهت قبله را نشان می دهد. در ابتدای ظهور اسلام، حضرت محمد (ص) نیز با اینکه منزل خود را تبدیل به مسجد نمود و نمازهای عادی را در آنجابرگزار می نمود . اما نمازهای غیرعادی همانند نماز باران و نماز اعیاد و ... را در خارج از شهر که بیشتر زمین های زراعتی و یا زمینهای زراعتی و یا شبیه به محل خرمنکوبی، صاف و هموار بود، برگزار می شد. اگر بخواهیم مقایسه ای بین مسجد و مصلا را داشته باشیم می توان فهمید که در گذشته اولا فضای مورد استفاده بعنوان مصلا هیچگاه همانند مساجد از معماری سنگین و حجیمی برخوردار نبوده است. ثانیا نیم توان تغییر و تحول عمده و مهمی را در طر مصلا همانند تحولاتی که در طرح مساجد اتفاق افتاده است منظور کرد.
در حال حاضر مصلای خارج از شهر با کیفیت فوق الذکر، وجود ندارد اما مصلاهای طراحی شده از شهرهای بزرگ نظیر تهران ایجاد گردیده اند. طرح این مصلاها گرچه ممکن است تمامی کیفیت معماری مورد انتظار را نداشته باشند و یا از بعد عملکردی دارای تواقص باشند، اما بهر حال قدمی است برای لمس کردن نیازهای مربوطه به این فضاها و تجربه عملی از ایجاد طرحهایی از این است، گرچه از مصلاهای ایرانی با همان سادگی که ذکر گردیده هیچ اثری باقی نمانده و نمی توان به شکل و ریخت معماری آنها استفاده نمود و سیر تحول وتکامل را در آنها مورد بررسی قرار داد.
ضرورت انجام پروژه و کاربرد نتایج آن
بدیهی است که یکی از عوامل موثر در توسعه اجتماعی و فرهنگی هر منطقه احداثمراکز مذهبی او اسلامی می باشد. مصلاها نیز از جمله مکان های مذهبی هستند که احداث آنها تاثیر بسزایی در ارتقاء رشد و توسعه فرهنگی را بدنبال خواهد داشت علاوه بر این، موارد دیگری نیز قابل ذکر می باشد:
اهداف پروژه
فرآیند پژوهش
نوع اطلاعات مورد نیاز
با توجه به هر بخش از پژوهش دو گروه از اطلاعات مورد نیاز می باشد. گروه اول اطلاعات مورد نیاز در زمینه مذهب و آثار و بناهای مذهبی و هم چنین مباحث نظری مرتبط با این موضوع و گروه دوم اطلاعات معماری و کاربردی ودر جهت مداخله در فضاها.
روش گرد آوری اطلاعات
بهره گیری از نظر اساتید و حضور در فضاهای مشابه و مرتبط با موضوع از روش های گردآوری اطلاعات در عرصه میدانی بوده و هم چنین بررسی و مطالعه کتب، مجلات و مراجعه به سایت های اینترنتی از فنون جمع آوری اطلاعات در عرصه کتابخانه ای می باشد.
روش بکار گیری و تجزیه و تحلیل اطلاعات.
در این مرحله نیز ابتدا کلیات دیدگاه های مداخله ای در نظر و عمل مورد بررسی قرار می گیرد. سپس معیارهائی از چارچوب مبانی فلسفی اخذ و دیدگاه ها، مورد بررسی و نقد قرار می گیرند.
فرآیند این امر منجر به تدوین اهداف، اصول و معیارهای برنامه ریزی و طراحی در نسبت با مجموع مورد مداخله می وشد. سپس الگوی طراحی در مقیاس کلان فضا، طرح فضا بر مبنای ابعاد نظری فوق الذکر تدوین می گردد که این الگوها به لحاظ معنائی ، تصویر تصورات محسوب شده و مبنای نظام بخشی به فضاهای مورد مداخله به حساب می آید. تطبیق این تصویر با واقعیت منجر به ارائه راه حل ها و ارزیابی آنها و در نهایت گزینش گزینۀ بهینه گرویده که با توسل بر گزینه بهینه طراحی مجموعه تحقق خواهد یافت.
فصل دوم
«مفاهیم مرتبط با موضوع»
مقدمه:
اسلام اندکی پس از ظهور، در تمامی کشورهای پیرامون شبه جزیره عربستان و حتی کشورهای دور دست پذیرفته شد و تمامی عرصه های زندگی خصوصی و اجتماعی آنان را تحت تأثیر قرار داد. همراه با گسترش اسلام مکانهای مذهبی اسلامی به عنوان مهمترین عامل فیزیکی و پایگاه اسلامی در تمام کشورهای متأثر از فرهنگ اسلامی بنا گردید. مکانهای عبادی اسلام تا حدود زیادی مرکز فعالیتهای فرهنگی می باشد ارتباط مکانهای مذهبی اسلامی با مسئولان حکومتی و افراد قدرتمند جامعه و اشخاص مؤمن و سرشناس باعث می شود که چنین مکانهایی همانند مراکز ارتباطی نهادهای اجتماعی عمل کنند. مراسم مذهبی سنتی اهمیت خاص خودشان را دارند و آن اینست که ما را در تجربه جمعی پرستش سهیم می کند اما هرگز نباید فراموش کرد که تجربه مذهبی در درجه اول یک تجربه عملی عشق است. ما می توانیم از کتابها پیروی کنیم، بر قلبها حاکم شویم و نحوه رفتاری خاصی را برگزینیم ولی هیچکدام فایده ای ندارد. این دل است که تصمیم می گیرد و تصمیم دل قانون است.
گذری بر اهمیت مکانهای مذهبی
بناهای مذهبی همواره مورد احترام و توجه ملل و اقوام مختلف در طول تاریخ بوده است و به لحاظ همین اهمیت پیوسته کاملترین تجربه های هنری هنرمندان برجسته هر دوره تاریخی در خدمت معماری و تزئین نقوش بکار رفته و در احداث چنین اماکنی بوده است. ایرانیان در همه آثار هنر و معماری خویش، نوعی هنر و معماری متکی بر تجربیات فنی و مستقل از هنر و معماری شیوه های بیگانه را دارا بوده اند و به وسیله آنها انواع ارزشهای فضایی را در دوران خود شکل داده اند.
تاریخچه مکانهای مذهبی قبل از اسلام در ایران :
گوهر معماری ایرانی؛ منطق ریاضی و عرفانی آن است. درون گرایی و کشش معماران ایرانی بسوی حیاط ها و پادیاوها و گودال باغچه ها و هشتی ها و کلاه فرتگی ها که شبستان ها را گرداگرد خود گرفته و محیط های دلکش و خودمانی بوجود آورده که از دیرباز جزء منطق معماری ایرانی بوده است. همچنانکه در کاخهای تخت جمشید می بینیم که پیرامون حیاطی، اتاقها، تالارها، و ایوانها جای دارد، یا فضاهای کاخ ساسانی سروستان و خانقاه و سراهای قبل از اسلام دیده می شود. در دوره هخامنشیان
یکسری آتشکده در شوش وتخت جمشید ساخته شده که با سبک معماری هخامنشی با پوشش مسطح و تیرچوبی است و این ادامه داشته است تا زمان اشکانیان: معابدی با سبک چهارطاقی و چهار ایوانی با سبک معماری پارتی و خراسانی برای عبادت مغ ها و زرتشتیان ساخته شد.
در زمان ساسانیان معابد چهار طاقی رشد ویژه ای پیدا کرد از جمله می توان آتشکده نیاسر را مربوط به باین دوره دانست و ا زجمله طرح تزئینی این دوران طرحهای ارسیک و اسلیمی، شیار تزئینی، گوشواره را که از رومیان و یونانیان اخذ کرده بودند و او از عناصر مهم معماری ساسانی شد.
تاریخچه مکانهای مذهبی بعد از اسلام در ایران:
با ورود مسلمانان به ایران و واردشدن تمام ارزشهای راستین الهی به این مرزوبوم تاروپود جامعه طبقاتی ساسانی یکباره فروریخت و طرحی نو برای زندگی وحیات آدمیان پی ریزی شد. جامعه متفرق ایرانی که نتیجه منطقی اختلافات ادیان جاهلی بوده است با پیام جدیدی که ارتش اسلاام از سرزمین رسولخدا(ص) برای آنها به ارمغان آورد به ندای فطرت خداپرستانه انسانی خویش گوش فرا می دهد و پس از مدت کمی جامعه ایرانی به دین جدیدی روی آورد، با همه این احوال معماران ایرانی و مسلمان از زمان ورود اسلام به ایران در ایجاد فضاهای معمارانه با اسلوب ایرانی و با هدف الهی دچار وقفه شده اند. این وقفه شامل مدت زمانی است که آنها بمنظور آشنایی با خواست و هدفهای اسلام از فضاهای معماری صرف کرده اند آثار این دوره فقط تقلیدی بود از سبک و شیوه ساخت معماری اسلامی مسلمانان عرب، که نمود بیشتر آن در خطه خراسان( تمام نواحی مشرق چون کشور ترکمنستان، افغانستان و ...) دیده می شود. سبک معماری مذهبی تقلیدی این زمانی به این نحو بود که مسجد محوطه ای را با دیوار خشتی محصور کرده و سایبانی برروی این محصوره به وسیله چوب و حصیر می ساختند. مسجد، کوچه میرنطنز، مسجد سراور گلپایگان و مسجد حاجتگاه ابیانه ازاین نوع اند.
بعد از این مرحله شبستان یا چهلستون با ردیف پوشش ضربی متداول شد مانند مسجد جامع فهرچ یزد – مسجد شوش و تاریخانه دامغان و مسجد جامع نائین. در این دوران از معماری قبل از اسلام وشیوه های مستقلانه و برخاسته از خلاقیت و نوآوری خود معماران خویش ذوق ایرانی بهره فراوان گرفته شد.
از تزئینات مهم این دوران در بناهای مذهبی می توان طرح ارسیک و اسلیمی دوران ساسانی شیار تزئینی که برگرفته از قبل از اسلام بود ولی در دوران بعد از اسلام کاربرد فراوان و متنوعی پیدا کرد و انواع مختلفی از آن پدید آمد. از دیگر موارد تزئین در دوره اسلامی گوشواره ای است که از پلان مربع قبل از اسلام به پلان دایره ای با سقف مدور تبدیل شد. از دیگر موارد تاریخی تزئین بناهای مذهبی ایران بعد از اسلام، پیچ تزئینی بوده که از قدیم الایام در ایران کاربرد داشته است. و خیلی از موارد دیگر چون طاق نما و گچبری و کاشیکاری و .... را نام برده و روند کاربرد تاریخی آنها را بررسی کرد.[1]
21- زمرشیدی، حسین، مسجد در معماری ایران، نشر کیهان، 1374، چاپ اول، ص 251
«فهرست مطالب»
عنوان |
فصل اول: تعاریف و کلیات |
فصل دوم : انواع دیگر سدهای خاکریز |
فصل سوم: آب بندها |
فصل چهارم: شالوده، نشست و ترکها در سطح های خاکریز |
فصل پنجم: اجرای آسفالت گرم و کنترل کیفی توسط آزمایشگاه فنی و مکانیک |
فصل ششم: مواد افزودنی و تاثیر آن در آسفالت |
فصل هفتم: فیلر و نقش آن در آسفالت |
فصل هشتم: آسفالت های حفاظت شده |
منابع و مأخذ |
1-1 تعریف
مفهوم سد در فرهنگ فارسی و عربی آن قدر روشن است که هم در جامعه مهندسی و هم در عرف اجتماع مفهومی بی نیاز از توضیح دارد به طوری که حتی مشتقات آن در فرهنگ ماکاملا مانوس است مانند سد معبر، سد راه، مسدود، انسداد و غیره. به هر حال معنای خاص آن عبارت است از بنایی که بخشی را از بخش دیگر جدا میکند و غالباً به مفهوم دیوار یا سازه ای است که از حرکت آب (کلا یا جزئاً) جلوگیری نماید تا آب ذخیره گردد یا انحراف بیابد. برای معادل فارسی این واژه، گاهی «بند» به کار برده شده است مانند بند امیر، و در حال حاضر، بند به سدهای کوتاه گفته می شود. معادل انگلیسی واژه سد، dam است.
از دیدگاه مقررات اجرایی، ارزیابیها و رده بندیها، سدها را به دو گروه کوتاه و بزرگ تقسیم نموده اند:
سد بزرگ[1] بر اساس تعریف پذیرفته شده «آی گلد»[2] سدی است که:
الف- طول تاج از 500 کمتر نباشد؛ ب- ظرفیت دریاچه حاصل از آن سد از 6 10 متر مکعب کوچکتر نباشد؛ پ- حداکثر تخلیه سیلاب آن از 2000 متر مکعب در ثانیه کمتر نباشد؛ ت- سد دارای مسائل پیچیده یا مشکل در شالوده باشد به طوری که نیاز به مطالعات و راه حل های خاص داشته باشد ث- در طراحی سد مسائل خاص غیر معمول وجود داشته باشد.
1-2 انواع سدها:
انواع سدها را می توان از دیدگاه مصالح، فرم ساختمانی، هدف از احداث سد، نوع سرریز یا ویژگیهای دیگری رده بندی نمود. آنچه معمولا در نامگذاری ها مشاهده می شود عبارت است از: سد بتنی وزنی که پایداری آن براساس وزن آن است، سد بتنی قوسی که ممکن است تک قوسی یا دو قوسی باشد، سد بتنی پایه دار و پشت بند دار، سد پاره سنگی (که سنگی و سنگریزه ای هم گفته می شود) و سد خاکی و پشت بند دار، سد پاره خاکی و پاره سنگی است. د رمقیاس های کوچک و موقت و به طور کلی محلی، از سدهایی از جنس چوب و مصالح ساختمانی نیز استفاده می شود یاد شده است. به عنوان یک طرح موقت ممکن، اخیراً از سدهای کوتاه لاستیکی نیز یاد می شود و ساخت آب بندهای پرده سپری به منظور نگهداری ارتفاع های کم آب نیز معمول است.
چنانچه سد نسبتاً بزرگی باشد و هدف از ایجاد آن ذخیره آب باشد سد مخزنی نامیده می شود. و در صورتی که هدف از احداث آن انحراف مسیر رودخانه یا تقسیم آب به صورت موقت یا دائم باشد آن را سد انحرافی و یا بند انحرافی می نامند. ارتفاع بعضی بندهای انحرافی ممکن است به 8 متر و حتی 10 متر هم برسد. در گونه های مختلف سدها ممکن است سرریز سد از تاج سد بگذرد و یا مسیر دیگری بپیش بینی شود. در مورد سدهای بتنی عبور سرریز از تاج سد معمولا مشکلی ندارد ولی در خصوص سدهای خاکی و پاره سنگی، پیش بینی مسیر سرریز از روی تاج سد خاکی، متضمن قبول خطر فوق العاده زیادی است و همین علت تقریباً همیشه سرریز سد خاکریز در مسیر دیگری جز روی بدنه سد طراحی می شود. استثنائاً تعدادی سدهای خاکی که سرریز آنها روی آنهاست گزارش شده است.
سدهای خاکی بیش از سدهای بتنی در معرض تخریب بوده اند و براساس گزارش های ICOLD (مثلا گزارش 1983, a) از میان 14700 سد بررسی شده، 1150 سد (یعنی 5/7 درصد) دارای نواقص جدی بوده اند و 107 مورد (یعنی 7/0 درصد) تخریب شده اند. بیش از 50 درصد خرابیها یا آسیب دیدگی ها سدهای خاکی در ضمن ساخت یا در اولین پر شدن بوده است. احتمال تخریب سدهای خاکی که قبل از 1930 ساخته شده اند 5 مرتبه بیش از احتمال تخریب های حاصل از سرریز آب از روی سد در رتبه اول قرار دارد. حدود 80 درصد تمام سدهای از نوع خاکریز با ارتفاع کمتر از متر است و سدها نیز عمدتاً در همین گروه قرار داشته اند. در عین حال سبدهای بلندتر تخریب کمتری داشته اند ولی آسیب دیدگی بیشتری نشان داده اند.
بعضی اطلاعات آماری
اشاره به بعضی ارقام آماری در یک بحث فنی، حتی به صورت نمونه و اجمال، روشنگر ویژگی مهندسی طرح ها در مقایسه با یکدیگر و نشانگر اهمیت نسبی بعضی از پروژه ها خواهد بود. در این جا بعضی از اطلاعات در دست از مأخذهای مختلف نقل می شود، هرچند نمی توان ادعا نمود که حق مطلب در مورد کلیه رکوردهای زمانی با ابعادی بیان شده است.
احتمالاً قدیمی ترین سد دنیا سد «الکفره[3]» در 16 کیلومتری جنوب شرقی «هلوان[4]» در مصر است که بین سال های 2750 و 2950 قبل از میلاد (5000 سال قبل) با طول 115 متر و ارتفاع 12 متر ساخته شده است. بضی از مورخین اولین سدی را که در تاریخ ثبت شده است مربوط به 4000 سال قبل از میلاد با طول 475 متر و عرض 15 متر می دانند که 4500 سال از آن بهره برداری می شده است. همچنین سدی به طول 2/3 کیلومتر و 36 متر ارتفاع و 15 متر عرض در یمن ساخته شده بوده است که آن را مربوط به 1700 سال قبل از میلاد می دانند و در قرن سوم میلادی بر اثر سیلاب منهدم گردیده است.[5] سد داریوش روی رودخانه کر که عمر آن بیش2500 سال است، و سد بهمن شیر دارای عمری بیش از 2000 سال و بند میزان در شوشتر با عمر 1700 سال و بند امیر روی رودخانه کر که 1000 سال عمر دارد و هنوز در حال بهره برداری است از بندها یا سدهای باستانی محسوب می گردند.
احتمالاً پر حجم ترین سد تا سال 1973 یک سد خاکی[6] است در آریزونای امریکا که ارتفاع آن 33 متر، طول 85/10 کیلومتر و حجم مصالح آن 8 10*1/2 متر مکعب است.
در واقع سازه بتنی، سد «گراند کولی[7]» روی رودخانه کلمبیا در واشینگتون است. طول تاج آن 1391 متر و ارتفاع آن 183 متر، حجم آن 05/8 میلیون متر مکعب و وزن آن 6/21 میلیون تن است. نیروگاه آن توانایی تولید 9780 مگاوات را دارد. مطالعه این سد در 1933 شروع شده در مارچ 1941 ساخت آن آغاز گردیده و در 1942 پایان یافته است. هزینه احداث آن 56 میلیون دلار گزارش شده است.
سد «گرانه دیکسن[8]» در کشور سوئیس است که با ارتفاع 2854 متر و طول 670 متر در سپتامبر 1961 ساخته شد. هزینه این سد 372 میلیون دلار، و حجم آن 9/5 میلیون متر مکعب گزارش شده است.
طویلترین سد دنیا به نام «کییف»[10] با ارتفاع 20 متر و طول 54 کیلومتر در کشور روسیه در سال 1964 تکمیل گردید. همچنین ساخت سدی به طول 99 کیلومتر با ارتفاع متوسط در کشور چین گزارش شده است که ساخت آن در قرن 17 بوده است.
طولانی ترین بند دریایی[11] با طول 3/32 کیلومتر و ارتفاع 6/7 متر در شمال هلند قرار دارد.
هدف از ایجاد سد ها و انتخاب نوع سد
اصولا سدها به منظور ذخیره آب و تامین آب شرب و کشاورزی و صنعت ساخته می شوند هرچند مهار سیلابها و ایجاد ارتفاع آب به منظور تامین انرژی پتانسیل برای ایجاد نیروگاه نیز می تواند از اهداف اولیه احداث سدهای بلند باشد. در مورد بندهای انحرافی، انحراف آب و یا تقسیم آن هدف اصلی را تشکیل می دهد. البته پس از احداث سد، دریاچه می تواند فواید دیگری از قبیل قایق رانی، پرورش ماهیها، و زیبایی طبیعت در برداشته باشد. در انتخاب نوع سد می توان انواع سدها را ابتدا به دو گروه رده بندی نمود: سدهای بتنی و سدهای خاکریزی ویژگی سدهای خاکریز که ممکن است خاکی یا پاره سنگی باشد عبارت از این است که این سدها را می توان بر شالوده های غیر سنگی نیز بنا نمود، از این رو محدودیتی از دیدگاه استحکام زمین مانع احداث آنها نمی شود. به طور کلی اگر عرض منطقه آبگیر (پهنای دره) خیلی وسیع باشد یا شالوده آن محل غیر سنگی باشد ساختن سد بتنی معمولا مقدور نیست یا در صورت امکان، اقتصادی نخواهد بود، در صورتی که در همین شرایط احداث سد خاکریز هم مقدور میباشد و جای بررسی دارد. مواردی نیز وجود دارد که مزایا و معایب هر دو نوع سد (خاکریز و بتنی) ممکن است تقریباً مساوی باشد در این شرایط تشخیص ارجحیت یکی بر دیگری بر عهده کارشناسان با تجربه است. بدیهی است طرح بهینه و تصمیم نهایی هنگامی قابل دفاع است که جمیع عوامل موثر از قبیل عوامل اقتصادی وضعیت زمین شناختی، محل کارایی نوع سد برای هدف مورد نظر امکان ایجاد و حمل و نقل مصالح مورد نظر مدت زمان ساخت و گاهی مدت زمان انحراف آب، امکان دسترسی به نیروی انسانی، مسئله هزینه سرریز و حفاظت آن، مسائل مربوط به زیرابها و دریچه ها و حتی مسئله زیبایی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته باشد.
احداث سد اعم از کوچک یا بزرگ و اعم از بتنی یا خاکریز باید با اطمینان بسیار زیاد طراحی و اجرا گردد زیرا هزینه های اضافی که برای اجرای صحیح و دقت در کار صرف می شود درصد زیادی را تشکیل میدهد؟ در صورتی که وقوع حادثه و تخریب سد نه تنها سرمایه مادی ساخت آن را از بین می برد بلکه تلفات جانی زیادی را در بر دارد که قابل جبران نخواهد بود. برای سدهای کوتاه می توان با افزایش ضریب اطمینان بررسی های اولیه را محدود نمود. ولی برای سدهای بلند، افزایش ضریب اطمینان، هزینه احداث سد را به شدت افزایش می دهد، از این رو مطالعات اولیه باید کامل باشد تا بتوان ضریب اطمینان را در حد معمول در نظر گرفت. به عبارت دیگر درصد هزینه ای که صرف شناخت دقیق مباحث مربوط به طراحی می شود به مراتب کمتر از هزینه ای است که باید برای افزایش ضریب اطمینان در ساخت سد مصرف شود.
مطالعات کلی جهت احداث سدها
صرف نظر از نوع سد که در یک منطقه ساخته می شود مطالعات و بررسی هایی ضرورت می یابد که بستگی به شرایط ناحیه، وضعیت آبگیری، وسعت حوزه آبگیر و وسعت دریاچه ای که تشکیل می شود و وضعیت مصرف آب در پایین دست دارد. اهمیت مباحث مربوط به این مطالعات ضعف و شدت دارد.
این مباحث معمولا شامل موضوعهای زیر است:
هواشناسی و هیدرولوژی، زمین شناسی و زمین شناسی مهندسی، هیدروئولوژی، ژئوتکنیک و لرزه شناسی.
مسائل دیگری که جدا از مباحث فنی فوق غالباً مورد توجه طراحان و کارفرمایان احداث سد در یک منطقه می باشد از مسائلی است که به نحوی مربوط به شرایط اقلیم شناسی، کشاورزی و نوع آن مباحث اجتماعی منطقه، و موضوع زیست محیطی ناحیه است. به هر حال احداث سد در یک جمله وضعیت زیست محیطی را نسبت به آنچه که قبل از احداث سد بوده است تغییر می دهد. قدر مسلم این است که زمین های وسیعی زیر آب مستغرق می شوند و زمین های بسیار ویسعتری سرسبز و حاصلخیز می شوند در بخش هواشناسی و هیدرولوژی وضعیت بارندگی های سالانه سیلهای دوره ای و مقدار آبی که تبخیر می شود و سرانجام ارقام سد، ظرفیت لازم برای سرریز سد، و وضعیت بادها، سرعت و امتداد آنها مشخص می شود. در مبحث زمین شناسی و زمین شناسی مهندسی باید وضعیت لایه های تشکل دهنده منطقه، نوع سنگ ها، سن آنها وضعیت چین خوردگی ها، گسل ها، روی راندگیها نوع رسوبات به لحاظ قدمت، طرز تشکیل و ارتباط لایه ها و رسوبات با یکدیگر و ارتباط لایه های موجود در آن محل با لایه های محل های مجاور مشخص می گردد. همچنین وضعیت آبهای زیر زمینی آبهایی که به حوضه محل سد وارد می شوند و آبهایی که ممکن است بعد از احداث سد و پر شدن دریاچه از آن خارج می شوند، ارتباط چشمه های ناحیه با حوزه سد، شرایط تغییرات زمانی آب چشمه ها و حرکات آبها در سوهای مختلف، تغییرات زمانی سطح آب زیر زمینی، نفوذ پذیری لایه های مختلف، تخلخل و آبخوری لایههای مختلف، آبگذری در گسلها و درزهها، همه از مواردی است که باید در بخش هیدروژئولوژی با استفاده از وضعیت زمین شناسی مشخص گردد. تعیین وجود وضعیت کارستی، درزه های آبگذران و منطقه های خرد شده گسلی نیز از مسئولیت های شناخت های زمین شناسی و زمین شناسی مهندسی است.
مقدمه
قبل از شناخته شدن سیمان ، از ملاتهای آهکی برای کارهای ساختمانی استفاده می گردید ، ولی بعد از شناخت خواص سیمان و طریقه تولید آن ، این کالا به میزان وسیعی جایگزین آهک گردید.
سیمان ، پودری است نرم و جاذب آب که باعث چسبندگی خرده سنگها به یکدیگر شده و ماده ای است از ترکیبات پخته وگداخته شده اکسید کلسیم با اکسیدهای سیلیسیم ، آلومینیوم و آهن که ملات این ماده به مرور در مجاورت هوا یا در زیر آب سخت شده و با حفظ ثبات حجم ، مقاومت خود را در زیر آب نگه می دارد. این ماده در فاصله 28 روز به حداقل مقاومت مجاز ، یعنی 250 کیلو گرم بر سانتی متر مربع می رسد.
امروزه در جهان متناسب با تنوع نیازها ، سیمانهائی با خواص فیزیکی و شیمیائی مختلف تولید می گردد که هر کدام کاربردهای مشخصی را دارا می باشد.
احتمالاً رومیها نخستین کسانی بودند که بتن را بکار بردند آنان بتن را که بر اساس سیمان ساخته می شد ، بعنوان مواد هیدرولیکی ، یعنی موادی که در آب سخت می شد ، بکار می بردند. این خاصیت بتن وخواص دیگر آن ضمن گیرش در آب ، سبب استفاده روز افزون این ماده ساختمانی گشته است. سالها سیمان ساخت رومیها بکار می رفت تا اینکه یکنفر بنای انگلیسی بنام (جوزف اسپدین) موفق به پیدا کردن سیمان پرتلند در سال 1824 میلادی گردید سیمان پرتلند ، سیمانی است که از مخلوط کردن مواد آهکی ورسی یا هر ماده دارای اکسیدهای سیلیسی و آلومینیومی و آهنی وپختن آنها تا مرحله تولید کلینکر بدست می آید.
بر اساس مشخصات استاندارد انگلیس (BS) و آمریکا (ASTM) قبل از آسیاب مقداری سنگ گچ به کلینکر افزوده می شود ، تا از گیرش سریع آن جلوگیری نماید.
مواد اولیه مورد نیاز و روش استخراج آن
ترکیباتی از سنگ آهک و خاک رس (مارل) ، مواد اولیه اصلی سیمان را تشکیل میدهند . استخراج سنگ آهک ، بطور معمول در معادن رو باز با استفاده از دریلهای چالزنی و ایجاد حفره صورت می گیرد.
بر حسب نوع سنگ و روش کار ، مواردی از قبیل عمق ، قطر و فاصله چالها و حفره ها تعیین شده و اقدام به حفاری می شود.
پس از آماده شدن چال ها ، با خرج گذاری مواد منفجره و اتصال آنها بوسیله چاشنی و کابلهای الکتریکی ، با استفاده از دستگاه انفجار (مینیاتور) با ولتاژ معین ، انفجار صورت می گیرد.
بر حسب موقعیت ، مخلوط طبیعی سنگ آهک و خاک رس و مواد معدنی دیگری مثل سنگ آهن و سنگ سیلیس ، به مقدار معینی برای ساختن انواع سیمان به کار می رود.
معدن سنگ آهک
این معدن دارای موادی آهکی است که دارای املاحی از سنگ آهک ، سیلیس ، اکسید آلومینیوم ، اکسید منیزیم و غیره می باشد.
معدن خاک
معدن خاک نیز به صورت رو باز بهره برداری میشود و استخراج آن با استفاده از ماشین آلات راهسازی همانند لودر ، بلدوزر و ... و بدون ایجاد انفجار صورت می گیرد.
بارگیری مواد اولیه هر دومعدن عملاً بوسیله ماشین آلات مکانیکی از قبیل بیل سنگین ، لودر و بلدوزر و غیره انجام شده و حمل آن بسمت آسسیاب خاک یا آسیاب سنگ بوسیله کامیون صورت می گیرد.
آسیابهای سنگ و خاک
مواد اولیه (سنگ) استخراج شده بوسیله ماشین آلات جهت خرد شدن به ابعاد کوچکتر به قسمت آسیاب سنگ یا سنگ شکن انتقال داده می شود.
در سنگ شکنها ، که عملاًَ از نوع چکشی ، پاندولی ، ژیراتوری است سنگها تا ابعادی کمتر از 2 الی 3 سانتی متر خرد شده و پس از جدا شدن توسط الکهای میله ای ، بوسیله نوار نقاله به سیلوهای سنگ انتقال می یابند. سنگهای درشتتر مجددا برای خرد شدن به آسیاب ژیراتوری برگشت داده شده و آنچه از سنگ شکن خارج می شود مخلوط خرد شده سنگ آهک است.
انبار خاک
مواد اولیه خارج شده از آسیاب خاک و سنگ شکنها توسط نوارهای نقاله به محلی به نام انبار خاک یا سالن مواد منتقل می شود.
دستگاه ریزنده یا استاکر مخلوط مواد اولیه خرد شده را در طول سالن مواد به صورت رفت و برگشت روی هم انباشته می کند.
پس از تنظیم اولیه ، مواد پر شده در سالن از طریق دستگاه بردارنده یا ریگلایمر در جهت عرض سالن برداشته می شود. مخلوط خروجی از سالن در هر لحظه ، حاوی مخلوط متوسط مواد ورودی به سالن از ابتدای پر شدن تا انتهای بسته شدن سالن است.
مخلوط خروجی از سالن مواد بوسیله نوارهای نقاله به بونکرهای تغذیه آسیابهای مواد خام منتقل می شود.
محصول آسیابها به سیلوهای بلندیگ و تغذیه کوره حمل و برای مصرف کوره انبار می شود. گنجایش سیلوها در صورت توقف آسیابها حداقل 48 ساعت مواد کوره را تامین می کند.
برای آنکه مواد اولیه بهتر پخته شود می بایست بصورت پودر در آید.در پایان مقادیر لازم از مواد اولیه پس از توزین آماده تغذیه در آسیاب مواد خام می شود.
آسیاب مواد خام
آسیابهای مواد خام در بخش صنعت سیمان به دو نوع تقسیم می شوند.
1-آسیابهای گلوله ای :
آسیاب گلوله ای استوانه ای است که داخل آن گلوله های فولادی قرار داشته ومواد اولیه ورودی در اثر چرخش آسیاب و اعمال ضربه و سایش ، بوسیله گلوله ها تبدیل به پودر می شود.
مواد پودر شده جهت جدا شدن زبره مواد از نرمه آن به دستگاهی بنام سپراتور فرستاده میشود که در این مرحله پس از جدا شدن نرمه مواد ، زبره آن دوباره جهت آسیاب شدن به داخل آسیاب بر می گردد.
2-آسیاب غلطکی یا فایفر:
آسیاب غلطکی صفحه افقی است که روی آن سه غلطک قرار دارد.مواد اولیه بین غلطکها و صفحه چرخان زیرین ریخته شده و بر اثر ضربه و سایش به صورت پودر در می آید.
نرمه جدا شده مواد در سپراتو از طریق دستگاههائی بنام الکتروفیلتر ، ایراسلاید ، ایرلیفت جهت ذخیره به سیلوهای مواد خام فرستادن می شود.
سیلوهای مواد خام
سیلوهای مواد خام برای تنظیم ، ذخیره ، همگن ساختن مواد پر شده ساخته شده اند که برخی از این سیلوها دو طبقه و برخی یک طبقه می باشند.
مواد خام پس از آسیاب شدن از طریق ایراسلاید به سیلوها هدایت شده و قبل از ورود مواد به سیلوها نمونه برداری بطور اتوماتیک در هر نیم ساعت یکبار انجام می گیرد.
این نمونه ها از طریق رول پست یا لوله های ارسال نمونه ، جهت آزمایشات لازم و به منظور تعیین درصد عناصر موجود در مواد و تصحیح آن به قسمت آزمایشگاه منتقل می گردد. ضمناً مقدار تناژ درصد عناصر موجود در مواد توسط کامپیوتر ، بصورت اتوماتیک محاسبه شده و پس از رسیدن به تناژ مورد نظر در سیلو عمل یکنواخت کردن (بلندینک) مواد انجام گردیده و سپس مواد مزبور به سیلوهای ذخیره ریخته شده و در آنجا جهت استفاده در مراحل بعد انبار می شود.
پیش گرمکن
در پیش گرمکن با حدود 70 متر ارتفاع از طریق مجموعه سیکلونها مراحل خشک شدن ، داغ شدن وتجزیه خاک رس و بخشی از سنگ آهک تا درجه حرارت 900 درجه سانتیگراد ونیز دستگاه پری کلسیناتور مجهز به دومشعل با حرارت 900 تا 1000 درجه سانتیگراد عمل تجزیه سنگ آهک تا حدود % 90 صورت می گیرد.
مواد پس از انجام مرحله تجزیه و گرم شدن بتدریج وارد کوره می شود.
کوره
استوانه ای دوار با شیب % 3 و ابعاد 8/5 × 95 متر دارای درجه حرارت حداکثر 1450 درجه سانتیگراد میباشد. ومواد در اثر چرخش و شیب استوانه به سمت خروجی کوره در حرکت می باشد و هنگام عبور از مجاورت حرارت شعله تجزیه نهائی و سپس تشکیل فازها در آن صورت میگیرد.مشعل اصلی در انتهای پائینی کوره تعبیه شده است.
طی یک قرن ابداع کوره دوار سیستم پخت تکامل یافته وهم اکنون از کو ره های تربلند به کوره های خشک کوتاه و مجهز به پری کلسیناتور تغییر یافته است.
تمامی بخش های سیستم پخت که مقادیر در خور توجه انرژی حرارتی و ذرات مواد خام را با خود دارند ، از طریق برج خنک کن برای بازیابی حرارت و تصفیه به آسیاب مواد و الکتروفیلتر فرستاده می شود.
در الکترو فیلتر ذرات گرد و غبار از گازهای خروجی جدا شده و گاز تصفیه شده راهی دودکش می شود.
محصول خروجی از کوره کلینکر نام دارد که جهت سرد شدن وارد سیستمی بنامکولر می گردد.
در سیستم خنک کن گریتی ، هوای محیط به زیر صفحه های مشبکی که در کولر تعبیه شده است توسط فن های بزرگی دمیده می شود و با حرکت مواد در فاصله ای کمتر از 20 دقیقه حدود 1100 درجه سانتیگراد از حرارت مواد کاسته می شود و در اثر بازیابی حرارتی ، فازهای موجود در محصول کلینکر تثبیت می شود.
نوع دیگر خنک کن با عملکرد مشابه ، خنک کن سیاره ای یا ساتالایتی است که بخش عمده هوای خروجی از خنک کن با درجه حرارت 700 درجه سانتیگراد برای تامین هوای مشعلها راهی کوره می شود.
کلینکر
محصول خروجی از سیستم پخت کلینکر نام دارد.در این مرحله حدود 95 % ترکیب فازهای بلیت ، آلیت ، آلومینات و فریت تشکیل می دهد ، این فازها از اکسیدهای کلسیم ، سیلیسیم ، آلومینیم و سنگ آهن تشکیل شده است.
انبار یا سیلوهای کلینکر ، تولید یک ماهه کوره را در خود جای می دهند.
کلینکر پس از خروج از خنک کن ، راهی انبار یا سیلوهای کلینکر می شود.ودر این مرحله برای کنترل گیرش بین 3 % الی 5 % ، سنگ گچ به کلینکر افزوده می شود.
سنگ گچ بایستی به ابعاد کمتر از 4 سانتی متر خرد شده و به همراه کلینکر پودر شود.این عمل در واحدی بنام آسیاب سیمان انجام میگیرد.
آسیاب سیمان
در این قسمت کلینکرها آسیاب و خرد شده و به سیلوهای سیمان منتقل میشوند. به ایسن منظور ابتدا سنگ گچ بوسیله آسیاب خاک آسیاب شده وتوسط کامیون به قیف کج واقع در قسمت آسیاب سیمان منتقل میشود. گچ مزبور بوسیله نوار نقاله والواتورها به داخل سیلوی گچ ریخته می شود. مقدار گچ مورد نیاز بر اساس اطلاعات داده شده توسط آزمایشگاه فیزیک به مقدار مورد نیاز بر روی نوار خوراک دهنده ریخته میشود. کلینکر نیز توسط نوار نقاله والواتور از انبار کلینکر به سیلوهای کلینکر منتقل میشود. مقدار کلینکر مورد مصرف پس از توزین توسط ترازوهای الکترونیکی بر روی نوار خوراک دهنده ریخته شده و ضمن مخلوط شدن با گچ به آسیابهای سیمان هدایت میشود آسیاب مخلوط گچ و کلینکر را بر اثر حرکت دورانی و توسط گلوله های فولادی و سیلیبس موجود در آسیاب در دو مرحله کوبیده ومواد نرم بوسیله سپراتورها جدا شده و توسط فشار هوا به سیلوهای سیمان هدایت میشود ، مواد درشت جهت پودر شدن مجدداً به آسیاب برگردانیده میشوند.
پودر حاصل شده سیمان مکی باشد. از محصول نهائی برای آزمایشهای شیمیائی ، فیزیکی و کنترل کیفی نمونه برداری می شود .اولین مرحله تثبیت وزن بوته – تعیین افت وزن حرارتی – تعیین اکسید سیلیسیم – تعیین اکسید کلسیم و تعیین اکسید آهن است و برای انجام آزمایشهای ملات سیمان است و برای مقاومت فشار و خمش از هر نمونه 6 قالب تهیه شده و برای مدت 3 ، 7 ، 28 روز در آب نگهداری می شود که درکه در آزمایشات فیزیکی موارد ذیل مورد بررسی قرار میگیرد.
سپس محصول نهائی پس از اطمینان به سلامت و کیفیت آن ، برای ذخیره و بارگیری به سیلوهای بتونی سیمان منتقل می شود که برای پیش گیری از کلوخه شدن ، یا سفت شدن سیمان ، طراحی سیلوها بگونه ای است که می توان به درون آنها هوا دمید تا سیمان همیشه شناور نگهداشته شود.
بارگیر خانه
در این قسمت سیمان از طریق کمپرسورهای هوا از سیلوهای سیمان به الواتورهای تعبیه شده انتقال یافته و این الواتورها سیمان را به دستگاههای پرکن کیسه های سیمان هدایت می کنند.کیسه های سیمان را به دستگاههای پر کن کیسه های سیمان هدایت می کنند. کیسه های سیمان که توسط کارخانه کیسه سازی مجتمع تولید میشوند از انبار پاکت به محل دستگاهها منتقل شده و بوسیله مکانیکی تا میزان 50 کیلوگرم سیمان پر میشوند. کیسه ها ی پر شده بطور اتوماتیک بر روی نوار نقاله قرار گرفته و به سکوهای بارگیری منتقل میشوند و در محل مزبور در داخل کامیونهای حمل سیمان قرار میگیرند.
قسمتی از بارگیری سیمان بصورت فله انجام میگیرد و سیمان مستقیماً از سیلوها بوسیله هوا با فشار لازم در داخل کامیونهای حمل سیمان فله ریخته میشود.
کلیه مراحل انتقال سیمان از سیلوها به دستگاه پر کن سیمان و بارگیری کامیونها بصورت پاکتی و فله از طریق سیستم کنترل بارگیر خانه کنترل شده و میزان بارگیری و اشکالات احتمالی ایجاد شده توسط سیستم کنترل مشخص وجهت رفع آن اقدام میشود.
در مراحل مختلف تولید در محلهائی که انتقال مواد توام با ریزش انجام میگیرد فیلترهائی بنام فیلترهای کیسه ای جهت گرفتن گرد وغبار حاصله تعبیه گردیده که ذرات جمع شده در کیسه ها دوباره وارد خط تولید میشود.
فهرست مطالب
مقدمه صفحه
فصل اول: کلیات پروژه
وضعیت فیزیکی پروژه 7
موقعیت ساختمان در سایت 7
کروکی سایت 7
پیشرفت کار در روش کار پیمانکار 9
انواع قراردادهای پیمانکاری 9
انواع مناقصه 9
مراحل اجرای طرح و انجام عملیات پیمانکاری 10
اصول طرح کارگاه و ساختمان 10
جدول مصالح مصرفی در انبار 10
نحوة انجام گزارش کارگاه در مورد مسئولیتها 11
گزارش روزانه 11
فصل دوم: عملیات ساختمانی
فصل سوم: ساختمان
فصل چهار: سقفهای تیرچه بلوک
فصل پنج : مصالح وجزئیات
مقدمه:
بنام خدا
دورة کارآموزی را که زیرنظر شرکت ساختمان «ساربتون» که مجری ساخت یک ساختمان مسکونی واقع در عظیمیه کرج است می گذرانم.
درطی این مدت عکسهایی از مراحل پیشرفت و ساخت این ساختمان گرفتم که در فواصل گزارشها و مطالب جایگزین شده است. اما عملاً شرکت ساختمانی ساربتون که خود کارفرمایان و سهامداران این شرکت می باشند دورة کارآموزی من را برعهده گرفته اند.
توضیح اینکه جناب آقای مهندس واحدی و مهندس آذرتاش که خود مؤسس شرکت ساربتون می باشند درواقع کارفرمای اصلی شرکت بوده و همچنین پیمانکارانی نیز بعنوان پیمانکار اصلی پروژه می باشند.
پروژه ساختمانی مسکونیA تحت نظر شرکت ساختمانی ساربتون بوده که من طی مراحل پیشرفت کار را بررسی کرده و تا به اینجا رسانده ام.
وضعیت فیزیکی پروژه:
موقعیت ساختمان در سایت:
کروکی سایت: « ساختمان مسکونی A » *
1- انبار وسایل
2- کانکس( محل اقامت ناظر)
3- آشپزخانه کارکنان
4- اتاق کارکنان
5- حصار چوبی کارگاه
6- محوطة ساختمان
7- چاه آب( جهت آب های مصرفی مصالح ساختمانی)
پیشرفت کار در روش کار پیمانکار:
کار ساختمان عظیمیه از مهر 1385 شروع شده و پیمانکار معتقد است تا شهریور 1386 کار را به پایان برساند.
در این پروژه برای انجام هر یک از فعالیتها اعم از فونداسیون، بتن ریزی، تیغه چینی، لوله کشی، نازک کاری و ..... و همچنین برای هر یک از مصالح سرپرست کارگاه استعلام قیمتی از اشخاص مختلف می گیرد و پس از مشورت با شرکت یکی از آنها را انتخاب و با وی قراردادی تهیه کرده و مشغول بکار می شوند.
البته دراین انتخاب تنها هزینه مطرح نیست بلکه نوع جنس و نوع انجام کار هم حائز اهمیت می باشد. که در تمامی مراحل کار موارد ذکرشده بررسی و سپس انتخاب صورت می گیرد.
انواع قراردادهای پیمانکاری:
قرارداد قیمت مقطوع بهای کل پیمان مقطوع
امانی بهای خدمات پیمانکار محاسبه می شود.
انواع مناقصه:
عمومی درج آگهی با توجه به مشخصات و شرایط مشارکت
محدود ارسال دعوتنامه به شرکت ها
ترک مناقصه ترک تشریفات صلاح وصرف نباشد مستقیماً انتخاب می شوند.
قرارداد پیمانکاری شرکت به صورت قرارداد مقطوع می باشد که با شرکه بهای پیمان به صورت مقطوع بین پیمانکار و کارفرما منعقد شده است.
نوع مناقصه صورت گرفته : مناقصه محدود می باشد که با ارسال دعوتنامه به شرکت های شناخته شده واقع در شهر کرج صورت می گیرد.
ساختمان عظیمیه
کارفرما: شرکت ساختمانی ساربتون
پیمانکار: شرکت ساختمانی ساربتون
پیمانکار جزئی: تأسیسات شرکت ساختمانی آسمان – اجراء کار مهندس ملکی و مهندس شیدی
مشاورین:آقای مهندس میرزایی / مهندس نادری
طراح: شرکت ساختمانی ساربتون
1- قرارداد 2- تعهدات و التزامات 3- موضوع پیمان 4-مدت پیمان 5- ضمانت نامه 6- پیش پرداخت 7- جریمه
جدول مصالح مصرفی در انبار:
درکارگاه ساختمانی نمودارهایی به انبار داده شده که از ورود و خروج مصالح مصرفی پای کار اطلاع پیدا می کنیم و انباردار موظف است در جدول موردنظر مقدار مصالح را که در هر روز وارد انبار می شود و یا خارج می شود و موجودی انبار را یادداشت نماید. مثلاً:
ردیف |
نوع |
ورودی |
خروجی |
موجودی |
مربوطه |
توضیحات |
1) |
سیمان |
8:30 |
12:30 |
50 کیسه |
پرتلند |
30 کیسه خارج شده |
2) |
سنگ |
11 |
11:30 |
100 کیسه |
گرانیت |
50 بسته خارج شده |
3) |
گچ |
10 |
12:30 |
200 کیسه |
ساختمانی |
80 کیسه خارج شده |
4) |
// |
// |
// |
// |
// |
// |
5) |
// |
// |
// |
// |
// |
// |
نحوه کارگزارش کارگاه در مورد مسئولیتها : ( هفته ای، ماهی )
در کارگاه ساختمانی چارتی به شکل زیردر هر هفته تهیه شده و در آن فعالیتهای انجام شده و تعداد پرسنل ومصالح مصرفی و ...... توضیح داده شده و به حضور پیمانکار محترم می رسد.
گزارش کار
لیست مصالح ماشین آلات
ورودی خروجی تعداد نوع
لیست نیروی انسانی فعالیتهای انجام شده
گزارش روزانه:
هر کارگاه همه روزه پس از اتمام فعالیتها گزارش روزانه مکتوبی توسط سرپرست کارگاه ارائه می شود این گزارش شامل ریزکارهای انجام شده در قسمتهای مختلف، لیست ماشین آلات و تجهیزات، لیست نیروی انسانی و لیست مصالح پیمان کار می باشد.
فصل دوم
عملیات ساختمانی
بازدید وشناسایی زمین
قبل از شروع هر عملیات باید زمین بازدید شده و وضعیت آن نسبت به خیابانها و جاده های اطراف مورد بررسی قرار گیرد و همچنین پستی و بلندی زمین با توجه به نقشه باید مورد بازدید قرار گیرد و عوارض پستی و بلندی زمین به وسیله مهندس نقشه بردار تعیین گردد و همچنین محل چاهها، فاضلاب، چاه آبی قدیمی و مسیر قناتهای قدیمی تعیین شده و محل آن نسبت به پی سازی مشخص شود و چاهها در صورت لزوم باملات شفته پر شود و محل احداث ساختمان نسبت به زمین تعیین شده و نسبت به ریشه کنی یا کندن ریشه های نباتی و برداشتن خاکهای نباتی اقدام شود و شکل زمین و زوایای آن کاملاً معلوم شده و با نقشه ساختمان مطابقت داده شود و نوع زمین مشخص و خاک آن آزمایش گردد.
طبقه بندی زمین از نظر خاک ومقاومت آن:
زمین های خاک ریزی شده( خاک دستی)
زمینهای ماسه ای
زمینهای دج
زمینهای رسی
زمینهای شنی
زمینهای سنگی
زمینهای مخلوط
زمینهای بی فایده
آزمایش خاک
2- برای آزمایش خاک در این ساختمان نمونه هایی از خاک ساختمان را در ظروفی مکعبی شکل به ابعاد سانتی متر ریخته سپس با یک نوار چسب مناسب درزهای آن را مسدود می کنند و در روی جعبه نیز مشخصات محل و عمق موردنظر را یادداشت می کنند. و این عمل را تا رسیدن به خاک خوب ادامه می دهند و جعبه ها را به محل آزمایش خاک برده تا تاب تحمل را اندازه گیری کنند. پس از بررسی ظرف معکب شکل مشخص شد که خاک محل از نوع« شن بوم» است که مخلوطی از شن و ماسه با لای کم و بیش دانه های قلوه سنگ که می توا آنها را بآسانی متراکم کرد. وطی بررسی و عملیاتی روی زمین مشخص شد که نوع زمین«دج» است که با کلنگ و پتک و کمپرسور می توان زمین را کند.
طبقه بندی زمین ها
زمینها را برحسب مورد می توان برحسب نوع( اندازه) مصالح متشکله، برحسب وضعیت طبیعی و یا برحسب میزان نشست و قابلیت تراکم طبقه بندی نمود.
الف) طبقه بندی زمینها برحسب نوع مصالح متشکله
مصالح تشکیل دهندة انواع زمینها، به غیر از زمینهای سنگی، عبارتند از شن،ماسه، سیلت، رس ومواد آلی یا ارگانیکی حاصله از گیاهان.
شن به دانه هائی اطلاق می شود که دارای قطری بزرگتر از 6 میلی متر و کوچکتر از 76 میلی متر باشد .
به قطعات سنگی بزرگتر از 76 میلیمتر قلوه سنگ ویا لاشه سنگ اطلاق می شود.
ماسه به مصالحی اطلاق می شود که از شن کوچکتر ولی بزرگتر از 7/0 میلی متر باشد دانه های سیلت از الک نمره 200 عبور کرده ولی از002/0 میلیمتر بزرگترند. رس از ذراتی به قطر کمتر از 02/0 میلی متر تشکیل شده است و بالاخره خاک های آلی به خاک هائی اطلاق می شود که قسمت اعظم آنها مواد ارگانیکی حاصله از بقایای گیاهان تشکیل شده باشد.
زمینها ممکن است متشکل از یک یا چند نوع از مصالح فوق باشند و لذا خصوصیات آنها به میزان زیادی بستگی به نوع مواد متشکله آنها دارد.
در طبقه بندی زمینها، که غالباً بعنوان طبقه بندی و یا رده بندی خاک ها عنوان می شود دو روش وجود دارد. روش رده بندی متحد و روش رده بندی AASHTO، در روش رده بندی متحد هر رده از خاکها را با دو حرف که اولین آن مشخص کننده نوع خاکی است که قسمت عمده مواد متشکله باقی مانده روی الک نمره 20 از نمونه ها راتشکیل میدهد و حرف دوم بستگی به درصد مواد عبورکرده از الک نمره 200 دارد.خاکهائی که بیش از 50% وزنشان از الک نمره 200 عبور کند بعنوان خاک های ریزدانه و خاک هائی که کمتر از 50% وزنشان ازالک نمره 200 عبور کند بعنوان خاک های درشت دانه نامیده می شود.
در روش AASHOT، خاکها برحسب ارزش نسبی آنها بعنوان مصالح زیرسازی از 1- A تا 7- A طبقه بندی شده اند.[1]
ب)طبقه بندی زمینها برحسب وضعیت طبیعی
زمینها را برحسب وضعیت طبیعی به دو دسته زمینهای خاکریزی شده یا مصنوعی و زمینهای طبیعی تقسیم می کنند.
1- برای اطلاعات بیشتر در مورد رده بندی خاکها به منابع(1) و(2) مراجعه شود.
مشخصاتِ طراحی سازه ای :
معرفی :
بتن ها با مقاومت – بالا ، دارای برخی مشخصات و خصوصیات مهندسی هستند که با بتن های مقاومت – کم ، تفاوت دارند . تغییرات داخلی ، از بارهای ثابت ، مشخص و کوتاه – مدت و عوامل محیطی ناشی می شوند که شناخته شده هستند . رابطۀ مستقیم این تفاوتهای داخلی تمایز و تفاوت را در خصوصیاتِ مکانیکی مشخص کرده که ، باید توسط مهندسان طراح ، در پیش بینی کردن عملکرد و ایمنی سازه ها ، شناسایی شود . این تمایزها ، بسیار مهم هستند ، جهتِ افزایش مقاومت ها . تست ها و یا آزمونهای بِتُن – مقاومت بالای تقویت شده ، را بطور نمونه نشان داده اند ، که چنین موادی در بسیاری از موارد ، احتمالاً مشخصۀ الاستیکی طولی (خطی) را برای سطوح تنش و دسترسی به ماکزیمم تنش ، تعیین می کند . بنابراین ، منحنی تنش و تغییر طول نسبیِ بتنِ مقاومت – بالا ، در میزان بسیار بالا کاهش می یابد تا در بتن با مقاومت – پایین .
آزمایشات وسیع و جامعی در چندین مرکز پژوهشی ، صورت گرفت برای درک و استنباط عملکرد بتن با مقاومت بالا . در حالیکه ، اطلاعاتِ معتبر ، امروز در بسیاری از جنبه ها ، قابل دسترس هستند ، برخی از توصیه های نهایی و اصلی ، منتظر نتایج و عملکردِ آیندۀ آنان می باشد . در این مقاله ، تاکید بسیاری بر طراحیِ اعضا و سازه ها شده است . توصیه ها و پیشنهادها ، بر اساس و پایۀ بهترین اطلاعاتِ آزمایشی ، عرضه و ارائه شده اند .
ستونهای بارگیری شده بطور محوری :
در روشهای عملی ، ستونهای کمی بدرستی ، بارگیری محوری می شوند . گشتاورهای خمشی ، بعلت کاربردِ اساسیِ بارگذاری و ارتباط و همکاری با عملِ قاب محکم ، معمولاً بر بارگذاری محوری ، اضافه می شوند . AC1318-83 ، برای طراحی مورد نیاز است و ACI318R-83 ، این را منعکس می کند .هر چند ، اینها برای عملکرد ستونها و حمل کردن بارگذاری محوری ، استفادۀ مفیدی دارند .
توزیع مقاومتِ فولادی و بتن :
ویژگی اصلی و اساسی ، مقاومت نهایی است . شیوه و روش طرح حاضر ، مقاومت صوریِ عضو بارگذاری شده بطور محوری را ، محاسبه می کند ، جهتِ بررسی و ارزیابی کردن میزانِ قانون افزایش مستقیم مقاومت مربوط به بتُتن و فولاد . توجیه این ایده ها و نظرات در تصویر 601 ، مشاهده می شود . منحنی های تنش و تغییر طول نسبی اضافه شده در فشار و تراکم برای ، سه بتن با تقویت کردن فولادی ، دارای 60.0.0 پسا (414MPa) بازده مقاومت ، می باشد . فرضیۀ معمول و متداول ، اینطور می گوید که ، فولاد و تغییر طول نسبی ، در هر مرحله بارگذاری ، یکسان هستند . برای بتن – مقاومت بالا ، زمانیکه بتن به یک محدوده یا دامنة تغییرات غیر خطیِ مهم میرسد ، فولاد هنوز در محدودة الاستیک است ، بنابراین ، شروع به بدست آوردن سهم بزرگترِ بارگذاری می کند . وقتی تغییر طول نسبی در حدود 0.002 است ، شیب منحنی بتن ، نزدیک صفر می باشد که می تواند بعنوان دفرمه شدن (بدشکلی) پلاستیسیه (شکل پذیری) ، همراه با مقدار کم و بدون افزایش تنش ، در نظر گرفته شود .
فولاد به نقطة بازدهی خویش در تغییر طول نسبی مشابه ، در این مورد می رسد . در نتیجه ، بتن در مازیمم تنش خویش می باشد و فولادر ، بنابراین مقاومت ستون به شرح ذیل ، پیش بینی می شود :
در اینجا ، معنی این عبارت بدین صورت است :
مقاومت فشردة سیلندر (استوانه) مربوط به بتن =
بازده مقاومت فولاد =
ناحیة بخشِ بتن =
ناحیة فولاد =
فاکتوریا عامل 0.85 ، برای محاسبه و برای تفاوتهای مشاهده شده در مقاومت بتن و در ستونهای مقایسه شده با بتنِ مخلوط شدة در سیلندرهای (استوانه های) – آزمون – فشاری ، صورت گرفته است . یک تجزیه و تحلیلِ مشابه ، برای ستونهای بتن – مقاومت بالا انجام گرفته ، به استثنای فولاد که بازدهی آن ، قبل از اینکه بتن به مقاومت پیکِ (اوج) خویش برسد ، انجام خواهد گرفت . هر چند ، فولاد به بازدهی خویش در تنش ثابت ادامه خواهد داد ، تا بتن بطور کامل ، عملکرد خویش را انجام دهد . امکان دارد ، پیش بینی مقاومت هنوز بر مبنای معادلة (1-6) باشد . اسناد و مدارک آزمایش نیز ، از استفادة عامل 0.85 حمایت و پشتیبانی می کنند ، برای بتن مقاومت – بالا .
تاثیرات محدودة فولاد :
فولاد جانبی در ستونها ، بطور کامل در فُرم یا شکلِ حلزونهای (مارپیچی های) مداوم و پیوسته قرار دارند که ، این فولاد دارای 2 اثر مفید بر عملکرد ستون ، می باشد : (a) موجب افزایش زیادِ مقاومتِ داخلی هستة بتن (نمونه استوانه ای بتن) در حلزون شده ، با محدود کردن هسته در برابرِ انبساط و یا گسترش جانبی تحت کنترلِ بارگذاری و (b) همینطور ظرفیت تغییر طول نسبی محوریِ بتن را افزایش می دهد و اجازه می دهد که بیشتر نرم و قابل انبساط شود (یعنی یک ستون tougher (محکم شده) .
اساس و پایة طرحِ فولاد حلزونی تحت نظارت نسخه های ( نگارش های ) AC1318 در سال 1977 ، بوده که ، تاثیر تقویت کنندة حلزونی باید حداقل برای مقاومت از بین رفتة ستون ، یکسان باشد ، البتة زمانی که به پوستة خارجی بتن ، مربوط به لاشة سنگ (سنگ هایی که به مصرف پرکردن می رسد ) ، تحت عمل بارگذاری ، نیازی نباشد .
معادلة AC1318 ، برای مینیمم نسبت حجمیِ حلزونی عبارت است از :
در اینجا :
نسبت حجمِ تقویت حلزونی برای حجم هستة بتن = Ps
ناحیه (فضای) قراص (ناخالصی) بخش بتن = Ag
ناحیة هسته بتن = Ac
مقاومتِ فشردة سلیندری بتن =
بازدة مقاومتِ فولاد حلزونی =
افزایش در مقاومت فشردة ستونها ، توسطِ فولاد حلزونی فراهم و ایجاد شده که بر مبنای روابط مشتق شده و بطور آزمایشی برای مقاومت بدست آمده ، می باشد :
در اینجا :
مقاومت فشردة ستون بتن تقویت شده ، بطور حلزونی =
مقاومت فشردة ستون بتنِ تقویت نشده =
تنش در محدودة بتن که بطور حلزونی تولید شده =
این رابطه ، می تواند مستقیماً برای معادلة ، نشان داده شود . تنش در محدودة بتن ، که بطور حلزونی تولید شده ، بر اساسِ فولاد حلزونی محاسبه می شود ، با استفاده از معادلة کشش قیاسی (hoop).
و یا
در اینجا :
ناحیة فولاد حلزونی =
قطر هستة بتن =
شیب حلزونی = S
تحقیقات اَخیر که توسط احمد و شاه shah Ahmad , ، صورت گرفت ، تقویت حلزونی را نشان داده که ، کارآمدیی کمتری برای ستونهای بتن مقاومت بالا و ستونهای بتن سبک وزن ، دارند . آنها (احمد و شاه) همچنین دریافتند که ، تنش در فولاد حلزونی در بارگذاری پیک ، برای ستونهای بتن – مقاومت بالا و ستونهای بتن – سبک وزن ، اَغلب بطور چشمگیری کمتر است تا دربازدة مقاومت که در معادلة ، فرض شده است . این نتیجه گیریها ، از پژوهش های آزمایشی در دانشگاه کرنل ، ناشی شده . تحقیق و پژوهش کرنل ، تأثیر یک تنش در محدوده (1-s/dc) ، استفاده کردند جهتِ ارزیابی کردن نتایج ، جاییکه ، محدودة تنش در بتن است که با استفاده از تنش واقعی در فولاد حلزونی ، محاسبه شده که اغلب ، کمتر از می باشد . عبارت یا واژة (1-s/dc) ، کاهش در کاراییِ حلزونها را منعکس می کند که ، با افزایش یافتن فاصله بندیِ سیمهای حلزونی ، مرتبط است . بنابراین ، تفسیر و توصیفِ معادلة (6-3a) ، بدین صورت است :
(6-3b)
واضح است که ، مقاومت بدست آمده با معادلة (6-3d) ، قابل پیش بینی است و اعتبار یا پایایی برای بتن با وزن نرمال با همة مقاومتها در محدودة تنش ، حداقل 3000 پسا ، می باشد . یک نمودار بر مبنای معادلة ، پیش بینی بدون محافظه کاری را برای تنش در محدودة بالا را ، نشان می دهد ، اما همچنین می تواند تنش در محدوده را برای حلزونهای ستون ، نشان دهد که بسیار کمتر از 1000 پسا می باشد . برای این محدوده. از دیدگاه مقاومت ، حضور معادلة ACI318 ، برای مینیمم نسبت فولاد حلزونی ، می تواند بطور ایمن ، استفاده شود ، البته برای ستونها با وزن و مقاومت نرمال و به همان سان برای ستونها با مقاومت – کم (پایین) . بتنِ سبک وزن ، اگر بطور سنگین بارگذاری شود ، شکسته خواهد شد و فشار حاصله را کاهش یا تخفیف می دهد . برای ستونهای سبک وزنِ تقویت شده بطور حلزونی ، مارتینز ، پیشنهاد می کند معادلة توسطِ جایگزین شود و معادلة باید توسطِ جایگزین شود . این تفاوت در میانگین عملکرد معادلة مهم است که در ACI318 مشخص شده و باید مجدداً مورد آزمایش قرار گیرد . بنظر می رشد ، ستونهای بتنی سبک وزن نیاز به 2.5 بیشتر فولاد حلزونی دارد تا تطبیق (مطابق) کردن ستونهای وزن نرمال برای رضایت مورد نیاز مقاومت بعد از پوشش لاشة سنگ ، که به ACI318 منعکس شده ، نیاز ندارند . شاید کاربرد حلزونهای سنگین ، مورد سوال واقع شوند . هیچگونه توافق عمومی بر کارآیی فولاد حلزونی برای بهبود بخشیدن شکل پذیری ستونهای بتنی مقاومت – بالا ، وجود ندارد ، و اینکه ، افزایش یافتن تغییر طول نسبی محدود شده و مسطح شدنِ شیب منفی مربوط به منحنی تنش و تغییر طول نسبی در نقطة پیکِ تنش ، مشاهده می شود . یک مقاله مربوط به احمد شاه ، نشان می دهد که ، محدود شدن حلزونی در مسطح کردن شیب منفیِ منحنی تنش و تغییر طول نسبی ، برای ستونهای بتنی با مقاومت – بالا و همینطور ستونهای بتنی با مقاومت – پایین ، تأثیر گذار است . تحقیقات دانشگاه کرنل حاکی از آن است که ، منحنی های تنش و تغییر طول آزمایشی برای مقاومت های مختلفِ ستونهای بتنی با وزن نرمال و طبیعی با تقویت کنندة حلزونی متفاوت ، نشان داده شده است. سه گروه منحنی ، توسط سه سطح مقاومت بتن با مطالعه ، مشخص شده اند . هر یک از این گروهها ، از سه مجموعه منحنی ، تشکیل شده که با سه مقدارِ مختلفِ تقویتِ جانبی ، منطبق شده اند .
هر مجموعه از منحنی ها ، با خط افقی ، میانگین تطبیق مقاومت ستونِ تقویت نشده را ، نشان می دهد ، برای مشخص کردن ستونهای محدود شدة ویژه یا خاص . منحنی ها، برای ستونهای بتنی با مقاومت – بالا ، NC167 هستند که دارای کارآیی مفید در محدودة تنشِ 767 پسا (5MPa) می باشند ، که با منحنی های ستونهای بتنی و با مقاومتِ – پایین تر NC163 همراه با کارآیی مفید در محدودة تنش پسا (6MPa) مقایسه شده اند . عملکرد متفاوت آنان ، بوضوح آشکار است ، در نتیجه نه تنها کشش (افزایش طول) در بتن با مقاومت بالا در پیک (اوج) قرار دارد ، بلکه این کشش در بتن با مقاومت پایین ، به حد قابل ملاحظه ای پایین می آید . در واقع ، این حقیقتی است که حتی برای ستونهای NC169 نیز ، همراه با تنش زیادِ 2500 پسا دیده شده است . بر اساس شواهدِ قابل دسترس ، می توان نتیجه گرفت که ، احتمالاً ستونهای بتنی با مقاومت – بالا و چگالی نرمال ، زمانیکه همراه با فولادِ کششی همراه می باشند ، می توانند مقاومتِ مورد نیاز را بخوبی نشان داده و این پیش بینی را بخوبی در معادلات ، منعکس کنند ، اما مشخصه های (خصوصیات) پیکِ تنش ، احتمالاً جهت مقایسه با ستونهایی با مقاومت – کم ، ناکافی وضعیت می باشد . طراحیِ ستونهای بتنیِ سبک وزن همراه با فولاد حلزونی ، باید با دقت بسیار ، صورت گیرد . مسئلة مهم و جالب دیگر ، ارتباط داشتن ستونهای تقویت شدة حلزونی است که بطور کلی ، سطح تنش تقویت شده با حلزونهای طراحی شده ، منطبق شده و اینکار توسطِ AC1318 ، انجام می شود و باید متذکر شد که ، ستونهایی که با چنین چیزی تقویت نشده اند ، دارای مقاومتِ کافی نیستند . در ستونهایی که دارای قطر بزرگتر هستند ، تنش محدوده ، بطور چشمگیری کاهش می یابد ، بنابر فرضیه های اصولی ، این مقدار ثابت می ماند . این موضوع مستقیماً پیرو معادلة می باشد . برای ستونهای بزرگتر ، نسبت Ag/A ، بسیار کوچکتر شده ، در نتیجه ، نسبتِ فولاد حلزونی مورد نیاز کوچکتر و کارآیی تنشِ محدوده نیز بطور متناسبی کوچک می شود . تنش محدوده ، که توسط حلزونهای طراحی شده ACI318 ، برای بتن ها با مقاومت بالا و کم ، در 15in و 50 ، تولید شده و قطرهای ستون اصلی ، مقایسه شده اند .
تست ها و آزمایش ها ، نشان می دهند حتی ستونها با مقاومت پایین یا کم ، تنش محدوده را ، از 238 به 83 پسا (psi) ، کاهش داده و (1.64 تا 0.57MPa ) بدست آمده تحت نظر ACI318 ، یک ستون با ظرفیت بسیار بالای کشش ، تولید خواهد کرد ، بدون اینکه ، مقاومتِ خویش را از دست بدهد . برای بتن با مقاومت بالا ، شاهد کاهش تنش محدوده از 825 به 263 پسا ، هستیم که موجب تولید یک ستون با ظرفیت کشش بدونِ حداکثرِ نقطة پیک ، می شود . حتی در تنش محدودة بالا (پسا) 825 ، یک ستون با مشخصة نامطلوب همراه با اُفتِ مقاومت بعد از تنش پیک ، تولید می شود . علاوه بر این بعضی از داده ها یا اطلاعاتِ آزمایشی و تجربی در این ستونها با مقاومت – بالا ، قابل دسترس هستند و از تیرهای اتصالی و جانبی استفاده می کنند ، تا از حلزونها .
بارگذاری مکرر (چندگانه) :
بتن با مقاومت – بالا ، بطور نسبی فارغ از گسستگی (شکاف) داخلی می باشند ، حتی در بارگذاریِ اصلی ، البته زمانیکه بارگذاری بطور یکنواخت صورت گرفته باشد . از طرف دیگر ، گزارش شده بتن با مقاومتِ – بالا دارای شکنندگی بیشتری است تا بتن با مقاومتِ – پایین (کم) و این کمبود مربوط به شکل پذیری و پیشرفت تدریجیِ رشدِ شکاف ها (ترک) ، است . برخی از پژوهش های تجربی نشان می دهد که ، فرسودگی ضرورتاً ، بستگی به مقاومت و تراکم (فشردگی) دارد . تحقیقات اَخیر ، حاکی از آن است ، نقص و عیب در بتن و در خصوص بارگذاری مکرر ، می تواند بطور تقریبی توسط بتنِ مربوط به پوش منحنی ، صورت گیرد و مستقیماً با منحنی و افزایش طول نسبیِ ، منوتونیک کوتاه – مدت ، ارتباط دارد . برای بتن با مقاومت – بالا ، هر کاربرد بارگذاری ، موجب آسیب کمتر می شود . هر چند ، تعداد چرخه ها (دوره ها) جهتِ داشتن نقص ، زیاد چشمگیری نمی باشند ، و این بدلیل شیب خمیدگی بزرگتر است که مربوط به پوش منحنی (منحنی محاطی) پیک می باشد . با اینکه کارهای مهمی در این خصوص ، صورت گرفته ، اما مجدداً پژوهش و تحقیقاتِ بیشتری نیاز است که به جنبه های بتن با مقاومت – بالا ، بپردازد ، البته بدون در نظر گرفتن محدودة فولاد و یا فرآیند بارگذاری مکرر و مختلف ، قبل از طراحی ، باید به توصیه های مطرح شده عمل کرد .
همة فولادها، ترکیب های ساده یا پیچیده ای از آلیاژ های آهن و کربن هستند. همة فولادهای کربنی ساده ، دارای درصدهای خاصی از منگنز، و سلیکون بعلاوة مقادیر بسیار کمی از فسفر و سولفور می باشند.
برای مثال، ترکیب اسمی فولاد 1045 استاندارد AISI یا SAE ممکن است شامل 45/0کربن؛ 75/0 منگنز، 040/0 فسفر، 050/0 سولفور و 22/0 گوگرد باشد. فولادهای آلیاژی دستة دیگری از فولادها هستند که در ترکیب شیمیایی خودشان عناصر دیگری هم دارند.
بیشترین عناصری که در ترکیب فولادهای آلیاژی بکار رفته اند، عبارتند از: نیکل، کرم، مولیبدن، وانادیوم و تنگستن.
وقتی که درصد منگنز بیشتر از یک درصد باشد این عنصرهم جزء عناصر آلیاژی بحساب می آید. برای رسیدن به خواص مطلوب فولاد در کاربرد های مهندسی، یک یا چند عنصر از عناصر فوق را به فولاد اضافه می کنند.
عنصر کربن، اصلی ترین عنصر در تمام فولادها است؛ بطوریکه میزان کربن موجود در فولاد های کربنی ساده تأثیر زیادی بر خواص فولاد و انتخاب عملیات حرارتی مناسب فولاد دارد. این عملیات بمنظور بدست آوردن خواص مطلوب برروی فولاد انجام می شود.
به دلیل اهمیت میزان کربن در فولادها، یکی از تقسیم بندی های فولادهای کربنی ساده، براساس مقدار کربن آنها می باشد. وقتی که فقط مقدار کمی کربن در فولاد موجود باشد، آن فولاد را کم کربن یا فولاد نرم می نامند. اگر مقدار کربن کمتر از 30/0درصد وزنی فولاد باشد، آن را فولاد کم کربن گویند. اگر میزان کربن فولاد تقریباً 30/0 درصد الی 60/0 درصد وزنی باشد،در گروه فولادهای متوسط کربن دارد قرار می گیرد و فولادهایی که بیشتر از 60/0 درصد وزنی کربن داشته باشند، فولاد پرکربن نامیده می شوند اگر مقدار کربن فولاد بیشتر از 77/0 درصد وزنی باشد، فولادهای ابزار مینامند. میزان کربن فولاد بندرت بین 3/1الی 2 درصد قرار می گیرد.
بیشترین حد کربن در فولاد، تقریباً 2 درصد می باشد و زمانی که مقدار کربن آن بیش از این باشد، آن را آلیاژ چدن می نامند. مقدار کربن در چدن ها، معمولاً بین 3/2 الی 4 درصد می باشد. چدن ها گروه مهمی از آلیاژهای ریخته گری هستند.
دلایل عملیات حرارتی
در عملیات حرارتی فولاد معمولاً یکی از اهداف زیر دنبال می شود:
بازپخت (TEMPERING)
شکل پذیری عبارت است از تغییر شکل فولاد قبل از شکست مارتنزیت تندسرمایی شده ، سخت و غیر قابل شکل پذیری می باشد.
برای بهبود قابلیت شکل پذیری مارتنزیت، باید آنرا بازپخت کرد البته در این حالت استحکام آن مقداری کاهش می یابد. از طرفی بازپخت مقاومت مارتنزیت را در برابر ضربه ناگهانی افزایش می دهد. به عنوان مثال، اگر چکشی تندسرمایی شود ساختار آن کاملاً مارتنزیتی می شود که احتمالاً بعد از اولین ضربات ترک خواهد خورد. اما با استفاده از عملیات بازپخت ضربه پذیری چکش افزایش می یابد (شکنندگی کم می شود) و در عوض سختی و ستحکام قطعه سخت شده تا حدودی کاهش خواهد یافت، عملیات بازپخت به این ترتیب است که قطعه تندسرمایی شده را تا دمایی زیر دمای انتقال حرارت می دهند و سپس با توجه به اندازه قطعه به مدت یک ساعت یا بیشتر در این دما نگه می دارند. بیشتر فولادها در دمای 400 تا 1100( 205 تا 959) بازپخت می شوند.
هر چه دمای بازپخت بیشتر شود چقرمگی و ضربه پذیری فولاد بیشتر می شود. در عوض سختی واستحکام آن کم می شود. از بین رفتن مارتنزیت سوزنی شکل و رسوب ذرات بسیار ریز کاربید از جلمة تغییرات ساختمانی در ضمن بازپخت می باشد. ساختمان میکروس کوپی فولادهای تندسرمایی و بازپخت شده به عنوان مارتنزیت بازپخت شده معرفی شده اند.
آنیل
عملیات حرارتی تندسرمایی و سپس بازپخت فولاد باعث میشود که استحکام و قابلیت شکل پذیری و مقاومت به ضربة آن بالا برود. علمیات ماشین کاری و خمکاری در ساخت اغلب محصولات فولادی بکار میرود بنابراین بمنظور بهبود خواص ماشین کاری و قابلیت تغییر فرم فولاد، آن را آنیل می کنند. حتی در برخی از موارد ماشین کاری و خم کاری قطعات بازپخت شده نیز مشکل است برای رفع این مشکل نیز قطعات را آنیل میکنند.
آنیل مرحله ای
فولاد را به مدت کوتاهی در زیر دمای حرارت میدهند، این کار باعث میشود که فولاد آسانتر شکل بگیرد، این نوع عملیات حرارتی را در تولید ورق و سیم استفاده می شود و دمای کاری آن بین 1020 تا 1200(550 تا 650) است.
آنیل کامل
آنیل کامل عبارت است از حرارت دادن فولاد تا بالای دمای آستنیت و سپس سردکردن آهسته آن، طوریکه آستنیت کاملاً تجزیه شود. فولادهای هیپریوتکتوئید را تا دماوی بین 50 تا 100( 90 تا 180) بالای دمای و فولادهای هیپرتکتوئید را تا بالای دمای حرارت می دهند و پس از آن آهسته سرد می کنند. این کار باعث می شود که فولاد آسان تر خم شده و یا بریده شود. در آنیل کامل فولاد باید خیلی آهسته سرد شود تا پرلیت درشت دانه تشکیل شود. در آنیل فولاد مرحله ای لازم نیست که آهسته سرد شود، برای این که هر نوع سرعت سرد کردن در دمای زیر منجر به تشکیل ساختار میکروسکوپی و سخیت یکسان فولاد می شود. در حین تغییر شکل سرد فولاد، تمایلی که به سخت شدن در قسمت های تغییر شکل یافته وجود دارد مانع از خم شدن و آمادگی قطعه را برای شکست بیشتر می کند. بنابراین در محصولات فولادی، تولید آنها در چند مرحله تغییر فرم انجام می شود پس از هر مرحله تغییر فرم قطعه را آنیل می کنند.
یکنواخت سازی( نرمال کردن)
فرآیند یکنواخت سازی عبارت است از حرارت دادن قطعه تا دمایی بالای و سپس سردکردن آن در هوای آزاد. درجه حرارت لازم یکنواخت سازی بستگی به ترکیب فولاد دارد که معمولاً حدود 1600( 870) می باشد. فرآیند یکنواخت سازی به عملیات همگن سازی یا جوانه زایی موسوم می باشد.در هر قطعه فولاد، ترکیب معمولاً در کلیه سطوح یکنواخت نیست. بدین معنی که میزان کربن در یک قسمت از فولاد ممکن است بیشتر از بخش های دیگر باشد. این تفاوت های ترکیباتی در عملیات حرارتی فولاد تأثیر می گذارد. اگر فولاد را در دمایی بالا حرارت دهند، کربن می تواند به آسانی در تمام سطح فولاد ترکیبی یکنواخت داشته باشد در این صورت فولاد همگن تر شده و آمادگی بهتر برای عملیات حرارتی دارد.
به دلیل خواصی که قطعات ریختگی دارند، معمولاً شمشها را قبل از استفاده یکنواخت سازی می کنند. به همین ترتیب فولادهای ریختگی و آهنگری شده را قبل از سخت گردانی همگن می کنند.
تنش زدایی
وقتی که فلز را در دمائی بالا حرارت می دهند، فلز منبسط می شود و برعکس هنگامی که فلز را از دمای بالا سرد می کنند، انقباض صورت می گیرد. در حین جوشکاری با آهنگری وقتی که یک قسمت از لوله یا ورق فولادی بیشتر از قسمت های دیگر گرم می شود تنش های داخلی زیادی در فولاد بوجود می آید. در حین گرم شدن فولاد، قسمت های منبسط شده جایی برای قرارگیری ندارد بنابراین قطعه تغییر فرم می دهد.
درهنگام سردشدن، انقباض قطعه مانع از ایجاد فلز سرد و سخت در اطراف منطقه حرارت دیده می شود نیروهایی که درحین انقباض در قطعه بوجود آمده اند، هنوز آزاد نشده اند و هنگامی که فلز مجدداً سرد می شود این نیروها به عنوان تنشهای داخلی باقی می مانند. تنشهای داخلی در اثر تغییرات حجمی و انتقال و رسوب فلز نیز به وجود می آیند.
اصطلاح تنش کاربرد وسیعی در رشته متالورژی دارد و عبارت است از بار یانیروی که بر سطح مقطع فولاد وارد می شود. نتنش های داخلی و تنشهای باقیمانده برای فولاد مضر هستند زیرا ممکن است درحالی که فولاد ماشین کاری می شود باعث ایجاد ترک در آن شوند. برای رهاسازی ازاین تنش ها، فولاد را دمای حدود1100(595) حرارت میدهند، تاوقتی که مطمئن شوند تمام قسمت های فولاد بطور یکنواخت حرارت دیده اند، سپس آن را تا دمای اتاق آهسته سرد می کنند این مراحل را آنیل تنش گیری یا فقط همان تنش زدایی می نامند.
دسته بندی فولادها
تعداد کل فولاد های موجود بالغ بر هزا ر نوع است، ولی نمی توان ترکیب و سایر متغیرهای آنها را دقیقاً مشخص کرد اما بنابه قرارداد فولادها را به پنج دسته تقسیم کرده اند: این پنج دسته عبارتند از: فولاد کربنی، فولاد آلیاژی، فولاد زنگ نزن، فولاد ابزاری، و فولاد ویژه چهار دسته اول در استاندارد
(American Iron and Steel Institute( AISI
کام مشخص شده اند و خود زیر گروههایی را شامل هستند ولی فولادهای دسته پنجم ترکیبات مختلفی داشته و کاملاً اختصاصی می باشند با این حال بسیاری از این فولادها ترکیبی مشابه فولادهای دیگر دارند. برای مثال در استاندارد AISI قریب 75 نوع فولاد زنگ نزن مشخص شده است که به چهار گروه استاندارد تقسیم شده اند.علاوه بر این تعداد حداقل صد نوع ترکیب دیگری نیز وجود دارند که غیر استاندارد هستند، ولی برای اهداف خاص توسعه یافته اند.
پارامتر های مؤثر بر روی سختی پذیری
در صورتی سختی پذیری یک فولاد زیاد است که حتی در آهنگهای سرد شدن نسبتاً آهسته نیز دگرگونی نفوذی تشکیل پرلیت انجام نشده و آستنیت به مارتنزیت تبدیل شود. بر عکس در فولادهایی که سختی پذیری آنها کم است، تشکیل مارتنزیت مستلزم سرد شدن سریع است. در هر دو حالت، پارامتر محدود کننده، آهنگ تشکیل پرلیت در دماهای بالاست. به طور کلی هر عاملی که خطوط تشکیل پرلیت در نمودار CCT را به سمت راست منتقل کند امکان تشکیل مارتنزیت در آهنگهای سرد شدن کمتر را فراهم می کند. بنابراین، انتقال دماغه نمودار CCT به سمت راست همراه با افزایش سختی پذیری است. به بیان دیگر می توان گفت، هر عاملی که باعث کاهش آهنگ جوانه زنی و رشد پرلیت شود (زمان برای جوانه زنی و رشد پرلیت را افزایش دهد) سختی پذیری را در فولاد ها افزایش می دهد. این عوامل عبارت اند از:
سختی و سختی پذیری
میکروساختار مارتنزیتی سخت ترین میکروساختاری است که میتواند در یک فولاد کربنی ساده بوجود آید. تشکیل میکروساختار مارتنزیتی در صورتی امکان پذیر است که از دگرگونی آستنیت به مخلوط فریت و سمنتیت در دماهای بالا جلوگیری شود.
اندازه دانه آستنیت
از آنجائیکه با ریزشدن دانه ها کل سطوح مربوط به مرزدانه ها افزاش می یابد در یک فولاد با دانه های ریز تشکیل پرلیت به مراتب سریعتر از یک فولاد با دانه های درشت است. در نتیجه سختی پذیر فولاد با دانه های ریز کمتر از سختی پذیری فولاد با دانه های درشت خواهد بود. لیکن استفاده از فولاد با دانه های درشت بمنظور افزایش سختی پذیری عملاً کاربرد صنعتی ندارد، زیرا افزایش سختی پذیری از این روش با تغییرات ناخواسته و زیان آور در خواص فولاد نظیر افزایش تردی و کاهش انعطاف پذیری همراه است. از جمله معایب دیگر که بیشتر در فولادهای دانه درشت بوجود می آید عبارت است از: ترکهای ناشی از سریع سردکردن [1] یا ترکهای ناشی از شوک های حرارتی[2] که در اثر تنشهای حاصل از عملیات حرارتی بوجود می آیند.
درصد کربن
سختی پذیری یک فولاد شدیداً تحت تأثیر درصد کربن آن تغییر می کند بدین صورت که اگر کربن به صورت محلول در آ ستنیت باشد افزایش آن باعث افزایش سختی پذیری میشود. دلیل این امر را می توان در این حقیقت جستجو کرد که با افزایش درصد کربن تشکیل پرلیت و فاز پرویوتکتوئید مشکلترشده و در نتیجه نمودار CCT به سمت راست جابجا می شود این موضوع نه تنها برای فولادهای هیپوپوتکتوئید بلکه برای فولادهای هایپرپوتکتوئید که قبل از سریع سردشدن کاملاً آستنیته شده باشند نیز صادق است.
عناصرآلیاژی
عناصر آلیاژی بجز کبالت تا حدی که در آستنیت کاملاً حل شده باشند سختی پذیری را افزایش میدهند.
عناصر آلیاژی در حد متوسط می توانند سختی مارتنزیت حاصل از سریع سرد شدن فولادهای کم کربن و کربن متوسط را به میزان بسیار کم افزایش دهند. با افزایش درصد کربن احتمال کاهش سختی حاصل از سریع سردشدن در فولاد های یادشده افزایش می یابد. این پدیده ناشی از افزایش درصد آستنیت باقیمانده در ساختار حاصل است. بجز موارد فوق، عناصر آلیاژی اثرات بسیار جزئی بر روی سختی مارتنزیت حاصل از سریع سردشدن دارند.
گزارش کارآموزی شرکت تولیدی نرم افزار پارس
تاریخچه شرکت
آشنایی پارس لن با سیستم های مدیریت و استقرار یک تیم مشاور صنایع در محل کارخانه , سازمان و یا کارگاه کارفرما برای ارزیابی توان سیستماتیک سازمان و ارزیابی روش های قابل استفاده ویژه آن مرکز از رموز موفقیت سیستمهای مدیریت اطلاعاتی این شرکت میباشد. در واقع هر سیستم مکانیزه ما با توجه به نیاز شما خصوصی سازه شده و طی یک دوره آموزشی برای پرسنل و مدیران سازمان تشریح و آموزش داده میشود . پس از پایان این دوره ها مدراک معتبر راهبری و اپراتوری نرم افزارها صادر میشود . این مدارک توسط دانشگاه رایانه ای ایران صادر و به تایید مراجع معتبر میرسد. ( دانشگاه رایانه ای ایران اولین دانشگاه مجازی با مجوز رسمی از وزارت علوم میباشد )
علاوه بر نرم افزارهای موجود , پارس لن مجری طراحی و پیاده سازی سیستمهای مدیریتی نو در سازمانها و کارخانجات نیز میباشد . تیم مشاوره و تحلیل
ین شرکت از مهندسین و کارشناسان برجسته صنایع کشور و با مدارک بین المللی در زمینه کنترل کیفیت , استانداردهای بین المللی , کنترل پروژه , ... و نیز کارشناسان کامپیوتر و شبکه با گرایش های مختلف میباشد. این تیم با حضور فیزیکی در کارخانه و مشاهده گردش جریان اطلاعات با استفاده از روشها و تگنیک های مهندسی صنایع شما را در ابتدا به سوی سیستماتیک شدن و سپس با استفاده از طبقه بندی اطلاعات انجام شده در اخد گواهینامه های بین المللی از جمله استانداردهای سری ایزو 9002 و 14001 و OHSAS 18001 یاری مینماید.
صنایع و سازمانها برای رسیدن به سطح قابل قبولی از فن آوری احتیاج به طبقه بندی و مدیریت بر روند جریان اطلاعات در سازمان خود دارند اگر این طبقه بندی و مدیریت بر اساس استانداردهای مخصوص باشد شما با یک بار تجزیه تحللیل درست و منطقی اطلاعات میتوانید به استانداردهای بین المللی نیز دست یابید و راه خود را به بازارهای جهانی باز نمایید. ما با یک دوره حضور در سیستم شما تمامی احتیاجات سازمان را به سیستم های مختلف بر آورده کرده و در کنار تجهیز و توسعه شبکه کاری , نیازهای مستند سازی و ممیزی های لازم را برای شما جهت سهولت در امر مدیریت منابع , روند جریان , استفاده بهینه از منابع , کنترل کیفیت , بهره وری , اخذ استانداردها, ارزیابی کار و زمان و ... بر آورده میسازیم .
مشاوره در زمینه های مختلف تولید و نیز تجزیه و تحلیل های آماری و اقتصادی در پروژه های سازمانی و برون سازمانی و نیز کنترل پروژه و نظارت بر روند اجرای آن از دیگر تخصص های گروه مهندسین مشاور ما میباشد.
شما با نظارت صحیح و درست بر روند اجرای پروژه ها توسط یک شرکت ثالث میتوانید با توجه به تخصص های فنی آن گروه و هم فکری های لازم و تبادل اطلاعات دوستانه بین خود و مهندسین مشاور جهت نیل به هدف مشترک که همانا عملیاتی شدن پروژه میباشد دست یابید. گروه مشاور ما شما را از ابتدای قرارداد تا انتهای پروژه همیاری و همراهی میکنند و در صورت لزوم با توجه به صلاحدید کارفرما وارد عمل شده و تذکرات لازم و راهبری سیستم را به دست میگیرند.
یکی دیگر از رموز موفقیت ما خدمات پس از فروش و پشتیبانی و آموزش سیستم های راه اندازی شده میباشد . همان طور که تمامی مدیران و کارشناسان مطلع هستند برای تعویض روش و به روز رسانی سیستمهای داخلی سازمان همواره با مقاومت های نیروهای انسانی در جابجایی روش قدم با جدید مواجه هستیم . اگر آموزش و جلسات توجیهی برای سیستم جدید به حد کفایت و قابل قبول باشد به تجربه ثابت شده است این مقاومت به حداقل کاهش میابد. حال با توجه و دانش به این مطلب شرکت ما سعی خود را بر این دارد که آموزش کارکنان و توجیه آنها در اولویت کاری باشد.
اهداف شرکت
به طور کلی خدمات ما به سه دسته اصلی تقسیم میشود
گروه اول : خدمات مشاوره و ارائه راهکار های مناسب ویژه کمپانی شما
گروه دوم : تهیه و راه اندازی و نصب سخت افزار ها و بستر سازی مناسب
گروه سوم : خدمات نرم افزاری و ارائه سیستمهای مکانیزه
هدف ما جلب رضایت شماست و سیاست اصلی ما فروش نیست بلکه مشاوره و بهبود است.
در ابتدا هدف و سیاست اصلی پارس لن مشاوره و ارائه بهترین و مناسب ترین روش اتوماسیون و روند جریان با در نظر گرفتن خصوصیات ویژه هر کمپانی میباشد. مطالعه صحیح و آنالیز کردن درست و منطقی اطلاعات هر شرکت و ارائه یک سیستم جامع و متناسب , چه از نظر هزینه و چه از نظر کاربرد ویژه شما از نقاط مثبت کار ما میباشد. سیاست ما, ترویج و سوق دادن کارخانجات , ادارات , کارگاه ها , شرکت ها و ... به سمت تکنولوژی روز میباشد. با به خدمت گرفتن مناسب فن آوری اطلاعات برای کمپانی خود هزینه ها را به حداقل و بهره وری را افزایش خواهید داد.
با یک مثال عملی بحث خود را ادامه میدهیم :
یکی از پر اهمیت ترین بخش های کارخانجات و کارگاه ها , دپارتمان تعمیرات و نگهداری میباشد . امروزه اهمیت این بخش روز به روز در بین مدیران و کارشناسان امور صنعتی افزایش می یابد. زیرا به تجربه ثابت شده است 40% هزینه های یک کارخانه صرف عملیات های تعمیراتی میشود حال به نظر شما با داشتن یک سیستم جامع و پویا برای برنامه ریزی و انجام به موقع عملیاتهای نگهداری و جلوگیری از توقفات پیش بینی نشده چه مقدرا از هزینه های فوق کاهش میابد ؟
کارکنان و متخصصان
خصوصیت ویژه پارس لن بکارگیری سه گروه مختلف و متخصص در کنار هم در جهت پیشبرد اهداف خود است. سه تیم مشاوره و 2تیم اجرایی در این شرکت فعالیت میکنند . گروه های تخصصی مشاور ما شامل :
تیم کامپیوتر و شبکه
گروه مهندسین مشاور صنایع
تیم مشاوره اقتصادی و بهره وری
در هر پروژه بنا به نیاز از تیم های فوق استفاده میشود این افراد در تخصصهای خود دارای مدارک عالی میباشند و در چندین پروژه بزرگ ملی فعالیت چشم گیری داشته اند.در حال حاضر تیم کامپیوتر و شبکه متشکل از 9 کارشناس و گروه مهندسین مشاور صنایع شامل 5 کارشناس و تیم اقتصادی و بهره وری شامل 3 کارشناس با مدارک دکترا در زمینه های مرتبط اقتصادی و بهره وری میباشد. پشتوانه ما تجربیات فراوان در صنعت کشور عزیزمان ایران است.
تیم اجرایی ما شامل مهندسین صنایع , کامپیوتر , اقتصاد میباشند . این افراد وظیفه مستند سازی , پیاده سازی , برنامه نویسی , راه اندازی و سخت افزار و ... را عهده دار میباشند . این تیم با حضور در کارخانه و زیر نظر گروه مشاور فعالیت خود را انجام میدهند. تیم پشتیبانی و آموزش از قویترین بخش های شرکت ما میباشد این گروه به صورت شبانه روزی کار سرویس دهی به مشتریان را انجام میدهند و در صورت لزوم میتوانند از راه دور راهبری سیستم ها را بر عهده بگیرد و یا حداکثر ظرف مدت 48 ساعت با حظور در محل اقدام به رفع مشکلات احتمالی نماید.
محصولات
پارس لن با استفاده از تجارب خود در زمینه های مهندسی صنایع و با استفاده از تکنیک های جدید در عرصه برنامه نویسی و تولید نرم افزارهای تخصصی ویژه واحد های مختلف تولیدی و خدماتی , فعالیت وسیعی را از 1380 آغاز نمود. این فعالیت به طور کلی شامل دو بخش :
پیاده سازی پروژه های اختصاصی
تولید نرم افزارهای کاربردی و خصوصی سازی آنها برای هر مشتری میباشد.
یکی از نیاز های بسیار ضروری و حیاتی در صنعت کشور عزیزمان ایران بومی سازی نرم افزارها و تولید محتوا و برنامه های تخصصی ویژه مناطق و صنایع داخل کشور است. یکی از رموز موفقیت صنایع در خارج از کشور و به خصوص کشورهای اروپایی استفاده بهینه و تخصصی از منابع اطلاعاتی با توجه شرایط اقلیمی , دانش فنی , محیط کار , سیاست های کلی آن صنعت میباشد. برای رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده یک سازمان و برای گسترش و توسعه هر صنعت میبایست از تکنولوژی به درستی و با توجه به نیاز استفاده نمود . در برخی موارد حتی تکنولوژی و ورود فن آوری های نو در آن مقطع زمانی به ضرر سازمان و در نهایت باعت کندی در نیل به اهداف دراز مدت میگردد.
ما معتقدیم نرم افزارهایی که دید مهندسی و صنعتی به یک روند جریان اطلاعاتی در داخل سازمان نداشته باشند و صرفا با دید یک تیم کامپیوتری به این سیستم نگاه کنند باعث صدمات و زیان های جبران ناپذیری به کل سیستم میشوند و در نهایت به شکست می انجامد.
یکی از تخصص های بارز و قابل اطمینان ما طراحی و برنامه ریزی نرم افزارهایی است که با توجه به شرایط محیطی و نیز اهداف استراتژیک سازمان طراحی و نصب و راه اندازی میگردد. ما با استفاده از تجزیه و تحلیل فرآیند های جریان در تمامی نقاط کارخانه , کارگاه و ... و مشخص کردن دپارتمان های بحرانی و نیز روند انقال اطلاعات در بخش های مختلف و با در نظر گرفتن استانداردهای صنعتی و اداری ویژه هر صنف نرم افزارهایی مطابق با شرایط و نظرات شما طراحی و تولید و یا خصوصی سازی مینماییم.
ما هیچگاه نرم افزار ها را به صورت یک بسته غیر قابل ویرایش تحویل مشتریان خود نمی دهیم زیزا ما معتقدیم هر برنامه بایستی برای هر صنعت و صنف قابل تغییر باشد . این خصوصیت باعث شده است که بیشتر برنامه های ما به صورت عملیاتی در بخش های مختلف به عنوان قلب یک سیستم و سازمان فعالیت کند.
یکی از نرم افزارهای قدرتمند ما برنامه " پارس نت " میباشد . پارس نت یک سیستم جامع ویژه نگهداری و تعمیرات واحد های مختلف است که با متد Proactive Maintenance طراحی شده شده است . این سیستم قابلیت تجزیه تحلیل و نیز پیش بینی های منحصر بفرد با قابلیت اطمینان مشخص را داراست. از ویژگیهای منحصر بفرد این نرم افزار طراحی آن ویژه صنایع داخلی میباشد .
پارس نت یک نرم افزار جامع ویژه نگهداری و تعمیرات واحد های صنعتی و سازمانهای مختلف میباشد . در این برنامه سعی شده است با استفاده از متد های روز رایج در جهان و الگوریتمهای آماری ویژه بحث های نت یک سیستم هوشمند و با قابلیت اطمینان بالا طراحی و تولید گردد.
این نرم افزار با استفاده از اولگوهای مختلف توزیع در فرآیند های آماری از جمله توابع توزیع دو جمله ای – توزیع نرمال – توزیع پواسون و ... میتواند با تعیین الگوهای مختلف رفتاری از طریق مقایسه و نیز مطابقت با نمودارهای موجود جنس تابع شکست راتعیین و با دقت بالا و قابلیت اطمینان مشخص به پیشگویی وضعیت دستگاه ها در آینده بپردازد. در این سیستم سعی شده با در نظر قراردادن روشهای اصلی و مادر مانند PAM به یک نرم افزار هوشمند و با قابلیت پیشبینی و ضعیت های آتی دست پیدا کنیم.
نگهداری و تعمیرات از پرهزینه ترین بخش های یک واحد میباشند . طبق آمارهای صادر شده توسط شرکت ها و کارخانجات و مقایسه آنها با یکدیگر به طور میانگین 40 درصد هزینه های ثابت صرف تعویض – نگهداری و تعمیرات وسایل و دستگاهها میشود. هدف ما در این برنامه , پایین آوردن هزینه تعمیرات اضطراری و متعادل نگه داشتن هزینه های نگهداری در یک کمپانی میباشد. با استفاده از پارس نت شما میتواننید به تعداد نا محدود شاخه و زیر شاخه سازمانی تولید نمایید. با این روش شما چارت سازمانی خود را در برنامه همانند سازی نموده و دستگاههای مختلف را در جاهای واقعی خود جاسازی مینمایید.
از خصوصیات بارز پارس نت قابلیت تعریف دستگاهها به صورت نا محدود است . کلیه مشخصات و کاتالوگ ها مسائل و نکات فنی و ایمنی در این برنامه ذخیره و بایگانی میشود. یکی از قدرتمندترین بخشهای این برنامه, قابلیت برنامه ریزی و زمانبدی کار کل کمپانی میباشد. شما میتواند به صورت نا محدود برنامه زمان بندی کار را برای سیستم به دلخواه تعریف کنید . این برنامه میتواند حتی زمان بندی 50 سال آینده شما را به تفکیک و با دقت " روز " دریافت و برنامه ریزی نماید. این زمانها در محاسبات آماری برای وسایل به دقت لحاظ شده و با دقت " دقیقه " خطا پذیر میباشند.
از خصوصیات این برنامه قابلیت کار در شبکه با سرعت بالا میباشد . در این بخش با توجه و تعریف سطح دسترسی برای افراد قابلیت های مختلف تعیین میگردد که قابل تعمیم و استفاده در سیستم های TPM میباشد. یکی از نکات برجسته این برنامه قابلیت اتصال به دستگاههای wireless مانند PDA میباشد . با استفاده از این خصوصیت بازرسین و متخصصان دستگاهها میتوانند بدون استفاده از کاغذ "Paper less" و فقط با استفاده از یک شبکه بی سیم دستگاهها را از لحاظ کیفیتی و کمیتی مورد بازرسی قرار داده و در صورت لزوم دستورات را به مرکز سیستم نت ارسال دارند.
گزارش کارآموزی شرکت مخابرات استان تهران
مقدمه:
مخابرات به عنوان ارسال و دریافت خبر از دیر زمان در این کشور کهنسال رایج بوده است یعنی از زمانهایی که بشر بوسیلة دود و آتش و سپس بوسیلة نور و آئینه و یا پیک و چاپارد و تپه ها و ایستگاههای بین راهی اخبار و اطلاعات مهم اجتماعی کشوری را به اقصی نقاط یک کشور و یا مابین کشورهای همجوار ارسال و دریافت می کرده اند.
اینک متجاوز از یک قرن از زمانی که مخابرات جدید برقی در ایران شروع به کار نمود می گذرد این امر باب معرفی تلگراف مورس از سال 1236 و سپس ارتباط تلفنی مابین تهران و شهر ری در سال 1266 آغاز گردید.
پیشرفت و دستاوردهای علمی بشر در زمینه مخابرات و الکتریستیه و الکترونیک و دیجیتال دگرگونی در صنعت مخابرات ایجاد نمود که امروزه انواع سرویسهای مخابراتی با کیفیتهای عالی با نرخ های ارزان می تواند در دسترس دورافتاده ترین نقاط کشورها قرار گیرد در کشور ما ایران این تحولات صنعت مخابرات ادامه داشته بطوریکه استفاده از انواع تکنیکهای مخابراتی بی سیم مورد نظر بوده و این امر مخصوصاً بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران برای ایجاد امکانات و سرویسهای مخابراتی در روستاها و نقاط دورافتاده کشور از اهمیت والائی برخوردار گردیده است.
اکنون با استفاده از مراکز خودکار تلفن و کابلها و شبکه های ارتباطی بین شهری که شامل شبکه های مایکروویو، کاریر،HF,VHF,UHF,PEM و نیز تجهیزات تلفن خودکار بین شهری و بین الملل و ارتباطات ماهواره أی می باشد. امکان برقراری ارتباط تلفنی، تلکس، انتقال اطلاعات و انتقال برنامه های تلویزیونی، سرویسها و خدمات دیگری از قبیل کانال های اجاره ای، کابل و سیمهای اختصاصی و اجاره أی و غیره نیز در اختیار هموطنان قرار داده شده است.
امروزه می دانیم که ارتباطات در جهان حرف اول را می زند و در صورتیکه هرگونه اشکال و یا وقفه أی در این امر بوجود آید بسیاری از کارها مختل و انجام نمی شود در جهانی که هر روز از روز قبل با سرعت غیر قابل تصور دستگاههائی توسط اغلب کشورها ساخته می شود و اطلاعات بصورت برق آسا در اقصی نقاط دنیا پخش می شود اهمیت ارتباطات قوی برخوردار هستند و اغلب در این کشورها که بطور نمونه عنوان گردید روز به روز علم ارتباطات رو به پیشرفت می باشد بطوریکه در زمان حاضر اطلاعات با ارتباط یک خط تلفن بصورت فاکس از آنطرف جهان به این طرف جهان فرستاده می شود که بشر بتواند خیلی سریع با بکارگیری اطلاعات در جهت اهداف خود و دیگران سریعتر به آن اهداف برسد.
در ایران مسأله ارتباطات از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا از طریق همین مقوله است که تحولات عظیمی در کشور بوجود می آید اما باید عنوان نمود که سیستم ارتباطی کشور در مقایسه با سیستم های موجود در جهان بخصوص کشورهای پیشرفته در سطح پائینتری قرار دارد و همگام با پیشرفت صنعت ارتباطات جهانی حرکت نمی کردند و علت اینکه بطور کلی مسائل مالی و نبودن تخصص صنایع جدید و بسیاری مسائل دیگر است که باید با درایت و تفکر عمیق بتدریج مرتفع گردد.
طبقه بندی واحدهای مختلف اداره مخابرات:
شرکت مخابرات یک شرکت دولتی است که زیر نظر وزارت پست و تلگراف و تلفن فعالیت می کند بالاترین مقام اداری آن وزیر پست و تلگراف و تلفن می باشد و نحوة ادارة آن بصورت شرکتهای دولتی می باشد کلیه درآمدهای حاصله به حساب خزانة دولتی واریز می گردد و کلیه هزینه ها از ردیف های مصوب تأمین اعتبار میگردد.
واحدهای ادارة مخابرات بطور کلی از دو نوع واحد فنی و واحد اداری تشکیل یافته که رئیس اداره در رأس هر یک قرار دارد که بصورت زیر تشریح شده است.
واحد اداری: واحد فنی:
1ـ واحد حسابداری 1ـ واحد سوئیچ
2ـ واحد امور مشترکین 2ـ واحد شبکه نگهداری
3ـ واحد آبونمان 3ـ واحد واگذاری خطوط
4ـ دبیرخانه 4ـ واحد MDF
5ـ واحد اطلاعات 118
واحد سوئیچ
واحد سوئیچ در واقع مرکز مبادلة اطلاعات و پیغامها بین مشترکین و کنترل و نظارت از لحاظ نوع ارتباط( داخلی. مرکزی، خارجی) و شارژینگ و پکیج و . . . میباشد.
در این قسمت برای برقراری ارتباطات بردهایی که هر برد شامل هشت رله برای هشت مشترک تعبیه شده است که این رله ها بصورت سری در یونیت هایی جاسازیشده است. شماره های تماس داخل هر یونیت برای برقراری ارتباط با شماره های همان یونیت توسط کنترلر قسمت پایین یونیت امکان پذیر است و برای برقراری ارتباط بین یک یونیت و یونیت دیگر کابلی به نام یونیت ارتباط دهنده (GSU) وجود دارد.
در قسمت زیرین یونیت ها بردهایی شامل حافظه مانند هارد کامپیوتر وجود دارد که در هر ثانیه 2000 دور مسیرهای ارتباطی را چک می کند که آیا تلفن های مشترکین بوق دارد یا خیر و در چه زمانی تلفن مشغول بوده. در قسمت کنترل سوئیچ کنترل توسط سه رایانه انجام می شود که رایانة شماره 1 برای ثبت شماره هایی که باهم در تماس بوده اند زمان مکالمه و تعداد پالسهای تماس می باشد.
رایانة شماره 2و3 برای خدمات دهی به مشترکین جهت مزاحم یابی، قطع و وصل
مجدد خطوط ارتباطی و غیره می باشد که فقط یک اپراتور در این قسمت همه سیستمها را کنترل می کند.
گزارش کارآموزی بخش فرآبری داده های سازمان تامین اجتماعی
فهرست مطالب :
چکیده ۱پیشگفتار ۲
فصل اول : معرفی سازمان تامین اجتماعی ۲
۱-۱ ) نقش خرده نظام تامین اجتماعی در جامعه ۲
۱-۲ ) تامین اجتماعی و فرایند شکل گیری آن ۲
۱-۳ ) عوامل موثر بر ظهور نظام تامین اجتماعی ۳
۱-۴ ) آثار مثبت تامین اجتماعی در جامعه ۷
فصل دوم : واحدهای اداره تامین اجتماعی شعبه نه ۱۴
۲-۱ ) واحد نام نویسی و حسابهای انفرادی ۱۴
۲-۲ ) واحد درآمد ۱۵
۲-۳ ) واحد اجرائیات ۱۷
۲-۴ ) واحد بازرسی ۱۸
۲-۵ ) باجه دریافت ۱۸
۲-۶ ) امور مالی ۱۹
۲-۷ ) امور اداری ۲۱
۲-۸ ) مستمری ها ۲۲
۲-۹ ) امور بیمه شده گان ۲۳
فصل سوم : سایر فعالیتهای سازمان تامین اجتماعی ۲۵
۳-۱ ) بیمه بافندگان قالی و قالیچه و گلیم و زیلو ۲۵
۳-۲ ) بازنشستگی پیش از موعد در کارهای سخت و زیان آور ۲۵
فصل چهارم : بانک اطلاعاتی اداره تامین اجتماعی شعبه نه ۲۶
۴-۱ ) توضیح در رابطه با بانک اطلاعاتی شعبه ۲۶
۴-۲ ) دلایل استفاده از فاکس پرو ۲۷
۴-۳ ) شرح محیط کاری فاکس پرو ۲۸
۴-۴ ) فرمانهای آموخته شده در طول دوره ۲۹
فصل پنجم : شبکه داخلی شعبه ۳۳
۵-۱ ) شرح شبکه داخلی شعبه ۳۳
۵-۲ ) فرمانهای آموخته شده در طول دوره ۳۷
فصل ششم : فعالیتهای سخت افزاری ۳۸
۶-۱ ) شرح فعالیتهای سخت افزاری ۳۸
۶-۲ ) نحوه نصب کارت شبکه ۳۸
فصل هفتم : ضمائم و پیوستها و جداول ۴۰
۷-۱ ) نگاهی گذرا بر عملکرد شعبه دو تهران ۴۱
۷-۲ آمار بیمه شده گان ۴۲
۷-۳ ) نمودار وضعیت پرونده های مطالباتی ۴۳
۷-۴ ) واحد مستمری ها ۴۴
۷-۵ ) واحد نام نویسی و حسابهای انفرادی ۴۵
۷-۶ ) گزارش اجرایی عملیات مرحله سوم طرح سامان سوابق بیمه شده گان ۴۶
۷-۷ ) در صد بیمه شده گان شناسایی شده و ناشناس ۴۷
۷-۸ ) آمار شاخص های مهم عملیاتی شعبه دو تهران ۴۸
۷-۹ ) آمار بیمه شده گان ۴۸
۷-۱۰ ) آمار مستمری بگیران ۴۸
۷-۱۱ ) آمار پرونده های مطالباتی ۴۸
۷-۱۲ ) آمار واحد نام نویسی ۴۸
۷-۱۳ ) آمار واحد اجرائیات ۴۸
۷-۱۴ ) آمار واحد بازرسی ۵۰
۷-۱۵ ) واحد امور بیمه شده گان ۵۱
۷-۱۶ ) واحد امور اداری ۵۲
۷-۱۷ ) واحد ساماندهی ۵۳
۷-۱۸ ) مقایسه بدهی های وصول شده و نشده واحد اجرائیات ۵۴
۷-۱۹ ) آمار تعداد بازرسی های انجام شده ۵۵
۷-۲۰ ) چارت سازمانی ۵۶
منابع……………
مقدمه
نظم اجتماعی از موضوعات مهم جامعه شناسی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است . حال آنکه تا حداقلی از نظم وجود نداشته باشد نمیتوان از ماهیتی به نام جامعه سخن راند و اصولا هر گونه برداشتی از جامعه مسبوق به این پیش فرض است که حداقلی از نظم وجود دارد . با وجود این بسیاری از جامعه شناسان بویژه آنهایی که سودای تغییر در سر داشته اند از کنار این مسئله به راحتی گذشته اند . در صورتی که نه هر تغییر ذاتا مطلوب و پذیرفتنی است و نه هر نظمی ماهیتا نا مطلوب و قابل نقد بلکه می توان به لحاظ نظری نظم های متفاوتی را انتزاع کرد . از سوی دیگر هر گونه تغییری طلب نظم مطلوب است . بنابراین پرداختن به موضوع نظم اجتماعی چرایی و چگونگی محقق شدن آن عوامل تقویت کننده و تغییر دهنده نظم و ... از اهمیت بسیاری برخوردار است .
عوامل بسیاری در چگونگی نظم اجتماعی موثرند . نظام اجتماعی متشکل از خورده نظامهای بسیاری است و هر یک از این خرده نظامها نقش تنظیمی یا اختلالی در نظم اجتماعی دارند . یکی از این خرده نظامها نظام تامین اجتماعی است که من تصمیم گرفتم به دلیل نقش مهم آن در تنظیم زندگی افراد جامعه به آن وارد شده و آثار آن را در نظم اجتماعی در حد بسیار مختصر نشان دهم .
من در مدت کارآموزی در این سازمان جدا از آشنا شدن با ساختار سازمانهای دولتی و روابط کاری مرسوم بین کارمندان آنها تجربیات جدیدی در رابطه با سیستمهای شبکه و بانکهای اطلاعاتی بدست آوردم و همچنین فرصتی پیش آمد تا آموخته های قبلی خود را که بصورت تئوری خوانده بودم به طور عملی اجرا و به نقاط ضعف و قوت خود بیشتر آگاهی پیدا کنم . در زمینه سخت افزاری هم تجربیات جالبی بدست آوردم که در متن به آنها اشاره می کنم .
پایان سخن این که تحقیق تنها به بخش کوچکی از تلاش و زحمات افراد سخت کوش و متعهد این سازمان در تحقق اهداف کلی نظام اجتماعی اشاره شده که امیدوارم کمی ها و کاستی های این نوشته را به حساب گستردگی و وسعت کارها و وظایف این سازمان بگذارید .
چکیده
در تحقیق حاضر ابتدا با مقدمه ای در مورد نقش خرده نظام تامین اجتماعی در بین خرده نظامهای اجتماعی و مقایسه و تاثیر این خرده نظام بسیار مهم در جامعه توضیح داده و سپس در ادامه به شرح مختصری از فرآیند شکل گیری این خرده نظام و عوامل موثر بر ظهور آن و همچنین آثار مثبت تامین اجتماعی در جامعه پرداخته ام.
بعد از این مقدمه و آشنایی کلی با این خرده نظام به طور مختصر و مفید به شرح وظایف و عملکرد واحد های مختلف مستقر در شعبه دو تامین اجتماعی تهران پرداخته و همچنین در مورد سیستم های کامپیوتری هر واحد و کارهای روتین کامپیوتری واحدهای مختلف با شرح منوهای آنها توضیحاتی داده شده است .
سپس شرح مختصری در مورد بانک اطلاعاتی سازمان که با زبان فاکس پرو طراحی شده و دلایل استفاده از این زبان و نقاط قوت و ضعف آن آورده ، پس از آن توضیحاتی در مورد محیط کاری فاکس پرو و فرمانهای آموخته شده در طول این دوره و تجربیات مفیدم ذکر شده است . بعد از آن به معرفی سیستم شبکه شعبه دوم تامین اجتماعی تهران که تحت سیستم عامل ناول نت ور 5.1 تحت Dos می باشد پرداخته و نقاط قوت و ضعف این سیستم عامل اشاره کرده و به ذکر دستورات و آموخته های خویش در این مبحث پرداخته ام .
در نهایت به فعالیت های سخت افزاری در طول این مدت در اداره مذکور انجام داده اشاره کرده و با همکاری بخش آمار سازمان گزارش کوتاهی از عملکرد واحدهای مختلف در سه ماهه اول سال87 به عنوان ضمیمه ارائه کردم.
پیشگفتار
در این جستار بر آنم تا جایگاه و نقش نظام تامین اجتماعی را به عنوان یکی از خورده نظامهای مهم نظام اجتماعی در نظم اجتماعی بررسی کنم و آثار تنظیمی آن را نشان دهم .
سخن گفتن در باره این که آیا نظم اجتماعی عملی است و این که چطور نظم اجتماعی امکان پذیر می شود شاید بیهوده به نظر برسد زیرا زندگی اجتماعی آشکارا وجود دارد . اما این که چگونه و چرا این زندگی نظام یافته و تداوم پیدا کرده است به هیچ وجه آشکار نیست . نظم اجتماعی از موضوعات اساسی جامعه شناسی است گر چه بسیاری از جامعه شناسان به دلایل مختلف از جمله با رویکردهای مختلف بخصوص ایدئولوژیک به طرد موضوع پرداخته اند اگر ماهیت جامعه را بوجود آمدن نوعی ((ما))ی مشترک بدانیم شرط ایجاد چنین ((ما))یی قاعده مندی و قواعد پذیری کنش های اجتماعی است. به عبارت دیگر تا حداقلی از نظم وجود نداشته باشد اساسا نمی توان از جامعه حرف زد . بنابراین برای این که بتوان صفت جامعه را به آن منتسب کرد ( مای مشترک ) باید از حداقل هایی از نظم برخوردار باشد . اصولا سخن گفتن از تغییر اجتماعی سخن در باب چگونگی از میان بردن یک نظم و بوجود آمدن نظم مطلوب است .
در مطالعات جامعه شناختی به نظم اجتماعی بیشتر از منظر ایدئولوژیک نگریسته شده تا از منظر معرفت شناختی و وجود شناختی . به این دلیل بعضی از جامعه شناسان بخصوص جامعه شناسانی که سودای تغییر در سر داشته اند به این مفهوم توجهی نداشته یا در صدد نفی نظم موجود و ارائه الترناتیو بوده و برخوردی ایدئولوژیک با آن داشته اند .
اما نمی توان صرفا به دلیل این که سخن گفتن از نظم به نوعی طرفداری از وضعیت موجود است بحث در باب نظم را منتفی دانست چرا که نه هر تغییری ذاتا و ماهیتا خوب است و نه هر نظمی ذاتا بد بلکه می توان سخن از انواع نظمهای ممکن گفت و از دیدگاه نظری نظم های مطلوبی را انتزاع کرد . با وجود این نظم اجتماعی گر چه در نزد بسیاری از جامعه شناسان جایگاه ثانوی داشته بسیاری از جامعه شناسان بخصوص جامعه شناسان کلاسیک به نوعی در باب نظم سخن گفته اند و شاید اساسا بتوان دیدگاه بسیاری از جامعه شناسان کلاسیک را دیدگاه نظمی دانست . اما این امر در نزد این جامعه شناسان با تعابیر مختلف و متفاوت بکار رفته است .
بنابراین پرداختن به مسئله نظم پرداختن به یکی از موضوعات مهم و اساسی جامعه شناسی است که در پی پاسخ به این سوال هابز ( که بعد ها به پرسش هابزی مشهور شد ) است که چرا انسانها گرگ یکدیگر نیستند . در واقع پرداختن به مسئله نظم پاسخ گویی به این سوال است که چگونه زندگی اجتماعی نظم و قاعده می گیرد و نوعی تنظیم اجتماعی در ساختها مختلف حیات اجتماعی بوجود می آید .
فصل اول : معرفی سازمان تامین اجتماعی
1-1 ) نقش خرده نظام تامین اجتماعی در جامعه
پرواضح است که در بوجود آمدن نظم اجتماعی عوامل بسیاری دخیل اند و همچنین در استمرار آن پدیده های بسیاری مدخلیت دارند . در این جستار بر آنیم تا به بررسی جایگاه و نقش نظام تامین اجتماعی در حفظ نظم اجتماعی بپردازیم . به عبارت دیگر می خواهیم نقش تنظیمی تامین اجتماعی در نظام اجتماعی را بررسی کنیم .
1-2 ) تامین اجتماعی و فرایند شکل گیری آن
تامین اجتماعی با عنوان مجموعه از سیاستها و سازو کارها و برنامه های عمل برای حمایت از آسیب پذیران و کمک رسانی به مدد جویان اساسا پدید های مختص به عصر مدرن و دنیای صنعتی است . در دوره پیشا مدرن یا در دنیای سنت مقوله ای به نام تامین اجتماعی با سازو کارهای امروزی و با ابعاد و گستره ای وسیع چنان که در دنیای جدید وجود دارد وجود نداشته اما اگر تامین اجتماعی را نوعی حمایت اجتماعی یا دستگیری اجتماعی بدانیم نمی توان آن را صرفا ویژه دنیای جدید دانست .
به تعبیری دیگر تامین اجتماعی در بعد محتوایی آن یعنی کار ویژه هایی که انجام می دهد با کمی مسامحه می توان گفت که درتمامی نظامهای سنتی و مدرن وجود داشته است . این امر در دنیای پیشا مدرن توسط نظامهای خویشاوندی و خانوادگی و گاه حکومتها نمود می یافته اما در عصر جدید که نظامهای خویشاوندی و خانوادگی تا اندازه بسیار زیادی به دلیل پیامدهای زندگی مدرن و عوارض اجتماعی و اقتصادی مدرنیته کم رنگ شده اند به تدریج نهادهایی غیر از نهادهای یاد شده به این امر پرداخته اند و تامین اجتماعی در شکل و قالب جدید و با معنا و مفهومی به مراتب متفاوتتر و با گستره ای عام تر ظهور و بروز یافت و در نهایت دولتهای متولی آن شدند و دولتهای رفاهی بوجود آمد .
با توجه به آنچه گفته شد مقوله تامین اجتماعی به مفهوم و معنایی که امروزه از آن یاد می شود مقوله ای جدید و متعلق به عصر مدرنیته است که در یک پروسه تاریخی بوجود آمده است . در منابع و اسناد تاریخی نشانه هایی از وجود انواع همیاری ها و کمک ها و خدمات اجتماعی در نزد ملل مختلف ذکر شده است . در این معنا همه ادیان و فرهنگها چنین تجربیاتی داشته اند و بدان توصیه کرده اند . از نقطه نظر تاریخی چینی ها از جمله نخستین ملتهایی بودند که در باروری اصل تقسیم خطر را در سه هزار سال پیش از میلاد مسیح مورد توجه قرار دارند . در ایران باستان در حدود دو هزار و پانصد سال پیش اشکالی از کمک های نقدی و غیر نقدی به کارگران و استاد کاران ( و زنان کارگر ) به مناسبتهای مختلف وجود داشته است .
پس از ورود اسلام به ایران نیز اشکال سنتی خدمات اجتماعی و همیاری و تعاون و امداد استمرار یافت و بخصوص حمایت از گروههای آسیب پذیر و نوع دوستی و احسان و انفاق و برادری ایمانی بیش از پیش مورد تاکید قرار گرفت . این تجربه را می توان در بسیاری از نظامهای سنتی در گوشه و کنار جهان یافت و کمتر جامعه ای را می توان سراغ گرفت که به نوعی از تجربیات تامینی به مفهوم سنتی آن برخوردار نبوده باشند . با وجود این چنان که پیش تر نیز اشاره شد تامین اجتماعی در شکل و قالب امروزی خاستگاه تاریخی ا
نقش فن آوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه روستایی
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده ....................................................................................................................... 3
مقدمه ....................................................................................................................... 4
مسئله تحقیق ............................................................................................................. 6
اهمیت و ضرورت تحقیق ........................................................................................ 12
دلایل انتخاب موضوع ............................................................................................. 17
اهداف تحقیق............................................................................................................ 19
- هدف کلی ............................................................................................................. 19
- اهداف اختصاصی ............................................................................................... 19
روش گردآوری اطلاعات ........................................................................................ 20
مرور ادبیات ............................................................................................................ 21
- توسعه ................................................................................................................. 21
- توسعه روستایی .................................................................................................. 24
- توسعه پایدار روستایی ........................................................................................ 26
- آشنایی با اطلاعات و ارتباطات (ICT)................................................................... 29
- ابزارهای ICT ...................................................................................................... 30
- اینترنت و توسعه روستایی .................................................................................. 34
- ابعاد ICT، تجارب و کاربرها ............................................................................... 37
- طرح رویکردهای آمایشی در توسعه روستایی ................................................... 51
- دانش اطلاعات و فناوری در فرآیند توسعه روستایی ......................................... 55
- چشم اندازهای توسعه روستایی از طریق فن آوری اطلاعات و ارتباطات ......... 57
نتیجه گیری و پیشنهادات ........................................................................................ 62
منابع و ماخذ ........................................................................................................... 66
چکیده:
فناوری اطلاعات عصاره دانش و تجربه دو هزار ساله بشر است. انسان در تمام طول تاریخ برای شناخت پدیدهها و کاهش ابهامات پیرامون ناشناختهها به اطلاعات نیازمند بوده است. آغاز تاریخ بشر با توانایی او درانباشت اطلاعات و مبادله آن مقارن است.
توسعه ملی بر مبنای فناوری اطلاعات و ارتباطات مستلزم فراهم شدن زیر ساختهای فراوان است که مهمترین آنها بسط مهارتهای ICT است. جامعه اطلاعاتی مبتنی بر ICT مسلما منحصر به یک گروه خاص از شهروندان نخواهد بود بلکه یک جامعه توسعه یافته اطلاعاتی زمانی محقق خواهد شد که توان دسترسی آسان و ارزان به اطلاعات و مهارت استفاده از فناوریهای مربوطه برای عموم مردم فراهم باشد از آنجا که روستا و روستاییان منابع بنیانی تولید و رشد اقتصاد ملی در هر جامعهای میباشند و به فراموشی سپردن این نیروهای مولد و موثر در توسعه اقتصادی به معنای مرگ اقتصادی هر جامعه است بر آن شدیم تا در این سطور هرچند جزئی به اهمیت بکارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه روستاها بپردازیم در این راستا ابتدا به تشریح ویژگیهای روستا و روستایی و بعدبه مفاهیم توسعه و توسعه روستایی و در نهایت به چگونگی کاربرد ICT در توسعه روستایی پرداختهایم با این امید که گام هرچند جزئی زمینه ساز شکل گیری نوعی جدیدی از روستاها بر مبنای جامعههای نوین امروزی باشد.
کلمات کلیدی: فناوری اطلاعات و ارتباطات- توسعه- توسعه روستایی- روستا.
مقدمه:
پیشاز پرداختنبه جایگاه فناوریهای اطلاعات وارتباطات درتوسعه مناطق روستایی، لازم وسودمند است که به طورمختصر مباحثی در ارتباط با توسعه روستایی واگویه گردد. بیش از این میبایست خاطرنشان شد که کشورهای درحال توسعه، با وجود تجارب متعددی که در زمینه کابرد الگوهای مختلف رشد و توسعه بدست آوردهاند، هنوزهم شاهدوجود شکافها وتبعیضات بعضاً وسیع بین منطقهای یا درون منطقهای و بین گروههای مختلف جمعیتی به عنوان مانعی بر سر راه توسعه و بهبود وضعیت زندگی عامه مردم در روندی پایدار میباشند.
تکنولوژی اطلاعات یا به طور دقیقتر تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات (ICT) به عنوان تکنولوژی هزاره جدید ظاهر گشته است. با زیاد گشتن فرایند تبادل اطلاعات و کاهش هزینه معاملات، این تکنولوژی به عنوان یک وسیله برای افزایش تولید، بهرهوری، رقابت و رشد در همه جنبههای فعالیتهای بشر شناخته شده است.
درحال حاضروضعیت روستاهای کشور از جهات مختلف اقتصادی، رفاهی، بهداشتی و..... به مراتب از شهرها وخیمتر میباشد و اگر از هم اکنون ICT را در روستاها نبینیم وضع به مراتب وخیمتر خواهد شد و نرخ مهاجرت ساکنین روستاها به شهرها به طور قابل ملاحظهای افزایش خواهد یافت و همه اینها به معنی نابودی روستاها و نابودی بخش عظیمی از سرمایه کشور خواهد بود.
بدون شک بررسی بسیاری از تحولات روستاهای امروز و برنامه ریزی برای آینده آنها، بدون توجه به نقش و اهمیت توسعه فن آوری اطلاعات و ارتباطات غیر قابل تصور است. به همین دلیل امروزه تدوین و تنظیم سیاستها و استراتژیهای توسعه ICT به یک مسئله مهم برای بسیاری از کشورها، به ویژه کشورهای جهان سوم تبدیل گردیده است.
با توجه به اهمیت ICT، در این تحقیق به بررسی اثرات ICT بر توسعه با تاکید خاص بر روستاها پرداختهایم. بدین منظور، ابتدا تعریف مختصری از فن آوری اطلاعات و ارتباطات ارائه گردیده و سپس اهمیت آن در توسعه ذکر گردیده و در ادامه اثرات آن بر روی توسعه روستایی مورد بحث قرار گرفته و در نهایت با توجه به این اثرات از بحث نتیجه گیری شده است.
مسئله تحقیق:
توسعه دراصطلاح عام بهمعنی شکفتگی تدریجی، بارزتر شدن اجزای هر چیز، و رشد چیزی است که در نطفه مکنون است. مفهوم توسعه تا انقلاب صنعتی سده هیجده و پیدایش و گسترش روابط و کشورهای صنعتی در جهان مطرح نبود و از این دوره به بعداست که مفهوم توسعهتدریجا واردمباحث عملی و سیاسی میگردد. مفهوم توسعه را همچون مفاهیم علمی دیگر، میتوان از دو دیدگاه و در دو بعد تعریف کرد: بعد فلسفی- نظری و بعد عینی- کاربردی.
وارنر، بالر و چارلز توسعه را از بعد فلسفی، «توالی بیش روندهای از دگرگونیهای یک پدیده که انتظام و طرح پیوستهای داشته باشد»، تعریف کردهاند به بیان بهتر، «توسعه روندی استخود جنب ازحالتی پایین وساده بهحالتی بالاتر و پیچیدهتر، که گرایشهای درونی و ماهیت پدیدهها را نشان میدهد و به ظهور حالت نوینی میانجامد. روند توسعه یک آغاز و یک انجام دارد که انجام آن به شکلی در آغازش نهفته است. از این رو تکمیل یک دوره نشانهشروع دوره دیگر میباشد و ممکن است برخی از ویژگیهای دوره نخستین در آن تکرار شوند.
توسعه را میتوان به صورت روند مداوم مارپیچی تجسم کرد که در آن هر دور جدید حالت تکراری دور قبلی، منتهی در یک سطح بالاتر میباشد. به این ترتیب است که جریان عمومی توسعه صعودی و پیشرفت به وجود میآید. (تقوی، 1380) به نظر میسرا، یکی از اندیشمندان هنری «نظریه توسعه یکپارچه»، «توسعه جریانی است که تجدید سازمان و سمتگیری متفاوت کل نظام اقتصادی- اجتماعی و سیاسی- فرهنگی را به همراه دارد. توسعه، علاوه بر بهبود در میزان تولید و درآمد، شامل دگرگونی اساسی در ساختهای نهادی، اجتماعی، اداری، فرهنگی، و همچنین سوگیریهای عمومی مردم است. توسعه حتی اکثر عادات، رسوم و عقاید مردم را نیز دربرمی گیرد» (تقوی، 1380).
به اعتقاد عبیدالله خان، متفکر بنگلادشی، «توسعه عبارت است از توسعه انسان به عنوان یک فرد و یک موجود اجتماعی، با هدف آزادی و شکوفایی او. توسعه باید بومی و متکی به خود، یعنی هماهنگ با محیط و متکی به نیرو و توان جامعهای باشد که پیشبرد امر توسعه را برعهده میگیرد. کاهش گرسنگی، فقر، بیکاری و نابرابری، همگی معیار توسعه به شمار میروند؛ اما هدف نهایی توسعه بالا بردن کیفیت زندگی تودههای مردم و آزاد کردن نیروهایی خلاقه آنان است.
بنابراین، همپای رفع نیازهای اساسی- از قبیل خوراک، اشتغال، بهداشت، مسکن و آموزش- مشارکت اکثر مردم در تصمیم گیریهایی که بر زندگی خود، خانواده و اجتماعشان و به طور کلی، نقش آنها در جامعه تاثیر میگذارد، به همان اندازه اهمیت دارد.» (تقوی، 1380).
از آنجا که مختصات جوامع روستایی هر کشور، به علت قرار گرفتن آنها در مراحل مختلف تحول اجتماعی و شرایط اجتماعی متفاوت، با کشورهای دیگر مغایر است، از این رو علل و عوامل موثر در عقبماندگی و انگیزههای توسعه این جوامع و در نتیجه شیوههای توسعه آنها نیز نمیتوانند یکسان باشد.
بنابراین، در جریان بررسیها و مطالعات اجتماعی است که اهداف و روشهای توسعه روستایی بهدرستی مشخص ومعین شده برایعمران و توسعه روستاها برنامهریزی اقتصادی و اجتماعی میشود.
توسعهروستایی روندیاجتماعی واقتصادی استکه هدفآن تشویقو ترویج مطالعات وبررسیهای روستاییاست تا برای رشد و پیشرفت این جوامع به منظور بهبود محیط انسانی وارتقای شرایطاجتماعی ومناسب ساختن آن برای زیستن و بهزیستی انسانها برنامهریزی شود. برنامههای توسعه روستایی، که به دو بخش نظری (پژوهش) و کاربردی (برنامه ریزی) تقسیم میشوند، روستاییان را تشویق میکنند تا در انجام برنامههابه منظورپیشرفت امربرنامهریزی مشارکتکنند.بهطور کلی،اهداف برنامههای توسعه روستایی به شرح زیرند:
- آگاه کردن روستاییان از وضعیت موجود و هویت اجتماعی خود
- تحریک و جلب مشارکت آنان نسبت به اقدامات عمرانی
- ایجاد گونهای از نظارت اجتماعی به وسیله خود آنان
- هماهنگ و همگام کردن تمام فعالیتهای جمعی و گروهی در سطح روستا
-برکنار نگهداشتن جامعه روستایی از نفوذ و تاثیرات نامناسب و شرایط نامساعد
- ایجاد همکاری و همیاری میان روستاییان و جوامع روستایی دیگر به منظور تامین نیازهای عمومی و مشترک
- توسعه و بهبود مدیریت امور اجتماعی و اقتصادی و اداری روستا
- تلاش برای تامین هرچه بیشتر نیازهای آنی و آتی روستاییان
به طور کلی، توسعه روستایی طیف وسیعی از فعالیتهای گوناگون و بسیج انسانی است که هدف آن درنهایت این است که مردم روستاها بتوانند روی پای خود بایستند و ناتواناییهایی که آنها را در اسارت شرایط نامناسب زندگیشان نگهداشته است از میان بردارند. (تقوی، 1380).
توسعه روستایی سه عنصر عمده را در خود قرار داده است: بهبود و یا رفاه روستاییان که این شامل ابعاد مادی و غیر مادی مانند آموزش و بهداشت میشود؛ بهبود منابع که افزایش تولیدات و کارایی آن را شامل میشود و توسعه تشکیلاتی که حفظ و یا تاسیس سازمانهای روستایی است که مردم بتوانند توان و انرژی خود را از طریق این ساختارها منتقل نمایند. سازمانهای توسعه اجتماعی و تعاونیهای خود اشتغالی نمونههایی از فعالیتهایی هستند که در تقویت توسعه تشکیلاتی نقش دارند. (بلک برن، 2002).
کوپ توسعه روستایی را فرایندی میداند که از طریق فعالیتهای جمعی به هدف بهبود وضعیت و خودآگاهی مردم در مناطق غیر شهری انجام میشود. هدف نهایی توسعه روستایی مردم و نه زیر بناها میباشند. اما ایجاد زیربناهایی مثل ارتباطات قبل از اینکه به توسعه مردم پرداخته شود ضروری است. تسهیل روند توسعه علی الخصوص در مناطق کمتر توسعه یافته احتمال دارد شامل کمک به مردم برای تعیین اهداف و ترغیب آنها به فعالیتهایی جهت دستیابی به اهداف فوق باشد. (بلک برن، 2002).
موشر براین نکتهتاکید دارد توسعهروستایی درجوامع دمکراتیک فقططرحها و آمارها، اهداف و بودجه، تکنولوژی و روشها، کمکهای مادی و متخصصان یا سازمانها و سازمانهایی برای اداره آنها نمیباشد، بلکه توسعه روستایی یک استفاده موثر از این مکانیسمها به عنوان ابزار آموزشی است که به هدف تغییر در افکار و اعمال افراد میباشد به نحوی که آنها بتوانند به خود اتکایی در بهبود شرایط اقتصادی واجتماعی دست یابند. (بلک برن، 2002).
راجرز تغییر اجتماعی را فرایندی تلقی میکند که دگرگونی در ساختار و وظایف یک نظام اجتماعی به وجود آورد. جامعه یک نوع از نظام اجتماعی است. تغییر اجتماعی به طور نسبی در دراز مدت و تدریجی صورت میگیرد و ماهیت این تغییرات در طول زمان راشامل میشود. فرایندهای طراحیشده تغییراتاجتماعی ازقبیل انتقال اطلاعات، مدیریت سیاسی، انتقال فناوری یا آموزش همگانی برای دستیابی به تغییرات اجتماعی مورد استفاده قرار میگیرند. (همان منبع)
امروزه پارادایم جدیدی در توسعه کشاورزی کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه به سرعت در حال به وجود آمدن است، به طوری که توسعه همه جانبه روستاها به سمت افقهای جدیدی در حال گسترش است؛ روشهای قدیمی ارائه خدمات به شهروندان تغییر یافته و جوامع قدیمی در حال گذار به سمت جوامع دانش محور میباشند علت اصلی عقب افتادگی کشورهای در حال توسعه در پیشرفتهای اجتماعی واقتصادی و حتی فرهنگی، ناتوانی آنها در بازشناخت و گسترش و یا انتقال تکنولوژی مناسب و بهرهگیری از آن در فعالیتهای تولیدی است. تکنولوژی اگر به درستی اداره شود میتواند شاه کلید حل بحرانهای کشورهای درحال توسعه باشد. تکنولوژی وسیلهای است که به انسان توانایی میبخشد تا از وابستگی مستقیم به طبیعت رهایی یابد و مسیر صرفاً زیست شناختی تکامل خود را در راستای چیرگی بر طبیعت و آغاز یک دوره تکامل خردمندانه تغییر دهد. تکنولوژی به عنوان یک عامل انتقال دروندادها و بروندادها تعریف میشود. (ماهنامه علمی جهاد، 1385).
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه......................................................................................................................... 2
معرفی پروژه............................................................................................................. 2
مشخصات مصالح..................................................................................................... 3
ستون گذاری ، تیر ریزی.......................................................................................... 4
تعیین سیستم های باربر............................................................................................ 5
بارگذاری ثقلی........................................................................................................... 5
توزیع بار ثقلی.......................................................................................................... 15
بارگذاری زلزله........................................................................................................ 25
تحلیل تقریبی قاب..................................................................................................... 34
طراحی دستی........................................................................................................... 36
طراحی بابند............................................................................................................. 37
طراحی تیر................................................................................................................ 39
طراحی ستون........................................................................................................... 40
طراحی اتصالات ساده............................................................................................. 44
طراحی اتصالات صلب............................................................................................. 49
طراحی ورق جان..................................................................................................... 51
طراحی ورق های اتصال خمشی.............................................................................. 54
جزئیات اتصالات صلب تیر...................................................................................... 55
طراحی تیرچه........................................................................................................... 56
نقشه و دتایل های پروژه......................................................................................... 58
1- مقدمه
در این پروژه ،تحلیل و طراحی یک ساختمان سه طبقه را در نظر داریم .
برای مقایسه نتایج حاصل از طراحی دستی و رایانهای برخی از اعضای این ساختمان به طور کامل به روش دستی تحلیل و طراحی میکنیم و سپس با نتایج رایانهای مقایسه می شوند .
2- معرفی پروژه
- هندسهی ساز منظم ودر دو وجه شرقی و غربی دیوارها نمادار و در دو وجه شمالی و جنوبی سازه دیوارها بدون نما هستند .
- ضخامت سقف Cm 30است .
- ارتفاع جان پناه Cm70 است .
- پلان همکف با ارتفاع m5/2 به عنوان پارکینگ و دو طبقه دیگر m 8/2 میباشد .
- در این سازه به دلیل کوتاه بودن ساخمان در دو وجه شمالی و جنوبی که ملک مجاور قرار دارد ، نیازی به تأمین درز انقطاع وجود نداشته وساختمان ، هم مرز همسایه خواهد شد .
- مبلغ استفاده شده :
1) آیین نامه زلزله 2800 ویرایش سوم
2) مبحث دهم : طرح و اجرای ساختمان فولادی از مقررات ملی ساختمان
3) مبحث ششم : بارهای وارد بر ساختمان از مقررات ملی ساختمان
3- مشخصات مصالح :
در این پروژه سعی شده است که مشخصات مصالح ، مشابه مشخصات بکار رفته در پروژه های ساختمان رایج در کشور باشد .
مشخصات مصالح فولادی
وزن واحد حجم W |
|
مدول ارتجاعی ، ES |
|
ضرایب پواسون |
3/0 |
تنش تسلیم Fy |
|
تنش گسیختگی Fa |
مشخصات مصالح بتنی
وزن واحد حجم W |
|
مدول ارتجاعی Ec |
|
ضرایب پواسون |
2/0 |
مقاومت فشاری Fc |
|
تنش تسلیم میلگرد طولی Fy |
|
تنش تسلیم میلگرد عرضی Fys |
مشخصات خاک
تیپ خاک طبق آیین نامه |
تنش مجاز qa |
ضریب بسته ks |
Type II |
در طراحی سازه پروژه از مقاطع IPE برای تیرها ، از مقاطع 2IPE به هم چسبیده برای ستونها واز مقاطع 2UNP برای بادبندها استفاده شده است .
4- ستون گذار ، تیرریزی :
جهت تیرچه ها به صورتی انتخاب شده که تیرهای حمال جهت x بار را از تیرچهها گرفته و به ستونها انتقال دهند . برای سیستم باربر در جهت x بدلیل عدم امکان جایگذاری بادبندها ، از سیستم قاب خمشی استفاده شده و ستونها باید در جهت x (قاب خمشی ) قوی باشند .
در پروژه بار ثقلی روی تیرهای حمال جهت x قرار داده شده است .
5-تعیین سیستمهای باربر:
- اتصالات تیر در جهت عرضی(قاب خمشی ) ، بجزء در مورد تیر محور 1 واقع بین دو محور A و Bکه تیر نیم طبقه پله است ، به صورت صلب هستند .
- در جهت Y به دلیل استفادهاز قاب ساده ، تمام اتصالات تیر به ستون مفصلی هستند .
- در جهت X بار جانبی توسط قاب خمشی تحمل میشود .
- بار پلهها نیز روی تیرهای پاگردها بصورت بار متمرکزوارد میشود .
- اساساً اتصالات تیرهای پله به سازه مفصلی بوده و پلهها تنها بار ثقلی را منتقل میکنند .
6- بارگذاری ثقلی :
1-6- سقفها :
- فرض شده است که پوکه ریزی با ملات ماسه سیمان معادل آجر کاری با آجر مجوف و ملات ماسه سیمان است .
- به بارهای وارده باید وزن اسکلت سازه فولادی اضافه شود .
- وزن اسکلت سازه فولادی درنظر گرفته شده است .
گزارش کارآموزی پروژه ساختمانی واقع در عظیمیه کرج
فصل اول: کلیات پروژه
وضعیت فیزیکی پروژه 7
موقعیت ساختمان در سایت7
کروکی سایت 7
پیشرفت کار در روش کار پیمانکار 9
انواع قراردادهای پیمانکاری 9
انواع مناقصه 9
مراحل اجرای طرح و انجام عملیات پیمانکاری 10
اصول طرح کارگاه و ساختمان 10
جدول مصالح مصرفی در انبار 10
نحوة انجام گزارش کارگاه در مورد مسئولیتها 11
گزارش روزانه 11
فصل دوم: عملیات ساختمانی
بازدید شناسایی زمین 11
طبقه بندی زمین از نظر خاک و مقاومت آن 12
آزمایش خاک 12
طبقه بندی زمین ها (بر حسب نوع مصالح، وضعیت طبیعی) 13
زمینهای خاکریزی شده یا زمینهای مصنوعی 14
زمینهای طبیعی و انواع آن 14
زمینهای غیر قابل تراکم 16
زمینها با تراکم کم 17
تخریب 17
خاکبرداری 18
گودبرداری (پی کنی) 18
گودبرداری و پی کنی در زمینهای آبدار 19
روش پایین بردن سطح آب 19
ابعاد پی و پی سازی 2
شمع بندی 23
ترازکردن کف پی 23
شفته ریزی 24
قالب بندی پیها 24
آرماتوربندی 25
کلافبندی افقی 26
کلافبندی قائم 27
بتن پی 27
فصل سوم: ساختمان
عملیات ساختمانهای بتنی 28
مزایای ساختمانهای بتنی 28
ابعاد پی 28
بتن مگر 29
میلگردهای کف پی 29
قالبندی 29
داربست 30
قالبندی پیها 30
آرماتوربندی 30
شناژ 31
ساختمانهای بتنی 32
دانه بندی 32
سیمان 32
بردن بتن تا محل مورد نیاز 32
ریختن بتن 33
عمل آوردن بتن 33
حفظ کردن بتن 33
ستون 34
تیرها 35
اتصال اسکلت بتنی 36
باز کردن قالبها 36
وصله کردن آرماتور 37
فصل چهارم : سقفهای تیرچه بلوک
تیرچه 40
بلوک 40
میلگردهای ممان منفی 42
میلگرد حرارتی 42
کلاف عرضی 42
بتون ریزی 43
بامهای تخت یا مسلح 43
عکس از مراحل اجرای سقف تیرچه بلوک 45
پوشش بامهای تخت یا مسلح 46
دیوار جان پناه 47
فصل پنج : مصالح وجزئیات
گچ 48
اجرای کاشی کاری 49
کارگذاری پنجره ها در نما 51
کف سازی 51
سقف کاذب 51
میلگردهای عمودی 52
میلگردهای افقی چپ و راست 52
رابیتس 53
کچ کاری روی رابیتس 53
عایق کاری 53
پله 54
فنداسیون 56
آزمایشگاه بتن 56
نحوه اجرای سرویسها 56
محوطه سازی 57
اجرای آسانسور 57
عکس از مراحل اجرایی آسانسور و چاله آسانسور 58
سقف کاذب 59
پارکینگ 59
تأسیسات 60
اجرای فاضلاب 61
پیشرفت کار در روش کار پیمانکار:
کار ساختمان عظیمیه از مهر 1385 شروع شده و پیمانکار معتقد است تا شهریور 1386 کار را به پایان برساند.
در شروع کار پیمانکار برنامة زمانبندی و مالی دقیقی تعیین کرده و تسلیم کارفرما نموده است. که پیشروی کار طبق این برنامه، کارفرما متعهد به پرداخت هزینه های ماهیانه می باشد. صورت وضعیت های تهیه شده توسط سرپرست کارگاه درابتدای هرماه در اختیار کارفرما قرار می گیرد وطی جلسه ای بررسی دقیقی توسط کارفرمایان و پیمانکار روی صورت وضعیت ها انجام می شود و پس از اطمینان از صحت آن مبلغ موردنظر توسط کافرمایان پرداخت می شود.
در این پروژه برای انجام هر یک از فعالیتها اعم از فونداسیون، بتن ریزی، تیغه چینی، لوله کشی، نازک کاری و ..... و همچنین برای هر یک از مصالح سرپرست کارگاه استعلام قیمتی از اشخاص مختلف می گیرد و پس از مشورت با شرکت یکی از آنها را انتخاب و با وی قراردادی تهیه کرده و مشغول بکار می شوند.
البته دراین انتخاب تنها هزینه مطرح نیست بلکه نوع جنس و نوع انجام کار هم حائز اهمیت می باشد. که در تمامی مراحل کار موارد ذکرشده بررسی و سپس انتخاب صورت می گیرد.
انواع قراردادهای پیمانکاری:
قرارداد قیمت مقطوع بهای کل پیمان مقطوع
امانی بهای خدمات پیمانکار محاسبه می شود.
انواع مناقصه:
عمومی درج آگهی با توجه به مشخصات و شرایط مشارکت
محدود ارسال دعوتنامه به شرکت ها
ترک مناقصه ترک تشریفات صلاح وصرف نباشد مستقیماً انتخاب می شوند.
قرارداد پیمانکاری شرکت به صورت قرارداد مقطوع می باشد که با شرکه بهای پیمان به صورت مقطوع بین پیمانکار و کارفرما منعقد شده است.
نوع مناقصه صورت گرفته : مناقصه محدود می باشد که با ارسال دعوتنامه به شرکت های شناخته شده واقع در شهر کرج صورت می گیرد.
ساختمان عظیمیه
کارفرما: شرکت ساختمانی ساربتون
پیمانکار: شرکت ساختمانی ساربتون
پیمانکار جزئی: تأسیسات شرکت ساختمانی آسمان – اجراء کار مهندس ملکی و مهندس شیدی
مشاورین: آقای مهندس میرزایی / مهندس نادری
طراح: شرکت ساختمانی ساربتون
1- قرارداد 2- تعهدات و التزامات 3- موضوع پیمان 4-مدت پیمان 5- ضمانت نامه 6- پیش پرداخت 7- جریمه
جدول مصالح مصرفی در انبار:
درکارگاه ساختمانی نمودارهایی به انبار داده شده که از ورود و خروج مصالح مصرفی پای کار اطلاع پیدا می کنیم و انباردار موظف است در جدول موردنظر مقدار مصالح را که در هر روز وارد انبار می شود و یا خارج می شود و موجودی انبار را یادداشت نماید.
فصل دوم : عملیات ساختمانی
بازدید وشناسایی زمین
قبل از شروع هر عملیات باید زمین بازدید شده و وضعیت آن نسبت به خیابانها و جاده های اطراف مورد بررسی قرار گیرد و همچنین پستی و بلندی زمین با توجه به نقشه باید مورد بازدید قرار گیرد و عوارض پستی و بلندی زمین به وسیله مهندس نقشه بردار تعیین گردد و همچنین محل چاهها، فاضلاب، چاه آبی قدیمی و مسیر قناتهای قدیمی تعیین شده و محل آن نسبت به پی سازی مشخص شود و چاهها در صورت لزوم باملات شفته پر شود و محل احداث ساختمان نسبت به زمین تعیین شده و نسبت به ریشه کنی یا کندن ریشه های نباتی و برداشتن خاکهای نباتی اقدام شود و شکل زمین و زوایای آن کاملاً معلوم شده و با نقشه ساختمان مطابقت داده شود و نوع زمین مشخص و خاک آن آزمایش گردد.
طبقه بندی زمین از نظر خاک ومقاومت آن:
زمین های خاک ریزی شده( خاک دستی)
زمینهای ماسه ای
زمینهای دج
زمینهای رسی
زمینهای شنی
زمینهای سنگی
زمینهای مخلوط
زمینهای بی فایده
آزمایش خاک
2- برای آزمایش خاک در این ساختمان نمونه هایی از خاک ساختمان را در ظروفی مکعبی شکل به ابعاد سانتی متر ریخته سپس با یک نوار چسب مناسب درزهای آن را مسدود می کنند و در روی جعبه نیز مشخصات محل و عمق موردنظر را یادداشت می کنند. و این عمل را تا رسیدن به خاک خوب ادامه می دهند و جعبه ها را به محل آزمایش خاک برده تا تاب تحمل را اندازه گیری کنند. پس از بررسی ظرف معکب شکل مشخص شد که خاک محل از نوع« شن بوم» است که مخلوطی از شن و ماسه با لای کم و بیش دانه های قلوه سنگ که می توا آنها را بآسانی متراکم کرد. وطی بررسی و عملیاتی روی زمین مشخص شد که نوع زمین«دج» است که با کلنگ و پتک و کمپرسور می توان زمین را کند.
طبقه بندی زمین ها
زمینها را برحسب مورد می توان برحسب نوع( اندازه) مصالح متشکله، برحسب وضعیت طبیعی و یا برحسب میزان نشست و قابلیت تراکم طبقه بندی نمود.
الف) طبقه بندی زمینها برحسب نوع مصالح متشکله
مصالح تشکیل دهندة انواع زمینها، به غیر از زمینهای سنگی، عبارتند از شن،ماسه، سیلت، رس ومواد آلی یا ارگانیکی حاصله از گیاهان.
شن به دانه هائی اطلاق می شود که دارای قطری بزرگتر از 6 میلی متر و کوچکتر از 76 میلی متر باشد .
به قطعات سنگی بزرگتر از 76 میلیمتر قلوه سنگ ویا لاشه سنگ اطلاق می شود.
ماسه به مصالحی اطلاق می شود که از شن کوچکتر ولی بزرگتر از 7/0 میلی متر باشد دانه های سیلت از الک نمره 200 عبور کرده ولی از002/0 میلیمتر بزرگترند. رس از ذراتی به قطر کمتر از 02/0 میلی متر تشکیل شده است و بالاخره خاک های آلی به خاک هائی اطلاق می شود که قسمت اعظم آنها مواد ارگانیکی حاصله از بقایای گیاهان تشکیل شده باشد.
زمینها ممکن است متشکل از یک یا چند نوع از مصالح فوق باشند و لذا خصوصیات آنها به میزان زیادی بستگی به نوع مواد متشکله آنها دارد.
در طبقه بندی زمینها، که غالباً بعنوان طبقه بندی و یا رده بندی خاک ها عنوان می شود دو روش وجود دارد. روش رده بندی متحد و روش رده بندی AASHTO، در روش رده بندی متحد هر رده از خاکها را با دو حرف که اولین آن مشخص کننده نوع خاکی است که قسمت عمده مواد متشکله باقی مانده روی الک نمره 20 از نمونه ها راتشکیل میدهد و حرف دوم بستگی به درصد مواد عبورکرده از الک نمره 200 دارد.خاکهائی که بیش از 50% وزنشان از الک نمره 200 عبور کند بعنوان خاک های ریزدانه و خاک هائی که کمتر از 50% وزنشان ازالک نمره 200 عبور کند بعنوان خاک های درشت دانه نامیده می شود.
در روش AASHOT، خاکها برحسب ارزش نسبی آنها بعنوان مصالح زیرسازی از 1- A تا 7- A طبقه بندی شده اند.
ب)طبقه بندی زمینها برحسب وضعیت طبیعی
زمینها را برحسب وضعیت طبیعی به دو دسته زمینهای خاکریزی شده یا مصنوعی و زمینهای طبیعی تقسیم می کنند.
زمینهای خاکریزی شده یا زمینهای مصنوعی
این زمینها که لایه های روئین آنها تا عمق زیادی از خاک های حاصله از گودبرداری و خاک برداری زمینهای دیگر تشکیل شده است، و اصطلاحاً به آنها زمینهای خاک دستی گفته می شود، از نامناسب ترین انواع زمین برای ساختمان است. زمینهای خاک دستی، حتی اگر سالها از عمر آنها گذشته باشد، نمی توانند نظر زمینهای طبیعی مقاوم و قابل اعتماد باشد. چنانچه بخواهیم در این زمینها ساختمان و یا سازه ای بنا کنیم باید آنقدر آنها را حفر نمائیم تا به زمین طبیعی و مقاوم برسیم. چنانچه زمین طبیعی و مقاوم در عمق نسبتاً زیادی قرار داشته باشد باید به تمهیداتی نظیر شمع کوبی، که بعداً به آن اشاره خواهد شد متوسل گردید.
زمینهای طبیعی
این زمینها خود به چند دسته بشرح زیر تقسیم می شوند:
زمینهای ماسه ای نرم
این زمینها که از ماسه های نرم و به قطر نسبتاً زیاد تشکیل شده اند در صورتی که خشک بوده و در سطح افقی قرار گرفته باشند می توانند فشاری در حدود 5/1 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع را تحمل نمایند. زمینهای ماسه ای در صورتی که مرطوب بوده و یا در شیب قرار داشته باشند به هیچوجه برای ایجاد سازه ای برروی آنها مناسب نیستند.
زمینهای شنی
در صورتی که قسمت اعظم مواد متشکله زمین از شن باشد به آن زمین شنی گفته می شود. اگر طبقات و شنهای متشکله زمین بهم فشرده و محکم شده باشند برای ساختمان مناسب بوده و قابلیت تحمل فشار نسبتاً بالایی را خواهد داشت. به این زمینها دجی نیز گفته می شود. میزان دج بودن زمین، که معمولاً برحسب درصد عنوان می شود، بستگی به میزان فشردگی دانه های شن به یکدیگر و سختی زمین دارد. قابلیت مقاومت زمینهای دجی گاهی تا 5/4 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع بالغ می شود.
زمینهای رسی
همانطورکه از نام این زمینها برمی آید قسمت عمده مواد متشکله آنها از رس تشکیل یافته است. این زمینها در صورتیکه خشک بوده و قشرهای آن به هم فشرده باشند زمینهای مناسبی برای ساختمان محسوب می شوند و می توانند برحسب مورد فشاری تا 5/4 کیلوگرم بر سانتیمترمربع را تحمل نمایند در صورتی که زمینهای رسی مرطوب و آبدار باشد بهیچوجه برای ساختمان مناسب نیستند زیرا اگر زمین رسی شیب دار بوده و با لایه های رسی متشکله زمین در شیل قرار گرفته باشند بعلت لغزندگی تحت فشار زیاد حرکت کرده باعث خرابی ساختمان می شود در صورتی که لایه های زمینهای رسی مرطوب بصورت افقی قرار گرفته باشند فشارهای وارده از طرف پی به زمین به زیر دیوارها و قسمتهای دیگر سازه انتقال می یابد و باعث خرابی و یا شکاف برداشتن آنها می شود.
زمینهای سنگی
چنانچه زمین از سنگ یک پارچه و یا تخته سنگهای بزرگ تشکیل شده باشد زمین بسیار مناسبی برای ساختمان خواهد بود. زمینهای سنگی قادرند فشارهای زیادی را تحمل نمایند معمولاٌ تا مقاومت سنگ را در محاسبات منظور می کنند. باید توجه و دقت نمود که هر نوع زمین سنگی برای ایجاد ساختمان برروی آن مناسب نیست، زیرا بعضی از سنگها، گرچه ظاهراً محکم و مناسبند ولی موقعی که در مجاورت آب قرار می گیرند بعلت تغییراتی نظیر اضافه حجمی که پیدا می کنند برای ساختمان بسیار نامناسب و خطرناکند. زمینهای گچی را می توان به عنوان نمونه جز اینگونه زمینهای سنگی نام برد.
زمینهای مخلوط
این زمینها مخلوطی از شن و ماسه و رس هستند در صورتی که مصالح متشکله این زمینها خوب بهم فشرده شده باشند قابلیت تحمل فشار نسبتاً بالائی در حدود 5/2 تا 5/4 کیلوگرم بر سانتیمترمربع، دارند. در صورتیکه مصالح متشکله این زمینها خوب بهم فشرده نباشند زمین مناسبی برای ساختمان بحساب نمی آیند. به زمینهای مخلوط خوب بهم فشرده زمینهای دجی نیز اطلاق می شود.
زمینهای بی فایده
این زمینها که قسمت اعظم آنها ا ز موادآلی حاصله از گیاهان تشکیل شده است بهیچ وجه برای ساختمان مناسب نیستند. در صورتی که بخواهیم در این زمینها ساختمانی بسازیم باید آنقدر زمین را حفر کنیم تا به زمین خوب و مقاوم رسید، یا همانطوری که در مورد زمینهای خاکریزی گفته شد یا روشهای سطوح مقاومی را برای پی سازی در آنها بوجود آورد.
ج) طبقه بندی زمینها برحسب میزان نشست
زمینها را برحسب میزان نشست و قابلیت تراکم پذیری به سه دسته به شرح زیر تقسیم می کنند:
زمینهای غیرقابل تراکم
نشست این زمینها پس از ایجاد ساختمان و اعمال فشار از طرف آن ناچیز و غیرقابل توجه است این زمینها خود به سه گروه تقسیم می شوند:
1) زمینهای متشکله از سنگ سخت نظیر گرانیت، بازالت وشیست این زمینها علاوه بر اینکه غیرقابل تراکمند در مقابل آب نیز مقاوم بوده و نفوذپذیری آنها فوق العاده کم است.
2) زمینهای متشکله از سنگهای نرم، این زمینها نظیر زمین رسی سخت تقریباً غیرقابل تراکمند ولی کمی قابل نفوذ بوده و در مقابل آب شسته می شوند.
زمینهای با قابلیت تراکم کم
تراکم این زمینها متناسب با فشار وارده بر آنهاست. این زمینها که قابلیت شسته شدن نسبتاً کمی دارند می توانند فشاری حدود دو کیلوگرم بر سانتیمتر مربع را تحمل نمایند زمینهای مارنی را می توان از جمله این نوع زمینها بحساب آورد.
زمینهائی با قابلیت تراکم زیاد
این زمینها نه تنها، در مقابل فشارهای وارده متراکم می شوند بلکه فشارهای وارده به راحتی به مناطق اطراف پی نیزمنتقل شده و باعث خرابی وخسارت به ساختمان می شود این زمینها که قابلیت شسته شدن آنها زیاد است بهیچوجه برای ساختمان مناسب نیستند زمینهای باتلاقی از جمله این زمینها به شمار می روند .
تخریب
در صورتی که قرار باشد ساختمان به جای یک ساختمان قدیمی ساخته شود باید به عملیات تخریبی دست زد. مصالح تخریبی به دو دسته تقسیم می شوند. یکسری مصالح تخریبی که بعد از تخریب هم قابل استفاده اند و باید با احتیاط برداشته شوند و یک سری مصالح تخریبی که بعد از تخریب مورد استفاده قرار نمی گیرند که باید از محل کارگاه به محل مناسبی حمل شوند.
تخریب محل برای آماده کردن ساختمان سازی شامل 3 مرحله بود: الف: تخریب ساختمان قبلی و تأسیسات موجود ب: ریشه کنی بوته ها و درختان که این مرحله تخریب حدوداً روز طول کشید و چون این ساختمان جنوبی بوده و دو ساختمان درسمت راست و چپ آن قرار داشته بنابراین در جریان تخریل بایستی حفظ و مراقبت از ابنیه مجاور کاملاً موردنظر می گرفتند و نیز تأسیسات زیرزمینی مانند لوله کشی آب و گاز و یا فاضلاب و کابل کشی برق و تلفن که از دید پنهان می باشد، مراقبت و جابجایی آنها توسط مأموران سازمان های مربوطه انجام و بررسی می شود.
گزارش کارآموزی در شرکت طراحان دشت سبز
تاریخچه مختصر تبلیغات در مراکز خرید :
شاید یکی از قدیمی ترین اشکال ارتباط ، تبلیغات در مراکز خرید باشد . در روم باستان بازرگانان نمادی از تجارت شان را برای جذب مشتری به نمایش می گذاشتند .
باستان شناسی که پامپی و هر که لانوم را کاویده اند بقایی از نشانه های فلزی تجاری را که توسط آهنگران ساخته شده بودند را یافته اند . آثاری نیز باقی مانده از نشانه های رنگ شده با دست نیز در ورودی مغازه ها یافت شده است .در طی قرون وسطی بازرگانان به وسیله مدلهایی از کلیدها ، ابزارها ، شمشیرها ، ظروف آشپزخانه ، سفالها و دیگر محصولاتشان به تبلیغ کالای خود می پردازند .
از آنجا که بیشتر مشتریان بی سواد بودند لازم بود که از نشانه های استفاده شود که به وضوح قابل فهم باشند .
در طول رنسانس نشانه های مصور در سراسر اروپا پایدار گشت . اینهاد اولین موارد همکارط بین هنرمندان و بازرگانان را تشکیل می دادند . برخی از این علائم و نشانه ها هنوز هم به کار می روند . نشانی که هنوز هم برای مغازه کارگشایی استفاده می شود از سه توپ طالایی تشکیل می شد که در اصل این مغازه ها بانکدار و وام دهنده بودند .میله راه راه ، نمایانگر مغازه آرایش گران و جراحان بود ، ای« نشانه های مشهود صدها سال است که باقی مانده اند .در قرن 19 در ایالات متحده مشهرترین نما در مراکز خرید سرخ پوست مغازه سیگار برگ فروشی بود .این مجسمه چوبی ، 6 فوتی که از چوب کاج با دست تراشیده شده بود . که معمولاً همه کسانی که مجسمه صبوری که کشتی را می راشیده اند ، می ساختند . این مجسمه به شکل واقعی رنگ شده بودند و در آستانه مغازه سیگار برگ فروشی نصب شده بودند . کلکسیونرها برآورد می کنند که حدود 20.000 مجسمه سرخ پوست در طول سالهای 1850 تا 1890 تراشیده شده است .
در اوایل قرن 19 بازرگانان از نقاشان علایم ، برای افزایش فروش یاری جستند . و در نخستین روزها صاحبان بعضی از فروشگاهها و تاجران اقلام عمومی منبع دائمی علائم بودند که اغلب بر پایه حروف تایپی تزیینی بنا شده بود . تقریباً در همان زمان ، نام های تجاری (مارک) بر روی شبکه ها ، صندوق ها ، قوطی ها ، شیشه ها ، و تقویم نامه ها نمایان شدند .تولید کنندگان شروع به تهیه لوازم فروشگاهها با مارک خودشان شدند و نمایش این اقلام بسیار شهرت آور می نمود .ویترین های شیشه ای در سال 1840 به وجود آمد ، مشتریان فرصت تماشا و تحصین کالاهایی را داشتند که بسیار هوشیارانه و زیرکانه و اغلب به مقدار فراوان در ویترین مغازه ها چیده شده بودند .
در مناطق روستایی نشانها و علایم فلزی یا رنگ شده در انباری ها و آهنگری ها برای تبلیغ محصولات یا خدمات به کار می رفت . ویترین های 3 بعدی تا اوایل قرن بیستم به وجود نیامده بودند . در ابتدا ویترین مغازه ها ظاهری بسیار شلوغ داشتند زیرا که بازرگانان مقادیر زیادی از کالاهای خود راذ به نمایش می گذاشتند تا تنوع زیاد اجناس موجود در مغازه را نشان دهند . سپس در حدود سال 1910 ویترین های سه بعدی دایکات پدیدار گشت و تا سال 1922 تابلوهالی نئونی بسیار فراگیر شده بود .
همانقدر که تکنیک های فروش ، خرده فروشی و بازرگانی پیچیده شده بود به همان میزان نیز تکنیکهای عرضه کالا در مراکز فروش پیچیده شده بودند .ویترین های عرضه کالا در مراکز خرید امروزی یکی از مهمترین کمکها بهئ خرده فروشان می باشد و برای طراحان بسته ها لازم می باشد .
گزارش کار توضیح و بررسی و نتیجه گیری از مدت زمانی است که هر دانشجو در پایان تحصیل خود به عنوان تجربه عملی آنچه در طول تحصیلی آموخته است می باشد .و اینکه آموخته های خود را به صورت واقعی و حقیقی در بازار کار بتوان عرضه کرد . و آنچه می خوانید گزارشی است از آنچه در دوران کارآموزی گذشته و ائم کار هایی که این دوران انجام داده شده .موسسه ای که اینجانب در آنجا مشغول به گذراندن واحد کار آموزی بودم شرکت تبلیغاتی در حد متوسط بود که اینجانب تجربیات زیادی در آنجا کسب کردم .
با وجود اینکه مدت سه روز در هفته در آنجا مشغول بودم ولی به اندازه کافی کارهای تبلیغاتی بود برای انجام دادن عمده کارهایی که در این شرکت انجام می شد کلیه امور تبلیغات در تمام زمینه ها بود . از جمله طراحی پوستر – بروشور – کارت ویزیت – کاتالوگ و .....حتی این شرکت مبادرت به ساخت تابلو های تبلیغاتی بزرگ بیلبورد ، فلکسی و بنر نیز می کرد و با شرکت های بزرگی مثل شرکت نفت ایرانول ، شرکت قطار شهری ( مترو) ، باشگاههای ورزشی استقلال و...... مشغول به کار بود که اغلب کارهای تبلیغاتی این شرکت ها را انجام می داد.
در این شرکت غیر از اینجانب تعداد 4 نفر دیگر در قسمت طراحی و چند نفر دیگر نیز در امور فنی و خدمات مشغول به کار بودند که از تجربه آنها نیز استفاده کامل را کردم .
البته در محل کار آموزی ساعتهای بی کاری و فراغت نیز پیش می آمد که اینجانب از آن استفاده کرده و مشغول به فراگیری و تمرین با نرم افزارهایی که آشنایی کامل با آنها را نداشته ام کرده ام که برایم مفید بود .
به دلیل اینکه کار تبلیغات رابطه مستقیم با چاپ دارد و عمده کارهای تبلیغی در پایان در چاپخانه انجام می شود فرصتی بود تا برای تحویل کارهای چاپی و همچنین نظارت بر چاپ به چاپخانه می رفتم و تا حدودی با دستگاههای چاپی آشنایی بیشتری پیدا کردم . و جالبترین دستگاهی که در ین مدت با آن برخورد کردم دستگاه چاپی بود که برای چاپ روکش تابلوهای فلکسی انجام می شد ویژگی های این دستگاه اینگونه بود که دارای طولی حدود چهار یا پنج متر بود که دارای مخزنهای رنگ که دارای 88-16 رنگ بود که هر چه تعداد مخزنها بیشتر می شد کیفیت چاپ بالاتر می رفت و البته قیمت آن نیز بیشتر می شد .
جنس پارچه ای که در آن چاپ صورت می گرفت از جنس برزنت کنف و کتان بود که دارای مقاومت زیادی بود . که قابل شستشو نیز بود و بیشترین کاری که انجام می شود ساخت تابلوهای فلکسی برای شرکت نفت ایرانول بود .
طراحانی که در انجا مشغول کار بودند باید به نرم افزارهای کورل . فتوشاپ و فریهند مسلط باشند که خوشبختانه تا حدودی آشنایی کامل داشتم و کار برایم راحت تر بود .از مشکلاتی که در آنجا با آن مواجه می شدیم تفاوت سلایق بود که ما را مجبور می کرد به سلیقه ی مشتری و به قولی کار بازاری بکنیم که با آنچه ما در دوران تحصیل آموخته بودیم مقایرت داشت .
از مشکلات دیگر این بود که کار چاپی با آنچه که ما در مانیتور طراحی کرده بودیم تفاوت داشت مانند تفاوت رنگ و قطع و یا غیره که کار پایانی و خروجی گرفته شده .که بعدها به مرور زمان با کسب تجربه های بیشتر این نواقص نیز جبران شد.در مورد برنامه روزانه و کارهایی که در طول روز انجام می شد در برگه ای که مربوط به گزارش کار است عنوان کرده ام که به صورت کلی نیز عمده کارهایی نیز انجام شده را ذکر می کنم .
از جمله کارهایی که در این 40 روز انجام دادم تعداد زیادی کارت ویزیت ، تراکت ، تعدادی بروشور ، سربرگ – فاکتور – پاکت و پوستر و البته طراحی فلکسی و غیره ..بود که البته به اتفاق همکارانی که در آنجا با آنها مشغول بودیم انجام می شد .
در مدت زمانی که مشغول به گذراندن کار اموزی بودم هر روز پند جدیدی تجربه می کرده ام و در پایان پی به تفاوت اموخته های تئوری و آنچه در محیط کار و بازار کار با آن مواجه می شدم می بردم و لازم می دانم که به کارهای انجام شده به صورت تک تک توضیحاتی بدهم که خالی از لطف نیست .
اوراق اداری :
از جمله اوراقیست که ادارات یا شرکت ها یا مؤسسات مورد استفاده قرار می گیرند از جمله سربرگ که که در قطعه های A4 و A5 تهیه می شود و برای یاداشت و یا نامه های اداری نوشته شده روی آن مورد استفاده قرار می گیرد که در جنسیت های مختلف است . و بر روی کاغذهای مختلف با اوزان متعدد به کار می رود .
کارت ویزیت :
همانطور که از اسم آن نیز مشخص است کارتی از جنسیتهای مختلف که برای معرفی شخص ، شرکت وو یا موسسه و... است که بنا به جنسیت آن دارای قطعات متعدد است که از طریق جنسیت آنها ارزش آنها نیز متغیر است که به صورت یک رو و دو رو چاپ می شود .
جنسیت کارها نیز به عبارت زیر است :
مقداری با روکش یو وی UV – سلفون مات و براق- مقوای کتان – پلاستیک – لمینت شده و... با بافتهای مختلف .
پاکت :
پاکتی است که سربرگ و نامه های مؤسسات و شرکتها در آن قرار گرفته و ارسال می شود که از جمله سخت ترین اجزاء اوراق اداری است که طراحی می شود . به دلیل اینکه بعد از طراحی باید به شکلهای مختلف دایکات بریده و یا تا شود . که کوچکترین اشتباه باعث می شود کوچک بزرگ و مشکلاتی پیش آورد که سربرگ داخل آن جا نشود یا بزرگ شود و البته جنس کاغذ آنها زخیم تر است .
فولدر :
که شکل انها مانند پرونده هایی معمولی است که اوراق مربوطه داخل آن قرار می گیرد و نگهداری می شود . و دارای قطعهای کوچک و بزرگ است که تنوع ان به نوع طراحی و خلاقیت فردی بستگی دارد که انواع انها را از یکدیگر متمایز می کند .
و به کارهای یاداشت کوچک و بزرگ که امروزه باب شده و از کاغذهای مورد استفاده تهیه می شود که برای یاداشت استفاده می شود .
چندی که لازم به ذکر است این که اوراق اداری تهیه شده باید به گونه ای طراحی شود که از لحاظ طراحی ویا استفاده از رنگ و فرم تا حدودی در یک خانواده قرار گیرد و مشخصات و خصوصیت های آن شرکت و یا مؤسسه به طور کامل در آن مشهود باشد .و به طور واضح شناخته شود .
تراکت :
یکی از ارزان ترین و مؤثرترین ابزارهای تبلیغاتی است که بر روی کاغذهای اغلب ارزان قیمت چاپ می شود .
و دارای توضیحاتی است که مؤسسات شرکتها و یا مغازه ها در مورد محصولات و خدماتی که ارائه می دهند .
به صورت تک رنگ و چند رنگ تهیه می شود و در قطعه های A5 و A4 و یا یک لت و یا چند لت .
پوستر :
البته در مدتی که در محل کار آموزی مشغول بودم تعداد کمی سفارش پوستر داده شد ولی از ابزارهای تبلیغاتی قوی است با پیشینه تاریخی که در قطع بزرگ و در قسمتهای پر جمعیت شهر نصب می شود . و جنبه ی اطلاع رسانی دارد که در چاپخانه بر روی دستگاه چاپ می شود که مانند مواد دیگر که از ان فیلم با ایجاد 70*50 و 50*35 و یا بزرگتر تهیه شده و تعداد زیادی چاپ می شود . که در آن از عکس نیز امروزه در حد فراوان استفاده می شود و کاربرد زیادی دارد .
بروشور و یا کاتالوگ :
در بروشور و کاتالوگ برخلاف پوستر از توضیحات و نوشته های بیشتری استفاده می شود و اطلاع بیشتری در رابطه با محصول و خدمات ارائه شده به مخاطبین می دهد و قطع آن نیز کوچکتر و در تعدادهای بیشتر و لت های گوناگون به کار می رود که مخاطب وقت بیشتری برای مطالعه آن صرف می کند .
«نفشه شماتیک سالن تولید شرکت زامیاد »
قسمتهای مختلف ساختمانی شرکت زامیاد :
همانگونه که از نقشه و کروکی مشاهده می شود شرکت زامیاد از بخشهای مختلف تشکیل شده است :
مواد اولیه مصرفی در شرکت :
مواد اولیه که به طور کلی در خط تولید مصرف دارد ، شامل :
کارگاههای تولیدی داخل شرکت :
ساخت قطعات
الف : برشکاری و قیچی ها
ب : پرسکاری
کارگاه برشکاری :
در این کارگاه 2 قیچی هیدرولیکی 3 دستگاه از نوع پلماکس فرم بری ، یک دستگاه اره آتشی ، یک دستگاه قیچی کامپیوتری ، 3 دستگاه قیچی بادی وجود دارد ، قطعاتی که با گیوتین بریده نمی شوند. به علت شکل و حالت خاص که باید به ورقها داده شود با این دستگاه پلماکس بریده و فرم دهی می شود و برشها بعد از علامت زنی و شکل گرفتن قطعه صورت می گیرد.
از جمله مشکلات بهداشت حرفه ای در این قسمت صدای زیاد – نور کم – روغنی و لیز بودن زمین ، نداشتن حفاظ در بعضی از دستگاههای پرس و مشکلات ارگونومیکی را نام برد که در قسمت مربوطه به تفصیل توضیح داده خواهد شد.
کارگاه پرسکاری :
در این کارگاه 2 نوع پرس ، ضربه ای و هیدرولیک وجود دارد که این پرسها جهت ساختن و تغییر شکل دادن قطعات استفاده می شوند . جهت سوراخکاری از پرسهای هیدرولیک استفاده می شود . تعداد دستگاههای هیدرولیکی 12 دستگاه بوده و وزن آنها از 160 تن تا 800 تن می باشد. تعداد دستگاههای ضربه ای ( پرس سبک ) 16 دستگاه می باشد و به علاوه در این کارگاه عملیات کاردستی ( قطعاتی که توسط پرسها نمی شود بر روی آنها کار کرد. ) انجام می شود. در قسمت بالایی این کارگاه ، انواع دستگاههای خم کن هیدرولیکی دستی و ماشینی به تعداد 3 دستگاه وجود دارد . که جهت فرم دادن و خم دادن قطعات موجود می باشد. از جمله مسائل و مشکلات بهداشت حرفه ای در این کارگاه ، صدای زیاد ، نور کم ، تماس با مواد روغنی ، مشکلات ارگونومیکی ، لغزنده بودن زمین در بعضی نقاط کارگاه و دود و دمه ، مشاهده می شود.
اتاق سازی :
در این بخش قطعات ساخته شده اتاق مینی بوس و همچنین اتاق کامیون که به صورت C.K.D وارد شرکت می شود بعد از اینکه بوسیله 6 فیکسچر بزرگ ، اسکلت طرفین ، اتاق ، کف ، سقف قسمت جلو و عقب ساخته شد این قطعات روی هم مونتاژ می شوند و آهن کوبی صورت می گیرد. در قسمت اتاق سازی جلوی نیسان و بار نیسان اگر قطعات به صورت C.K.D آماده باشند آنها را در کنار یکدیگر گذاشته و در اثر جوشکاری آنها را مونتاژ می کنند ولی در حال حاضر کلیه قسمتهای اتاق و بار وانت نیسان توسط بخش پرسها و برشکاری قطعات ساخته می شود. بعد از عملیات جوش و متصل کردن بخشهای مختلف اتاق نیسان به قسمت صافکاری برده می شود و بر روی اتاق عملیات آهن کوبی و قلع کاری صورت می گیرد. و بعد از این مرحله وارد کارگاه رنگ می شود. در این قسمت انواع جوشکاری - نقطه جوش و قلع کاری وجود دارد. که از مشکلات عدیده بهداشتی این قسمت پرتوهای زیان آور مادون قرمز و ماوراء بنفش را می توان نام برد.
سالن رنگ :
در قسمت رنگ کاری ، اتق ماشین پس از عملیات صافکاری وارد اتاق های چربی گیر و فسفاته کاری می شود. پس وارد کوره خشک کن می شود. بعد از این اتاق ، وارد کابین رنگ آستر می شود. بعد از کابین رنگ آستر وارد کابین انتظار می شود. بعد از این کابین وارد کوره خشک کن رنگ می شود . سپس وارد ایستگاه سیلر کاری ودرز گیری میشود. بعد از این مرحله وارد کابین قیر پاشی میشود که در این ایستگاه حالت براقیت که بر روی رنگ آستر ایجاد شده از بین برده میشود چون در صورت براق بودن رنگ آستر مانع چسبیدن رنگ رویه می شود. سپس توسس آب تمام اتاق را شسته پس بوسیله باد تمام ذرات گرد و غبار احتمالی و آبهای جمع شده را از روی بدنه می شویند و خشک می کنند. سپس اتاق وارد کابین رنگ اصلی میشود. رنگ کاری بوسیله پمپ و پیستوله انجام میشود . بعد از این مرحله وارد کوره رنگ می شود سپس وارد چک نهایی و تزئینات می شود.
ادوات خبر کننده حریق : ادوات خبر کننده حریق شامل : آژیر ،زنگ ....... می باشند . این وسایل جهت اعلام حریق و اطفاء آن در اولین دقایق رخ دادن حریق بکار می روند . در استفاده از این نوع وسایل نکات زیر باید مورد توجه قرار گیرد.
وسایل کشف و اعلان حریق :
هدف از نصب وسایل کشف و اعلام حریق ، اطفاء به موقع و سریع آن می باشد کاشفها وسایل حساس به دود ،شعله ، حرارت ، که با توجه به نوع صنعت انتخاب و بکار گرفته می شوند. انواع کاشفها عبارتند از : کاشفهای حرارتی- کاشفهای دودی و کاشفهای شعله ای.
خاموش کننده های دستی حریق : بطور کلی خاموش کننده های حریق به 4 گروه تقسیم می شوند.
استاندارد NFPA در خصوص تعیین ارتفاع نصب اطفائیه های دستی بر اساس وزن آنها به قرار زیر است.
راههای شناسایی کپسولهای آتش نشانی بدون علایم :
-خاموش کننده های آب و گاز : معمولاً دو گالنی و غیر قابل کنترل می باشند .
-خاموش کننده های کف شیمیایی : دارای دستگیره تحتانی و غیر قابل می باشند
- خاموش کننده های پودر و گاز : سرله پودر پاش : اهرمی قابل تنظیم که در انتهای لوله پلاستیکی آن نصب شده ، دارد و یا دارای فشنگ گاز در خارج بدنه است .
- خاموش کننده های کف مکانیکی : دارای سر لوله کوچک کف ساز می باشد.
-خاموش کننده 2co : دارای بدنه فولادی بدون درز و سر لوله قیفی شکل و سنگین می باشد .
محاسبه تعداد خاموش کننده بر اساس فرمول NFPA :
ایمنی فردی :
منظور از وسایل حفاظت فردی که مطرح است انواع و اقسام وسایل مخصوص هستند که شخص به استفاده از آنها خود را در برابر خطرات ناشی از کار محفوظ و ایمن نگه می دارد . مانند لباس کار ، پیش بند ، بازو بند ، کلاه حفاظتی و ایمنی ( کا سک ) انواع عینکها ، سربند ،سپر جوشکاری ، انواع ماسکه برای حفاظت در برابر گردو غبار ها و مواد مضره سمی ، حفاظ گوش ، جلیقه نجات ، کمربند حفاظتی ضد سقوط ، انواع کفشها و چکمه ها و گتر حفاظتی ، البسه مخصوص حفاظت در برابر حرارت و البسه مخصوص آتش نشانی .
وسایل حفاظت فردی باید به طریقی طراحی شده باشد که از کارگران در مقابل حوادث ناشی از کار حفاطت کنند از وسایل حفاظت فردی به عنوان آخرین تدابیر حفاظتی استفاده می شود . وسایل حفاظت فردی باید در هنگام انجام کارهای مختلف سبکی و مقاومت و احساس راحتی را داشته باشد و حرکات و اعمال در آن به سادگی صورت گیرد . بطور کلی با توجه به نوع کار و سرایطی که کارگر کار می کند باید از وسایل حفاظتی مناسب و از جنس مرغوب و با توجه به استاندارد ها باشد . ضمناً باید توجه داشت که تهیه وسایل حفاظت و آموزش طرز استفاده از آنها نیز مراقبت در استفاده از آنها به عهده کارفرما ست و این وسایل بایستی با مشخصات فوری اشخاص مطابقت داشته و در غیر این صورت وسیله ای تشریفاتی نه حفاظتی .
حفاظت از چشم :
کلیه کارگرانی که در هنگام کار خطری متوجه چشم آنهاست می بایست از عینکهای حفاظتی استفاده نمایند . برای نگه داری عینک های حفاظتی باید از مواد تمیز کننده ...مناسب استفاده شود .
نقاب صورت و کلاه ایمنی :
انواع مختلفی از نقابهای صورت برای حفاظت در برابر محلولهای داغ ، گدازه های فلزات مذاب ، ذرات پرتاب شده وجود دارد . نقابهای صورت با کلاه با شیشه های رنگی ، کارگر را در برابر جرقه های پرتاب شونده و خیرگی چشم در جوشکاری و موارد مشابه آن حفاظت می کنند . چنین نقابها یا کلاههایی باید از جنس مواد غیر قابل اشتعال و مقاوم به تشعشع و نیز هدایت کننده ضعیف گرما باشد . ضمناً نباید از فلزی باشد که حرارت را منتقل می کند . همچنین کلاههای آهنی به منظور حفاظت سر در برابر سقوط یا پرتاب اشیاء به کار می روند . این کلاهها از نظر میزان استقامت در برابر ضربه می بایست کنترل شوند و وزن آنها نباید از 400 گرم بیشتر باشد .
حفاظ گوش :
حفاظت شنوایی از طریق وسایل حفاظت فردی به عنوان آخرین روش انتخابی جهت کاهش صدا و کنترل صدا می باشد که این وسایل عبارتند از Erpplug ( تو گوشی ) که از جنس لاستیک یا اسفنجی با خواص کاهندگی صوت می باشد . که با رعایت تمیزی و نگهداری آنها جهت جلوگیری از عفونت گوس بدون عیب می باشند . گوشی Earmyff ( رو گوشی ) با قرار گرفتن روی لاله گوش از رسیدن صوت به گوش جلوگیری می کند و خطر عفونت گوش هم در آن مطرح نیست در صورت انتخاب نوع صحیص آن از لحاظ نوع سرو صدای محیط و فرکانسهای آنها گوشی خوبی می باشد .
پیش بند :
پیش بند ها از مواد مختلف ساخته شده و جهت حفاظت کارگران در برابر مواد شیمیائی، سوختگی های ناشی از حرارت ، جوشکاری با روغن ، و غیره بکار می رود . نوع چرم خالص آن در ریخته گری بکار می رود . و در مواردیکه احتیاج به خم شدن نیست از پشم شیشه استفاده می شود .
دستکش :
انواع موادی که در جنس دستکشها مصرف می شود شامل ، ینتریل ولبر ، نئوپرن ، لاستیک طبیعی ، pvc و یا لاستیک مصنوعی ، چرم و غیره .... جهت کار با دستکشهای نوع برقی باید این دستکشها دارای ولتاژ کاری و ولتاژ تستی مشخصی باشند . ولتاژ کاری باید دو سوم ولتاژ تست شده باشد جنس لاستیک باید مصنوعی باشد چون لاستیک طبیعی در برابر تغییرات جوی ترک خورده و از بین می رود دستکشهایی که زمان تست آنها در برابر هوا مواد شیمیایی break to time prenision با زمان تست و نفوذ ماده شیمیایی به داخل 480 دقیقه طول بکشد بهترین نوع هستند . زمانی که نیاز به پوشش کامل دست وجود ندارد می توان فقط از پوشش انگشتی استفاده کرد . باید توجه کرد که نباید از دستکشها و پوششهای انگشتی در هنگام کار با ماشینهای دریل ، پرسهای پر قدرت یا دیگر ماشینهایی که احتمال گرفتن دستکش را دارند استفاده کرد .
ماسکهای تنفسی :
ماسکهای محافظت کننده در برابر گرد و غبار ، دود ذرات معلق مثل فیومهای فلزی .
ماسکهای محافظت کننده در برابر گاز ها و بخارات ، ماسکهای نوع اول معمولاً شامل فیلتر هایی از جنس انواع مختلف فیبر یا مواد رزینی هستند ، این ماسک در محیط کم اکسیژن کارائی ندارند و صرفاً مقاوم به ورود گرد و غبار ، ورود ذرات معلق هستند . از انواع فراوانی از این نوع می توان به ماسکهای کاغذی اشاره کرد . ماسکهای مقاوم به گازها و بخارات به دو دسته تقسیم می شوند :
ماسکهای فیلتر دار : در این ماسکها یک ماده خنثی یا جذب کننده در یک محفظه به نام کاتریج قرار دارند که معمولابه عنوان ماده جاذب مناسب از زغال خلال استفاده می شود و یک جامد اکلاتین جهت خنثی کردن بخارات اسیدی بکار می رود . که این نوع ماسکها ی فیلتر دار باید در برابر غلضتهای سمی و یا بخارات در شرایطی که محیط کم اکسیژن باشد توصیه نمی شود . باید در نظر داشت که ساعاتی که فیلتر می تواند در محیط آلوده بکار گرفته شود. بر روی برچسب فیلتر نوشته شده باشد.و حتما آنرا رعایت کرد . در محیطهای خیلی گرم کیفیت ماده جاذب کاهش می یابد و از نظر ایمنی صحیح تر آن است که قبل از رسیدن به حداکثر زمان مجاز فیلتر آن را تعویض کرد.
ماسکهای با هوای ذخیره :
الف= وسایل حفاظت تنفسی همراه با کپسول
ب= ماسکهای با لوله هوایی
در نوع اول مزیت استفاده از آن، آزادی عمل در شخص است که آن را با خود به صورت هوای فشرده ذخیره و در طی مسافت یمی تواند حمل کند در نوع دوم : این نوع ماسکها د رمحیط های و یا کم اکسیژن مصرف دارد ولی منبع هوای فشرده در خارج محیط کار قرار دارد. به طور کلی در استفاده از هر نوع ماسکی باید توجه کرد که کاملا باید به صورت خود فیکس شود و در نگهداری تجهیزات تنفسی و سیستم های متصل به آن دقت کافی شود.
تاریخچه پیدایش آجر و کاربرد های آن
مقدمه:
آجر در ساختمان از زمانهای بسیار دور جا و مکانی داشته و توانسته جای خود را در تاریخ پرکندو سرآمد مصالح ساختمانی باشد آجر در زمانی که در بابل اختراع شد و ساختن خشت و پختن آن معمول گشت. روزبروز در پهنه گیتی گسترش پیدا کرد و می توان گفت بطور شعاعی کره زمین را دربرگرفت. خاک رس در اکثر نقاط زمین یافت می شود و این بهترین وسیله ای بود که اکثر مردم دنیا با آن شناخت پیدا کردند و پس از اینکه آن را به شکل خمیر گل درآوردند، در قالب به آن فرم دادند و در مقابل هوا و آفتاب خشک کردند و در کوره به آتش کشیدند و پختند و پس از اینکه جسم مقاومی شد از آن درخانه سازی و دیگر کارهای ساختمانی مورد بهره برداری قرار دادند. ساده ترین مصالح ساختمانی که از دیرزمان تا به امروز در دسترس فقیرترین و غنی ترین مردم دنیا قرار داشته همانا خشت و آجر می باشد.
تاریخ آجرسازی را پنجهزار سال قبل از میلاد می دانند. مردمی که در کناره های رود نیل زندگی می کردند می دیدند که رودخانه در آرامش پس از طغیان و ته نشین شدن رسوبات که از نرمه های خاک رس مخلوط با آب که پس از تابیدن آفتاب بروی آن ترکهای متعددی خورده و به قطعات کوچک و بزرگ و به ضخامت تقریبی 4تا 5 سانتی متر مانند قالبهایی از گل بریده شده و آماده برای کارهائی مانند دیوارسازی در کناره های رود نیل بجا مانده این قطعات را مورد استفاده قرار دادند و به کمک یکدیگر آنها را به دیوار و خانه تبدیل کردند. از آنجا که همیشه در فکر نوآوری وپیشرفت بوده اند از پیدایش دنیا تا به امروز این صفت در وجود بشر رشد کرده و ذوق هنری که همیشه در وجود انسانها به تکاپو افتاده و خلاقیت درونی خود را آشکار کرده و آنهائیکه دست اندرکار بنا و بناسازی بوده اند به این فکر افتادند که چطور می شود خشت ها را محکمتر ساخت. بنابراین گل رس را با مقداری پهن مخلوط کرده و پس از لگدکردن ورز دادند. گل آماده شده را در قالب به شکل خشت درآوردند و بعدها برای اینکه گل در زمانیکه مقابل نور آفتاب آب خود را از دست می دهد ترک نخورده و محکمتر به هم بچسبد از کاه استفاده کردند کاه را پس از خیس کردن با خاکی که قراربود برای خشت مالی آماده شود مخلوط کردند و خاک رس و کاه را با آب در هم آمیختند و به شکل گل نیم کاه در قالب به خشت تبدیل نمودند و کاه مانند آرماتور در گل باقیمانده و مانع ترک خوردگی خشت گردید.( کاه را خیس می کردند که نرم شود و در موقع خشت مالی به دست آسیب نرساند.) از روزی که خشت به آجر تبدیل شد و انسان آجر را شناخت و دانست یکی از عمده ترین مصالح ساختمانی است که بطور وفور باید از آن استفاده کرد، بر آن شدند که هر روز دامنه آجر را وسعت دهند و کاربرد آن که در همه جای ساختمان بود بکار گیرند.
محققین بطور جمع بر این باورند که استادکاران بلامنازع در مشرق زمین بودند که ساختن آجر و استفاده از آن را مورد استفاده قرار دادند. انتخاب قالب و شکل گیری خشت و آجر از نظر محققین فن در اوائل کار مشکل بود یا بهتر بگوئیم هنری بود که باید روی آن فکر می شد با اینکه در مصر رسوبات ته نشین شده کناره های رود نیل را پس از خشک شدن روی هم قرار دادند و با آن دیوار ساختند ولی در شکل گیری قالب پس از مدتها و اینکه خشتها و آجرها چگونه روی هم قرار بگیرند که خراب نشوند و برای هم گیر شدن و نگهداری یکدیگر چه باید کرد تا دیوار استوار بماند. بهترین فرمی که انتخاب کردند آجرهای مکعبی شکل بود که باندازه های مختلفی در گوشه و کنار دنیا ساخته شد و دلیل آن هم این بود که نیم و نیم دو آجر روی هم قرار گیرد. این آجرها با ضخامتهای مختلفی همراه بود در ابتدا آجرها بزرگ و بسیار ضخیم و با طول عرضهای متفاوت، ولی کم کم به نازکی گرائید. مکعبها آجری شکل بعدها و به مرود ایام به قطعات کوچکتری تقسیم شد و بر هر قطعه ای نامی نهادند که این نامها سینه به سینه و زمان به زمان گذشت و درهر گوشه ای به زبان محلی آن گوشه متداول گشت و چون از سواد و سوادآموزی خبری نبود، در بعضی محلات با تحریفهایی همراه بود و همان تحریفها سینه به سینه به نسلهای بعدی انتقال پیدا کرد، پس از آنکه فرهنگ مردم هر کشوری به رشته تحریر درآمد این نامها بطور یکسان متداول گشت.
ساختمان سازی در زمانهای قدیم هرچند بدوی و ابتدایی بود با پیشرفتی که خشت آجر داشت انسانها بر آن شدند که بیشتر فکر کنند و بهتر بسازند وطریقه بهتر ساختن و بهتر بکارگرفتن آجر و خشت را بیاموزند.
در زمانیکه خشت پخته شده و تبدیل به آجر گشت و از مقاومت خوبی برخوردار شد و همه دست اندر کاران را به خود مشغول کرده بود معماران ایرانی از این صنعت بدور نبودند و در ایران شهر شوش که پایتخت ایلامیها بود و از آبادانی زیادی برخودار بوده آجرسازی رواج پیدا کرد و در کاوشهایی که در شهر شوش انجام گرفته و از آثار بدست آمده و بقایای تمدن ماقبل تاریخ را می رساند. از سفالهای پخته شده مصور رنگین که از طبقات زیرین خاکهای شهر شوش بدست آمده، اهمیت قدمت این ناحیه را می رساند و الواح گلی که در شهر شوش بدست آورده اند، مربوط به 1700 سال قبل از میلاد مسیح می باشد که این الواح شامل اسناد و قراردادهاست.
سلسله هخامنشی و داریوش کبیر در سال 494 ق.م قصر شوش را بنا کرد و این گویای تمدن بزرگی است که در غرب ایران پا به عرصه وجود گذاشت و چهره این سرزمین را عوض کرد. پس متوجه شدیم که آجر در تمام دنیا زیربنای اصلی ساختمان و مشخص کننده و عامل افسانه ای هر بنا می باشد.
کشور ما با اینکه در منطقه حاره قرار دارد و هوای آن در شمال و جنوب کشور در تمام طول سال با اختلاف شدید گرما وسرما که درجه حرارت همیشه حدود 40 درجه سانتیگراد نوسان دارد و در ساختمانهای باید از مصالحی کاملاً مناسب با آب وهوا استفاده کرد، ولی متأسفانه در یک دوره محدود در کشور ساختمانها را(نما) از سنگهایی که در مقابل حرارتهایی که در مقابل حرارتهای مختلف تغییر درجه حرارت فاحش می داد و در هوای گرم تابستان سریع گرم و در برودت هوای زمستان سریع سرما را بخود جذب میکرد، پوشانیدند. این سنگها از تکنیک پائینی برخوردار بودند. بکارگیری سنگ در کشور ما بطور تجربی آزمایش می شد و امتحان خوبی نداد. در همین زمان با پیشرفت تکنولوژی صاحبان صنایع در حرفه های مختلف بر آن شدند تا از انواع مصالح چه طبیعی و چه غیرطبیعی برای نماسازی بهره گیرند.
مصالحی که از اختراعات و ابداعات آنها بود برای نماسازی با تبلیغات فراوان بکار گرفتند و تمام آنها را به بوته آزمایش سپردند ولی نتیجه مطلوبی عاید نگشت و هر کدام به نوبه خود از لیست مصالح ساختمانی حذف گشت و باز هم آجر که از مصالح سنتی هر آب و خاکی بود جای نشین همه آنها شد.
پس از مدت کوتاهی مردم دوباره به فکر آجر افتادند که اینبار، همانطور که گفته شد، ذوق هنرمندان با گذشته تفاوت محسوسی پیدا کرد، آجرکاری نما در شهرهای مختلف رو به فزونی نهاد و معماران و دست اندرکاران، خارج و داخل بنا را با ذوق و سلیقه خود آزمایش کردند.
آجرسازی از زمانهای بسیار دور در سراسر دنیا عبارت بود از خاک رس مخلوط با آب که در قالبها به آن فرم داده و پس از قراردادن در برابر آتش بنام آجر از آن استفاده کردند منتها شرکتهای آجرسازی در کشورهای مختلف متفاوت بود. در کشور ما در ابتدا آجر را در کوره های چاهی(استوانه ای ) پختند و سپس کوره های تونلی متداول گشت و امروزه با پیشرفت تکنولوژی روش روزافزون آن از کوره هایی کاملاً متفاوت با قبل استفاده میشود.
ضمناً بد نیست خاطر نشان شویم با پیشرفت تکنولوژی و علم شیمی، صاحبان صنایع دست اندرکار تغییر رنگ در آجر و مرغوب کردن جنس آن و مقاومت در برابر اجسام و گازهای خارجی در نقاط مختلف میباشد تا آجر بهتری عرضه نمایند.
آجرها و بلوکها:
آجرها گروهی از مصالح می باشند که به صورت صنعتی تولید و جایگزین سنگ شده اند و در حقیقت سنگی ساخته دست بشر می باشند، سنگی دگرگون که از تغییر وضعیت خشت پدید می آید. این گروه از مصالح که اولین تولید صنعتی و انبوه مصالح ساختمانی به دست بشر به شمار می آیند براساس نوع مواد اولیه، روند تولید و محل مصرف به انواع متنوعی تقسیم می شوند. آجرهای رسی که اولین و فراوان ترین آنها می باشند قدمت چندهزار ساله دارند. با پیشرفت تکنولوژی و علم شیمی انواع بی شماری از آجرها با کیفیت های مختلف، ابعاد و شکل ظاهری متنوع راهی بازار مصرف شده اند.
آجر رسی از قدیمی ترین مصالح ساختمانی که به وسیله بشر تولید شده است، می باشد. سنگ علیرغم فراوانی و استقامت به راحتی در دسترس قرار نمی گیرد، این مصالح طبیعی فرم دلخواه را به آسانی به خود نمی گیرد و با صرف هزینه بسیار قطعات آن یکسان می گردند و در این حالت نیز دورریز زیادی از خود به جا می گذارد. در حالی که گل حاصل از خاک رس که منشأ تهیه آجر است به راحتی شکل دلخواه را به خود می گیرد و محصولی همگن به دست می دهد.
از این رو می توان با قالب زدن گل و حرارت دادن آن مصالحی سخت، دارای مشخصات فیزیکی، مکانیکی و شیمیایی یکسان، متناسب با کاربرد، منطبق با فیزیک بدن انسان، با فرآیند تولید ساده، سریع و حمل و نقل آسان تولید نمود.
مصارف آجر
اولین پیام های تاریخی تمدنهای گذشته به وسیله آجر برای ما به یادگار مانده است. این اسناد تاریخی اولین کتابخانه های تمدن بشری را تشکیل می داده اند. به اعتقاد باستان شناسان اولین بار آجر در سرزمین بین النهرین تهیه شده است. به هر صورت باید آجر پس از پیدایش آتش و در نواحی که معادن سنگ وجود نداشته اند اختراع شده باشد. نمونه های زیبا و با عظمت کاربرد آجر در معماری ایران باستان نماینده پیشرفت درخشان ایرانیان در تولید و مهندسی کاربرد این مصالح است. در این میان می توان از زیگورات چغازنبیل، ایوان مدائن، کاخهای فیروزآباد و لرستان در قبل از اسلام و همین طور مساجد جامع اصفهان و یزد، گنبدکاووس و ارگ تبریز مربوط به دوران بعد از اسلام نام برد.
رمز توانایی آجر در خلق شگفت انگیزترین ساختمانهای تاریخ در تناسبات آن نهفته است. این ابعاد در طی زمان متحول شده و در حال حاضر با ساختار و توانایی بدن انسان همآهنگ شده است. ابعاد آجر به طریقی است که براحتی در یکدیگر قفل و بست می گردند. این خاصیت، کیفیت های مهندسی بیشماری از جمله در محل اتصال دو دیوار به یکدیگر بوجود می آورد. آجرها به کمک ملات به یکدیگر متصل می شوند و سطح یکنواختی را بوجود می آورند. این ابعاد متناسب باعث شده است که این مصالح بمنظور اجرای دهانه های وسیع بصورت قوس و طاق و گنبد که از زمان قبل از ساسانیان در ایران رواج داشته است، کارآیی منحصر به فردی داشته باشد.
خواص آجر باعث شده است که بعنوان مصالح پرکننده دیوار و سقف از جمله پرمصرف ترین مصالح باشد. زیبایی آجر و الگوی حاصل از اجرچینی باعث شده است که به صورت نما در داخل و خارج بنا مورد استفاده قرار گیرد و هویت خاصی به ساختمان ببخشد. استفاده از آجر بعنوتان فرش کف و پلکان فارغ از مقاومت مطلوب آن ویژگی های اقلیمی این مصالح کویری را بیشتر نمایش می گذارد.
اولین روز در کارگاه (1)
ساختمان دارای 9 ستون است که دو تا از ستونها میله گرد 22 و بقیه میله گرد 20 استفاده شده اند. ساختمان حدود 80 متر زیر بنا دارد و قرار است تا سه طبقه پیلوت ادامه پیدا کند. لازم به ذکر است نمره میله گردها در طبقات بعدی کم شده تا اینکه در طبقه آخر به میله گرد شماره 14 می رسد.
دومین روز در کارگاه (2)
امروز کارگری در گوشه کارگاه مشغول ساختن انبار برای مصالح ساختمانی و وسایل کارگران است بدین گونه که ابتدا ملات بعمل میآورد و سپس با ریختن در روی یک خط راستای دیوار را مشخص میکند سپس در دو انتهای این خط بر روی ملاتها دو بلوک قرار می دهد و بعد بوسیله ریسمان بقیه بلوکها را در یک راستا می چیند و همچنین بوسیله شاقول عمود بودن بلوکها را مقایسه میکند و اینکار را در هر ردیف انجا داده تا دیوار مورد نظر ساخته شود. پس از ساخت دیوارهای انبار، کارگران بوسیله چوب و ایرانیت سقف انبار را درست می کنند سپس درب آهنی انبار را که به صورت آماده خریداری شده بود را جا میزنند.
سومین روز در کارگاه (3)
در این مدت کارفرما مشغول تهیه میله گردها و وسایل مورد نیاز کارگاه بود و در واقع این چند روز فرصت مناسبی بود تا در فنداسیون عمل گیرش کاملا" انجام گیرد. به علت گرمای هوا و آفتاب مستقیم که به بتون می تابید هر روز یک کارگر بتون فنداسیون را در سه مرحله آب پاشی می کند تا به اصطلاح بتون نسوزد.
چهارمین وپنجمین روز در کارگاه (4و5)
پس از این چند روز کارگران جهت ادامه کار خود به این نتیجه رسیدند که سطح فنداسیون از سطح کوچه پاییین تر است در واقع خاک برداری بیشتر از حد مورد نیاز بوده و آرماتورهای ریشه حدود 130 تا 140 سانتیمتر از فنداسیون بیرون آمدند که کارگران برای اینکه این فاصله را از بین ببرند تصمیم گرفتند پای این آرماتورها بتون بریزند تا با کوچه هم سطح شود و برای پیدا کردن این ارتفاع از شلنگ تراز استفاده کردند، بدین گونه بود که ابتدا از سطح کوچه یک متر به بالا اندازه گرفته و خطی را روی یکی از دیوارها کشیدند بعد به وسیله شلنگ تراز هم سطح آن خط را روی میله گردهای ریشه به دست آورده و بعد یک متر پایین تر از آن را سطح کوچه در نظر گرفتند سپس به وسیله بلوک محدوده ای را دور آرماتور بوجود آورده و تا سطح مشخص شده بتون ریختند.
برای تهیه بتون از مخلوط دو نوع ماسه و شن نخودی و سیمان و آب استفاده کردند و دو کارگر مشغول همزدن مخلوط هستند و بتون آماده شده را توسط فرغون به پای ستون می برند ناگفته نماند که فضاهای باقی مانده روی فنداسیون جهت هم سطح شدن با کوچه بعدها پر می شود.
ششمین روز در کارگاه (6)
کارگران در حال خرد کردن میله گرد نمره 10 برای درست کردن خاموت جهت به کار بردن در ستون 35×35 می باشد برای این کار چند میله گرد را کنار هم گذاشته و به اندازه 120 سانتیمتر میله گردها را خط کشی می کنند سپس هر شاخه را به وسیله قیچی برش می دهند و هر شاخه 12 متری به 10 میله گرد کوچک تقسیم می شود پس از خرد کردن حدود 50 شاخه یک کارگر مشغول شکل دادن میله ها به شکل خاموت روی میز خاموت است و تا غروب توانست حدود 500 خاموت درست کند. دو تن از کارگران دیگر مشغول برش میله گرد نمره 20 و 22 بوسیله اره اهن بر می باشند که برای هر ستون 6 میله گرد 4 متری نیاز هست.
هفتمین و هشتمین روز در کارگاه (7و8)
چهار شاخه میله گرد بریده شده برای ستون را روی بلوک گذاشته و بوسیله متر یک متر اول را 10 سانتیمتر خط کشی و یک متر بعدی را 15 سانتیمتر و یک متر سوم 10 سانتیمتر خط کشی می کنند. سپس به تعداد خاموت برداشته و میله گردها را از آنها رد می کنند. دو شاخه از میله گردها را باز کرده و در دو کنج خاموت قرار می دهند و روی خط های کشیده شده به وسیله سیم مفتول با انبر دست می بافند سپس آرماتورها را برمی گردانند و شروع به بافت دو شاخه چهار متری دیگر به خاموت می کنند برای این که بهتر یاد بگیرم دست به کار شدم بدین طریق که سیم را از دور خاموت حلقه می زنند و به صورت ضربدر از پشت میله گرد رد می کنند و دو سر آزاد سیم را دوباره به صورت حلقه به دور خاموت به هم نزدیک می کنند و با انبر دست می پیچانند و این کار تا آخر ادامه پیدا می کند تا آرماتور 9 ستون مورد نیاز آماده شود. در گوشه دیگر کارگاه کارگر دیگری از صبح مشغول بریدن میله گرد نمره 10 بود وپس از برش توانست حدود 50 شاخه تا غروب خاموتهای مورد نیاز ستونها را برای کارگران دیگر آماده کند.
نهمین و دهمین روز در کارگاه (9و10)
امروز من هم لباس کار برداشته و به یاری کارگران رفتم حال نوبت بالا بردن آرماتورهای بافته شده و امتداد دادن ریشه به وسیله آنها است. برای این کار ابتدا میله های بیرون آمده از ریشه را به سمت داخل جمع کردیم و سپس آرماتور بافته شده را به کنار جایگاه خود منتقل کردیم و پس از اینکه آن را به حالت عمود در آوردیم یکی از کارگران به بالای بشکه ای که بعنوان چهار پایه از ان استفاده می شد رفت و از بالا آرماتورها را کنترل می کرد و سه نفر دیگر از پایین این میله گردها را بلند می کردیم و میله های ریشه را از میان آن رد میکردیم و با کمی جابجایی آرماتورهای ستون جا می افتاد سپس میله های جمع شده ریشه را به وسیله اهرم به کنار میله های آرماتور نزدیک می کردیم و به وسیله مفتول آن دو را به فاصله یک خاموت در میان به هم متصل می کنیم و این کار برای تمامی ستون ها به همین نحو انجام شد تا اینکه نوبت به بستن چهار میله گرد دیگر آرماتور رسید برای این کار یک کارگر از ستون بافته شده بالا رفته و چهار میله را داخل ستون می اندازد و سپس پایین آمده و با رعایت فاصله و حد نصاب میله های جدید را به خاموت متصل می کند.
یازدهمین روز در کارگاه (11)
امروز نوبت بستن قالب برای ریختن بتون ستون است اما به دلیل تهیه نکردن و عدم وجود قالب کار تعطیل می باشد.
دوازدهمین و سیزدهمین روز در کارگاه (12و13)
امروز صبح یک کارگر مشغول بستن میله گردهای 35 سانتیمتری که به اصطلاح رامکا یا اندازه گفته می شود است تا آرماتورها را برای بستن قالب آماده کند. مراحل کار به این شکل است که ابتدا میله گردها را برش می زند سپس یک میله گرد را با مفتول به آرماتور می بندند سپس از روی نقشه اندازه و فاصله ستون بعدی را به دست می آورند و رامکای بعدی را نوک به نوک با رامکای قبلی می بندند که نشان دهنده حد و پهنای ستون است و همچنین در ستونهای هم ردیف رامکاهای دیگر را به وسیله ریسمان در آرماتور مستقر می کنند. کارگر دیگری مشغول حمل شن و ماسه به پای ستونها برای بدست آوردن بتون است.
پیمان کار پس از تهیه هفت قالب فلزی و تهیه چهارده پاکت سیمان پرتلند تیپ یک در ساعت حدود 10 صبح وارد کارگاه شد.
پس از روغن کاری بدنه داخلی قالب ها، قالب ها را به ترتیب شماره در کنار هم و به دور آرماتور قرار داده و به وسیله پین یا میخ مخصوص می بندند و کار را در ساعت دوازده تعطیل کردند.
در ساعت سه بعد از ظهر کارگران پس از برگشت از نهار شروع به عمل آوردن بتون کردند لازم به ذکر است که کارگران برای به دست آوردن بتون میزان تخلیط شن و ماسه و سیمان و آب را به طور چشمی و به صورت تجربی اندازه گیری می کنند و بتون را در دو مرحله با بیل به این صورت که ابتدا یک کارگر بتون را از پایین به داخل فرغون که حدود یک متر بالاتر از سطح زمین قرار دارد ریخته و در مرحله بعد کارگر دیگری این بتون را به داخل قالب میریزد و پس از ریختن مقداری بتون به بدنه قالب با چکش پلاستیکی در چند مرحله ضربه می زنند تا ارتعاش ایجاد شود و عمل ویبره انجام شود و پس از ریختن بتون هر ستون به وسیله تیرهای چوبی و اهرم ستونها را عمود کرده و این عمل را به وسیله شاقول می سنجند.
ناگفته نماند که تعداد سیمانها برای هفت ستون کافی نبوده و کارفرما جهت تهیه سیمان اقدام کرد که توانست 10 پاکت دیگر با خود به کارگاه بیاورد.
چهاردهمین روز در کارگاه (14)
کارگران مشغول باز کردن قالبهای فلزی هفت ستون هستند که پس از باز کردن مشاهده شد که یک ستون در قسمت پایین کمی کرمو درآمده که کارگران آن تکه کوچک را با بتون و ماله مرمت کردند
پانزدهمین و شانزدهمین روز در کارگاه(15و16)
امروز کارگران مشغول درست کردن قالب ها ی چوبی به وسیله تخته و چهار تراش شدند که مراحل آن به این طریق می باشد که ابتدا هفت چهار تراش به فاصله حدودی 40 سانتیمتر را روی زمین گذاشته سپس به وسیله تخته هایی که ضخامت آنها 5/2 سانتیمتر و عرض ان متغییرو در دو اندازه 10 و 15 سانتیمتر موچود می باشد را روی چهار تراشها گذاشته و به وسیله میخ به چهار تراش می کوبند تا صفحه ای به عرض 40 سانتیمتر و طول یک ستون درآورند. این کار را برای هر ستون دو بار انجام می دهند تا دو صفحه به دست آید سپس به همین طریق اما با شش چهار تراش و فاصله حدود 40 سانتیمتر برای ساختن صفحات جدید به طوری که چهار تراشهای جدید بینابین چهار تراشهای صفحه قبلی باشند تا در هنگام بستن صفحه ها این چهار تراشها به هم برخورد نکنند صفحه ای به عرض 35 سانتیمتر درست می کنند و این کار را نیز برای هر ستون دو بار انجام می دهند. لازم به ذکر است که این صفحه ها برای ستونهای 35 سانتیمتری به کار می روند. به این گونه که صفحه های 35 سانتیمتری بدست آمده به داخل صفحه های 40 سانتیمتری درگیر شده و 5 سانتیمتر باقیمانده توسط ضخامت تخته از دو طرف پر می شود بنابر این مکعب 35×35 بدست می آید. پس از اتمام کار قالب دو ستون که پله از آن می گذرد کارگران مشغول درست کردن صفحه هایی به عرض 40 سانتیمتر و طولهای متغییر که بوسیله اندازه گیری بین ستونها بدست می آید جهت صفحه چوبی کف قالب تیرهای افقی هستند.
گزارش کارآموزی بررسی نیروگاه سیکل ترکیبی شهید رجایی قزوین
فهرست |
صفحه |
مقدمه |
3 |
مشخصات نیروگاه سیکل ترکیبی شهید رجایی |
10 |
بویلر Boiler |
|
اجزاء تشکیل دهنده بویلر |
20 |
Feed water heater |
20 |
Dearator |
23 |
Economizer |
25 |
Drum |
27 |
Down commer and evaprator |
32 |
Super heater |
35 |
Blow Down |
40 |
Diverter Damper |
41 |
توربین Turbine |
|
فوندانسیون |
45 |
پوسته CASE |
47 |
روتور Rotor |
49 |
پره ها Blades |
51 |
کوپلینگ ها Couplings |
56 |
یاتاقان ها Bearings |
56 |
گلندهای توربین Turbine Glands |
58 |
کندانسور Condansor |
|
اکسترکشن پمپ Extraction Booster Pump |
65 |
تصفیه آب خروجی از کندانسور Condansor Booster Pump |
68 |
Main ejector |
72 |
گلند کندانسور Gland condansor |
75 |
سیستم آب خنک کن Cooling |
|
برج های خنک کن و مسیرهای آن Cooling and Cooling Tower |
87 |
پمپ های گردش آب در برج های خنک کن C.W.P |
91 |
مقدمه :
مصرف انرژی در دنیای امروز به طور سرسام آوری رو به افزایش است . بشر مترقی امروز ، برای تولید آب آشامیدنی ، برای تولید مواد غذایی و برای کلیه کارهای روزمره خود به استفاده از انرژی نیاز دارد و بدون آن زندگی او با مشکلات فراوانی روبرو خواهد بود .
طبق برآوردهایی که دانشمندان می نمایند ، از ابتدای خلقت تا سال 1230 ه .ش ، بشر معادل کیلووات ساعت و در فاصله 1230 تا 1330 نیز کیلووات ساعت انرژی مصرف نموده است.
و پیش بینی می شود که فاصلۀ 1330 تا 1430 مصرف انرژی تا کیلو وات ساعت باشد.
امروزه قسمت اعظم مصرف انرژی به وسیله کشورهای صنعتی بوده و هر چه کشوری صنعتی تر بوده و از نظر اقتصادی مرفه تر باشد مصرف انرژی سرانه آن نیز بیشتر خواهد بود. به طوری که رابطه مستقیمی بین مصرف انرژی به خصوص مصرف انرژی الکتریکی و درآمد سرانه هر کشوری وجود دارد. با افزایش روزافزون مصرف انرژی در دنیا بشر همواره در جستجوی منابع جدید و یافتن راههای اقتصادی استفاده از آنها برای تأمین احتیاجات خانگی و صنعتی بوده است و در این بین، چون انرژی الکتریکی صورتی از انرژی است که راحت تر به انرژی های دیگر ( قابل استفاده بشر) تبدیل می شود و انرژی تمیزی از نظر ضایعات می باشد ، تلاش های بشری بیشتر در زمینه تولید انرژی الکتریکی می باشد . چند نمونه از منابع شناخته شده انرژی که خداوند در اختیار بشر قرار داده است و بشر می تواند از آن برای تولید انرژی الکتریکی استفاده کند عبارتند از :
1- انرژی سوخت های فسیلی 2- انرژی آب 3- انرژی باد
4- انرژی واکنش های هسته ای 5- انرژی جزر و مد امواج دریا
6- حرارت زیر پوستۀ زمین
که هر یک از این انرژیهای برای اینکه بتواند به انرژی الکتریکی تبدیل شود باید مراحلی را طی کند که مسائل و مشکلات تولید برق برای بشر امروز نیز در طی همین مراحل است. برای مثال یکی از راه هایی که بشر از انرژی سوخت برای تولید سوخت استفاده می کندایجاد نیروگاههای حرارتی بخار، گازی و یا سیکل ترکیبی می باشد. که فرایند های زیادی را شامل می شود و تمام این فرایند ها در مجموع سیکل نیروگاه بخار تولید برق (Power Plant) را تشکیل می دهد که موضوع اصلی گزارش ما نیز می باشد.
انواع نیروگاه ها :
در حال حاظر نیروگاه هایی که برای تولید برق استفاده می شوند و متداول هستند را می توان به 6 دسته طبقه بندی کرد :
از آنجا که اکثر نیروگاه های تولید برق در ایران و همچنین مهمترین منبع تولید برق در کشور نیروگاه های گازی، بخاری ، آبی و یا سیکل ترکیبی هستند به اختصار در مورد آنها توضیحی داده می شود :
نیروگاه گازی :
اصول کار نیروگاه گازی بدین صورت است که هوای آزاد توسط یک کمپرسور فشرده شده و سپس همراه سوخت در اتاق احتراق ، محترق شده و دارای درجه حرارت بالا می گردد. حال این گازهای پر فشار و داغ وارد توربین شده و محور ژنراتور را می گرداند و سپس از اگزوز توربین به بیرون رانده می شود . توان گرفته شده از توربین معمولاً به محور ژنراتور و کمپرسور منتقل می گردد . حدود یک سوم این توان در ژنراتور تبدیل به انرژی الکتریکی می گردد و بقیه جهت چرخاندن محور کمپرسورغلبه بر تلافات مصرف می گردد و بهمین خاطر راندمان توربینهای گازی پایین و حدود 27 درصد است .
نیروگاه آبی :
اساس کار نیروگاه آبی آنست که از انرژی پتانسیل آب ذخیره شده در پشت سد برای چرخاندن توربین آبی و در نتیجه چرخاندن ژنراتور استفاده می شود و برق تولید می گردد . احداث این نیروگاهها بستگی به شرایط جغرافیایی و مکانی و وجود آب رودخانه دارد در کشورهایی که منابع آبی فراوان دارند احداث نیروگاه آبی بسیار مفید است چرا که برق تولیدی آنها بسیار ارزانتر است و راندمان این نیروگاهها بسیار بالا ست ( 80 تا 90 درصد ) و راه اندازی آن ساده است و در زمان کوتاهی می تواند وارد شبکه شود . همچنین از دیگر مزایای نیروگاههای آبی کنترل آبهای سطحی در پشت سد و استفاده در بخش کشاورزی است .
نیروگاه بخار:
اساس کار نیروگاه های بخاری بدین منوال است که بخار تولید شده در دیگ بخار به توربین هدایت پس از به دوران در آوردن محور توربین به کندانسور رفته و توسط آب خنک کن تقطیر و بصورت آب در می آید . در ژنراتور با گردش روتور آن که سه محور توربین به آن متصل است الکتریسته تولید می گردد . نیروگاههای بخار برای بارهای اصلی یا پایه ساخته می شوند و عمر آنها نسبت به نیروگاههای گازی بیشتر است از محاسن دیگر این نیروگاهها بالا بودن راندمان ( حدود 45% ) نسبت به نیروگاه های گازی می باشد .
نیروگاه ترکیبی ( مختلط ) :
در اینگونه نیروگاهها با استفاده از حرارت خروجی از اگزوز توربین گاز آب را در دیگ بخاری که معمولاً Heatrecovery boiler نامیده می شود گرم کرده و بصورت بخار در می آید . سپس این بخار، توربین بخار را به حرکت در می آورد .
با این روش چون از حرارت گازهای اگزوز توربین گاز استفاده شده دیگ بخار گرم می شود و راندمان کل نیروگاه بالاتر از نیروگاه بخاری گردیده و به 48 درصد هم می رسد .
گزارش کارآموزی اصول ساخت مخازن تحت فشار
تعاریف اولیه :
مخزن تحت فشار : بطور کلی هر مخزنی که اختلاف فشار داخلی و خارجی آن برابر و یا بیشتر از 15 psi ( و کمتر از 3000 psi ) بوده , قطر داخلی آن از 6 in بیشتر و دارای حجم 120 گالن باشد یک مخزن تحت فشار نامیده می شود و شامل مقررات مندرج در ASME SEC. VIII DIV.1 میگردد ( جهت کسب اطلاعات بیشتر به پاراگراف U-1 مراجعه شود ) .
در عین حال یادآور می شود که توجه به شرایط عملکردی و محیطی مخزن ( اعم از قرار گرفتن در سرویسهای خطرساز و یا آتش گیر ) میتواند در نحوه طراحی، ساخت ، آزمایشات و نهایتا کیفیت کاری مورد نیاز جهت تعیین عملکرد مخزن در سرویسهای خاص بهره برداری تاثیر به سزائی داشته باشد .
فشار و دمای کاری : فشار و دمایی است که مخزن تحت آنها به عملکرد عادی خود می پردازد .
فشار طراحی ( UG-21 ) : فشاری است که جهت تعیین حداقل ضخامت مجاز برای اجزاء مختلف مخزن تحت فشار در نظر گرفته می شود و معمولا 10% و یا 30 psi ( هر کدام که بزرگتر باشد) بیشتر از فشار عملیاتی آن می بشد . چنانچه مخزن دارای ارتفاع قابل توجهی باشد ( بیشتر از 10 متر ) لازم است که فشار استاتیکی ناشی از وزن سیال نیز به رقم مزبور اشافه گردد . در مورد مخازنی که بطور معمول در شرایط خلاء کار می کنند و یا اینکه امکان خلاء برای آنها محتمل است باید طراحی با در نظر گرفتن پدیده خلاء کامل صورت پذیرد .
درجه حرارت طراحی ( UG-20) : این پارامتر نقش مهمی در طراحی یک مخزن تحت فشار ایفا می کند چرا که مستقیما با مقدار تنش مجاز فلز بکار رفته در ساخت مخزن ارتباط دارد . به عنوان یک پیشنهاد می توان برای مخازنی که فعالیت آنها در محدوده قرار دارد بر اساس RATING فلنجهای بکار رفته در آنها اقدام به تعیین درجه حرارت طراحی نمود چرا که حداکثر تنش مجاز برای فولادهای کربنی و کم آلیاژ در محدوده فوق عمدتا ثابت است . برای مخازن با فولاد کربنی که شرایط دمائی بهره برداری از آنها نزدیک به محیط اطراف می باشد تعیین حداقل درجه حرارت شکست ترد همواره وجود خواهد داشت . یادآوری میشود که آیین نامه در هیچ حالتی اجازه استفاده از درجه حرارت بالاتر از 1000 برای فولادهای کربنی و 1200 برای فولادهای کم آلیاژ را نمی دهد .
حداکثر فشار کاری مجاز[1] (UG-98 ) : فشاری است که تحت آن فشار ، ضعیفترین عضو مجموعه به نقطه نهائی تنش تسلیم خود می رسد و این در حالی است که مخزن در شرایط ذیل قرار داشته باشد :
خوردگی ، دمای طراحی ، وضعیت جغرافیائی طبیعی ، تاثیر بار گذارهای گوناگون از قبیل باد ، فشار خارجی و فشار هیدرواستاتیک .
معمولا سازندگان مخازن تحت فشار مقدار M.A.W.P را با توجه به مقاومت عدسی و یا پوسته مخزن تخمین می زنند و اجزاء کوچک مثل فلنج یا دریچه ها را مبنای محاسبه قرار نمی دهند .
عبارت MAWP (new & cold) یکی از رایج ترین اصطلاحات در این زمینه بوده و اشاره به شرایط ذیل دارد :
بنابراین با توجه به تعریف اصلی MAWP خواهیم داشت :
MAWP < MAWP
فشار تست هیدرواستاتیک ( UG-99) : فشار این تست 5/1 برابر فشار طراحی و یا مساوی با MAWP در نظر گرفته میشود . البته با احراز شرایط Addenda 99 میتوان فشار مورد نظر را 3/1 برابر فشار طراحی نیز در نظر گرفت :
ماکزیمم تنش مجاز ( UG-23) : مقدار این کمیت بستگی به جنس ماده بکار رفته در ساخت مخزن داشته و مستقیما با خواص مکانیکی ماده تشکیل دهنده مخزن در ارتباط است . به عنوان مثال ، کمیت مورد نظر برای ماده SA 516 Gr. 70 بابر با 17500 psi ( psi 20000 با توجه به شرایط Addenda 99 ) می باشد .
استحکام اتصالات ( UW-12) : مقداراین پارامتر (E) بستگی به نحوه اتصالات و درصد رادیوگرافی آنها دارد . در مورد مخزنی که قرار است بطور کامل[2] رادیوگرافی شود ( فشار طراحی بالاتر از 50 psi برای بویلر بخار، حاوی مواد سمی و یا ضخامت بیشتر از برای C.S و برای S.S) ، لازم است تا کلیه خطوط A و D بصورت صد در صد و خطوط C و B ( به شرط اینکه از لوله 10in و یا ضخامت فراتر رفته باشد ) رادیوگرافی شوند . اما اگر قرار باشد که مخزنی بصورت موضعی[3] رادیوگرافی شود ، آنگاه محلهای اتصال خطوط B و C با خطوط دسته A ( شامل نازلهای با قطر بیش از از 10 in و ضخامت 1in ) و محل تماس مقاطع بدون درز مخزن یا عدسی ها وقتیکه طراحی جوشهای A و D بر مبنای استحکام 1.00 یا 0.9 صورت میپذیرد ، باید بطور موضعی رادیوگرافی شوند . ( شکل 1)
چنانچه مخزنی فاقد هرگونه رادیوگرافی طراحی شده باشد آنگاه باید حائز یکی از شرایط زیر باشد :
الف – تنها فشار خارجی وجود داشته باشد .
ب- طراحی اتصالات بدون در نظر گرفتن تست رادیوگرافی صورت پذیرفته باشد .
شکل ( 1) نام گذاری انواع جوشهای طولی و عرضی بر روی یک مخزن
در اینجا لازم است تا با انواع بارگذاریهای ممکن بر روی یک مخزن تحت فشار آشنا شده و از این راه اهداف طراحی و چگونگی آن جهت نیل به مقاصد اصلی را شناسائی کنیم . خلاصه ای از انواع بارگذاریهائی که میتواند بر مخزن تحت فشار اعمال شود در زیر مشاهده میگردد :
معمولا در فرآیند طراحی یک مخزن تحت فشار ، چنانچه مخزن درشرایط خاصی قرار نداشته باشد میتوان برای راحتی کار ، اثرات بارهای استاتیکی ، دینامیکی، ضربه ای و همچنین پدیده خزش را نادیده گرفته و بدین ترتیب فقط تنش ناشی از فشار داخلی ( یا خارجی و نیز وزن مخزن به همراه اثرات باد و زمین لرزه در طراحی یک مخزن تحت فشار نقش اساسی ایفا می کنند .
[1] - maximum allowable working pressure (M.A.W.P)
[2] - Full Radiography
[3]- Spot Radiography
[4]- Water Hamer
[5] -Creep
با توجه به گوناگونی شرایط بارگذاری و همچنین فرآیندهای تولید ورق و دیگر اجزاء مورد نیاز یک مخزن تحت فشار ، تنشهای ایجاد شده را میتوان به 3 گروه عمده دسته بندی نمود :
با این مقدمه ، هدف از طراحی یک مخزن تحت فشار را می توان بطور خیلی ساده غلبه بر انواع تنشهای ایجاد شده با توجه به شرایط عملکردی آن دانست به گونه ای که شکل فیزیکی مخزن از قابلیتهای عملکردی مطلوب برخوردار باشد .
انتخاب مواد :
یکی از مهمترین مسائل در طراحی مخازن تحت فشار انتخاب صحیح مواد اولیه بکار رفته در آنها می باشد چرا که این امر تاثیر به سزائی در تعیین ضخامتها، ابعاد و نهایتا شرایط عملکردی مخزن دارد . اطلاعات مهم برای انتخاب مناسب مواد شامل تعیین مشخصه ها و مقادیر ( و تغییرات تاثیر گذار) سیال در اجزاء مختلف مخزن می گردد .
بعلاوه ، PH سیال ، درجه هوازنی[1] و درجه حرارت ( با پیش بینی دامنه ) می باید لیست شود .
متداولترین مواد برای ساخت مخازن تحت فشار ، فولاد کربنی و کم آلیاژ می باشد . این فولادها در گسترده وسیعی از درجه حرارتهای مختلف ( )کاربرد داشته و آیین نامه کاربرد بیش از 34 گرید از فولادهای کربنی و 44 گرید از فولادهای آلیاژی را بعنوان ورقهای با کیفیت مناسب برای ساخت مخازن تحت فشار مورد تایید قرار داده است . انتخاب هر یک از این مواد عموماً بر اساس معیارهای زیر صورت می پذیرد .
معیارها اضافی دیگر که معمولا برای انتخاب مواد در صنعت نفت و پتروشیمی مورد توجه قرار میگیرد . مقاومت فلز در مقابل اثر تخریبی هیدروژن ( ایجاد شکنندگی هیدروژن[3] و تاولهای هیدروژنی) در درجه حرارتها و فشارهای بالا است . یادآور میشود یکی از ملاحظات عمده در انتخاب مواد ، خطر احتمالی شکست ترد[4] در بعضی فولادهای کربنی است که معمولا در محدوده ( بسته به ضخامت و گرید فولاد) از اهمیت خاصی برخوردار می باشد ( به ASME , DIV.2 , AM-218 ) رجوع شود .
انتخاب دیگر در رابطه به مواد اولیه ساخت مخازن تحت فشار استفاده از فولادهای آلیاژی به دلیل کنترل خوردگی و یا جلوگیری از آلودگی سیال در اثر حل نمودن آهن می باشد . فولادهای ضد زنگ آستنیتی همپنین می توانند برای شرایط کاری با درجه حرارتهای بالا تا بکار گرفته شوند . مشخصه های فرآیندی لازم برای انتخاب آلیاژهای مناسب در شرایط عملیاتی خاص مشابه با آنچه که برای مخازن ساخته شده از فولاد کربنی بیان شد می باشد . ازآنجائیکه قیمت تمام شده برای ورق آلیاژی تفاوت قابل ملاحظه ای با ورق کربنی دارد لذا معمولا در مورادی که نیاز به استفاده از فولادهای آلیاژی احساس می شود از ترکیب آنها به نام ورق روکش دار بهره می گیرند . این ورق با پایه اصلی فولاد کربنی و روکشی از جنس فولاد آلیاژی ( به ضخامت تا ) علاوه بر مقامت زیاد در برابر خوردگی از هزینه پایین تری نسبت به فولاد تمام آلیاژی برخوردار است . پیشنهاد زیر در رابطه با انتخاب بین آلیاژ و روکش آلیاژی از لحاظ قیمت تمام شده توصیه می گردد :
: فولاد آلیاژی
: فولاد آلیاژی یا روکش آلیاژی
: روکش آلیاژی
در اینجا لازم است که اشاره ای به استاندارد NACE در رابطه با نحوه انتخاب مواد برای فولادهای کربنی و کم آلیاژ که بیشترین کاربرد را در صنعت نفت و گاز دارند بنماییم . این استاندارد صرفا با هدف تعیین شرایط لازم برای ایجاد مقاومت در مقابل پدیده S.S.C [5] تدوین گردیده و سایر اثرات تخربی ناشی از هیدروژن در سرویسهای اصطلاحا « ترش » میبایست جداگانه مورد توجه قرار گیرد . خلاصه نیازهای مورد نظر برای فولادهای مزبور بند 3.2 از استاندارد به شرح زیر است :
[1] -Aeration
[2] - Toughness
[3] - Hydrogen induced cracking
[4] - Brittle Fracture
[5] - Sulfide stress cracking
فصل اول آشنایی با مکان کارآموزی 8
آشنایی اجمالی با سازمان اجتماعی 9
اداره کل تامین اجتماعی استان 12
تعهدات وحمایتهای شعبه 13
تعهدات کوتاه مدت 13
تعهدات بلند مدت 14
چارت سازمانی شعبه و اهم وظایف هر واحد 15
رئیس شعبه 16
معاونت 16
واحد درآمد 16
مشاوره 17
واحد امور بیمه شدگان 17
واحد نامنویسی و حسابهای انفرادی 17
واحد بازرسی 17
واحد اجرائیات 17
واحد حسابداری 17
واحد امور اداری وخدمات 18
فصل دوم:ارزیابی بخشهای مرتبط با رشته کارآموزی 19
بانک تعهدات قانونی 20
بانک درآمد 21
بانک کارگشایی 22
حقوق ودستمزد 23
محاسبه حقوق ومزایای کارکنان 24
محاسبه و واکاوی در مزایای کارکنان 25
کمک هزینه مسکن کارکنان 25
بهره وری 26
کارانه 30
کارانه موقت 34
نیم عشر اجرایی 36
کلیاتی از مزایا 39
حق التضمین 39
هزینه اولاد 40
کمک هزینه عائله مند 40
اضافه کار 40
فوق العاده ایام تعطیل 40
حکم کارگزینی 41
کسورات حقوق ومزایا 42
مالیات 42
بیمه 42
جریمه غیبت 42
ثبت اسناد 45
فصل سوم:آزمون آموخته ها،پیشنهادات ونتایج 46
چگونگی پرداختها توسط واحد حسابداری 47
نرخ حق بیمه 50
ملاک محاسبه حق بیمه 50
محاسبه حق بیمه بیمه شدگان 51
تکالیف،حقوق وارتباط اداری کارفرمایان با سازمان تامین اجتماعی 51
مدارک لازم جهت تشکیل پرونده پیمانکاران 52
ارتباط اداری فیمابین کارفرمایان وسازمان تامین اجتماعی 55
آشنایی اجمالی با سازمان اجتماعی
به منظور اجرا و تعمیم و گسترش انواع بیمه های اجتماعی و استقرار نظام هماهنگ متناسب با برنامه های تامین اجتماعی جهت تمرکز وجوه درآمدهای حاصله از وصول حق بیمه ،سرمایه گذاری و بهره برداری از آن به منظور اجرای تعهدات قانون تامین اجتماعی ،سازمان تامین اجتماعی تشکیل گردیده است.
ا ین سازمان طبق قانون فهرست نهادها و موسسات عمومی غیر دولتی مصوب 19/4/73 جزء نهادهای عمومی غیر دولتی قرار گرفته و دارای استقلال مالی و اداری است و بمنظور تحقق رسالت و اهداف خود نیازمند :سازماندهی فعالیت های مختلف بیمه ای و درمانی و ایجاد ارتباطات سازمانی و فرا سازمانی است و جهت هدایت هماهنگی ونظارت کنترل امور به لحاظ حفظ اصل استقلال آن ،این سازمان دارای شورای عالی بوده که به مثابه مجع عمومی وسسات حمایتی اقتصادی عمل می نماید.
اعضای این شورا دارای نمایندگانی از طرف دولت ،کارفرمایان و کارگران به شرح ذیل میباشند:
الف:هفت نفر نمایندگان دولت شامل :
1-وزیر بهداشت،درمان وآموزش پزشکی که ریاست شورا را به عهده دارد.
2-وزیر کاروامور اجتماعی یا معاون وی.
3-وزیر امور اقتصادی ودارایی ویا معاون او یا نماینده تام الاختیار وزیر.
4-وزیر مشاور در سازمان برنامه و بودجه یا معاون او یا نماینده تام الاختیار وزیر.
5-وزیر معادن وفلزات یا معاون او ویا نماینده تام الاختیار وزیر.
6-وزیر صنایع یا معاون او ویا نماینده تام الاختیار وزیر.
7-وزیر تعاون یا نماینده وی.
ب:پنج نفر نمایندگی کارفرمایان.
ج:سه نفر نمایندگان بیمه شدگان .
سازمان دارای هیات مدیره می باشد که از نظر ساختار تشکیلاتی زیر نظر شورای عالی تامین اجتماعی قرار دارد.
این هیات مرکب از سه نفر به شرح ذیل میباشد:
-رئیس هیات مدیره که به پیشنهاد وزیر بهداشت،درمان و آموزش پزشکی و تصویب هیات مدیره دولت منصوب میگردند.
-دو نفر عضو اصلی هیات دیره که به پیشنهاد وزیر بهداشت،درمان و آموزش پزشکی و تصویب هیات وزیران تعیین می گردند.
-یک نفر عضو علی البدل هیات مدیره که به ترتیب مذکور در ورد اعضای اصلی تعیین میگردد.
اهم وضایف هیات دیره به شرح ذیل می باشد :
1-پیشنهاد سیاست کلی و خط مشی و برنامه های اجرایی سازمان به شورایعالی تامین اجتماعی.
2-تایید آیین نامه های اجرایی موضوع قانون تامین اجتماعی واساسنامه تامین اجتماعی و پیشنهاد آن به مراجع ذیربط.
3-تایید برنامه و بودجه وگزارش مالی و ترازنامه سازمان جهت تصویب شورایعالی تامین اجتماعی .
4-پیشنهاد و تشکیلات سازمان در حدود بودجه مصوب جهت تصویب شورایعالی.
5-بررسی در مورد بهره برداری وسرمایه گذاری از محل وجوه وذخایر سازمان وارائه پیشنهاد شورایعالی.
سازمان بر اساس ماده2 اساسنامه تامین اجتماعی برای اجرای وظایف خود دارای تشکیلات مرکزی و واحدها وشعب نمایندگیهایی در تهران و شهرستانها می باشد.(تامین اجتماعی)موضوع قانون تامین اجتماعی مصوب 1354حسب ماده 3 شامل موارد ذیل می باشد:
الف:حوادث وبیماریها
ب:بارداری
ج:غرامت دستمزد
د:از کارافتادگی
ذ:بازنشستگی
و:مرگ
ومشمولین قانون از کمکهای ازدواج وعائله مندی طبق مقررات مربوط برخوردار میشوند.
مشمولین قانون تامین اجتماعی حسب ماده 4 عبارتند از:
انجام تعهدات ناشی از ماده 3 قانون الزام سازمان در بند الف وب بعهده بخش درمان سازمان وتعهدات بندهای ج،د،ذ،و بعهده سازمان می باشد.
ستاد مرکزی سازمان :به عنوان یک تشکیلات هدایت کننده زیر مجموعه ها و شرکتهای تحت پوشش خود برنامه ریزی کلان،ایجاد هماهنگی،کنترل عملیات و در نهایت اعمال مدیریت بر مبنای هدف ، جهت رسیدن به اهداف سازمان فعالیت می نماید.
ستاد مرکزی سازمان دارای 7 معاونت تخصصی بشرح زیر ی باشد :
1-معاونت اقتصادی و برنامه ریزی
2-معاونت فرهنگی واجتماعی
3-معاونت حقوقی وامور مجلس
4-معاونت امور استانها
5-مهاونت فنی ودرآمد
6-معاونت امور درمان
7-معاونت اداری ومالی
اداره کل تامین اجتماعی استان :
فرآیندی پویا از مجموعه منابع مالی،اداری و تخصصی تامین اجتماعی می باشد که از یکسو به منظور معرفی سطح استان نظارت بر حسن اجرای عملیات از طریق راهبری مجموع واحدهای تامین اجتماعی با استفاده بهینه از منابع مالی و انسانی موجود وجلب همکاری بیمه شدگان وکارفرمایان در نیل به اهداف تعیین شده در قانون تامین اجتماعی که سیاستها وبرنامه های کلی سازمان را با توجه به اختیارات تفویصی از سوی مدیریت عامل سازمان نسبت به بازخور عملیات به ستاد مرکزی سازمان و از سوی دیگر با برقراری صحیح روابط در سطح مقامات رسمی استان اقدام موثر می نماید.در حال حاضر29 اداره کل تامین اجتماعی تحت نظارت رئیس هیات مدیره و مدیر عامل سازمان ویا مقام مجاز از سوی ایشان واحدهای اجرایی تابعه را راهبری مینماید.
وظیفه این ستاد نظارت کارشناسی در سطح استان می باشد و به عنوان حلقه واسط بین ستاد مرکزی و واحدهای اجرایی محسوب برنامه های اجرایی را اجرا می نماید.
یکی از واحدهای اجرایی در استان تهران سازمان تامین اجتماعی شعبه 3 کرج است که درسال 1380 افتتاح شد .این سازمان ابتدا در میدان مادر مستقر بود ولی در حال حاضر روبروی میدان عطار نقل مکان نموده است ودارای 52 نفر پرسنل است.
تعهدات وحمایتهای شعبه:
به طور کلی تعهدات سازمان به بیمه شدگان به دو نوع مختلف تقسیم می شود :
الف:تعهدات کوتاه مدت
ب:تعهدات بلند مدت
الف:تعهدات کوتاه مدت
مجموعه حمایتهایی که ازسوی سازمان در خصوص بیمه شدگان در قالب تعهدات کوتاه مدت صورت می گیرد به شرح ذیل می باشد:
1-حمایتهای درمانی(در موارد بیماری،بارداری،حوادث)
2-غرامت دستمزد ایام بیماری
3-غرامت دستمزد ایام بارداری
4-هزینه سفر و اقامت بیمارو همراه
5-پروتزواروتز(تامین هزینه وسایل کمک پزشکی)
6-غرامت نقص عضو مقطوع
7-کمک ازدواج
8-هزینه کفن و دفن
9-مقرری بیمه بیکاری
ب:تعهدات بلند مدت:
مجموعه حمایتهایی که از سوی سازمان در خصوص بیمه شدگان درقالب تعهدات بلند مدت صورت می گیردبه شر ح زیر است:
بانک تعهدات قانونی:
بیمه شدگانی که حمایت های درمانی(بیماری،بارداری،حوادث)،غرامت دستمزدایام بیماری،غرامت دستمزد ایام بارداری،پروتز،کمک ازدواج،هزینه کفن ودفن و...ومستمری بگیرانی که عیدی میخواهند دریافت نمایندپس از مراجعه به واحدهای مربوطه سند پرداخت کمکهای قانونی را دریافت میکنند و به واحد حسابداری مراجعه می کنند.این واحد نیز پس از کنترل این سند از تکمیل امضاءهای آن اطمینان حاصل می نماید ومبلغ چک آنرا صادر میکندورئیس حسابداری ورئیس شعبه یا معاون او آنرا امضاءمینمایند.وچک را به آنها تحویل میدهندوسند این پرداخت ها را به بانک تعهدات قانونی ثبت می کنند.در پایان هر ماه پس از ثبتکارتهای بانک مربوط به چکهای پرداخت شده مغایرت گیری شده و گزارش پرداخت مربوط به آن اه گرفته شده و به اداره کل ارسال میگردد.
برای ثبت هزینه های فوق الذکر در ستون بدهکارو چک صادره (مبلغ سند)در بستانکار ثبت می شود.
به عنوان مثال غرامت دستمزد به این صورت ثبت می شود:
غرامت دستمزد ××
جاری 1600بانک رفاه کارگران شعبه دانش آموز ××
بابت چکهای صادره تعهدات قانونی
مدارک لازم جهت تشکیل پرونده پیمانکاران
1-واگذارندگان کار یعنی کارفرمایان و پیمانکاران پس از انعقاد و قرارداد بایستی یک نسخه ازآن را به شعبه سازمان که در محل اجرای پروژه است ارائه نماید .
2-همکاری کارفرمایان با بازرسان تامین اجتماعی درموارد زیر:
-در اختیار قرار دادن لیست حقوق،دفاتر ومدارک لازم وارائه تصویری از آنها در صورت لزوم به بازرسان .
-در صورت عدم ارائه لیست ودفاتر وغیره به بازرسان به اجزای نقدی از 500تا 10هزار ریال محکوم خواهند شد.
3-ارسال صورت حقوق ومزایا (لیست)به سازمان:
-تسلیم لیست هر ماه حداکثر تاآخرین روز ماه بعد
- تسلیم لیست هر ماه حداکثر تاآخرین روزدو ماه بعد برای کارفرمایان کارگاههای کوچک صنعتی وکارفرمایان دارای حداکثر 5نفر کارگر.
4-تسلیم اظهار نامه وپرداخت حق بیمه:
-در پرداخت چکی از اظهارنامه 4 نسخه ای (تایید وصول از طرف بانک)نسخه حسابداری شعبه،نسخه پرونده درآمد ،نسخه رسید کارفرما
-در پرداخت های نقدی از اطهار نامه های3نسخه ای شماره می شود(نسخه حسابداری،پرونده درآمد و کارفرما)
در ارسال لیست و اظهارنامه در شعب مکانیزه به طرق دیگر انجام می پذیرد.
5-وظیفه قانونی کارفرمایان نسبت به بیمه شدگان :
-کسر حق بیمه سهم بیمه شده +سهم خودو پرداخت آن به سازمان
-پرداخت کمک هزینه اولاد (حق اولاد یا عائله مندی)به بیمه شده به میزان سه برابر حداقل دستمزد روزانه برای هر فرزند وحداکثر دو فرزند بیمه شده (در صورت داشتن 720روز سابقه پرداخت حق بیمه)
-مراجعه به سازمان جهت اخذ شماره بیمه شده برای بیمه شدگان جدید الاستخدام
-انجام معافیت پزشکی بیمه شدگان قبل از استخدام
-انجام خدمات بهداشتی مربوط به محیط کار (در صورت کار با موادسمی ،اشعه وغیره)
-اقدامات لازم اولیه برای جلوگیری از تشدیدوضع کارگر حادثه دیده و اعلام مراقبت طرف3روز به سازمان.
-اعلام تاریخ ترک کار بیمه شده ظرف یک هفته از تاریخ خاتمه کار
-پرداخت حق بیمه وارسال لیست به سازمان حداکثر یک ماه بعد به سازمان
6-تکالیف قانونی کارفرمایان(واگذارندگان کار)در ارتباط با قراردادهای منعقده با اشخاص ثالث .
وظایف کلیه وزارتخانه ها،موسسات و شرکتهای دولتی و شهرداریها وموسسات خصوصی غیر دولتی و عام المنفعه در ارتباط باقراردادهای منعقده با اشخاص حقیقی ویا حقوقی بشرح زیر است.
-پیمانکار را متعهد نماید که کارکنان خودوهمچنین کارکنان پیمانکاران فرعی خود را نزد سازمان بیمه نمایند.
-کارفرما (واگذارنده کار)5%ناخالص کارکرد را از پیمانکار کسر ونزد خودنگه می دارد.
-مسئول پرداخت حق بیمه و خسارت متعلقه پیمان در صورت پرداخت آخرین قسط پیمانکار بدون مطالبه مفاصا حساب سازمان (کارفرمابایستی آخرین قسط پیمانکار را تا ارائه مفاصا حساب سازمان نزد خود نگه دارد.)
-ارسال یک نسخه از قرارداد به شعبه تامین اجتماعی
-کارفرمایان در قراردادهای عمرانی مکلفند کل حق بیمه مقرر را نسبت به هر وضعیت محاسبه و به تامین اجتماعی پرداخت نمایند.
-اعلام میزان کل کارکرد،مبلغ تعدیل کارکرد،تاریخ شروع و خاتمه قرارداد ومحل تامین اعتبار طرح را ضمن ارسال یک نسخه از صورت وضعیت نهایی پیمانکار به تامین اجتماعی.
-اعلام مشخصات پیمانکار و مهندس مشاور طرف قرارداد به سازمان در صورت عدم ارائه مفاصا حساب از سوی پیمانکار.
-واریزی بدهی قطعی پیمانکار که ازطرف سازمان اعلام می شود از محل5%سپرده و آخرین قسط پیمانکار طرف مهلت 15 روز از تاریخ ابلاغ
ب-حقوق قانونی کارفرمایان
1-اطلاع از نتیجه بازرسیهای انجام شده توسط بازرسان تامین اجتماعی
2-اعتراض به بدهی
3-اعتراض به رای هیئت بدوی بشخیص مطالبات:
ظرف 20روز از تاریخ ابلاغ رای هیئت با مبلغ200000 ریال ویا بیشتر
4-اخذ مفاصا حساب (واریز بدهی به حساب سپرده با حق اعتراض)
5-درخواست گزارش بازرسی از دفاتر قانونی به هزینه خود در صورت اعتراض به بدهی اعلام شده و قبل از طرح اعتراض در هیئت
6-تقاضای بازنشتگی بیمه شدگانی که حداقل 5سال پس از رسیدن به سن بازنشستگی مقرر در قانون به کار خود ادامه می دهند .
ب-ارتباط اداری فیمابین کارفرمایان وسازمان تامین اجتماعی
به طرق زیر ارتباط برقرار می گردد:
1-تشکیل پرونده و شناخت کارفرما(قبلا ذکر شد)
2-انجام بازرسی
3-ارائه لیست وپرداخت حق بیمه
4-اعلام بدهی حق بیمه (صدور اعلامیه و ابلاغ)
5-اعتراض کارفرما(ظرف 30روز از تاریخ ابلاغ)و مطرح کردن اعتراض بایکماه پس از دریافت آن در هیئت
6-رسیدگی به اعتراض کارفرما در هیئت های تشخیص مطالبات (بدوی و تجدید نظر )
در هر حال عدم حضور کارفرما یانماینده او مانع رسیدگی وصدور رای نمی شود.
گزارش کارآموزی IT دفتر سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران
مقدمه:
در دهه پایانی قرن بیستم و در آستانه ورود به هزاره سوم، ظهور و گسترش فناوری اطلاعات کلیه شئونات زندگی و تعاملات اجتماعی را دستخوش تحول نمود. تا حدی که تمامی جوامع ناگزیر از رویکرد به آن شدند. اینترنت شرایط تازهای را پدید آورد که در آن تولیدکنندگان، تامینکنندگان، فروشندگان و مشتریان، و تقریباً همه عوامل دستاندرکار یک چرخه اقتصادی قادر شدند در یک فضای مجازی مشترک با یکدیگر در ارتباط باشند و به تبادل اطلاعات، خدمات، محصولات و پول بپردازند. اینترنت تئوریها و نظریات جدیدی را به میان آورده است که یکی از مشخصههای اصلی آنها نگاه تازهای به مقوله کسب و کار است .
به جرأت میتوان گفت که تجارت الکترونیکی یکی از نمودها و کاربردهای ویژه فناوری اطلاعات است و هم اکنون حجم وسیعی از خرید و فروشها در کشورهای پیشرفته به شیوه الکترونیکی صورت میپذیرد.
مؤسسات و سازمانهای گوناگونی تاکنون با هدف ارائه راهحلهای نوین جهت تسهیل فرایندهای مدیریتی تشکیل و تأسیس شدهاند. پورتالهای سازمانی به عنوان یکی از این راهحلها تا حدودی توانستهاند انتظارات و امیدهای مدیران را در عرصههای گوناگون مدیریت برآورده سازند. معمولاً اولین نگرانی مدیران یافتن اطلاعات جدید و منابع اطلاعاتی موثق است. پورتالهای سازمانی با بررسی نیازهای اطلاعاتی مدیران، مجموعهای از مسیرهای مطمئن اطلاعاتی را در اختیار آنها میگذارند. از آنجایی که ارائه خدمات پورتال اساساً مبتنی بر شبکه و به ویژه اینترنت میباشد، پورتالهایسازمانی خدماتی فراتر از آدرس دهی اطلاعات را انجام میدهند که معمولاً شامل مواردی نظیر کاوش، سرویس پست الکترونیک، نظر سنجی، گروههای خبری و بحث و غیره است. امکان تعامل دو سویه میان مدیران و کاربران (کارمندان و ارباب رجوع) از طریق وب سایت اصلی پورتال و همچنین دیگر کاربران عضو در یک پورتال سازمانی، زمینه بهرهبرداری هر چه بیشتر از فرصتهایی را که در عرصههای گوناگون پدید میآیند، فراهم ساخته است.
پیدایش پورتال
همچنان که استفاده از اینترنت در اوایل سال 1994 آغاز شد و سرعت گرفت، تعداد وب سایتها نیز به شدت افزایش پیدا کرد. این پدیده که به خودی خود تقویت میشد منجر به بروز ضرورت یافتن راهی برای کمک به امر ناوبری یعنی جستجو و تحقیق شد. به این منظور دو نوع از وب سایتها یعنی «فهرستهای راهنما» و «موتورهای جستجو» پا به عرصه ظهور گذاشتند.
فهرستهای راهنما، راهنمایان وب بودند که متشکل از ویراستاران انسانی بوده و براساس مقولات مختلفی مانند هنر، تجارت، خبر، بهداشت و غیره سازماندهی شده بودند.
نتیجه نهایی، معمولاً یک «پیوند» به یکی از صفحات معین وب بود که اطلاعات مورد نظر کاربر را در خود داشت.
از طرف دیگر، موتورهای جستجو کلمات کلیدی را از روی صفحات وب در بانکهای اطلاعاتی گردآوری و تنظیم میکردند که جستجوگران میتوانستند به پرس و جو درباره آنها بپردازند. با وجود گسترش و تکامل موتورهای جستجو همچنان این سئوال به عنوان یک چالش مطرح بود که چگونه دقیقاً چیزی را به کاربر بدهیم که او میخواهد؟ روند تکاملی وبسایتها سبب شد تا به تدریج استراتژیهای خود را از «پیوند دادن سریع کاربران» به«سایتهای مقصد» تبدیل نمایند. در این مرحله ناظران صنعتی به فهرستهای راهنما وجستجوی اولیه عنوان «پورتال» را دادند. این اصطلاح را در سال 1997، هالسی مینور که در آن زمان رئیس CNET بود، ابداع کرد. این کلمه به همان معنای عادی «دروازه» و «درگاه» است.
در حوزه اینترنت تعریف پورتال ماهیت متغیر خود را حفظ کرد. در سادهترین معنا، پورتال دروازهای است به وب. پورتال سکوی پرتابی است که هر کاربر قبل از رفتن به سراغ مقصدهای دیگر باید به صورت یک صفحه مبدأ از آن استفاده کند. مارشاک معاون گروه پاتریشیا سیبولدمیگوید: «پورتالها باعث کاهش میزان پرسه زدن افراد در وب میشوند». در عین حال پورتالها به تدریج تبدیل به سایتهایی شدند که هر کاربر در سراسر روز به منظور مدیریت طیف وسیعی از فعالیتهای روزمره خود، به سراغ آنها میرود مانند بررسی کامل تیترهای خبری، قیمت سهام، ارسال نامه الکترونیکی و پیامهای دوربرد و پیوستن به تالارهای گفتگو از اینرو پورتالها وظایف بسیار متفاوتی را انجام میدهند ولی جوهره همگی آنها متشکل از پنج عنصر اصلی است: مدیریت، جستجو، محتوا، ایجاد گروههای کاری و برنامههای خلاقیت فردی.
از پورتال تا یک محل کار الکترونیکی
پورتال نیز همانند اغلب مفاهیم رایج در فناوری اطلاعات بر اثر اینترنت و شبکه گسترده جهانی پدید آمد. کاربران عادی اینترنت معمولاً در هنگام ناوبری اطلاعات و کاوش موارد درخواستی خود در اینترنت مغلوب اقیانوس عظیم اطلاعات میشدند. در نتیجه وب سایتهای کاوش نظیر Yahoo و AOL پدید آمدند تا به کاربران در یافتن مقاصد اینترنتی مورد نظرشان کمک کنند. این پورتالهای اولیه هیچگونه امکان تنظیم شخصی را به کاربران خود ارائه نمیکردند، بنابراین انتظار چندانی نداشتند که کاربران آنها همچنان به آنها وفادار باقی بمانند و از سایتی به سایت دیگری نروند.
پورتالها این وضعیت را با ارائه امکانات تنظیم شخصی به نحو چشمگیری تغییر دادند و کاربران آنها میتوانستند موضوعات درخواستی خود را مطابق سلیقه، اولویتها یا نیازهای شخصی تغییر دهند و پیوندهای مطلوبی را در ارتباط با موضوعات مختلف نظیر اخبار، اطلاعات بازار بورس و سهام، تیمهای ورزشی مورد علاقه، اوضاع جوی و هواشناسی و غیره به صورت متمرکز و در یک جا در اختیار داشته باشند. این ویژگی پورتالها سبب شد تا کاربران آنها نوعی تعلق خاطر به آنها پیدا کنند و هر کاربر مرتباً به پورتال شخصی خود مراجعه نماید. همین امر سبب شد تا همان وب سایتهای کاوش اولیه یعنی Yahoo و AOL با افزودن قابلیتهای بیشتر به صفحات اصلی خود مانند امکان ارسال سریع پیامهای کوتاه، گروههای بحث، صفحات شخصی رایگان، آلبومهای عکسهای شخصی و خانوادگی و سرویسهای رایگان پست الکترونیکی کارایی و بهرهوری خود را افزایش دهند و در نتیجه وفاداری بیشتری را از سوی کاربران همیشگی خود دریافت نمایند. بدین ترتیب بر اساس مطالعات به عمل آمده روشن شد که کاربران به هنگام مراجعه به این وب سایتها وقت بیشتری را نسبت به گذشته صرف دیدن صفحات گوناگون آنها میکنند .
کاربران سازمانی و به ویژه مدیران نیز به این نتیجه رسیدند که از همان ابلیتهای پورتالهای اینترنتی برای مدیریت منابع سازمانی خود اعم از منابع اطلاعاتی و انسانی (پرسنل) استفاده نمایند که البته یافتن اینگونه منابع اطلاعاتی (به لحاظ تخصصی بودن وظایف سازمانها) در اینترنت کار دشواری به نظر میآمد. افزودن ابزارهای همکاری، تعامل با سیستمهای تبادل، گسترش امکانات به تجهیزات ارتباط از راه دور همزمان با جذب کاربران و مشتریان جدید و مرتبط ساختن شرکاء و تأمین کنندگان به یک وب سایت مشترک، سبب شد تا پورتال در مسیر تکاملی خود تبدیل به یک فضای کسب و کار الکترونیکی شود. این امر راهی را برای کاربران فراهم میکند تا به وسیله آن منابع، روابط و زنجیره ارزش یک سازمان را جهت انجام بهتر مشاغلشان مدیریت کنند.
پورتالهای سازمانی
از اوایل سال 1997 که استفاده از پورتالها در عرصههای مختلف کاوش و بازیابی اطلاعات در اینترنت مورد توجه قرار گرفت، بسیاری از سازمانهای تجاری و غیرتجاری به فکر طراحی و ایجاد پورتالهای سازمانی برای خود و پرسنل و کاربران یا به عبارت بهتر مشتریانشان افتادند. شرکتهایی مانند مایکروسافت و آی بی ام هم وارد این میدان شدند که این رقابت همچنان ادامه دارد.
پورتالهای سازمانی اساساً با دو هدف طراحی و در سطح سازمانها مستقر شدند. این دو هدف شامل مدیریت متمرکز اطلاعات تجاری در سازمانها و ارائه خدمات اطلاعاتی روزآمد میباشند. پورتالهای سازمانی از یک سو امکان مدیریت متمرکز در سازمان را برای مدیران و معاونان مؤسسات و سازمانها فراهم میکنند و پنجره ای شفاف از سازمان را در مقابل چشم آنها قرار میدهند و از سوی دیگر کاربران و مشترکین خود را از آخرین اخبار و اطلاعات مربوط به حوزههای کاری و تجاری آگاه میسازند. این پورتالها علاوه بر اطلاعرسانی زمینههای تعامل میان مدیران و کارمندان و مشتریان یا کاربران را ایجاد مینمایند. محیط شبکهای پورتالهای سازمانی به گونهای طراحی میشود که یک کاربر پس از ورود به آنها خود را در فضای مجازی یک محیط تجاری یا کاری می یابد و علاوه بر انجام امور اجرایی و تجاری در سراسر اوقاتی که در این محیط به سر میبرد.
احساسی از لذت را همراه با آموزش تجربه مینماید. یکی دیگر از ویژگیهای پورتالهای سازمانی این است که کاربران با مشارکت در فعالیتهای مبتنی بر شبکه خلاقیتهای فردی را در خود پرورش میدهند. امکانات تنظیم شخصی که معمولاً در هر پورتال سازمانی پیشبینی و ارائه میشود ضمن به چالش گرفتن تجربیات فردی کاربران در کار با امکانات شبکهای و بسترهای ارتباطی، زمینههای خلاقیت آنها را به شیوهای کاربردی ایجاد مینماید.
قابلیتهای موجود در پورتالهای سازمانی نظیر کاوش، فهرستهای موضوعی، سرویسهای صفحات زرد برای یافتن شرکتهای محلی، سرویسهای یافتن افراد برای ردیابی شماره تلفنها یا آدرسهای پست الکترونیکی، تیترهای خبری، قیمت سهام، نتایج ورزشی، پیشبینی وضع هوا، اطلاعات مسافرتی و پروازی، فهرست رویدادهای محلی، گروهای بحث و گفتگو، تابلوی پیامها، سرویسهای ار سال و دریافت سریع پیامها، آگهیها و پیشنهادهای تجاری، دفترچههای آدرس، تقویم و دیگر قابلیتهای کاربردی حقیقتاً آنها را تبدیل به محیطهای شبکهای کردهاند که کاربران پس از چند مورد استفاده و بهرهبرداری از آنها دیگر نمیتوانند از عضویت در آنها چشمپوشی کنند. این به معنی وابسته نمودن کاربران به یک محیط خاص شبکهای نیست، بلکه به معنی ایجاد اعتماد در کاربران و مشتریان جهت مراجعه آنها به یک محل خاص در اینترنت به منظور انجام امور تجاری و اداری است.
امروزه روشن شده است که کاربران پورتالهای سازمانی حدود یک سوم از زمان خود را صرف انجام جستجو، یک سوم را صرف پیامها و مشارکت در تالارهای گفتگو و یک سوم دیگر را صرف دستیابی به دیگر محتویات میکنند. امکانات ارتباط از راه دور نظیر سیستم پیام کوتاه کارایی پورتالهای سازمانی را چند برابر ساخته است. کاربران این پورتالها دیگر حتی برای ارتباط با پورتال مورد نظر نیاز به حضور
فیزیکی در محل کار یا منزل جهت استفاده از رایانه شخصی ندارند، بلکه میتوانند از طریق تلفن همراه خود و دیگر تجهیزات ارتباطی بیسیم نسبت به امور اداری و بازرگانی خود واکنشهای مناسب و به موقعی را نشان دهند. به عبارت دیگر پورتالها قادر به بهرهبرداری مفید و مؤثر از فناوریهای بیسیم جهت برآورده ساختن نیازهای ارتباطی مشترکین خود شدهاند. همه اینها کارایی پورتالهای سازمانی را بیش از گذشته نمایان ساختهاند.
پورتال را می توان بر حسب محتوا و مخاطب طبقه بندی کرد :
محتوا :
"چه سیستم و اطلاعاتی توسط پورتال ارائه می شوند ؟"
مخاطب :
" مخاطب پورتال چه کسی است ؟ "
پورتال عمودی ( Vertical Portal- Vortal ) :
پورتال های عمودی پورتال هائی هستند که دامنه شمول آنها یک موضوع یا یک صنعت خاص است. این پورتال ها دارای محدوده تحت پوشش کم ولی دارای عمق زیادی هستند. بدین معنی که روی یک موضوع خاص تعمق دارند و به صورت تخصصی بدان پرداخته اند. بر روی عناوین خاص و یا سرویسهای خاص تمرکز دارد و پاسخگوی گروه خاصی می باشد . به عنوان مثال پورتالی که به خرید و فروش محصولات یک صنعت خاص و اخبار همان صنعت اختصاص می یابد .
پورتالهای تجاری( Commercial Portal ):
این پورتالها برای کار با مشتریان و شرکتهای همکار بکار برده می شوند. این پورتالها با پاسخ مناسب به مشتریان و ارایة اطلاعات شخصی و امکانات مقایسه ای محیطی مناسب برای خرید را فراهم می سازند.
پورتالهای سازمانی ( Enterprise Portal):
همکاری های درون سازمانی را شامل می شوند.به عبارت دیگر این پورتالها دسترسی پرسنل به اطلا عات و محیط کاری لازم برای انجام کارشان و همچنین به سیستمهای سازمانی را فراهم و کنترل می کند.
هدف از طراحی و پیاده سازی پورتال، ایجاد وبگاهی واحد، جهت دستیابی به اطلاعات و خدمات تمامی وبگاه های دولتی و بخشی از سازمان های غیردولتی، بدون نیاز به مراجعه مستقیم به تک تک آنها است. این درگاه به عنوان نقطه واحد و اصلی، به معرفی امکانات و توان مندی ها می پردازد. هدف اصلی طراحی یک درگاه جامعه، تعاملی و پویا است تا به سهولت جهت اطلاع رسانی و خدمات رسانی مورد استفاده قرارگیرد.